ترکیدن بواسیر: معضلی شایع در بیماران مبتلا به بواسیر

بافت بواسیر بخش طبیعی از آناتومی بدن همه افراد است. در واقع هموروئید رگی است که در ناحیه مقعد قرار گرفته است. این رگ در بعضی از افراد بزرگ شده و منجر به تحریک، ایجاد درد و خون‌ریزی می‌شود.

طبق بررسی‌های صورت گرفته حدود 40% از بزرگسالان در ایالات متحده و حدود 55% از مردم ایران از این بیماری رنج می‌برند. این بیماری بیش‌تر در سنین 45 تا 65 سالگی رخ می‌دهد و در افراد زیر 20 سال چندان رایج نیست. بسیاری از افراد مبتلا به بواسیر نه تنها از درد و خارش ناشی از آن رنج می‌برند، بلکه از ترکیدن بواسیر نیز هراس دارند.

بواسیر در صورت ترکیدن در حالت عادی، کم‌تر از ده دقیقه خون‌ریزی می‌کند. اما در همین زمان کم معمولا خون زیادی از رگ خارج می‌شود.

در اکثر افراد پارگی یا ترکیدن بواسیر یک پروسه دردناک تلقی می‌شود. در صورت ترکیدن بواسیر یک جراح روده که به آن پروکتولوژیست^[1] نیز می‌گویند، می‌تواند به شما کمک کند.

بواسیر چیست و چه عواملی باعث ترکیدن بواسیر می‌شوند؟

بواسیر یا هموروئید معمولا بر اثر تورم رگ‌های نزدیک مقعد به وجود می‌آید. این تورم زمانی اتفاق می‌افتد که دیواره‌های ورید تحریک شده و ضعیف شوند. تورم رگ بواسیر می‌تواند در خارج از مقعد صورت بگیرد که معمولا بسیار دردناک است. از طرفی ممکن است این تورم در داخل مقعد نیز ایجاد شود در این صورت ممکن است پیش از ترکیدن بواسیر علائمی مانند درد، خون‌ریزی و … داشته باشید.

بواسیر به 2 دسته کلی بواسیر خارجی^[2] و بواسیر داخلی^[3] تقسیم می‌شود. امکان ترکیدن بواسیر در هر دو نوع آن وجود دارد. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که دیواره‌های ضعیف ورید پاره ‌شوند.

بواسیر خارجی و داخلی چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟

از میان انواع بواسیرها، بواسیر خارجی اغلب با علائم بیش‌تری همراه است و مشکلات زیادی را برای بیمار ایجاد می‌کند. این علائم شامل درد، سوزش و خارش شدید در نزدیکی ناحیه مقعد است. وجود این علائم برای بیمار بسیار آزار دهنده و دردناک است.

بواسیر داخلی نسبت به بواسیر خارجی درد کم‌تری دارد به گونه‌ای که تا حد زیادی می‌توان آن را تحمل کرد. حتی گاهی ممکن است در صورت داشتن بواسیر داخلی، هیچ گونه درد یا خارشی احساس نکنید. کم‌تر بودن درد بواسیر داخلی به این دلیل است که تعداد عصب‌های موجود در انتهای راست‌روده کم‌ است. بواسیر داخلی ممکن است از مقعد خارج شود که به آن افتادگی بواسیر گفته می‌شود.

اولین علائم بواسیر داخلی در اکثر مواقع خون‌ریزی مقعدی است که حین پارگی رخ می‌دهد. در بسیاری از موارد ممکن است خون‌ریزی طی حرکت طبیعی مدفوع در روده نیز اتفاق بیوفتد.

در ادامه قصد داریم عواملی که بواسیر را تحت تاثیر قرار ‌داده و باعث ترکیدن آن ‌می‌شوند، بیان کنیم:

• رژیم غذایی نامناسب با میزان کم فیبر و آب که باعث ایجاد یبوست و سوزش هنگام دفع مدفوع می‌شود.
• چاقی به دلیل افزایش فشار هنگام نشستن.
• نشستن طولانی مدت. (به عنوان مثال در محل کار)
• باردار شدن. (احتمال ابتلا به بواسیر در سه ماهه سوم بارداری بسیار زیاد است)

از کجا بفهمیم که بواسیر ترکیده است؟

بواسیر در صورت ترکیدن خون‌ریزی خواهد کرد. خون ناشی از ترکیدن بواسیر به رنگ قرمز روشن است.

