رنگ‌آمیزی به روش ون‌گیسون
هنگام بررسی یک نمونه بافت زیر میکروسکوپ نوری، تشخیص سلول‌های مختلف و بافت‌ها اغلب دشوار است، زیرا معمولا بی‌رنگ هستند. بنابراین برای مشاهده و تجزیه و تحلیل واضح‌تر سلول‌ها از تکنیک‌های رنگ‌آمیزی استفاده می‌شود. رنگ‌های اختصاصی برای شناسایی و نشان دادن ساختارها و بافت‌های خاصی استفاده می‌شوند که توسط تکنیک هماتوکسلین-ائوزین (H&E) قابل مشاهده نیستند. رنگ‌آمیزی به روش ون گیسون (VAN GIESON) از این قبیل رنگ‌آمیزی‌ها است.
اگر در رابطه با رنگ‌های روتین و خاص در حوزه‌ی هیستوپاتولوژی کنجکاو هستید، می‌توانید به مقاله “مقدمه‌ای بر رنگ‌های روتین و خاص در آزمایشگاه” مراجعه کنید.
در این مطلب قصد داریم تا به مرور تجهیزات لازم برای تکنیک رنگ‌آمیزی ون گیسون و روش انجام آن بپردازیم.
آشنایی با روش رنگ‌آمیزی ون گیسون
رنگ‌آمیزی ون گیسون یک تکنیک بسیار رایج در آزمایشگاه‌های هیستوپاتولوژی است که برای برجسته کردن تفاوت بین کلاژن و سایر بافت‌های همبند مانند بافت‌های عضلانی استفاده می‌شود. این رنگ از مخلوط اسید پیکریک (picric acid) و اسید فوشین (acid fuchsin) تشکیل شده است که به نمونه‌ی بافت نفوذ کرده و باعث قرمز شدن کلاژن می‌شوند. بافت‌های عضلانی اطراف و سلول‌های خونی به رنگ زرد قابل مشاهده خواهند بود.
مولکول‌های اسید پیکریک بسیار کوچک هستند، بنابراین به انواع بافت‌ها نفوذ می‌کنند. با این حال، این رنگ تنها در گلبولهای قرمز و عضله حفظ می‌شوند.
اسید فوشین دارای مولکول‌های بزرگتری است و با نفوذ به کلاژن، مولکول‌های اسید پیکریک را جابجا می‌کند. این باعث می‌شود که کلاژن متفاوت از عضله و گلبولهای قرمز خون رنگ آمیزی شود. مزیت اصلی رنگ‌آمیزی ون گیسون این است که تضاد شدیدی بین کلاژن (قرمز) و هر چیز دیگری (زرد) ایجاد می‌کند.
۱. مواد مورد استفاده در رنگ‌آمیزی ون گیسون
توجه داشته باشید که در این مطلب از رنگ‌آمیزی ون گیسون برای برش‌های ۵ میکرومتری بلوک پارافین استفاده شده است.
۱-۱. فیکساتیو: بافر فرمالین خنثی ۱۰ ٪
۲-۱. محلول هماتوکسیلین آهنWeigert
آماده‌سازی استوک محلول A:
- هماتوکسیلین——————۱ گـــــــرم
- الکل ۹۵٪ ——————۱۰۰ میلی‌لیتر
آماده‌سازی استوک محلول B:
- کلرید فریک محلول در آب ۲۹% ———۴ میـلی‌لیتر
- آب مقطر ——————————۹۵ میلی‌لیتر
- اسید هیدروکلریک غلیظ ——————۱ میـلی‌لـیتر
قسمت‌های مساوی محلول استوک A و B را مخلوط کنید. این محلول برای ۳ ماه پایدار است و استفاده از آن بعد از گذشت ۴ ماه از زمان آماده‌سازی توصیه نمی‌شود.
۳-۱. محلول ون گیسون
اسید فوشین محلول در آب C.I. 42685ء,۱% —————— ۴ میـلی‌لیتر
اسید پیکریک محلول در آبِ اشباع شده————————۴۰ میـلی‌لیتر
۲. مراحل رنگ‌آمیزی
۱. مراحل پارافین‌زدایی و هیدراسیون بافت را انجام دهید.
۲. لام را به مدت ۵ دقیقه درون محلول هماتوکسیلین آهن Weigert قرار دهید.
۳. لام را برای مدت کوتاهی زیر آب شیر بشویید و سپس دو مرتبه با آب مقطر آبکشی کنید.
۴. سپس لام را به مدت ۳ دقیقه در تماس با محلول ون گیسون قرار دهید.
۵. مراحل دهیدراسیون را با استفاده از درجات مختلف الکل از جمله الکل خالص و الکل ۹۵ % انجام دهید.
۶. لام را با استفاده از زایلین (زایلین) شفاف (clear) کنید.
ویدیو مراحل رنگ آمیزی به روش ون گیسون
۳. نتایج رنگ آمیزی
- کلاژن ———————————————————— قرمز
- سیتوپلاسم، عضله، فیبرین و گلبول قرمز خون ——— زرد
- هسته ———————————————————— آبی تیره
