جای نیش حشرات و شناسایی هریک

ممکن است برای شما هم پیش آمده باشد که از خواب بیدار شوید و در قسمت‌هایی از پوست خود احساس ناراحتی، خارش قرمزی و تورم کنید.

نیش حشرات در بسیاری از موارد خطرناک نیست و تنها باعث ناراحتی می‌شود. اما برخی حشرات نیز می‌توانند  ناقل بیماری‌هایی از جمله بیماری لایم و تب خالدار کوه راکی (Rocky Mountain spotted fever) ​​باشند.

به همین دلیل مهم است بدانیم چه حشراتی ممکن است ما را نیش زده باشند. در این مطلب قصد داریم به بررسی این موضوع بپردازیم.

جای نیش حشرات و شناسایی هریک

پیش از هرچیز توجه داشته باشید که جای نیش حشرات می‌تواند در افراد مختلف، متفاوت به نظر برسد. به طور کلی، در پوست‌های تیره، صورتی یا بنفش و در پوست‌های روشن، قرمز است.

سمی که از نیش یا گزش یک حشره به بدن شما تزریق می‌شود باعث می‌شود سیستم ایمنی بدن شما به آن پاسخ دهد. در اغلب موارد، واکنش فوری بدن شما ایجاد قرمزی و تورم در محل گزش یا نیش است. واکنش‌های بعدی شامل خارش و درد خواهند بود.

اما اگر به سم حشره بسیار حساس هستید، نیش و گزش می‌تواند باعث یک وضعیت بالقوه کشنده به نام شوک آنافیلاکتیک شود. این واکنش باعث سخت شدن تنفس و یا کاهش فشار خون می‌گردد.

همچنین اگر سم حاوی عوامل عفونی باشد، برخی از گزش‌ها و نیش‌ها ممکن است باعث بیماری‌های خطرناکی شوند که فورا نیاز به درمان دارد.

در ادامه به بررسی جای نیش حشرات رایج خواهیم پرداخت.

کنه‌ها

کنه‌ها اغلب در گیاهان یافت می‌شوند و می‌توانند انسان یا حیوانات را گاز بگیرند. این حشرات ممکن است ناقل بیماری‌های جدی از جمله بیماری لایم و و تب خالدار کوه راکی ​​باشند.

اگر یک کنه شما را گاز بگیرد، احتمالاً متوجه خواهید شد. زیرا کنه‌ها برخلاف سایر حشرات، به پوست می‌چسبند و از آن جدا نمی‌شوند.

جای نیش کنه، مانند جای نیش حشرات دیگر قرمز و متورم می‌شود. ممکن است در اثر گزش کنه علائم زیر را تجربه کنید:

• درد یا تورم در محل گزش
• راش
• احساس سوزش در محل گزش
• تاول

تنگی نفس (درصورتی‌که آلرژی شدید دارید)

از آنجایی که کنه‌ها می‌توانند ناقل بیماری لایم باشند، ممکن است علائم این بیماری نیز در فرد گزیده شده ایجاد شود.

بثورات دایره‌ای، قرمز و در حال گسترش یکی از اولین علائم بیماری لایم است. علائم دیگر شامل خستگی، لرز، تب، سردرد، دردهای عضلانی و مفاصل و تورم غدد لنفاوی است.

در صورت مشاهده هریک از علائم، حتما به پزشک مراجعه کنید.

همچنین برای در امان بودن از نیش این حشرات در فضای باز لباس مناسب بپوشید و از اسپری‌های دفع کنه استفاده کنید.

عنکبوت بیوه سیاه

عنکبوت‌ بیوه سیاه به دلیل اینکه پس از تخم گذاری جفت خود را می‌خورد، به این نام شناخته می‌شود. تنها نوع ماده این گونه انسان را گاز می‌گیرد.

این عنکبوت، شکمی براق، سیاه و کروی شکل دارد.  قسمت قرمز رنگ روی بدن، آن را از سایر عنکبوت‌‌ها متمایز می‌کند.

عنکبوت بیوه سیاه در ایران بیشتر در استان‌های سیستان و بلوچستان و هرمزگان دیده شده است. اما در مناطق جنگلی و کوهستانی نیز وجود دارد و افراد بومی و گردشگران باید مراقب نیش آن باشند.

جای نیش حشرات عنکبوت بیوه سیاه معمولاً 20 دقیقه تا یک ساعت پس از گزش نمایان می‌شود و می‌تواند شامل درد، گرفتگی و اسپاسم عضلانی، درد شکم، لرزش بدن، ضعف یا افزایش فشار خون باشد. در صورتی که در مناطق مستعد حضور این حشرات هستید و چنین علائمی را تجربه کردید، حتما به پزشک مراجعه کنید.

