پی آر پی زانو چیست و چقدر موثر است؟

اگر به آرتروز زانو مبتلا باشید، حتما به دنبال راهکارهایی برای درمان آن هستید. امروزه پی آر پی زانو، به عنوان یکی از این راهکارهای درمانی بسیار مورد توجه قرار گرفته است.

پلاسمای غنی از پلاکت  یا پی آر پی (PRP) یک فراورده‌ی غنی از پلاکت است که از خون خود فرد تهیه می‌شود. استفاده از این فراورده امروزه برای درمان بافت‌های آسیب دیده بسیار گسترش یافته است.  پی آر پی زانو یک درمان تجربی است که به نظر می‌رسد به کمک آن می‌توان درد ناشی از آرتروز زانو را کاهش داد.

در این مطلب قصد داریم مروری بر کاربرد پی آر پی برای درمان آرتروز زانو داشته باشیم و میزان تاثیر آن را بررسی کنیم. پس در ادامه با ما همراه باشید.

پی آر پی زانو چیست؟

پیش از اینکه تاثیر پی آر پی زانو را بررسی کنیم، بهتر است ابتدا به این موضوع بپردازیم که PRP چیست و چگونه بر بدن تاثیر می‌گذارد؟

پی آر پی (PRP) مخفف پلاسمای غنی از پلاکت (platelet rich plasma) است. خون شما از 3 جزء اصلی تشکیل شده است:

• گلبول‌های خون (قرمز و سفید)
• پلاکت‌ها

پلاسما (جزء مایع)

 پی آر پی یک شکل متمرکز از پلاکت‌ها است که حاوی فاکتورهای رشد است. دانشمندان بر این باورند که تزریق این فاکتورهای رشد به ناحیه آسیب دیده به بافت‌ها کمک می‌کند تا با ایجاد سلول‌های جدید، خود را ترمیم کنند.

این فاکتورهای رشد به جذب سلول‌های بنیادی کمک می‌کنند و باعث تشکیل رگ‌های خونی جدید و کاهش التهاب می‌شوند. همچنین ممکن است اثر بازسازی کننده داشته باشد و تولید سلول‌های غضروفی را تحریک کنند.

به این ترتیب، PRP می‌تواند به معکوس کردن آسیب بافتی موجود کمک کند. PRP التهاب در پوشش مفصل زانو (سینوویوم) که گیرنده‌های درد در آن قرار دارند را کاهش می‌دهد.

تا به اینجای مطلب اطلاعاتی اجمالی در رابطه با ماهیت پی آر پی و نحوه اثرگذاری آن بر بافت‌های آسیب دیده، مطالبی گفتیم. اما برای اطلاعات بیشتر می‌توانید به مقاله “prp  چیست ” مراجعه کنید.

در ادامه بهتر است به بررسی موضوع پی آر پی زانو ادامه دهیم.

قبل از تزریق پی آر پی چه کارهایی را باید انجام دهید؟

پزشک شما می‌تواند فهرست دقیقی از کارهایی که باید و نباید قبل از تزریق PRP انجام دهید ارائه دهد. این اقدامات ممکن است شامل عدم مصرف داروهای ضد التهابی و ضد انعقاد قبل از انجام این عمل باشند. همچنین توصیه می‌شود با نوشیدن آب کافی، بدن خود را هیدراته کنید.

تزریق پی آر پی زانو چگونه است؟

برای تزریق پی آر پی زانو، پزشک ابتدا مقدار کمی خون از بازوی شما می‌گیرد.

سپس، نمونه خون را در یک دستگاه سانتریفیوژ قرار می‌دهد تا اجزای آن جدا شود. به این ترتیب یک سوسپانسیون غلیظ از پلاکت‌ها در پلاسما بدست می‌آید. در این مرحله، هر پزشکی ممکن است از متدهای مختلفی استفاده کند تا غلظت مورد نظر خود از پلاکت را به دست آورد.

در مرحله بعد، پزشک زانوی شما را بی حس می‌کند و PRP را به فضای مفصلی زانو تزریق می‌کند. ممکن است از اولتراسوند (تصویربرداری) برای هدایت تزریق استفاده شود.

پس از مدتی استراحت، می‌توانید به خانه بروید. اما توجه داشته باشید که بعد از تزریق پی آر پی زانو، ممکن است درد و سفتی مفصل را تجربه کنید.

کدام سیستم آماده سازی prp بهتر است؟

سیستم‌های آماده سازی پی آر پی ممکن است تفاوت‌هایی با یکدیگر داشته باشند. به‌عنوان مثال، برخی از سیستم‌ها، غلظت پلاکت‌ها را تا 8 برابر خون طبیعی افزایش می‌دهند. برخی سیستم‌ها این غلظت را تنها تا 2 برابر افزایش می‌دهند.

بهترین نوع پی آر پی زانو بستگی به روند بیماری دارد. به طور کلی، پزشکان بر این باورند که برای آرتریت زانو، به غلظت پلاکتی تا 3 برابر بدون گلبول‌های سفید نیاز داریم. برخی هم معتقدند که داشتن غلظت کمی بالاتر از پلاکت‌ها به همراه گلبول‌های سفید برای تاندون‌ها بهتر است. اما هنوز باید مطالعات بیشتری در این زمینه انجام شود.

تزریق پی آر پی چقدر طول می کشد؟

کل فرآیند پی آر پی زانو، از جمله مراحل آماده‌سازی و تزریق، حدودا یک ساعت طول می‌کشد. بنابراین شما می‌توانید همان روز به خانه بازگردید.

در دوران نقاهت چه اتفاقی می‌افتد؟

پس از تزریق پی آر پی زانو، پزشک ممکن است به شما توصیه‌هایی کند:

• در سه روز اول هر دو تا سه ساعت به مدت 20 دقیقه روی زانوی خود یخ بگذارید
• برای کمک به مدیریت درد، تیلنول (استامینوفن) مصرف کنید. البته مصرف هرگونه دارو حتما باید با تجویز پزشک باشد.
• ازمصرف داروهایی مانند ایبوپروفن اجتناب کنید، زیرا ممکن است اثر البته مصرف هرگونه دارو باید زیر نظر پزشک انجام شود.
• استراحت کافی داشته باشید و از فعالیت‌هایی که روی زانوی شما فشار می‌آورد، اجتناب کنید.
• ممکن است لازم باشد برای چند روز از عصا استفاده کنید تا فشار روی زانو را کاهش دهید.
• توصیه‌های پزشک خود را در مورد قرار ملاقات‌های بعدی دنبال کنید.

چه کسانی می‌توانند پی آر پی زانو انجام دهند؟

پی آر پی زانو برای بیماران مبتلا به آرتریت اولیه بدون سایر مشکلات ساختاری در زانو (به عنوان مثال پارگی‌های بزرگ منیسک) می‌تواند مفید باشد.

اما در آرتریت پیشرفته (استخوان روی استخوان)، بعید است که PRP کمک زیادی به فرد کند. در چنین شرایطی کاهش وزن، فیزیوتراپی و داروهای ضد التهابی کمک بیشتری به بیمار خواهند کرد.

به همین دلیل پیش از تزریق پی آر پی، لازم است حتما با پزشک مشورت کنید تا ببینید آیا این یک گزینه مناسب در شرایط شما است یا خیر.

عوارض پی آر پی زانو چیست؟

در پی آر پی زانو، از خون فرد شما استفاده می‌شود. بنابراین استفاده از این روش، از نظر اغلب پزشکان، بی خطر محسوب می‌شود.

با این حال، تزریق یک ماده به مفصل زانو می‌تواند خطراتی را به همراه داشته باشد. از جمله:

• عفونت موضعی
• درد در محل تزریق
• آسیب عصبی در محل تزریق

همچنین مطالعات نشان داده که برخی از افرادی که پی آر پی زانو را انجام داده‌اند، عوارض زیر را تجربه کرده‌اند:

• درد و سفتی مفصل زانو
• ضربان قلب سریع
• غش کردن و سرگیجه
• حالت تهوع و ناراحتی معده
• تعریق
• سردرد

تزریق پی آر پی چقدر دردناک است؟

تزریق PRP به طور متوسط یک گزینه درمانی نسبتا بدون درد است. با این حال، بیماران ممکن است درجات مختلفی از ناراحتی را تجربه کنند. این درد به وسعت ناحیه آسیب دیده و شدت آن بستگی دارد.

ماندگاری پی آر پی زانو چقدر است؟

اگر PRP برای استئوآرتریت اولیه استفاده شود، اکثر بیماران حدود 6 تا 12 ماه علائمی از درد و آرتروز زانو تجربه نخواهند کرد. پی آر پی، مفصل زانو که صراحتاً آرتروز دارد را به حالت عادی بر نمی‌گرداند.

چه مدت پس از تزریق PRP می‌توان داروهای ضد التهابی مصرف کرد؟

توصیه می‌شود تا شش هفته پس از پی آر پی زانو، از مصرف داروهای ضد التهابی خودداری کنید تا از تداخل در روند بهبودی طبیعی جلوگیری شود. اگر در این مورد سوالی دارید، لطفاً از پزشک خود بپرسید.

برای آرتروز زانو چند تزریق PRP لازم است؟

اولین تزریق PRP شما ممکن است تسکین رضایت بخشی را به همراه داشته باشد. در نتیجه نیازی به تزریق دوم نخواهید داشت. با این حال، گاهی اوقات آرتروز زانو با یکبار تزریق پی آر پی بهبود نمی‌یابد.

روش بهینه سه تزریق به فاصله 2 هفته است. مطالعات نشان می‌دهد که 3 تزریق PRP نسبت به یک تزریق PRP منجر به بهبود بیشتر عملکرد مفصل زانو و تسکین درد و می‌شود.

آیا پی آر پی زانو، به بازسازی غضروف کمک می‌کند؟

مطالعات آزمایشگاهی نشان داده است که PRP می‌تواند ترمیم و بازسازی غضروف را تعدیل کند. پی آر پی باعث می‌شود سلول های بنیادی به ناحیه آسیب دیده مهاجرت کرده، تکثیر شده و تمایز پیدا کنند (تغییر به سلول های غضروفی).

آیا پی آر پی برای پارگی مینیسک مفید است؟

همانطور که گفته شد، PRP حاوی فاکتورهای رشدی است که به بازسازی بافت آسیب دیده کمک می‌کند. به همین دلیل پزشکان بر این باورند که پی آر پی زانو ممکن است در بهبود پارگی مینیسک نیز موثر باشد.

آیا می‌توان بعد از تزریق پی آر پی زانو راه رفت؟

هیچ محدودیتی برای تحمل وزن پس از تزریق PRP به زانو وجود ندارد. اگرچه ممکن است بلافاصله پس از عمل کمی ناراحتی جزئی داشته باشید . اما این نباید بر توانایی راه رفتن شما تأثیر بگذارد.

آیا اثرات PRP به سرعت مشخص می‌شود؟

اثرات پی آر پی زانو فوری نیست. اما در هفته‌ها و ماه‌ها پس از تزریق، شاهد بهبود آهسته‌ای خواهید بود.

پی آر پی زانو در مقایسه با مکمل ویسکوز زانو

ویسکومپلنتاسیون (viscosupplementation) شامل تزریق اسید هیالورونیک (hyaluronic acid) مصنوعی به زانو است. اسید هیالورونیک به طور معمول توسط سلول‌های پوشاننده مفصل زانو (سینوویوم) تولید می‌شود و به عنوان یک روان کننده در داخل زانو عمل می‌کند.

مطالعات مختلفی PRP را با اسید هیالورونیک مقایسه کرده است. این مطالعات نشان داده است که شش ماه پس از درمان، اثر هر دو ماده، مشابه بوده است. اما دوازده ماه پس از درمان، PRP نتیجه عملکردی بهتری داشته است و اثر درمانی آن طولانی‌تر از اسید هیالورونیک است. با این حال، این موارد همگی در مرحله مطالعاتی هستند و بررسی‌های بیشتری لازم است.

پی آر پی زانو تا چه حد اثربخش است؟

شواهد در مورد استفاده از PRP برای درمان آرتروز زانو هنوز تایید نکرده است که این یک گزینه درمانی کاملا موثر است یا خیر.

در حالی که بسیاری از مطالعات استفاده از این را تایید می‌کنند، بسیاری دیگر می‌گویند PRP تاثیر قابل توجهی بر آرتروز زانو ندارد.

به همین دلیل مطالعات بیشتری برای تعیین اثربخشی پی آر پی زانو در حال انجام است.

سخن پایانی

همانطور که گفته شد، امروزه پی آر پی زانو به عنوان یک روش موثر برای درمان آرتروز زانو و کاهش درد ناشی از آن به شمار می‌رود. در این مطلب سعی کردیم به بررسی نکات مهم و پرسش‌های موجود در این زمینه بپردازیم.

آیا تا به حال تزریق پی آر پی انجام داده‌اید؟ خوشحال می‌شویم تجربیات خود را با ما و دیگر خوانندگان این مطلب به اشتراک بگذارید.