کشف آنتی‌ژن‌های نئو سلف به عنوان محرک پاسخ ایمنی در لوپوس

بر اساس یک مطالعه که به تازگی انجام شده است، سلول‌های T قادر به تمایز بین آنتی‌ژن‌های خودی و آنتی‌ژن‌های نئو سلف هستند. از سوی دیگر، این مطالعه نشان داد که سلول‌های T واکنش‌دهنده به نئو سلف در ایجاد بیماری‌های خودایمنی مانند لولپوس نقش دارند. در ادامه قصد داریم به صورت مختصر به بررسی یافته های این مطالعه جدید در حوزه ایمونولوژی بپردازیم.

مروری اجمالی بر مقاله

پیش از اینکه به بررسی آنتی‌ژن‌های نئو سلف بپردازیم، بهتر است ابتدا مروری بر بیماری‌های خودایمنی داشته باشیم. بیماری‌های خودایمنی در سراسر جهان شیوع بالایی دارند و درمان آن‌ها دشوار است. یکی از دلایل اصلی این امر، عدم درک کامل مکانیزم حمله سیستم ایمنی به بافت‌های خودی در بیماران مبتلا به این بیماری‌ها است.

در مطالعه‌ای که در مجله Cell منتشر شده است، محققان دانشگاه اوساکا^[۱] مشخص کردند که پروتئین‌های خودی بدن با ساختاری غیرمعمول، سلول‌های ایمنی را تحریک می‌کنند تا موجی از التهاب ایجاد کنند. این امر منجر به بیماری‌های خودایمنی می‌شود.

نقش سلول‌های T و آنتی‌ژن‌های نئو سلف در بیماری‌های خودایمنی

بیماری‌های خودایمنی زمانی ایجاد می‌شوند که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت‌های خودی حمله می‌کند. در حالی که باید با عوامل خارجی مانند باکتری‌ها یا ویروس‌ها مبارزه کند. با این حال، مدت‌هاست که علت این اتفاق یک معما بوده است، زیرا سیستم ایمنی مکانیسم‌های کنترل کیفیتی زیادی دارد تا اطمینان حاصل کند که فقط به محرک‌های “غیر خودی” پاسخ می‌دهد.

هیاشی آراسه^[۲] ،نویسنده ارشد این مطالعه، توضیح می‌دهد که قبلاً تصور می‌شد سلول‌های T می‌توانند بین قطعات کوچک پروتئینی مشتق شده از پروتئین‌های خودی و غیر خودی که بر روی کمپلکس اصلی سازگاری با بافت II (MHC-II) ارائه می‌شوند، تمایز قائل شوند و آموزش ببینند که به آنتی‌ژن‌های خودی پاسخ ندهند.

با این وجود، هنگامی که MHC-II فاقد یک قطعه حیاتی به نام زنجیره ثابت (Ii) باشد، می‌تواند آنتی‌ژن‌های خودی بزرگ‌تر و تا شده نادرست، به نام آنتی‌ژن‌های نئو سلف را به سلول‌های T ارائه دهد.

با توجه به اینکه آنتی‌بادی‌های خودایمنی علیه آنتی‌ژن‌های نئو سلف اغلب در بیماران مبتلا به بیماری‌های خودایمنی یافت می‌شود، محققان واکنش‌پذیری سلول‌های T را در بیماران مبتلا به لوپوس و موش‌هایی که در آن‌ها Ii در بزرگسالی تخلیه شده بود، بررسی کردند. آن‌ها همچنین تأثیر عفونت با ویروس اپستین-بار (EBV)، که یک عامل خطر برای لوپوس است، بر واکنش‌پذیری سلول‌های T به آنتی‌ژن‌های نئو سلف را بررسی کردند.

یافته‌های تحقیق درباره آنتی‌ژن‌های نئو سلف

نتایج این بررسی بسیار قابل توجه بود. محققان دریافتند که حدود ۱۰ درصد از مجموعه سلول‌های  T کلونال گسترش یافته در بیماران مبتلا به لوپوس، آنتی‌ژن‌های نئو سلف را تشخیص می‌دهند. علاوه بر این، القای آنتی‌ژن‌های نئو سلف، بیماری شبیه به لوپوس را در موش‌ها ایجاد کرد. به این معنی که آن‌ها پاسخ ایمنی علیه بافت‌های خودی بدن ایجاد کردند و در نتیجه باعث بیماری خودایمنی شدند.

علاوه بر این، محققان دریافتند که فعال‌سازی مجدد EBV، که اکثر افراد به آن آلوده هستند اما معمولاً غیرفعال است، با کاهش بیان Ii، ارائه آنتی‌ژن‌های نئو سلف بر روی MHC-II را افزایش می‌دهد و در نتیجه فعال‌سازی سلول‌های T علیه بدن را تحریک می‌کند. این می‌تواند توضیح دهد که چرا فعال‌سازی مجدد EBV با شروع یا تشدید لوپوس مرتبط است.

یافته‌های نشان می‌دهد که سلول‌های T بین آنتی‌ژن‌های خودی و آنتی‌ژن‌های نئو سلف تمایز قائل می‌شوند و آنتی‌ژن‌های نئو سلف را به عنوان آنتی‌ژن‌های خودی تشخیص نمی‌دهند. در نتیجه زمانی که آنتی‌ژن‌های نئو سلف بر روی MHC-II ارائه می‌شوند، منجر به ایجاد خودایمنی می‌شود

برخی از یافته‌های مهم دیگر در این حوزه

نقش میکروبیوتا: مطالعات نشان می‌دهند که ترکیب باکتری‌های روده (میکروبیوتا) می‌تواند بر سیستم ایمنی تأثیر گذاشته و در ایجاد بیماری‌های خودایمنی نقش داشته باشد. برخی از باکتری‌ها می‌توانند به تحریک پاسخ‌های ایمنی نامناسب کمک کنند و در نتیجه به ایجاد بیماری‌های خودایمنی منجر شوند.

ژن‌ها: تحقیقات ژنتیکی نشان داده‌اند که برخی از ژن‌ها می‌توانند خطر ابتلا به بیماری‌های خودایمنی را افزایش دهند. این ژن‌ها ممکن است بر عملکرد سیستم ایمنی تأثیر بگذارند و باعث شوند که افراد نسبت به ایجاد بیماری‌های خودایمنی مستعدتر شوند.

عوامل محیطی: عوامل محیطی مانند ویروس‌ها، باکتری‌ها، مواد شیمیایی و آلودگی هوا نیز می‌توانند در ایجاد بیماری‌های خودایمنی نقش داشته باشند. این عوامل می‌توانند سیستم ایمنی را تحریک کرده و به ایجاد پاسخ‌های خودایمنی منجر شوند.

عوامل اپیتوپ گسترده: علاوه بر آنتی‌ژن‌های نئو خودی، عوامل دیگری مانند اپیتوپ‌های گسترده که می‌توانند توسط انواع مختلف سلول‌های T تشخیص داده شوند نیز در ایجاد بیماری‌های خودایمنی نقش دارند.

نقش سلول‌های: B سلول‌های B نیز در کنار سلول‌های T در ایجاد بیماری‌های خودایمنی نقش دارند. این سلول‌ها می‌توانند آنتی‌بادی‌هایی تولید کنند که به بافت‌های خودی حمله می‌کنند.

سخن پایانی

مطالعه‌ای که در مورد آن صحبت کردیم، گامی مهم در جهت درک بهتر مکانیسم‌های ایجاد بیماری‌های خودایمنی به شمار می‌رود. با این حال، این تنها یک قطعه از پازل بزرگ این بیماری‌ها است. تحقیقات گسترده‌ای در این زمینه در حال انجام است و یافته‌های جدیدی به طور مرتب منتشر می‌شوند.

واژه نامه