تاثیر کووید ۱۹ بر روی سلامت سیستم قلبی و عروقی

بیماری‌های قلبی و عروقی یکی از عوامل اصلی مرگ و میر در دنیا محسوب می‌شوند و به گزارش فدراسیون جهانی قلب هرساله ۱۷/۹ میلیون نفر در سراسر جهان در اثر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی، جان خود را از دست می‌دهند.

با آغاز سال ۲۰۲۰ و همه‌گیری بیماری کووید ۱۹ در سراسر جهان، عوارض این بیماری بر روی بدن مورد بررسی قرار گرفت و دانشمندان همواره در تلاش هستند تا در مورد این بیماری و پیامدهای آن اطلاعات بیشتری به دست آورند. یکی از نگرانی‌های مهمی که در رابطه با ویروس کرونای جدید مطرح شده است، تاثیر این بیماری بر روی سیستم قلبی و عروقی است.

به مناسبت روز جهانی قلب که مصادف با ۲۸ سپتامبر (۷ مهر ۱۳۹۹) است و با توجه به شیوع بالای ویروس کرونا، در این مقاله تصمیم داریم تا اطلاعاتی در رابطه با تاثیر کووید ۱۹ بر روی سلامت سیستم قلبی و عروقی ارائه کنیم. پس در ادامه با ما همراه باشید.

کووید ۱۹ چگونه بر روی قلب تاثیر می‌گذارد؟

با وجود اینکه هنوز بسیاری از تاثیرات و عوارض بیماری کووید ۱۹ بر بدن، مشخص نشده است، اما متخصصین دریافته‌­اند که این بیماری می­تواند منجر به بروز مشکلات قلبی شود. در ادامه‌­ی این مطلب قصد داریم نحوه‌ی تاثیر کووید ۱۹ بر روی سلامت سیستم قلبی و عروقی را شرح دهیم.

تاثیر غیر مستقیم کووید ۱۹ بر روی سلامت سیستم قلبی و عروقی: قلب و ریه اندام­‌هایی هستند که وظیفه اکسیژن رسانی به اعضای بدن را بر عهده دارند. هنگامی که ریه تحت تأثیر یک بیماری تنفسی مانند کووید ۱۹  قرار گیرد، قلب نیز تحت تأثیر قرار خواهد گرفت. ویروس کرونای جدید در درجه اول ریه‌ها را درگیر می‌کند. با درگیر شدن ریه، قلب فشار زیادی را برای اکسیژن‌رسانی به اندام‌های بدن متحمل خواهد شد. این مسئله برای افرادی که به بیماری‌های قلبی مبتلا هستند می‌تواند بسیار مشکل آفرین باشد و آن‌ها را در معرض خطرات جدی قرار دهد.

تاثیر مستقیم کووید ۱۹ بر روی سلامت سیستم قلبی و عروقی: با ورود ویروس کرونای جدید به بدن، یک واکنش ایمنی بیش از حد در بدن فرد ایجاد می‌شود که به طوفان سیتوکین (Cytokine  storm) موسوم است. این امر زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن مشغول مبارزه با عوامل بیماری‌زا است و تعداد زیادی از گلبول‌های سفید از جمله لنفوسیت‌های بی، لنفوسیت‌های تی و مونوسیت‌ها فعال شده و همگی سیتوکین‌های التهابی رها می‌کنند. سیتوکین‌ها پروتئین­‌هایی هستند که سلول‌های ایمنی را تحریک کرده و سبب بروز یک پاسخ ایمنی بیش از حد می‌شوند. این پاسخ بیش از حد، فشار زیادی را بر قلب وارد کرده و سبب می‌شود قلب برای پمپاژ خون به سراسر بدن سخت‌تر کار کند. علاوه بر این میزان بیش از حد سیتوکین‌ها می‌تواند به میوکاردیت (التهاب عضله قلب) شدید همراه با نکروز یا مرگ سلول‌های ماهیچه قلب منجر شودکه نارسایی قلبی را به دنبال خواهد داشت.

بررسی آسیب‌های ناشی از کووید ۱۹ بر روی سیستم قلبی و عروقی

 بر اساس مطالعات انجام شده، تمامی افرادی که به بیماری کووید ۱۹ مبتلا می‌­شوند، هرکدام به نحوی جداگانه آسیب قلبی ناشی از این بیماری را تجربه خواهند کرد. به طور کلی این افراد را می­توان در ۴ گروه جای داد که در ادامه به آن پرداخته خواهد شد:

دسته اول، افراد مبتلا به بیماری‌­های قلبی و عروقی و مطلع از آن:

واضح است که افراد مبتلا به بیماری قلبی درصورت ابتلا به بیماری کووید ۱۹، نسبت به سایر افراد در معرض خطر بیشتری قرار دارند و ابتلا به این بیماری با ایجاد فشار بیشتر بر روی قلب، تهدید شدیدتری برای جان این افراد محسوب می‌شود. همچنین تحقیقات نشان می‌دهد که ابتلا به عفونت تنفسی کووید ۱۹ می‌تواند باعث بروز حملات قلبی شود.

دسته دوم، افراد مبتلا به بیماری­‌های قلبی و عروقی و نامطلع از بیماری خود:

ممکن است برخی افراد به انسداد عروق قلبی مبتلا باشند اما فاقد علامت بوده و نسبت به بیماری خود آگاه نباشند. در چنین افرادی، عفونت، تب و التهاب سبب می‌شود تا پلاک‌­های چربی موجود در عروق بی‌ثبات شده و در نتیجه علائم بیماری ظاهر شوند. همچنین تب و التهاب می‌تواند باعث ایجاد لخته­‌هایی در عروق کوچک قلب شده‌ و تاثیرات نامطلوبی را بر روی سیستم قلبی و عروقی ایجاد کند.

دسته سوم، افرادی که عضله قلب آن‌­ها ضعیف است:

برخی بیماران مبتلا به کووید ۱۹، حتی در صورت عدم وجود پلاک‌های چربی در عروق خود، ممکن است دچار حمله قلبی شوند. این مسئله به این دلیل اتفاق می‌افتد که عضله قلب آن‌ها ضعیف است. تب و التهاب ضربان قلب را تسریع می‌کند و میزان متابولیسم بدن را در بسیاری از اندام‌ها از جمله قلب افزایش می‌دهد. در شرایطی که ریه‌های بیمار درگیر است و توانایی تبادل اکسیژن و دی اکسید کربن را ندارد، فشار وارده بر روی قلب بیشتر شده و می‌تواند منجر به حمله قلبی شود.

دسته چهارم، افراد سالم:

عده‌ی دیگری از بیماران مبتلا به کووید ۱۹ نیز وجود دارند که پیش از ابتلا به این بیماری سالم بوده و هیچگونه مشکل قلبی و عروقی نداشته‌اند. اما در اثر ابتلا به کووید ۱۹، دچار التهاب عضله قلب می‌شوند. این نوع التهاب می‌تواند منجر به آریتمی قلب شده و توانایی قلب برای پمپاژ بهینه‌ی خون را مختل کند.

در دوران شیوع کرونا، مراقب قلب خود باشید

با شیوع بیماری کووید ۱۹ در سراسر جهان، علاوه‌بر اینکه بار فشار روانی زیادی بر روی مردم جهان است، عواقب اقتصادی و اجتماعی این بیماری نیز منجر شده تا مردم دوران پر استرسی را تجربه کنند. این امر می‌تواند افراد را در معرض خطر ابتلا به انواع بیماری‌های مرتبط با استرس قرار دهد. به همین دلیل مراقبت از سلامت قلب در این دوران پر استرس اهمیت زیادی دارد.

توجه به بهداشت دست و شست و شوی مداوم آن با مواد ضدعفونی کننده، تلاش برای فعال بودن، رعایت رژیم غذایی مناسب و سالم و مصرف غذاهای سرشار از ویتامین، تماماً كلیدی برای حفظ سلامتی قلب محسوب می‌شوند.

همچنین با توجه به محدودیت رفت و آمدها و لزوم حفظ فاصله‌گذاری اجتماعی، نباید از این موضوع غافل شد که قطع ارتباط با اطرافیان می‌تواند انزوا و افسردگی را به دنبال داشته باشد و بر مشکلات قلبی و عروقی بیفزاید.

 به همین دلیل حفظ ارتباط اجتماعی از طریق اینترنت یا از تلفن برای حفظ سلامت قلب از اهمیت بالایی برخوردار است.

تا این قسمت از مقاله سعی کردیم نحوه تاثیر کووید ۱۹ بر روی سلامت سیستم قلبی و عروقی را بیان کنیم. در ادامه‌ی این مطلب قصد داریم به برخی از پرسش‌های متداولی که ممکن است در رابطه با موضوع کووید ۱۹ و سلامت قلب مطرح باشد، پاسخ دهیم. پس در ادامه ما را همراهی کنید.

۱- آیا کسانی که به بیماری‌های قلبی و عروقی دچار هستند، بیشتر از سایر افراد در معرض خطر ابتلا به بیماری کووید ۱۹ قرار دارند؟

خیر. همه‌ی افراد ممکن است به بیماری کووید ۱۹ مبتلا شوند. تنها عاملی که می‌تواند افراد را بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دهد، عدم رعایت نکات بهداشتی و رعایت نکردن فاصله گذاری اجتماعی است. با این حال، افرادی که بیماری قلبی زمین‌ه­ای دارند ممکن است علائم شدیدتری نسبت به دیگران را تجربه کنند.

۲- در دوران شیوع کرونا، آیا افرادی که به بیماری­‌های قلبی و عروقی مبتلا هستند، باید از مراجعه به مراکز درمانی بپرهیزند؟

متاسفانه یکی از معضلات و نگرانی‌­هایی که در مورد افراد مبتلا به بیماری­‌های قلبی و عروقی مطرح است، این است که برخی از این افراد به دلیل ترس و نگرانی نسبت به ابتلا به بیماری کووید ۱۹، حتی در صورت تشدید علائم بیماری قلبی خود به پزشک و مراکز درمانی مراجعه نمی­‌کنند. این مسئله می­‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری را برای آن­‌ها به دنبال داشته باشد.

به همین دلیل توجه داشته باشید که در صورت بروز هرگونه علائم ناشی از مشکلات قلبی، با پزشک خود تماس بگیرید و از او مشورت بخواهید. در صورتی که لازم است، به صورت حضوری به پزشک مراجعه کنید و یا از طریق تلفن یا تماس تصویری شرایط خود را به پزشک اطلاع دهید.

۳- آیا افرادی که به دلیل ابتلا به بیماری کووید ۱۹،­ مشکلات قلبی را تجربه کرده­ اند، تا پایان عمر با این عوارض درگیر خواهند بود؟

از آنجایی که بیماری کووید ۱۹، جدید است و تحقیقات همچنان در رابطه با شناخت بیشتر این بیماری و عوارض آن ادامه دارد، نمی­توان به طور قطعی گفت که تاثیر سوء کووید ۱۹ بر روی سیستم قلبی و عروقی تا چه زمانی بر جای خواهد ماند و یا اینکه آیا این عوارض بلند مدت خواهند بود یا خیر. به همین دلیل هنوز لازم است تا اثرات طولانی مدت کووید ۱۹ در سطح جامعه مورد بررسی قرار گیرد.

جمع بندی:

با توجه به همه­‌گیری بیماری کووید ۱۹، عوارض این بیماری بر روی سلامت ریه و سیستم تنفسی بر کسی پوشیده نیست و کمتر کسی است که نداند این بیماری چگونه سبب تحلیل رفتن ریه‌ها می‌­شود.

با وجود اینکه کووید ۱۹ و تاثیرات نامطلوب آن بر روی بدن همچنان به طور کامل شناخته نشده است، اما تحقیقاتی که تا به امروز (۶ مهرماه ۱۳۹۹) در رابطه با این بیماری صورت گرفته، به اثرات نامطلوب آن بر سیستم قلبی و عروقی اشاره دارد.

به همین دلیل سعی کردیم تا به مناسبت روز جهانی قلب، موضوع این مقاله را به تاثیر کووید ۱۹ بر روی سلامت سیستم قلبی و عروقی اختصاص دهیم و سعی کنیم تا نحوه­‌ی تاثیر این بیماری بر روی قلب را مطرح نماییم. امیدواریم با انتشار این مقاله در جدی گرفتن بیماری کووید ۱۹ توسط افراد جامعه سهیم بوده باشیم.