سنگ کیسه صفرا در دوران بارداری
تحقیقات نشان داده است که خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا در دوران بارداری افزایش می‌یابد. این امر می‌تواند علائمی مانند درد شکم پس از مصرف مواد غذایی، نفخ و حالت تهوع را به دنبال داشته باشد که در کنار عوارض ناشی از بارداری بسیار ناخوشایند هستند.
به همین دلیل در این مطلب قصد داریم به بررسی علل بروز سنگ صفرا در دوران بارداری و نحوه بهبود آن بپردازیم. پس در ادامه با ما همراه باشید.
سنگ کیسه صفرا چیست؟
وظیفه اصلی کیسه صفرا ذخیره صفرا است. صفرا ماده‌ای است که بعد از خوردن غذا در روده کوچک ترشح می‌شود تا به هضم غذا کمک کند. صفرا از کلسترول، بیلی‌روبین و نمک‌های صفراوی تشکیل شده است. سنگ کیسه صفرا زمانی تشکیل می‌شود که تعادل مواد موجود در صفرا به هم خورده و توده‌های غلیظی از صفرا ایجاد گردد.
چرا احتمال بروز سنگ کیسه صفرا در دوران بارداری افزایش می‌یابد؟
به طور کلی زنان دو برابر مردان در معرض ابتلا به سنگ کیسه صفرا هستند. احتمال بروز سنگ کیسه صفرا در دوران بارداری، حتی بیشتر هم می‌شود. حدود 5 تا 8 درصد از زنان در دوران بارداری دچار سنگ کیسه صفرا می‌شوند، اما تنها حدود 1 درصد علائم دارند.
دلیل این امر، استروژنی است که در دوران بارداری تولید می‌شود. استروژن می‌تواند منجر به افزایش سطح کلسترول در صفرا شود. افزایش و کاهش وزن سریع ناشی از بارداری نیز خطر بروز سنگ کیسه صفرا را افزایش می‌دهد.
همچنین زنانی که قرص‌های ضدبارداری مصرف می‌کنند یا تحت درمان هورمونی هستند نیز در معرض خطر ابتلا به سنگ‌های صفراوی قرار دارند. زیرا این قرص‌ها حاوی استروژن هستند.
علائم سنگ کیسه صفرا در دوران بارداری چیست؟
سنگ کیسه صفرا می‌تواند سبب بروز علائمی شود که دوران بارداری را سخت‌تر می‌کند. این علائم عبارتند از:
- حالت تهوع
- استفراغ
- درد در قسمت فوقانی شکم که به شانه راست و پشت می‌رسد
- تب
- خارش
- درد شکمی که بیش از پنج ساعت طول بکشد
- تهوع و استفراغ
- تب یا لرز
- زرد شدن پوست یا سفیدی چشم (یرقان)
- تغییر رنگ مدفوع (خاک رس)
لازم به ذکر است که همه‌ی خانم‌ها در دوران بارداری این علائم را تجربه نمی‌کنند بلکه ممکن است به عارضه‌ی “سنگ صفراوی خاموش” مبتلا باشند. در این شرایط فرد هیچگونه علائمی ندارد و سنگ کیسه صفرا را می‌توان تنها با انجام آزمایش، تشخیص داد.
تشخیص سنگ کیسه صفرا در دوران بارداری
برای تشخیص سنگ کیسه صفرا می‌توان از آزمایش خون یا تست‌های تصویر‌برداری استفاده کرد. اما در دوران بارداری به دلیل تغییرات طبیعی بارداری، آزمایش خون ممکن است چندان مفید نباشد. در عوض، سونوگرافی برای تشخیص بسیاری از موارد سنگ کیسه صفرا در دوران بارداری استفاده می‌شود.
توجه داشته باشید که هر دردی در ناحیه شکم در دوران بارداری به معنای سنگ کیسه صفرا نیست. درد شدید شکم می‌تواند نشانه درد رباط گرد (درد لیگامان گرد) یا گرفتگی عضلانی باشد که در این دوران طبیعی است. همچنین این درد می‌تواند خیلی جدی و خطرناک باشد.(مانند حاملگی خارج از رحم یا آپاندیسیت)
سنگ‌های صفراوی می‌توانند منجر به عفونت یا التهاب کیسه صفرا شوند که می‌تواند منجر به پارگی کیسه صفرا گردد.
به همین دلیل مهم است که جهت رفع مشکل خود حتما به پزشک مراجعه کنید تا ریشه علت آن مشخص شود.
آیا سنگ کیسه صفرا برای نوزاد مشکلی ایجاد می‌کند؟
رسوبات یا سنگ کیسه صفرا در دوران بارداری هیچ تاثیر مستقیمی روی کودک شما ندارند. اما، سنگ کیسه صفرا می‌تواند مانع تغذیه مناسب مادر و انتقال تغذیه کافی به کودک در حال رشد شود. همچنین عفونت یا التهاب ناشی از این عارضه نیز می‌تواند به سلامت جنین آسیب برساند.
سنگ صفرا در دوران بارداری با افزایش خطر زایمان زودرس همراه بوده و حتی ممکن است مرگ مادر و یا نوزاد را به دنبال داشته باشد.
بنابراین علائم ناشی از آن نباید نادیده گرفته شود.
سنگ کیسه صفرا چگونه دمان می‌شود؟
درمان سنگ صفرا در دوران بارداری معمولا با دارو انجام می‌شود.
اما برخی موارد ممکن است پزشک بر اساس علائم و نتایج آزمایش، جراحی را توصیه کند.
اغلب اوقات تغییر رژیم غذایی نیز می‌تواند در بهبود سنگ کیسه صفرا مفید باشد. به این منظور توصیه می‌شود:
- فیبر را در رژیم غذایی خود قرار دهید. رژیم غذایی سرشار از میوه و سبزیجات مفید است.
- چربی‌های خوب مصرف کنید. از چربی‌های اشباع‌شده، اجتناب کنید و روی مصرف اسیدهای چرب امگا 3 و چربی‌های غیراشباع تمرکز کنید.
- مصرف کربوهیدرات را کاهش دهید.
- دیابت بارداری را مدیریت کنید.
درمان سنگ کیسه صفرا در سه ماهه اول بارداری
معمولاً جراحی در سه ماهه اول بارداری، به جز در موارد شدید، توصیه نمی‌شود. در گذشته پزشکان تصور می‌کردند که جراحی در سه ماهه اول بارداری، خطر سقط جنین را افزایش می‌دهد. اگرچه این موضوع در حال حاضر کاملا اثبات نشده، اما توصیه نمی‌شود.
لازم به ذکر است که تمامی روش‌های درمانی و زمان انجام آن‌ها حتما باید با مشورت پزشک صورت گیرد.
درمان سنگ کیسه صفرا در سه ماهه دوم بارداری
انجام عمل جراحی برای برداشتن سنگ کیسه صفرا در سه ماهه دوم، ایمن‌تر است. به این منظور معمولا بیمار تحت لاپاراسکوپی قرار می‌گیرد. لاپاراسکوپی، که به آن جراحی با حداقل تهاجم نیز گفته می‌شود، یک روش جراحی است که در آن یک دستگاه جراحی نازک و مجهز به دوربین از طریق یک یا چند برش کوچک به شکم وارد می‌شود.
درمان سنگ کیسه صفرا در سه ماهه سوم بارداری
در سه ماهه سوم بارداری خود هستید، ممکن است پزشک شما را تشویق کند که به جای انجام عمل جراحی منتظر بمانید. زیرا در این دوره، رشد رحم، انجام عمل جراحی با استفاده از روش لاپاراسکوپی را دشوارتر می‌کند. ممکن است پزشک به شما توصیه کند که کیسه صفرا را در دوره پس از زایمان خارج کنید.
سخن پایانی
تجربه درد شکم در دوران بارداری معمول است و می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. سنگ صفرا می‌تواند یکی از این عوامل باشد که در صورت عدم درمان، عوارض خطرناکی را در پی خواهد داشت.
بنابراین بسیار مهم است که همیشه درد و ناراحتی خود را با پزشک در میان بگذارید.
خوشحال می‌شویم تجربیات دوران بارداری خود را با ما و دیگر خوانندگان این مطلب به اشتراک بگذارید.