عنکبوت قهوه‌ای

نیش عنکبوت‌ قهوه‌ای بسیار سمی است و می‌تواند باعث عفونت و بیماری شود.

عنکبوت‌ قهوه‌ای به رنگ زرد مایل به قهوه‌ای با پاهای تیره است که طول آن حدودا 3 سانتی‌متر است.

گزش این عنکبوت معمولاً بدون درد است. در محل نیش حشرات عنکبوت قهوه‌ای حدود چهار ساعت پس از گزش، درد و خارش شدید ایجاد شده و فرد ممکن است علائمی مانند تهوع، استفراغ، تب و درد عضلانی را تجربه کند.

اگر فکر می‌کنید توسط عنکبوت منزوی قهوه‌ای گزیده شده‌اید، فوراً به پزشک مراجعه کنید. در صورت امکان، عنکبوت را برای شناسایی مناسب به اورژانس ببرید.

شپش سر

شپش‌های سر حدود ۲ تا ۳ میلی‌متر طول دارند و ناحیه سر و گردن را آلوده می‌کنند. این حشرات از طریق تماس مستقیم با موهای فرد آلوده به شپش سر سرایت می‌کنند. شپش سر به عنوان بیماری، شناخته شده نیست و گزش آن معمولا با جای نیش حشرات دیگر تفاوت دارد.  با این حال، ممکن است باعث خارش و زخم شود که ممکن است منجر به عفونت گردد.

کک

شاید نام کک گربه و یا کک سگ به گوشتان خورده باشد؟ یا قبلا جای نیش حشراتی مثل کک را روی بدن حیوانات خانگی دیده باشید. اما باید بدانید که کک‌‌ها فقط برای حیوانات مشکل ایجاد نمی‌کنند. این حشرات خونخوار انسان‌ها را نیز گاز می‌گیرند. طول کک‌ها حدود 2/5 میلی‌متر است، رنگ آن‌ها قهوه‌ای مایل به قرمز است و در حالی که بال ندارند، می‌توانند مسافت‌های زیادی را بپرند. این حشرات برای تغذیه از خون میزبان خود می‌مکند.

گزش کک معمولاً به صورت دسته‌ای روی ساق پا  ایجاد می‌شود. جای گزش به صورت برجستگی‌های قرمز و خارش‌دار با هاله‌ای قرمز است.

نیش کک در برخی افراد ممکن است واکنش آلرژیک ایجاد کند. خاراندن جای نیش می‌تواند باعث باز شدن پوست و درنهایت منجر به عفونت شود.

مورچه آتشین (مورچه قرمز)

مورچه آتشین که با نام مورچه قرمز نیز شناخته می‌شود، رنگ قهوه‌ای مایل به قرمز تا سیاه مایل به قرمز داشته و دارای نیش است. این مورچه‌ها بیشتر در مناطق آفتابی و خشک یافت می‌شوند. نیش حشرات مورچه‌های آتشین معمولاً دردناک است و باعث خارش و التهاب پوست (کهیر) می‌شود و به دنبال آن تاول‌هایی شبیه جوش چرکی ایجاد می‌گردد.

نیش حشرات آتشین، کاملا احساس می‌شود. نیش این حشرات حتی می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد، به ویژه زمانی که فرد واکنش‌های آلرژیک نشان دهد.

توجه داشته باشید در صورت گزش توسط مورچه آتشین حتما به پزشک مراجعه کنید و تاول‌ها را نترکانید تا از عفونت ثانویه جلوگیری شود.

چیگر

چیگر نوعی کنه از خانواده ترومبیکولیده است. چیگر ها به سختی با چشم غیر مسلح دیده می‌شوند و در شکل جوانی (لارو) خود می‌توانند انسان را گاز بگیرند. جای نیش چیگرها معمولا دردناک است. این حشرات معمولا سبب انتقال بیماری نمی‌شوند اما نیش آن‌ها می‌تواند باعث خارش شدید و تورم شود. جای گزش‌ها به صورت جوش، تاول یا کهیر ظاهر می‌شود که معمولا به صورت گروهی است.

خارش ناشی از گزش چیگر 1 تا 2 روز بعد از گزش شدیدتر خواهد شد. خاراندن جای نیش حشرات چیگر می‌تواند منجر به عفونت ثانویه شود. برای بهبود خارش ناشی از گزش می‌توانید با پزشک مشورت کرده و از کرم آنتی هیستامین استفاده کنید.

گال

گال کنه‌هایی هستند که در پوست فرو می‌روند و باعث خارش شدید می‌شوند. گال از طریق تماس نزدیک با فرد مبتلا به گال یا استفاده مشترک از حوله، ملحفه و سایر وسایل شخصی با فرد مبتلا به گال منتقل می‌شود.

