روش تهیه محیط کشت سابورو دکستروز آگار کلرآمفنیکل و سیکلوهگزامید دار یا محیط SCC

تهیه و تنظیم: دکتر محمد قهری

نام‌های تجارتی مترادف محیط کشت سابورو دکستروز آگار کلرآمفنیکل

محیط مایکوبیوتیک آگار، محیط مایکوزل آگار (کارخانه BBL)

محیط کشت انتخابی برای جداسازی و شناسایی اولیه کلنی قارچ‌های پاتوژن به ویژه قارچ‌های درماتوفیتی از ضایعات پوستی است. باکتری‌ها و قارچ‌های ساپروفیت بر روی این محیط رشد نمی‌کنند.

مواد و وسایل لازم برای تهیه محیط کشت سابورو دکستروز آگار کلرآمفنیکل

اکتیدیون (سیکلوهگزامید)، ارلن مایر ۱ لیتری و ۲ لیتری، استوانه مدرج یک لیتری، آب مقطر، شعله گاز، اتوکلاو، پنبه یا فویل آلومینیمی

روش تهیه محیط کشت

در صورتی که از محیط‌های کشت تجارتی استفاده شود مطابق با دستورالعمل مندرج بر روی برچسب محیط کشت عمل می‌شود. در اینجا روش تهیه‌ی محیط کشت با استفاده از محیط پایه‌ی سابورودکستروز آگار که به آن سیکلوهگزامید و کلرامفنیکل اضافه می‌شود توضیح داده می‌شود. مقدار ۶۵ گرم از پودر محیط کشت را وزن کرده، یک استوانه مدرج یک لیتری را نیز از آب مقطر به اندازه یک لیتر پر کرده، ابتدا مقداری از حجم آن را به ارلن ۲ لیتری تخلیه کرده سپس پودر توزین شده‌ی محیط کشت را به آن افزوده و در نهایت حجم آب باقیمانده را بر روی آن اضافه می‌کنیم. آنگاه ارلن مایرِ محتوی محیط کشت را با کمک شعله گاز و یا هیتر مغناطیسی تا دمای جوش حرارت می‌دهیم. در صورتی‌که از شعله‌ی گاز استفاده شود، همزمان با حرارت دادن، آن را تکان داده تا از رسوب محیط کشت در ته ظرف پیشگیری گردد. هنگامی‌که محیط به نقطه‌ی جوش رسید و کاملا شفاف شد، مقدار ۵۰ میلی گرم از پودر کلرامفنیکل را با کمک ترازوی حساس وزن کرده و در ۱۰ میلی‌لیتر اتانول خالص حل کرده و سپس آن را به محیط کشت ذوب شده می‌افزائیم.  همچنین مقدار ۵۰۰ میلی گرم از پودر سیکلوهگزامید را وزن کرده و ابتدا در مقداری استون (مثلا در ۲۰ میلی لیتر) حل کرده و آنگاه به ظرف محیط کشت می‌افزائیم. سپس درب آن را با کمک پنبه و یا فویل آلومینیمی مسدود کرده و به مدت ۱۰ دقیقه در درمای ۱۲۱ درجه و فشار ۱۵ پوند بر اینچ مربع اتوکلاو می‌نمائیم.

توضیح: بهتر است هنگام تهیه‌ی محیط کشت همیشه از ظرفی استفاده گردد که حجم آن ۲ برابر حجم محیط کشت مورد نظر باشد تا هم خوردن و مخلوط شدن آن سهل‌تر انجام شود.

بعد از اتمام زمان اتوکلاو صبر می‌کنیم تا درمای ظرف به حدود ۵۰ الی ۵۵ درجه برسد سپس آن را در بوات دوپتری‌های ۸ یا ۱۰ سانتی‌متری تا عمق حدود ۴ یا ۵ میلی‌متر پر می‌کنیم.

کنترل کیفی: بعد از آن‌که محیط‌های کشت سرد شده به حالت جامد درآمدند یکی از آن‌ها را در دمای ۳۷ درجه به مدت ۲۴ ساعت و یک پلیت دیگر را دمای معمولی آزمایشگاه به مدت ۳ روز نگاه‌داری می‌کنیم تا از عدم آلودگی آن‌ها در طی این زمان مطمئن شویم. در صورت عدم رشد هیچگونه کلنی باکتریایی یا قارچی در طی مدت مذکور، این محیط‌ها قابل استفاده خواهند بود.

به منظور بررسی صحت محیط کشتِ ساخته شده در یکی از پلیت‌ها مقداری از کلنی تریکوفیتون منتاگروفیتس و کاندیدا آلبیکنس و نیز آسپرجیلوس برازیلینسیس و باکتری اشریشیا کلی کشت داده و به مدت یک هفته در دمای آزمایشگاه نگاهداری می‌کنیم.  انتظار بر این است که کاندیدا آلبیکنس و تریکوفیتون منتاگروفایتیس بر روی محیط رشد کرده ولی آسپرجیلوس برازیلینسیس و اشریشیا کلی رشد نکنند که در این صورت محیط کشت ساخته شده از کیفیت مناسبی جهت کشت نمونه‌های درماتوفیتی برخوردار خواهد بود.