اسپاچولا چیست و چه کاربردی در پزشکی دارد؟

انجام آزمایشات تشخیصی در سراسر دنیا نیازمند جمع‌آوری صحیح و دقیق نمونه است. انجام تست‌های تشخیصی سرطان دهانه رحم نیز از این قاعده مستثنی نیست. امروزه سرطان دهانه رحم را می‌توان چهارمین سرطان شایع در زنان محسوب کرد. این درحالی است که با پیشرفت علم و انجام آزمایشاتی مانند تست پاپ اسمیر^[1] می‌توان تغییرات غیرطبیعی سلول‌های دهانه رحم را بررسی کرد. این تشخیص زودهنگام سلول‌های غیرطبیعی، در توقف پیشرفت احتمالی سرطان دهانه رحم بسیار حائز اهمیت است. اما نمونه‌برداری نامناسب می‌تواند سبب بروز نتایج کاذبی شود که پزشک را به اشتباه انداخته و سلامت بانوان را نیز به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد.

نمونه‌برداری صحیح مستلزم استفاده از ابزار مناسب است به گونه‌ای که خطر بروز هرگونه آسیب، جراحت و یا عفونت در دهانه رحم کاهش یابد و همچنین نمونه به صورت کامل برداشته شده و به لام منتقل گردد. اسپاچولای پزشکی یکی از تجهیزاتی است که برای نمونه‌برداری از دهانه رحم، انتقال نمونه به لام و انجام آزمایشات تشخیصی از جمله تست پاپ اسمیر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در این مقاله تصمیم داریم تا ابتدا به طور کلی توضیح دهیم اسپاچولا چیست و سپس نکاتی را ذکر کنیم که به کمک آن بتوانید یک اسپاچولای مناسب را انتخاب نمایید.

اسپاچولا چیست و کاربرد آن چگونه است؟

شاید برای شما هم این پرسش به وجود آمده باشد که اسپاچولا چیست و دقیقا برای چه نوع آزمایشاتی به کار برده می‌شود؟

همانطور که گفته شد اسپاچولای پزشکی یکی از پرکاربردترین ابزارهایی است که به منظور انجام تست‌های تشخیص سرطان دهانه رحم مانند تست پاپ اسمیر مورد استفاده قرار می‌گیرد. حین انجام آزمایش پاپ اسمیر، ابتدا مجرای واژن با استفاده از یک اسپکولوم باز شده و سپس با استفاده از اسپاچولای پزشکی، سلول‌های دهانه رحم جمع‌آوری می‌شوند. سپس این سلول‌ها به لام انتقال یافته و جهت بررسی هرگونه اختلال، تغییر شکل و ناهنجاری زیر میکروسکوپ بررسی خواهند شد.

با توجه به آمارهای ارائه شده، آزمایشاتی که بر روی نمونه‌های گرفته شده از دهانه رحم انجام می‌شوند، اغلب با نتایج کاذب منفی همراه هستند. علت اصلی این مسئله، عدم نمونه‌گیری دقیق از منطقه تحول (ناحیه انتقالی^[2]) است که اکثر بدخیمی‌ها در آن ایجاد می‌شود. نمونه گرفته شده از دهانه رحم باید حاوی اپیتلیوم سنگفرشی و سلول‌های غدد درون رحم^[3] باشد. این مسئله نشان می‌دهد که اسمیر از منطقه‌ای گرفته شده است که به اندازه‌ی کافی عمیق بوده است. اگر اسمیر حاوی سلول‌های درون رحمی باشد، احتمال تشخیص ناهنجاری‌ها بطور قابل توجهی بیشتر است.

به همین دلیل است که استفاده از یک ابزار مناسب برای نمونه‌گیری از دهانه رحم اهمیت زیادی دارد. اسپاچولای پزشکی ابزاری است که یک طرف آن دهانه‌ U شکل و طرف دیگر دارای یک سطح صاف است که به کمک قسمت U شکل می‌توان از دهانه رحم نمونه‌گیری کرد. پس از قرارگیری اسپاچولا در دهانه رحم، آن را 360 درجه می‌چرخانند تا نمونه‌برداری به طور صحیح صورت گیرد.

