اگر آلرژی دارید، مراقب هیستامین در مواد غذایی باشید.

هیستامین نوعی ماده شیمیایی است که به طور طبیعی در سیستم ایمنی بدن شما وجود دارد. اما آگر آلرژی دارید، باید مراقب هیستامین در مواد غذایی باشید.

هیستامین‌ها بخشی از سیستم دفاعی بدن شما هستند. در صورت ورود عوامل آلرژی‌زا به بدن، فرآیندی را آغاز می‌کنند که طی آن مواد آلرژی‌زا از بدن شما خارج شوند. یا از طریق پوست و یا از طریق عطسه و اشک چشم. 

اما برخی مواد غذای حاوی هیستامین هستند. با خوردن این مواد غذایی سطح هیستامین در بدن افزایش یافته و ممکن است سبب واکنش بیش از اندازه بدن شود.

هیتامسن در مواد غذایی می‌تواند اثرات سوئی از جمله مسمومیت با هیستامین، سندرم عدم تحمل هیستامین یا عدم تحمل غذایی غیر آلرژیک ایجاد کند که منجر به اختلال در سیستم ایمنی، بروز علائم گوارشی و بیماری های عصبی می‌شود.

اما چه مواد غذایی حاوی هیستامین هستند و از کجا متوجه شویم دچار سندرم عدم تحمل هیستامین هستیم؟

در این مطلب قصد داریم به بررسی پاسخ این سوالات بپردازیم. پس در ادامه با ما همراه باشید.

هیستامین چیست و چه نقشی در بدن دارد؟

هیستامین یک ماده شیمیایی است که مسئول چند عملکرد اصلی در بدن شما است:

• پیام‌ها را به مغز انتقال می‌دهد.
• باعث ترشح اسید معده برای کمک به هضم می‌شود.
• حین یک واکنش آلرژیک به عنوان بخشی از پاسخ ایمنی در بدن آزاد می‌شود.

زمانیکه شما با محرک آلرژی خود مواجه می‌شوید، سیستم ایمنی آن را می‌شناسد و یک واکنش زنجیره‌ای برای دفاع از شما آغاز می‌کند.

سیستم ایمنی ابتدا یک سیگنال شیمیایی به ماست سل‌ها که در پوست، ریه ها، بینی، دهان، روده و خون وجود دارند،  ارسال می‎کند. سپس ماست سل‌ها، هیستامنی که در خود ذخیره کرده‌اند را آزاد می‌کنند.

هیستامین‌ها  باعث می‌شوند تا جریان خون، در ناحیه‌ای از بدن که تحت تأثیر آلرژن قرار گرفته، تقویت شود. این باعث التهاب می‌شود. در اثر التهاب، سایر مواد شیمیایی موجود در سیستم ایمنی آزاد می‌شوند.

به عنوان مثال اگر بینی شما تحت تاثیر گرده گل قرار گرفته باشد، هیستامین‌ها دیواره‌های نازکی به نام غشا را وادار می‌کنند تا مخاط بیشتری بسازند. در نتیجه ممکن است دچار آبریزش یا گرفتگی بینی شوید. مخاط همچنین می‌تواند گلو را آزار دهد و باعث سرفه شود.

اما  زمانیکه سطح هیستامین خیلی بالا می‌رود یا نمی‌تواند به درستی تجزیه شود، می‌تواند بر عملکرد طبیعی بدن شما تأثیر بگذارد. یا سبب بروز سندرم عدم تحمل هیستامین شود.

چه چیزی باعث افزایش سطح هیستامین می شود؟

بدن به طور طبیعی در حالت تعادل است. به همین دلیل زمانی که در بدن شما هیستامین تولید می‎شود، به طور همزمان آنزیمی به نام دی آمین اکسیداز (DAO) نیز تولید می‌شود. این آنزیم مسئول تجزیه هیستامینی است که از غذاها دریافت می‌کنید.

اگر دچار کمبود DAO شوید و قادر به تجزیه هیستامین نباشید، ممکن است دچار سندرم عدم تحمل هیستامین شوید. توجه داشته باشید که این سندرم به معنای آلرژی به هیستامین نیست. بلکه زمانی ایجاد می‌شود که شما بیش از حد هیستامین به بدن خود وارد کنید. به همین دلیل باید مراقب هیستامین در مواد غذایی باشید.

برخی از دلایلی که ممکن است سطح آنزیم DAO را تحت تاثیر قرار دهند عبارتند از:

• داروهایی که عملکرد DAO را مسدود می‌کنند یا از تولید آن جلوگیری می‌کنند.
• اختلالات گوارشی، مانند بیماری التهابی روده
• غذاهای غنی از هیستامین که باعث عملکرد نامناسب آنزیم‌های DAO می‌شوند.

رشد بیش از حد باکتری نیز عامل دیگری برای ایجاد سندرم عدم تحمل هیستامین است. زمانی که غذا به درستی هضم نشود، باکتری رشد می‌کند و باعث تولید بیش از حد هیستامین می‌شود.

هیستامین در مواد غذایی

همانطور که در قسمت قبل گفته شد، برخی مواد غذایی به طور طبیعی دارای هیستامین بالایی هستند. به عنوان مثال غذاهایی که چند روز از پخت آن‌‌ها گذشته و یا تخمیر شده‌اند.

سندرم عدم تحمل هیستامین ممکن است به دلیل مصرف غذاهای دریایی نیز اتفاق بیفتد.

