مطالعه موردی میکروبیولوژی: مرد ۵۹ ساله مبتلا به پروستاتیت حاد

سابقه پزشکی

یک مرد ۵۹ ساله با سابقه پزشکی قبلی هیپرتروفی خوش خیم پروستات (benign prostatic hypertrophy) و دارا بودن علائم زیر به پزشک مراجعه کرد:

• سوزش ادرار (dysuria)
• احساس فوریت در دفع ادرار (urgency)
• شب ادراری (nocturia)
• کاهش جریان ادرار (weak stream)

وی به متخصص اورولوژی مراجعه كرد و برای او التهاب پروستاتیت حاد تشخیص داده شد.

داروهای زیر به بیمار داده شد:

• داروی فلومکس (Flomax) ، برای شل شدن عضلات پروستات و مثانه
• سولفامتوکسازول-تری متوپریم (sulfamethoxazole-trimethoprim)
• آنتی بیوتیک برای عفونت احتمالی مثانه

علی‌رغم مصرف آنتی بیوتیک‌ها و کشت‌های متعدد و منفی ادرار از نظر رشد باکتری‌ ها، بیمار همچنان دچار علائم ادراری بود.

سرانجام علائم بیمار بدتر شد و وی با علائم تب (حدود ۳۹ درجه سانتی‌گراد)، اسپاسم مثانه، تعریق شبانه و احتباس ادراری دردناک به بخش اورژانس مراجعه کرد.

نتایج آزمایش‌های انجام شده روی بیمار، لکوسیتوز خفیف (۱۵۵۰۰سلول در میلی متر مکعب) و افزایش لکوسیت استراز، لکوسیت‌ها و گلبول‌های قرمز در ادرار او را نشان داد.

بیمار در مرکز درمانی بستری شد و توموگرافی لگن برای او انجام شد. در توموگرافی، آبسه‌های پروستات متعدد مشاهده گردید.

تیم پزشکی آزمایش کشت قارچ روی ادرار بیمار را درخواست کردند و نتیجه رنگ‌آمیزی قارچ گونه‌های قارچی دارای جوانه با اتصال پهن (broad-budding yeast) را نشان داد. (شکل ۱)

تشخیص آزمایشگاهی

روی رسوب نمونه ادرار بیمار یک رنگ‌آمیزی گرم انجام شد که نتیجه آن اشکال نادر و بزرگ مخمر، تعداد زیادی گلبول قرمز و نوتروفیل را نشان می‌داد. (شکل ۲).

این اشکال مخمر مشابه بلاستومایسس درماتیتیدیس (Blastomyces dermatitidis) بودند که دارای قطر ۱۵-۱۰ میکرومتر و دیواره های سلولی منحنی ضخیم هستند.

پس از گذشت ۱۰ روز، روی محیط کشت، قارچ‌هایی به رنگ سفید تیره و همانند قارچ هایی که روی چرم ایجاد می‌شود (dirty white leathery mold) مشاهده شد.

با استفاده از چسب اسکاچ لاکتوفنل کاتن بلو (lactophenol cotton blue adhesive tape)، کنيديوفورهای (conidiophores ) کوتاه و بلند با کنیدی (conidia ) بزرگ گلابی شکل در انتهای کنيديوفورهای ظریف و نخینه‌های جدا شده (septated hyphae) مشاهده شد.

با مثبت بودن آزمایش آنتی ژن ادرار، شناسایی ارگانیسم به عنوان بلاستومایسس درماتیتیدیس تایید شد.

توضیحات

بلاستومایسس درماتیتیدیس (B. dermatitidis) یک قارچ دیمورفیک است که معمولاً در نیمه شرقی ایالات متحده و کانادا، به ویژه دره‌های رودخانه می سی سی پی و اوهایو و منطقه Great Lakes یافت می‌شود.

این قارچ معمولا به صورت کپک (mold) در خاک مرطوب و گیاهان در حال تجزیه رشد می‌کند. فعالیت‌های فضای باز که باعث برهم خوردن در خاک می‌شوند، می‌توانند خطر ابتلا به عفونت ایجاد شده توسط این قارچ را افزایش دهند.

عفونت زمانی اتفاق می‌افتد که هاگ‌های تولیدمثل معروف به کنیدی استنشاق شده و به آلوئول‌های ریه منتقل شوند. کنیدی در آلوئول‌ها به مخمر تبدیل شده، تکثیر می‌شوند و باعث بلاستومیکوز (blastomycosis) می‌گردند.

تقریباً ۵۰٪ از افراد آلوده به بلاستومایسس بدون علامت هستند و بدون داشتن مشکل خاصی عفونت را از بدن خود پاک می‌کنند.

اما در ۵۰% دیگر، ممکن است بسته به شدت عفونت علائمی شبیه آنفولانزا در طی چند روز در فرد ایجاد شود و یا فرد دچار علائم مزمنی شود که تا چندین ماه ادامه دارند.

علائم این بیماری شامل تب، لرز، سردرد، دردهای مفصلی و عضلانی، تنگی نفس، سرفه، تعریق شبانه، کاهش وزن و درد قفسه سینه می‌باشد.

بیست تا چهل درصد بیماران علامت‌دار دچار بیماری منتشر شده (disseminated disease) می‌شوند.

علاوه بر ریه، مکان‌های دیگری که عفونت ممکن است در آن‌ها ایجاد شود شامل پوست، استخوان، دستگاه ادراری و سیستم عصبی مرکزی هستند. اما احتمال بروز عفونت در سایر اندام‌ها نیز وجود دارد.

در این مطالعه موردی، بیمار به بلاستومیكوز پروستات مبتلا بود كه به سرعت توسط رنگ‌آمیزی کالکو فلوئور – سفید  و تست آنتی ژن ادرار مشخص شد. بیمار تحت درمان با ایتراکونازول (itraconazole ) قرار گرفت و برای او تراشیدن پروستات از راه مجرای ادرار (transurethral prostatic resection) نیز انجام شد.

پس از انجام این روش‌های درمانی، تجزیه و تحلیل هیستوپاتولوژیک، گرانولوم‌های نکروزان کننده (necrotizing granulomas) را نشان داد که با قارچ‌های بلاستومایسس درماتیتیدیس مرتبط بودند.  (شکل ۳).

پس از چند روز درمان، بیمار مرخص شد و به صورت سرپایی تحت بررسی قرار گرفت.