یک قوس یا حلقه آبی، سفید یا خاکستری در اطراف عنبیه چشم آرکوس سنیلیس^[۱] نامیده می‌شود. اگر سن شما ۵۰ تا ۶۰ سال یا بیشتر باشد، این عارضه بخشی طبیعی از روند پیری است. اما اگر جوان‌تر هستید و دچار این مشکل شده‌اید، باید در مورد بیماری‌های زمینه‌ای احتمالی به پزشک مراجعه کنید. در ادامه قصد داریم به بررسی بیشتر این مشکل بپردازیم.

آرکوس سنیلیس چیست؟

قرنیه پوشش شفاف و گنبدی شکل جلوی چشم است. آرکوس سنیلیس یک قوس خاکستری یا سفید است که در بالا و پایین قرنیه خارجی در چشم ظاهر می‌شود. در نهایت، قوس ممکن است به یک حلقه کامل در اطراف عنبیه، قسمت رنگی چشم، تبدیل شود.

آرکوس سنیلیس در افراد مسن شایع‌ است. به همین دلیل قوس پیری قرنیه نیز نامیده می‌شود. این عارضه ناشی از رسوبات چربی در اعماق لبه قرنیه است. بینایی را تحت تأثیر قرار نمی‌دهد و در سنین پیری نیازی به درمان ندارد.

وقتی آرکوس سنیلیس در افراد مسن رخ می دهد، به کلسترول بالا مربوط نمی‌شود. با این وجود، گاهی اوقات یک قوس یا حلقه در اطراف عنبیه در افراد جوانی که هیپرلیپیدمی خانوادگی دارند رخ می‌دهد. هیپرلیپیدمی خانوادگی اختلالی است که از طریق والدین به فرزندان منتقل می‌شود. این بیماری باعث تجمع سطح بسیار بالایی از کلسترول لیپوپروتئین با چگالی کم، می‌شود. در افراد مبتلا به هیپرلیپیدمی خانوادگی، این قوس یا حلقه معمولاً قبل از ۴۵ سالگی رخ می‌دهد و با افزایش خطر بیماری قلبی مرتبط است.

علل قوس پیری قرنیه

چشم‌ها یکی از پیچیده‌ترین مناطق بدن هستند. گاهی اوقات اولین قسمتی از بدن شما هستند که علائم بیماری‌هایی را نشان می‌دهد.

قوس پیری قرنیه به دلیل رسوباتی هستند که از چربی تشکیل شده‌اند. کلسترول، تری گلیسیرید و فسفولیپیدها از جمله انواع مختلف چربی‌هایی هستند که در خون در گردش هستند. این چربی‌ها (لیپیدها) از غذایی که می‌خورید می‌آیند. کبد تمام کلسترول مورد نیاز بدن را می‌سازد که برای ساختن هورمون‌ها و ویتامین‌ها و سلول‌ها لازم است. اما کلسترول بیش از حد به معنای افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی است.

محققان در سنگاپور ۳۶۳۷ فرد بزرگسال بین ۴۰ تا ۸۰ سال را مورد آزمایش قرار دادند تا ببینند آیا آن‌ها در اطراف قرنیه خود قوس دارند یا خیر. شش سال بعد، دریافتند که ۵٫۷ درصد از شرکت کنندگان به بیماری قلبی عروقی مبتلا شده‌اند. احتمال ابتلا به بیماری قلبی در افرادی که دارای قوس قرنیه بودند بیشتر از آن‌هایی بودند که فاقد قوس قرنیه بودند.

تقریباً هر فرد ۸۰ ساله یا بالاتر به آرکوس سنیلیس مبتلا خواهد شد. این به عنوان یک بخش معمولی از روند پیری اتفاق می افتد.

اما اگر زیر ۴۰ سال سن دارید، قوس قرنیه آرکوس جوانیلیس است که می‌تواند بیانگر بیماری‌های زمینه‌ای باشد.

چه کسانی بیشتر در معرض قوس پیری قرنیه قرار دارند؟

آرکوس سنیلیس در افراد مسن شایع است. حدود ۲۰ تا ۳۵ درصد افراد را مبتلا می‌کند. برخی تحقیقات نشان داده است که این بیماری ممکن است تقریباً ۱۰۰٪ افراد بالای ۸۰ سال را تحت تأثیر قرار دهد. کارشناسان همچنین دریافته‌اند که مردان بیشتر از زنان تحت تاثیر این عارضه قرار می‌گیرند و حلقه‌های بزرگتری در اطراف قرنیه خود دارند.

اگر سابقه خانوادگی کلسترول بالا دارید، ممکن است قبل از ۴۰ سالگی به آرکوس سنیلیس مبتلا شوید.

تشخیص قوس پیری قرنیه

برای تشخیص این عارضه، معاینه فیزیکی لازم است. به این منظور ممکن است از یک لامپ برای معاینه چشمان شما استفاده شود. در صورت نیاز به آزمایشات بیشتر، ممکن است پزشک شما را به اپتومتریست یا چشم پزشک ارجاع دهد.

اگر کمتر از ۴۰ سال سن دارید، پزشک ممکن است به شما توصیه کند که آزمایشاتی برای بررسی سطح کلسترول و چربی خود انجام دهید.

آیا آرکوس سنلیس قابل درمان است؟

هیچ درمانی برای آرکوس سنیلیس وجود ندارد. اما اگر آرکوس جوانیلیس را تجربه می‌کنید، ممکن است در معرض خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر قلب و کلسترول بالا باشید. پس باید به دنبال راه درمان بروید.

برای کاهش کلسترول، تغییراتی در سبک زندگی وجود دارد که می‌توانید انجام دهید.

• غذاهای سالم‌تر بخورید. از چربی‌های اشباع شده کمتری استفاده کنید (مانند چربی‌های موجود در گوشت قرمز و لبنیات پرچرب). غذاهای حاوی فیبر محلول مانند بلغور جو دوسر، سیب و کلم بروکسل را بیشتر مصرف کنید. چربی‌های ترانس کمتری بخورید.
• بیشتر ورزش کنید. با تأیید پزشک، فعالیت بدنی روزانه بیشتری داشته باشید. این می‌تواند به شما کمک کند لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL) یا کلسترول “خوب” خود را افزایش دهید.
• کمتر الکل بنوشید. نوشیدن بیش از حد الکل می‌تواند منجر به مشکلات سلامتی مانند نارسایی قلبی و سکته شود.
• سیگار را ترک کنید. اگر سیگار را ترک کنید، سطح کلسترول HDL شما بهبود می‌یابد.
• تغییر رژیم غذایی و سطح فعالیت بدنی ممکن است برای برخی از افراد مبتلا به کلسترول بالا کافی نباشد. داروهای مختلفی وجود دارند که می‌توانند به کاهش سطح کلسترول خون شما کمک کنند. با پزشک خود صحبت کنید تا برنامه درمانی مناسبی برای شما ایجاد کند.

آیا آرکوس سنیلیس همان آب مروارید است؟

آب مروارید و آرکوس سنیلیس معمولاً شرایطی مرتبط با سن هستند. با این حال، آرکوس سنیلیس بینایی شما را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد. اما آب مروارید می‌تواند رشد کند و بینایی شما را بدتر کند. آب مروارید را می‌توان با عمل جراحی از بین برد. در صورتی که برای برداشتن آرکوس سنیلیس هیچ عمل جراحی وجود ندارد.

چگونه می‌توان از قوس پیری قرنیه پیشگیری کرد؟

وقتی آرکوس سنیلیس در نتیجه پیری است، نمی‌توانید جلوی تشکیل آن را بگیرید. اما می‌توانید برای حفظ سطح کلسترول در طول زندگی اقداماتی انجام دهید.

تفاوت بین حلقه‌های آرکوس سنلیس و حلقه‌های کیسر فلیشر چیست؟

آرکوس سنلیس به صورت یک حلقه سفید خاکستری از رسوبات لیپیدها ایجاد می‌شود. در صورتی که حلقه‌های کایسر فلیشر تیره‌تر هستند و در اثر رسوبات مس در افراد مبتلا به بیماری ویلسون ایجاد می‌شوند.

آیا آرکوس سنیلیس خطرناک است؟

به طور کلی، آرکوس سنیلیس خطرناک نیست. اما از بین هم نمی‌رود. هیچ درمانی برای آرکوس سنیلیس وجود ندارد.

سخن پایانی

بسیار خوب است که به ظاهر طبیعی چشمان خود توجه کنید و در مورد هرگونه تغییر با پزشک یا چشم پزشک خود تماس بگیرید. اگر متوجه قوس‌های سفید، آبی یا خاکستری یا حلقه‌هایی در اطراف قسمت رنگی چشم خود شدید، حتما به پزشک مراجعه کنید. قوس پیری قرنیه در سنین پیری مشکلی جدی نیست و به بینایی آسیبی نمی‌زند. اما اگر در سنین جوانی رخ دهد می‌تواند نشانه بیماری‌های زمینه‌ای از جمله بیماری‌های قبلی باشد.

واژه نامه