علائم سندرم عدم تحمل هیستامین

سندرم عدم تحمل هیستامین با واکنش‌ها و علائم آلرژیک رایج همراه است. برخی از واکنش‌های رایج مرتبط با این سندرم عبارتند از:

• سردرد یا میگرن
• گرفتگی بینی یا مشکلات سینوسی
• خستگی
• مسائل گوارشی
• سیکل قاعدگی نامنظم
• حالت تهوع
• استفراغ

در موارد شدیدتر سندرم عدم تحمل هیستامین، ممکن است موارد زیر را تجربه کنید:

• گرفتگی شکم
• تورم بافت بدن
• فشار خون بالا
• ضربان قلب نامنظم
• اضطراب
• مشکل در تنظیم دمای بدن
• سرگیجه

تشخیص عدم تحمل هیستامین

برای تشخیص سندرم عدم تحمل هیستامین ممکن است روش‌های مختلفی استفاده شود.

قبل از تشخیص، پزشک سایر اختلالات یا آلرژی‌های احتمالی را که باعث ایجاد علائم مشابه می‌شوند، بررسی خواهد کرد.

برخی پزشکان نیز یک رژیم غذایی 14 الی 30 روزه را توصیه می‌کنند. در این رژیم از شما خواسته می‌شود که غذاهای حاوی هیستامین یا محرک‌های هیستامین را حذف کنید.

پزشک همچنین ممکن است یک نمونه خون بگیرد تا کمبود آنزیم DAO را بررسی کند.

راه دیگر برای تشخیص سندرم عدم تحمل هیستامین تست پریک (Prick Test) است. تست پریک با نام تست خراش پوستی نیز شناخته می‌شود. این تست یک روش متداول برای بررسی آلرژی است. در این تست مقدار کمی هیستامین وارد پوست می‌شود. اگر به این ماده حساسیت داشته باشید، یک برآمدگی متمایل به قرمز و برجسته با یک حلقه قرمز در اطراف آن روی پوست ظاهر می‌شود. این برآمدگی ممکن است به شدت خارش داشته باشد.

کنترل سطح هیستامین با رژیم غذایی

همانطور که گفته شد، برخی مواد غذایی به طور طبیعی حاوی سطح بالای هیستامین هستند. اگر به طور کلی دچار آلرژی باشید و از این مواد غذایی مصرف کنید، ممکن است علائم شدیدتری از سندرم عدم تحمل هیستامین را تجربه کنید. پس مراقب هیستامین در مواد غذایی باشید و تا حد امکان از مصرف غذاهای زیر اجتناب کنید.

غذاهای غنی از هیستامین عبارتند از:

• الکل و سایر نوشیدنی‌های تخمیر شده
• غذاهای تخمیر شده و محصولات لبنی مانند ماست
• میوه‌های خشک
• آووکادو
• بادمجان
• اسفناج
• گوشت‌های فرآوری شده یا دودی
• صدف
• پنیر کهنه

همچنین برخی غذاها باعث ترشح هیستامین در بدن می‌شوند. مانند:

• الکل
• موز
• گوجه فرنگی
• جوانه گندم
• لوبیا
• شکلات
• مرکبات
• آجیل، به ویژه گردو، بادام هندی و بادام زمینی
• رنگ‌های خوراکی و سایر افزودنی‌ها

برخی مواد غذایی نیز با ایجاد اختلال در عملکرد آنزیم DAO باعث بروز سندرم عدم تحمل هیستامین می شوند. به عنوان مثال:

• الکل
• چای سیاه
• چای سبز
• نوشیدنی‌های انرژی زا

چه غذاهایی برای سندرم عدم تحمل هیستامین مفید هستند؟

اگر دچار عدم تحمل هیستامین هستید، گنجاندن غذاهای کم هیستامین در رژیم غذایی می‌تواند به کاهش علائم کمک کند. توجه داشته باشید که چیزی به نام رژیم غذایی بدون هیستامین وجود ندارد. اما می‌توان از غذاهایی که مقادیر  زیادی از این ماده را دارند پرهیز کرد. البته پیش از هرچیز بهتر است با یک پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید.

برخی از غذاهای کم هیستامین عبارتند از:

• گوشت تازه و ماهی تازه صید شده
• میوه‌هایی غیراز مرکبات
• تخم مرغ
• غلات بدون گلوتن، مانند کینوا و برنج
• جایگزین‌های لبنیات، مانند شیر نارگیل و شیر بادام
• سبزیجات تازه به جز گوجه فرنگی، آووکادو، اسفناج و بادمجان
• روغن زیتون

سخن پایانی

سندرم عدم تحمل هیستامین می‌تواند علائم ناراحت کننده‌ای ایجاد کند که روی زندگی روزمره تاثیر منفی خواهد گذاشت. اما رژیم غذایی کم هیستامین می‌تواند به کاهش علائم این اختلال کمک کند.

توجه داشته باشید که عدم تحمل هیستامین می‌تواند علائمی مشابه سایر آلرژی‌ها، اختلالات یا عفونت‌ها ایجاد کند. پس در صورت داشتن علائم، به صورت خودسرانه برای برطرف کردن آن اقدام نکنید. در این مطلب سعی کردیم اطلاعاتی در رابطه با علائم سندرم عدم تحمل هیستامین و راهکارهای کاهش آن ذکر کنیم. امیدواری این مطلب مورد توجه شما قرار گرفته باشد. اگر آلرژی دارید، مراقب هیستامین در مواد غذایی باشید.