از آن‌جایی که هموروئید یا بواسیر یک بیماری رایج است، هنگامی که افراد علائمی مانند درد، خارش، خون‌ریزی مقعدی و… را مشاهده می‌کنند، اغلب علت آن را بواسیر می‌دانند و قبل از ترکیدن آن اقدام به خود درمانی می‌کنند. البته بهتر است پیش از هر اقدام درمانی با پزشک مشورت کنید.

درصورت ترکیدن بواسیر چه باید کرد؟ آیا باید به پزشک مراجعه کرد؟

خون‌ریزی مقعدی یکی از علائم ترکیدن بواسیر است اما نمی‌توان آن را به طور قطع ترکیدن بواسیر دانست. حتی اگر کاملا مطمئن هستید که خون‌ریزی مقعدی شما ناشی از ترکیدن بواسیر است، برای اطمینان بیش‌تر از این موضوع باید به پزشک مراجعه کنید. در 40% مواردی که افراد به خاطر مشکلات بواسیر به پزشک مراجعه می‌کنند، بیماری دیگری در آن‌ها تشخیص داده می‌شود که این افراد باید تحت درمان قرار بگیرند. خون‌ خارج شده از مقعد اگر به رنگ قرمز روشن باشد، احتمالا ناشی از خون‌ریزی راست‌روده حین دفع مدفوع است. همچنین این خون ممکن است به خاطر ترکیدن بواسیر باشد. به طور کلی خون‌ریزی‌های مقعد دلایل بسیاری دارند به همین دلیل لازم است در صورت مشاهده علائمی مانند خون‌ریزی مقعدی به پزشک مراجعه کنید به خصوص اگر خون و ترشحات خارج شده، به رنگ تیره باشد. خون قهوه‌ای یا صورتی ممکن است نشان دهنده‌ی مشکلات دیگری از جمله شکاف مقعدی، سرطان و … باشد.

در صورت مشاهده چنین علائمی باید به یک پزشک عمومی یا متخصص پروکتولوژی مراجعه کنید.

بواسیر چگونه توسط پزشک تشخیص داده می‌شود؟

پزشک ابتدا از علائم و عادات مختلف زندگی روزمره شما سوال می‌پرسد، سپس معاینه فیزیکی را انجام می‌دهد.

این معاینه در اکثر افراد برای تشخیص بیماری کفایت می‌کند اما برای تشخیص نوع بیماری در برخی از بیماران، لازم است آزمایشات بیش‌تری انجام شود. این معاینه برای تشخیص یا رد بیماری‎‌های احتمالی جدی‌تر در دستگاه گوارش بسیار حائز اهمیت است.

چنانچه در صورت ابتلا به بواسیر به پزشک مراجعه نکنید، ممکن است علائم آن مانند درد و سوزش در عرض چند هفته برطرف شود و شما دیگر نشانه‌ای از بواسیر را مشاهده نکنید اما بهتر است به محض مشاهده چنین علائمی به پزشک مراجعه شود.

به طور کلی در اکثر مواقع نیاز به جراحی نیست و بواسیر اغلب با استفاده از روش‌های درمانی دیگر برطرف می‌شود.

انواع روش‌های موجود برای درمان بواسیر (هموروئید)

اگر بیماری به درستی تشخیص داده شود، پزشک می‌تواند با انتخاب روش‌های درمانی کوتاه مدت، موجب تسریع در روند بهبود بواسیر شما شود.

پیش از انتخاب مناسب‌ترین روش درمانی، پزشک بواسیر را بررسی کرده و سپس طبق بررسی‌های صورت گرفته مشخص می‌شود که بواسیر ترکیده است یا خیر.

اگر بواسیر نترکیده باشد احتمالا پزشک با بی‌حس کردن محل و ایجاد یک برش، آن را به طور کامل تخلیه می‌کند.