ممکن است هفته‌ها بعد از گزش گال، خارش یا بثورات شدید همراه با تاول یا زخم‌های کوچک را تجربه کنید. خارش معمولاً در شب بدتر می‌شود. در بیشتر موارد، خارش بین انگشتان، آرنج یا زیر بغل، دور کمر یا روی باسن است.

ساس

احتمالا نام ساس زیاد به گوشتان خورده است.

ساس‌ها قهوه‌ای مایل به قرمز  هستند و اندازه آن‌ها کمتر از 1 میلی‌متر است. ساس‌ها اغلب در رختخواب یافت می شوند، اما ممکن است در مبلمان قدیمی نیز وجود داشته باشند. اغلب اوقات، واکنش به نیش ساس خفیف است و معمولاً به صورت برآمدگی‌های کوچک و قرمز به همراه خارش ظاهر می‌شود. جای گزش ممکن است به صورت یک خط یا به صورت گروهی ظاهر شود و معمولاً در قسمت‌هایی از بدن که با لباس پوشانده نشده‌اند، مانند دست‌ها، گردن یا پاها ایجاد می‌گردد.

ممکن است در محل گزش تاول یا کهیر بسیار خارش‌دار وجود داشته باشد. برای رفع این مشکل بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

 مگس گوزن

جای نیش حشرات گاهی می‌تواند خیلی دردناک باشد مثل جای نیش مکس گوزن.

مگس‌های گوزن تقریباً به اندازه مگس‌های خانگی هستند و به رنگ زرد یا سیاه و با بال‌های طرح دار مشخص می‌شوند. این حشرات بیشتر در روزهای گرم و آفتابی فعال هستند و در مناطقی مانند سواحل، دریاچه‌‌ها یا جنگل‌های نزدیک به مناطق مرطوب رشد می‌کنند. گزش مگس زرد معمولا دردناک است.

در موارد نادر، مگس زرد می‌توانند تولارمی (Tularemia) را به انسان منتقل کند که نیاز به مراقبت‌های پزشکی دارد. با پوشیدن لباس مناسب و استفاده از دافع حشرات می‌توانید از گزش این حشرات در امان باشید.

مگس خانگی

مگس خانگی یک آفت مزاحم است که می‌تواند باعث گسترش بیماری‌هایی مانند مسمومیت غذایی و اسهال خونی شود. مگس‌های خانگی معمولا خاکستری رنگ هستند و طول آن‌ها حدودا 3 سانتی‌متر است.

مگس خانگی جذب زباله، کود و لاشه می‌شود و در مناطق مرطوب بیشتر وجود دارد.

گزش این حشرات معمولا مشخص نیست اما در برخی افراد می‌تواند سبب ایجاد ضایعات پوستی مانند کهیر شود.

پشه‌ها

شاید با دیدن جای نیش حشرات، اولین چیزی که به ذهنتان خطور کند، پشه‌ها باشند.

در بیشتر موارد، پشه‌ها هنگام نیش زدن باعث کهیر و خارش در محل گزش می‌شوند. اما این حشرات می‌توانند ناقل بیماری‌هایی مانند زیکا، ویروس نیل غربی، ویروس تب دنگی، مالاریا، ویروس چیکونگونیا و غیره باشند. خاراندن نیش پشه نیز می‌تواند باعث عفونت شود.

جای نیش پشه یک برآمدگی کوچک، گرد و پف کرده است که بلافاصله پس از گزیده شدن ظاهر می‌شود. برجستگی قرمز، سفت، متورم و خارش‌دار خواهد شد. همچنین ممکن است چندین گزش در یک ناحیه داشته باشید.

سخن پایانی

شاید با دیدن جای نیش حشرات، اولین چیزی که به ذهنتان خطور کند، پشه‌ها باشند. اما باید بدانید که گونه‌های حشرات زیادی وجود دارند که ممکن است شما یا اعضای خانواده تان را نیش بزنند. جای نیش حشرات معمولا با ایجاد قرمزی، سوزش با خارش همراه است اما گاهی هم واکنش‌های شدید آلرژیک یا انتقال بیماری‌های خطرناک را به دنبال دارد.

توجه داشته باشید که حشره شناسی یکی از شاخه‌های پزشکی است که بسیار گسترده است. بنابراین همیشه مراجعه به پزشک بهترین راه تشخیص و درمان خواهد بود.

برای اطلاعات بیشتر در مورد حشرات و انواع آن‌ها می‌توانید به پوسترهای حشره‌شناسی پل‌ایده‌آل‌پارس مراجعه کنید.