پس از اینکه متوجه شدید اسپاچولا چیست و چگونه مورد استفاده قرار می‌گیرد، باید به این نکته توجه داشته باشید که اسپاچولای پزشکی در انواع مختلفی تولید و عرضه می‌شود و هنگام انتخاب این ابزار حتما باید نکاتی را مد نظر قرار داد تا هم نمونه به طور کامل و صحیح برداشته شود و هم بیمار آسیب نبیند. در ادامه برخی از مهمترین نکات انتخاب یک اسپاچولای پزشکی را بیان خواهیم کرد.

نکات قابل توجه هنگام انتخاب اسپاچولای پزشکی

• جنس: اسپاچولای پزشکی اغلب در دو نوع چوبی و پلاستیکی تولید و عرضه می‌شود. اما نکته‌ای که نباید از آن غافل شد این است که استفاده از اسپاچولای چوبی ممکن است در دست یابی به نتایج دقیق اختلال ایجاد کند. از آنجا که اسپاچولاهای چوبی متخلخل هستند، تنها حدود 20٪ سلول‌های لایه برداری شده، به لام آزمایش منتقل خواهد شد. این گونه معایب در اسپاچولای پلاستیکی وجود ندارد. همچنین اسپاچولای پلاستیکی از انعطاف بیشتری نیز برخوردار هستند و این مسئله باعث کاربری راحت‌تر از این ابزار می‌گردد.

• طراحی مناسب: نمونه‌گیری از دهانه رحم ممکن است برای اغلب بانوان ناخوشایند باشد. علاوه‌بر این موضوع، استفاده از برخی ابزارهای نمونه‌گیری نیز ممکن است باعث بروز جراحت، خونریزی و احساس درد شود. یک اسپاچولای پزشکی باید به گونه‌ای طراحی شده باشد که از چنین مشکلاتی جلوگیری کند. به همین دلیل توصیه می‌شود از اسپاچولایی استفاده کنید که دارای لبه‌های مدور و بدون زائده بوده و فرایند نمونه‌گیری را آسان‌تر کند.

• سطح آجدار: یکی از نکات مهمی که ممکن است اغلب در انتخاب اسپاچولای پزشکی نادیده گرفته شود، آجدار بودن سطح اسپاچولا است. این مسئله به بهتر برداشته شدن نمونه کمک بسیاری می‌کند و بنابراین نتایج آزمایشات نیز قابل اعتمادتر خواهند بود.

• طول مناسب: یک اسپاچولای پزشکی باید دارای طول و ابعاد مناسبی باشد. این مسئله سبب می‌شود تا دسترسی به محل مورد نظر بهتر صورت گرفته و نمونه‌برداری از دهانه رحم دقیق‌تر انجام شود.

جمع‌بندی

همانطور که گفته شد، نمونه‌گیری صحیح اولین قدم برای دست‌یابی به نتایج درست و قابل اطمینان است.

امروزه سرطان دهانه رحم چهارمین سرطان شایع در بین زنان محسوب می‌شود. این در حالی است که با انجام آزمایشات تشخیصی، می‌توان پیش از وخامت بیماری، تغییر شکل و ناهنجاری‌های سلول‌های دهانه رحم را تشخیص داد و به کند کردن روند بیماری کمک شایانی کرد. نکته‌ی حائز اهمیت در این مورد، استفاده از یک ابزار مناسب جهت نمونه‌گیری صحیح است. اسپاچولای پزشکی از جمله ابزارهای پرکاربردی است که برای نمونه‌گیری از دهانه رحم مورد استفاده قرار می‌گیرد اما هنگام انتخاب این ابزار حتما باید نکاتی را در نظر داشت تا هم نمونه‌ی گرفته شده حاوی سلول‌های لازم باشد و هم مراجعه‌کننده حین نمونه‌گیری آزرده نشود.

 در این مقاله سعی کردیم تا ابتدا به این مسئله بپردازیم که اسپاچولا چیست و سپس نکاتی مهمی که باید هنگام انتخاب این ابزار در نظر داشت را توضیح دهیم. امیدواریم این مقاله مورد توجه شما قرار گرفته باشد.

واژه‌نامه: