محیط کشت تریپتیک سوی آگار TSA : ترکیبات، آماده‌سازی و موارد استفاده
محیط کشت تریپتیک سوی آگار (TSA) یک محیط کشت یونیورسال (universal medium) است که از رشد طیف گسترده‌ای از میکروارگانیسم‌ها (هم گرم مثبت و هم گرم منفی) پشتیبانی می‌کند. تریپتیک سوی آگار عمدتا به عنوان یک محیط رشد اولیه برای اهداف زیر مورد استفاده قرار می‌گیرد:
- مشاهده مورفولوژی کلنی
- گسترش کشت خالص
- دستیابی به رشد کافی برای آزمایش بیوشیمیایی بیشتر
- ذخیره سازی کشت ارگانیسم
اسلنت کالچر (TSA slants) تریپتیک سوی آگار نیز در آزمایشگاه‌ها کاربرد دارد و جهت ذخیره و حمل کشت باکتریایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مقاله قصد داریم تا کاربرد و ترکیبات این محیط کشت را بررسی کنیم.
کاربردهای محیط کشت تریپتیک سوی آگار TSA
تریپتیک سوی آگار که با نام تریپتون سویا آگار نیز شناخته می‌شود مانند تریپتون سوی آبگوشت (TSB) یک محیط رشد برای پرورش باکتری‌ها است. این محیط کشت‌ها عمومی و غیرانتخابی هستند و مواد مغذی کافی را برای رشد انواع مختلف میکروارگانیسم‌ها فراهم می‌کنند. به همین دلیل برای طیف وسیعی از آزمایش‌ها از جمله ذخیره سازی محیط کشت، شمارش سلول و جداسازی کشت خالص مناسب هستند.
تریپتیک سوی آگار برای کشت میکروارگانیسم‌های هوازی و بی‌هوازی مناسب است. اما این محیط کشت را می‌توان به عنوان یک محیط پایه برای سایر محیط کشت‌ها نیز مورد استفاده قرار داد. به عنوان مثال:
- تریپتیک سوی آگار ممکن است به عنوان پایه آگار خون نیز استفاده شود. برای این منظور باید ۷٪ خون استریل به محیط مذاب استریلی که دمای آن به ۴۵ درجه سانتیگراد رسیده است اضافه شود.
- تریپتون سویا آگار همچنین می‌تواند برای تهیه چاکلت آگار نیز مورد استفاده قرار گیرد.
- از آنجا که تریپتیک سوی آگار فاقد کربوهیدرات اضافه شده است، می‌توان با اضافه کردن خون، در آزمایش‌های تعیین همولیز از آن استفاده کرد.
- اگر به ازای هر لیتر تریپتیک سوی آگار، ۰/۷ گرم لسیتین (lecithin) و ۵ گرم پلی سوربات ۸۰ (Polysorbate ) اضافه شود، از این محیط می‌توان برای آزمایش ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﭼﻬﺎرﺗﺎﻳﻲ آﻣﻮﻧﻴﻮم استفاده کرد.
ترکیبات محیط کشت تریپتیک سوی آگار
محیط کشت تریپتیک سوی آگار حاوی آنزیم کازئین پپتون و سویا پپتون است که اسیدهای آمینه و سایر مواد اَزته را فراهم کرده و این اگار را به یک ماده مغذی برای ارگانیسم‌های مختلف تبدیل می‌کند. گلوکز موجود در ترکیبات این اگار رشد باکتری را افزایش می‌دهد و منبع انرژی است. سدیم کلراید تعادل اسمزی را حفظ می‌کند.
جدول ۱ ترکیبات موجود در تریپتیک سوی آگار را نشان می‌دهد.
| مقدار (gm/L) | مواد تشکیل دهنده |
|
15.0 g |
Pancreatic digest of casein |
|
5.0 g |
Peptic digest of soybean meal |
|
5.0 g |
Sodium chloride |
|
15.0 g |
Agar |
|
1 liter |
Distilled water |
pH نهایی محلول در دمای ۲۵ درجه سانتی گراد : ۰/۲ ± ۷/۳
آماده‌سازی تریپتیک سوی آبگوشت
۱. سه گرم پودر تریپتیک سوی آبگوشت (TSB) را وزن کنید و در ۱۰۰میلی لیتر آب مقطر حل کنید.
۲. ارلن حاوی مواد را روی هات پلیت قرار دهید تا مواد به خوبی مخلوط شوند.
۳. ده میلی لیتر از محیط آماده شده را به یک لوله شیشه‌ای ۱۰۰× ۱۳میلی متری و یا ظروف مناسب دیگر بریزید.
۴. بعد از تقسیم تمام محلول در لوله‌های آزمایش، تمام لوله‌ها را به مدت ۱۵دقیقه در اتوکلاو با درجه حرارت ۱۲۱ درجه سانتیگراد قرار دهید.
۵. لوله‌ها را برداشته و از محکم بودن درب آن اطمینان حاصل کنید.
۶. اجازه دهید لوله‌ها مدتی در دمای اتاق بمانند تا خنک شوند. سپس آن‌ها را در یخچال با دمای ۴- درجه سانتیگراد قرار دهید. قبل از اینکه از آبگوشت استفاده کنید، اجازه دهید مدتی در اتاق مانده و به دمای محیط برسد.
نتایج رشد برخی میکروارگانیسم‌ها در محیط کشت تریپتیک سوی آگار
همانطور که گفته شد تریپتیک سوی آگار برای اکثر ارگانیسم‌ها محیط کشت مطلوبی است. در جدول ۲ پاسخ رشد برخی ارگانیسم‌ها در محیط کشت تریپتیک سوی آگار نشان داده شده است.
اگرچه محیط کشت تریپتیک سوی آگار محیطی مناسب برای رشد طیف وسیعی از میکروارگانسم‌ها اعم از گرم مثبت و گرم منفی و یا هوازی و بی هوازی است، اما محدودیت‌هایی هم دارد. به طور مثال تریپتیک سوی آگار رشد برخی از انواع باکتری‌های ﻓﺴﺘﻲ ﺩﻳﻮﺱ (Fastidious) را تقویت نمی‌کند و نمی توان از آن برای جداسازی عوامل بیماری‌زا از نمونه‌های بالینی استفاده کرد.
جدول ۲.پاسخ رشد برخی ارگانیسم‌ها در محیط کشت تریپتیک سوی آگار
| میکروارگانیسم | رشد |
| Aspergillus brasiliensis | مثبت |
| Candida albicans | مثبت |
| Staphylococcus aureus | مثبت، کلنی های گرد و دارای جلا |
| Staphylococcus epidermidis | مثبت |
| Bacillus subtilis | مثبت، کلنی های نامنظم مسطح و بزرگ |
| Pseudomonas aeruginosa | مثبت |
| Escherichia coli | مثبت، کلنی‌های گرد و دارای جلا |
| Salmonella Typhimurium | مثبت |
