اختلاف های بین باکتری های گرم مثبت و باکتری های گرم منفی

تهیه و تنظیم: دکتر محمد قهری 

باکتری های گرم منفی

باکتری های گرم منفی به گروهی از باکتری‌ها اطلاق می‌شود که در هنگام رنگ آمیزی گرم به دلیل نوع دیواره‌ی آن‌ها و وجود غشای خارجی، توانایی جذب کریستال ویوله را ندارند و در مرحله‌ی دوم رنگ آمیزی گرم که سافرانین اضافه میشود، آن‌ها را سرخ_صورتی نشان می‌دهد. در مقایسه با باکتری های گرم مثبت ، باکتری های گرم منفی به دلیل دیواره‌ی نفوذناپذیری که دارند، در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها مقاوم‌تر می‎باشند.

پوشش سلولی باکتری های گرم منفی دارای ساختمانی چندلایه و بسیار پیچیده است. غشای داخلی باکتری های گرم منفی که غشای سیتوپلاسمی نامیده میشود، با استفاده از یک ورقه مسطح از پپتیدوگلیکان پوشیده شده و غشای خارجی بر روی آن متصل میشود.

از جمله باکتری های گرم منفی میتوان به گروه چهارم باکتری‌های BV4 مانند کلامیدیا، اسیدوباکتریا و اسپیروکت‌ها و سه شاخه‌ی اصلی پروتئوباکتریا اشاره کرد.

باکتری های گرم مثبت

در مقابل، باکتری های گرم مثبت به گروهی از باکتری‌ها اطلاق میشود که به هنگام رنگ آمیزی گرم، واکنش مثبتی از خود نشان می‌دهند. پپتیدوگلیکان موجود در دیواره‌ی باکتری های گرم مثبت، کریستال ویوله را به خود جذب کرده و باعث میشود به رنگ آبی تیره و یا بنفش دیده شوند.

باکتری های گرم مثبت معمولا فاقد غشای خارجی در دیواره‌ی سلولی خود هستند و از این جهت با باکتری های گرم منفی تفاوت دارند.

باکتری های گرم مثبت پوشش سلولی نسبتا ساده‌ای دارند که از 2 الی 3 لایه تشکیل شده است. ازجمله باکتری های گرم مثبت ، میتوان به استافیلوکوکوس ها اشاره نمود.

توضیحات مربوط به جدول:

* پورین ها_پروتئین‌های خاصی هستند که از میان غشای سلولی عبور کرده و مانند یک سوراخ (pore) عمل می‌کنند که از طریق آن ملکول‌ها می‌توانند منتشر شوند. پورین ها به اندازه‌ی کافی بزرگ هستند که اجازه دهند دیفیوزیون غیرفعال (passive) انجام گیرد. آن‌ها بصورت کانال‌هایی عمل می‌کنند که برای انواع مختلف ملکول‌ها اختصاصی هستند. پورین ها در غشای خارجی باکتری های گرم منفی و بعضی از مایکوباکتریوم های گرم مثبت (اکتینومیست‌های دارای مایکولیک اسید) حضور دارند.

* مگنتوزوم ها ساختمان‌های غشایی هستند که در باکتری های مگنتوتاکتیک وجود دارند. باکتری های مگنتوتاکتیک (MTB) یک گروه پلی‌فیلتیک از باکتری‌ها هستند که خودشان را در جهت و راستای خطوط مغناطیسی زمین تنظیم می‌کنند. این باکتری ها دارای ارگانلی بنام مگنتوزوم هستند که دارای کریستال‌های مغناطیسی می‌باشند. مگنتوزوم ها شامل ذرات مغناطیسی غنی از آهن هستند که توسط یک غشای دو لایه‌ی لیپیدی محصور شده‌اند. هر مگنتوزوم اغلب می‌تواند ۱۵ تا ۲۰ کریستال مغناطیسی داشته باشد که تشکیل یک زنجیره می‌دهد که شبیه به یک سوزن قطب‌نما عمل می‌کند تا باکتری های مگنتوتاکتیک را در جهت میدان‌های مغناطیسی زمین هدایت کند و بدین وسیله جستجوی این باکتری‌ها را برای یافتن محیط‌های ارجح میکروآیروفیلیک تسهیل کنند.

تست اکسیداز

باسیل های گرم مثبت بدون اسپور

باسیل‌های گرم مثبت: کورینه‌ باکتریوم و آرکانوباکتریوم‌ها

لام میکروسکوپ چیست؟