مطالعه موردی بیمار شماره ۱۹، تشخیص شما چیست؟
بیمار ۳۴ ساله ای با سابقه قبلی مصرف مواد مخدر داخل وریدی و سابقه ۷ روزه تنگی نفس پیشرونده به مرکز درمانی مراجعه کرده است. در معاینه مشخص شد که بیمار تب دارد (pyrexial) و دچار تنگی نفس و تاکی کاردی واضح است. فشار خون او به ۶۰/۹۰ کاهش یافته است. اشباع اکسیژن هنگام تنفس ۴۰ درصد اکسیژن به میزان ۸۶ درصد کاهش یافته و عرق می‌کند. نتایج آزمایش شمارش کامل خون او به شرح زیر است:
| g/dl | ۸٫۵ | Hb |
| /l | ۱۰۵×۱۰۹ | Platelet |
| /l (neutrophils 79%) | ۱۷٫۵×۱۰۹ | WBC |
لطفا پیش از مشاهده پاسخ سوالات زیر، سعی کنید نظر خودتان را در رابطه با نتایج این بیمار مطرح کنید.
1- بر اساس سابقه بیمار و تصویر برداری قفسه سینه (شکل ۱۹a) ، تشخیص احتمالی شما چیست؟
بیمار احتمالاً به عفونت ناشی از پنوموسیستیس کارینی (Pneumocystis carinii) مبتلا شده است.
2- به نظر شما چه آزمایشات دیگری باید انجام شود؟
برای اینکه بتوان یک تشخیص میکروبیولوژیکی نسبتا قطعی انجام داد، لازم است آزمایش آنتی بادی HIV انجام شود و لاواژ برونش آلوئولار یا ترشحات برونش جمع آوری و تهیه گردد. این کار باید پس از مشورت با متخصص بیهوشی صورت گیرد. لازم است بیمار بستری گردد تا غربالگری کامل بیوشیمیایی انجام شود و نمونه خون، ادرار و سواب گلو برای کشت باکتری، ویروس، قارچ و تک یاخته مورد آزمایش قرار گیرد.
3- چه درمانی را پیشنهاد می کنید؟
برای درمان عفونت احتمالی پنوموسیستیس باید کوتریموکسازول داخل وریدی با دوز بالا تجویز شود. اما آنتی‌بیوتیک‌های با طیف اثر وسیع باید تنها زمانی تجویز شوند که تشخیص باکتریولوژیک ثابت شود ویا اینکه عفونت‌های مختلط وجود داشته باشد. کوتریموکسازول با دوز بالا ممکن است باعث سرکوب مغز استخوان که تا حدی با تجویز اسید فولیک قابل برگشت است.
4- در چنین حالتی کدام عوارض هماتولوژیک دیگر ممکن است مشاهده گردد؟
ترومبوسیتوپنی ایمنی، لنفوپنی و کم خونی ناشی از بیماری مزمن نسبتاً شایع هستند. مونوسیتوز، سندرم هموفاگوسیتیک، کم خونی همولیتیک ایمنی و کم خونی آپلاستیک نیز گزارش شده است.
ماکروسیتوزیس و ترومبوسیتوپنی
گسترش خون (شکل ۱۹b) از یک بیمار HIV مثبت است که زیدوودین مصرف می‌کند، ماکروسیتوزیس و ترومبوسیتوپنی را نشان می‌دهد. افزایش بروز لنفوم، به ویژه لنفوم سلول B درجه بالا وجود دارد (همانطور که در آسپیراسیون مغز استخوان، شکل ۱۹c نشان داده شده است).
میلودیسپلازی و لوسمی حاد
میلودیسپلازی و لوسمی حاد گزارش شده است. رنگ آمیزی Ziehl-Nielson روی بیوپسی ترفین مغز استخوان در یک بیمار HIV مثبت (شکل ۱۹d) ارگانیسم‌های متعددی را نشان می دهد که در کشت تایید شد که Mycobacterium avium intracellulare هستند. بیوپسی ترفین مغز استخوان در یک بیمار HIV مثبت (شکل ۱۹e) عفونت با کریپتوکوکوس نئوفورمانس را نشان می‌دهد.
Self-Assesment Colour Review of Clinical Haematology., Atul B. Mehta., MANSON PUBLISHING Ltd., 1995
جهت دسترسی به سایر مطالعات موردی هماتولوژیک، کلیک کنید