در حال حاضر برای برطرف کردن بواسیر از روش‌های مختلفی استفاده می‌شود. در برخی از این روش‌ها احتمال عود مجدد بواسیر وجود دارد. به طور کلی انتخاب بهترین روش درمان به نوع بواسیر (درجه 1- درجه 2 و …)، وضعیت و محل قرارگیری بواسیر (داخلی یا خارجی) و همچنین تسلط پزشک به روش درمان بستگی دارد.

در ادامه قصد داریم شما را با چند مورد از انواع درمان‌های هموروئید آشنا کنیم:

• روش باند لاستیکی (Rubber band):

این روش رایج‌ترین درمان جایگزین جراحی است. در این روش پزشک شما یک باند محکم در اطراف پایه بواسیر می‌بندد تا خون‌رسانی^[4] به آن را متوقف کند. این درمان در 80% افراد مبتلا به بواسیر، اثربخش می‌باشد.

• روش انعقاد (coagulation):

در این روش پزشک از نور مادون قرمز برای کوچک کردن بواسیر استفاده می‌کند.

• روش اسکلروتراپی (sclerotherapy):

در این روش پزشک یک ماده شیمیایی به نام اسکلروزان به اندازه 1 الی 3 میلی‌متر جهت کوچک شدن بواسیر تزریق می‌کند.

اگر بواسیر شما شدید باشد، با درمان‌های خانگی برطرف نخواهد شد و برای خارج کردن آن به جراحی نیاز دارید. جراحی باعث تسکین درد و کاهش احتمال عود مجدد بواسیر خواهد شد.

• روش کرایوسرجری:

در این روش بواسیرهای داخلی را به وسیله گازهای Co2 یا N2 منجمد کرده و از این طریق باعث از بین رفتن بالشتک بواسیر می‌شوند.

• روش استاپلر (PPH):

برای درمان بواسیر داخلی افتاده از این روش استفاده می‌شود. درمان به روش استاپلر باعث می‌شود خون به بافت بواسیر نرسد و به سادگی بتوان آن را برطرف کرد.

• روش داپلر (THD):

در این روش عروق بواسیر مشخص شده و مسدود می‌شوند. با این کار تورم بواسیر از بین می‌رود. استفاده از این روش درمان نسبت به جراحی عوارض کم‌تری دارد.

بعد از درمان بواسیر چه باید کرد؟

بعد از درمان بواسیر به مراقبت‌های زیادی احتیاج نخواهید داشت. اگر درمان شما از روش جراحی صورت گرفته باشد، پس از مرخص شدن از بیمارستان به خوبی استراحت کنید تا اثرات بیهوشی از بین برود. برای جلوگیری از ابتلای مجدد به بواسیر و بهبود وضع کنونی‌تان به توصیه پزشک ممکن است لازم باشد نکاتی مانند پرهیز از نشستن طولانی مدت، نوشیدن آب به مقدار کافی، ورزش روزانه و … را در سبک زندگی و رژیم غذایی خود رعایت کنید.

چند مورد از درمان‌های خانگی برای کمک به روند بهبود بعد از درمان بواسیر:

• استفاده از سیتزبث برای کاهش درد و تورم.
• استفاده از ملین‌ها برای رفع یبوست.
• استفاده از پمادهای ضد التهابی که مخصوص بواسیر طراحی شده‌اند.
• افزایش مصرف فیبر و نوشیدن مقدار زیادی آب جهت هیدراته ماندن بدن و کمک به حرکات روده.

جمع بندی

همان‌طور که گفته شد هموروئید (بواسیر) از بیماری‌های رایج در جامعه است. بواسیر ممکن است در بعضی از افراد به صورت خود به خود بترکد و خون‌ریزی کند. تغییر شیوه زندگی و داشتن یک رژیم غذایی سالم در جلوگیری از ابتلا به بواسیر بسیار موثر است. در این مقاله سعی داشتیم مطالبی در رابطه با ترکیدن بواسیر، راه‌های درمان آن و مراقبت‌های بعد از درمان را با شما به اشتراک بگذاریم.

امیدواریم این مطلب مورد توجه شما قرار گرفته باشد. اگر در رابطه با ترکیدن بواسیر، اقدامات بعد از آن و راه‌های درمان آن اطلاعات بیش‌تری در دست دارید، آن را با دیگر خوانندگان این مطلب به اشتراک بگذارید.

واژه‌نامه: