سرطان روده چیست؟ (علائم، روشهای درمان و دلایل ابتلا به بیماری)
سرطان روده یک اصطلاح کلی برای سرطان است که از روده بزرگ شروع میشود و بسته به محل شروع سرطان گاهی اوقات میتوان آن را سرطان راستروده نامید.
بر اساس گزارش منتشر شده از مراکز تحقیقاتی سرطان، این بیماری یکی از شایعترین سرطانها است و احتمال ابتلای افراد بالای ۶۰ سال و افراد چاق به این بیماری بیشتر است و افراد در صورت تغییر شیوه زندگی خود میتوانند تا حد زیادی ریسک ابتلا به آن را کاهش دهند. سرطان روده از آن دسته سرطانهایی است که در صورت تشخیص به موقع و بهکارگیری مناسبترین روش درمانی به طور کامل درمان میشود به همین دلیل لازم است با دلایل ابتلا به این بیماری، علائم و روشهای درمان بیشتر آشنا شوید.
علائم سرطان روده
سه نشانه اصلی ابتلا به سرطان روده عبارتند از:
۱- وجود خون در مدفوع: دیده شدن خون در مدفوع به طور مداوم بدون هیچگونه دلیل خاصی که در کارکرد طبیعی روده شما تاثیرگذار است.
۲- ایجاد تغییرات مداوم در دفع روده: که معمولا به صورت افزایش دفعات دفع و آبکی شدن مدفوع نمایان میشود.
۳- نفخ، درد مداوم در ناحیه زیر شکم: که معمولا بعد از خوردن غذا ایجاد میشود و ممکن است با از دست دادن اشتها و کاهش ناخواسته وزن همراه باشد.
البته وجود این علائم در اکثر افراد به طور حتمی نشاندهنده سرطان روده نیست و ممکن است بروز این علائم در فرد به دلیل وجود مشکلات دیگری باشد که در ادامه ذکر شده است:
- وجود خون در مدفوع هنگامی که با درد همراه باشد اغلب به دلیل بیماری هموروئید است.
- تغییر در دفع مزاج (تغییر در دفعات و میزان دفع مدفوع) معمولا به دلیل مواد غذایی که مصرف میکنید است و در اکثر مواقع نشاندهنده سرطان نیست.
- یبوست نیز یکی از این علائم است که معمولا نشاندهندهی بیماری خاصی نیست و بهتر است پیش از آنکه به پزشک مراجعه کنید از ملینها استفاده کنید و در صورتی که مشکل برطرف نشد باید به پزشک مراجعه کنید.
در صورتی که این علائم در سنین بالا و بعد از درمانهای خانگی ادامه پیدا کرد باید آنها را جدی بگیرید.
چه زمان باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورتی که هر کدام از علائم ذکر شده به مدت سه هفته یا بیشتر از آن ادامه پیدا کرد، لازم است به پزشک مراجعه کنید.
پزشک ممکن است موارد زیر را مورد بررسی قرار دهد:
- معاینه فیزیکی شکم و قسمت زیر شکم برای اطمینان از عدم وجود هرگونه توده در این نواحی.
- درخواست آزمایش خون ساده برای بررسی کمخونی و فقر آهن. (نتیجه این آزمایش نشان میدهد که روده شما خونریزی کرده است یا خیر)
- درخواست آزمایشهای ساده (مانند آزمایش ادرار و …) برای تشخیص علت علائم
اگر بعد از مراجعه به پزشک عمومی، علائم شما همچنان ادامه دارد یا بعد از قطع درمانهای پزشک مجددا برمیگردد با صرف نظر از شدت علائم و بدون در نظر گرفتن سن فورا به پزشک مراجعه کنید و این مساله را با پزشک خود در میان بگذارید. احتمالا در این موارد پزشک شما را به پزشک متخصص دیگری ارجاع میدهد و احتمالا لازم است در بیمارستان بستری شوید.
علل سرطان روده
علت دقیق سرطان روده مشخص نیست اما مواردی وجود دارد که میتواند احتمال ابتلا به سرطان روده را افزایش دهد. این موارد عبارتند از:
سن: تقریبا از هر ۱۰ نفر مبتلا به سرطان روده ۹ نفر آنها بالای ۶۰ سال سن دارند.
رژیم غذایی: مصرف بیش از حد گوشت قرمز یا گوشتهای فرآوری شده (گوشتهایی که با دودی کردن، پختن، نمک سود کردن، افزودن مواد نگهدارنده حفظ میشوند یا به صورت کنسرو نگهداری میشوند) یا داشتن یک رژیم غذایی کمفیبر میتواند ریسک ابتلا به سرطان روده را تا حد زیادی افزایش دهد.
وزن: سرطان روده در افراد چاق و دارای اضافهوزن رایجتر است.
ورزش و فعالیت بدنی: ورزش نکردن و عدم داشتن فعالیتهای بدنی ریسک ابتلا به انواع سرطانها از جمله سرطان روده را افزایش میدهد.
استعمال دخانیات و مصرف الکل: مصرف مشروبات الکلی و کشیدن سیگار میتواند ریسک ابتلا به سرطان روده را افزایش دهد.
سابقه خانوادگی: درصورتی که یکی از افراد نزدیک خانواد شما (پدر، مادر، خواهر و برادر) در سنین زیر ۵۰ سال به سرطان روده مبتلا شده باشند، امکان ابتلای شما به این بیماری تا حد زیادی افزایش خواهد یافت. افرادی که در این شرایط قرار دارند معمولا تستهای غربالگری به آنها توصیه میشود. پیش از انجام هر آزمایش باید با پزشک خود مشورت کنید.
بیماریهای زمینهای: برخی افراد به دلیل داشتن بیماریهای زمینهای مانند کولیت اولسراتیو (زخم و التهاب مزمن روده بزرگ) یا بیماری کرون به مدت ۱۰ سال یا بیشتر نیز در معرض ابتلا به سرطان روده هستند.
درمان سرطان روده
بسته به محل سرطان در روده و میزان گسترش آن میتوان با ترکیبی از درمانهای مختلف این سرطان را درمان کرد. درمانهای اصلی برای این بیماری عبارتند از:
جراحی: در این روش بخش سرطانی روده برداشته میشود. جراحی میتواند یکی از موثرترین روشهای درمان باشد و گاهی تنها روش درمانی موثر است.
شیمیدرمانی: روشی که در آن از داروهای شیمیایی برای درمان سرطان استفاده میشود.
پرتو درمانی: روشی که در آن برای از بین بردن سلولهای سرطانی از تابش پرتوهای رادیویی استفاده میشود.
تارگتتراپی: در این روش از نوع جدیدی از داروها استفاده میشود که باعث کنترل سرطان و جلوگیری از پیشرفت آن شده و اثرات شیمی درمانی را بیشتر میکند.
شانس درمان سرطان روده مانند اغلب سرطانهای دیگر به میزان پیشرفت بیماری بستگی دارد. اگر سرطان فقط در محدوده روده وجود داشته باشد و سریع تشخیص داده شود، پزشک میتواند آن را با جراحی درمان کند و به طور کامل سلولهای سرطانی را حذف کند.
جراحان برای درمان سرطان روده با جراحی، بیشتر از روش جراحی رباتیک و یا جراحی از طریق برش کوچک با ابزارها و تجهیزات مخصوص استفاده میکنند که با حداقل درد ممکن بهبودی سریع را برای بیمار ایجاد میکند.
جمعبندی
همانطور که گفته شد سرطان روده یکی از بیماریهای شایع و کشنده به حساب میآید.
همهساله افراد زیادی به این بیماری مبتلا میشوند و توسط روشهای مختلف تحت درمان قرار میگیرند. سرطان روده بسته به میزان پیشرفت و مرحلهای از بیماری که در آن قرار دارید و نوع درمانی که انجام میدهید، میتواند در زندگی روزمره شما تاثیر بگذارد. حفظ روحیه و نحوه برخورد شما با این شرایط در افزایش سرعت روند درمان بسیار موثر است. در این دوران میتوانید با خانواده و دوستان خود صحبت کنید. آنها همواره پشتیبانی قوی و عاملی تاثیرگذار در افزایش روحیه شما هستند.
از پزشک خود بخواهید که تمام اطلاعات لازم را در مورد بیماری و وضعیت بدنتان در اختیار شما قرار دهد. در طول مدت درمان استراحت کنید و از انجام فعالیتهای سنگین خودداری کنید. بعد از جراحی و در دوران بهبود نیز لازم است یکسری عادات غذایی و عادات رفتاری خود را تغییر دهید.