مطالعه موردی

مطالعه موردی بیمار شماره ۲۴، تشخیص شما چیست؟

یک بانوی ۳۷ ساله و اصالتا آفریقایی به بیماری سل مبتلا شده است. برای او درمان با ایزونیازید (به همراه پیریدوکسین)، ریفامپیسین و اتامبوتول آغاز می‌شود. پس از دو هفته از شروع این روش درمانی، او دچار کبودی‌هایی بر روی پاهایش می‌شود. نتایج آزمایش کامل شمارش خون او به شرح زیر است

g/dl ۱۱٫۱ Hb

(neutrophils 9.0 × ۱۰۹/۱,

lymphocytes 1.8 × ۱۰۹/۱,

eosinophils 0.9 × ۱۰۹/۱)

۱۱٫۷  x 109/1 WBC
۶ x 109/1 Platelets

یک آسپیراسیون مغز استخوان نیز انجام شد که نتایج آن مطابق شکل ۲۴a است.

۲۴a

۲۴a

24b

۲۴b

24c

۲۴c

24d

۲۴d

24e

۲۴e

لطفا پیش از مشاهده پاسخ سوالات زیر، سعی کنید نظر خودتان را در رابطه با نتایج این بیمار مطرح کنید.

1. نظر شما در مورد اسمیر خون (شکل ۲۴a,24b) و آسپیراسیون مغز استخوان (شکل ۲۴c,24d) چیست؟

در اسیمر خون محیطی ائوزینوفیل دیده می‌شود که ممکن است نشان‌دهنده واکنش آلرژیک به دارو باشد. آسپیراسیون مغز استخوان نشان‌دهنده حضور مگاکاریوسیت‌ها (سلول‌های پیش‌ساز پلاکت‌ها) و همچنین سلول‌های پیش‌ساز ائوزینوفیل‌ها است.

2. به نظر شما علت کبودی‌ها چیست؟

بیمار دچار ترومبوسیتوپنی (کاهش پلاکت‌های خون) است. حضور مگاکاریوسیت‌ها در مغز استخوان نشان می‌دهد که تولید پلاکت‌ها کافی است و احتمالاً افزایش تخریب پلاکت‌ها رخ داده است. تخریب ایمنی پلاکت‌ها به‌عنوان یکی از عوارض جانبی شناخته‌شده ریفامپیسین محسوب می‌شود. سایر داروهایی که می‌توانند چنین اثری داشته باشند شامل هپارین، سولفونامیدها و دیورتیک‌های تیازیدی هستند. ترومبوسیتوپنی همچنین می‌تواند به دلیل کاهش تولید پلاکت‌ها ناشی از دارو (مانند داروهای شیمی‌درمانی و سرکوب‌کننده سیستم ایمنی) ایجاد شود.

3. چرا برای بیمار پیریدوکسین تجویز شده است؟

درمان با ایزونیازید می‌تواند باعث کم‌خونی سیدروبلاستیک شود، زیرا این دارو با عملکرد پیریدوکسین(ویتامینB6) تداخل کرده و موجب اختلال در سنتز هم (Haem) می‌شود. تصویر ۲۴e  رنگ‌آمیزی آهن در مغز استخوان را نشان می‌دهد که در آن گرانول‌های آهن به‌طور غیرطبیعی در اطراف هسته (سیدروبلاست‌های حلقه‌دار) تجمع یافته‌اند. بنابراین، مهم است که همراه با ایزونیازید مکمل‌های پیریدوکسین تجویز شود.

Self-Assesment Colour Review of Clinical Haematology., Atul B. Mehta., MANSON PUBLISHING Ltd., 1995

جهت دسترسی به سایر مطالعات موردی هماتولوژیک، کلیک کنید

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا