بوی بد ادرار نشانه چه بیماری‌ها و اختلالاتی است؟

آیا تابه حال متوجه بوی بد ادرار شده‌اید؟ جالب است بدانید که ادرار معمولاً بی بو است. پس اگر ادرار شما بوی بدی دارد، ممکن است نشانه یک مشکل خاص باشد.

به طور کلی هرگونه تغییر در رنگ یا بوی ادرار می‌تواند اطلاعات مهمی در مورد آنچه در داخل بدن شما اتفاق می‌افتد ارائه دهد.

بیایید یاد بگیریم که بوی بد ادرار می‌تواند نشانه چه بیماری‌هایی باشد؟

بوی بد ادرار نشانه چه بیماری‌هایی است؟

بیشتر مواقع بوی بد ادرار ناشی از مواد غذایی است که مصرف می‌کنیم. پس به راحتی می‌توان آن را با رژیم غذایی، ویتامین ها، داروها و سطح هیدراسیون بدن توجیه کرد. اما گاهی اوقات، ادرار بدبو می‌تواند یک علامت هشداردهنده از یک مشکل اساسی باشد که نیاز به توجه دارد. در ادامه به بررسی رایج‌ترین علل بودی بد ادرار خواهیم پرداخت.

1-    ادراری که بوی آمونیاک می‌دهد

اگر ادرار بوی آمونیاک بدهد، ممکن است نشانه‌ای از عفونت دستگاه ادراری (UTI) باشد. شاید بپرسید که بوی آمونیاک شبیه چیست؟ معمولا بوی بد ادرار که بسیار تند است است را به بوی آمونیاک تشبیه می‌کنند.

این بو نشان می‌دهد که باکتری ممکن است در اطراف سیستم ادراری شما وجود داشته باشد. به خصوص در مجرای ادرار، کلیه‌ها یا مثانه.

در این شرایط، علاوه بر بوی ادرار، ممکن است رنگ آن نیز کدر شود یا مقادیر کمی خون در آن مشاهده شود. همچنین ادرار کردن نیز ممکن است دردناک شود. تب و آشفتگی ذهنی از دیگر علائم عفونت ادراری هستند. زنان و و افراد مسن بیشتر در معرض ابتلا به عفونت هستند.

سایر عللی که ممکن است باعث بوی بد ادرار شبیه به آمونیاک شوند، عبارتند از:

• سنگ کلیه یا بیماری کلیوی
• بیماری کبد
• یائسگی
• عفونت پروستات
• بیماری‌های مقاربتی مانند کلامیدیا. (علائم در اینجا شبیه به عفونت ادراری است، با یک تفاوت قابل توجه. یعنی اضافه شدن ترشحات چرکی)

همان‌طور که قبلا ذکر شد، بوی آمونیاک مانند ادرار می‌تواند با کم آبی بدن ومصرف برخی غذاها و ویتامین‌ها مرتبط باشد. بنابراین، اگر بو به سرعت ظاهر شود و از بین برود، جای نگرانی نیست. اما اگر به مدت طولانی در این شرایط به سر بردید، حتما به پزشک مراجعه کنید.

2-   ادرار میوه‌ای یا شیرین

ادرار با رایحه شیرین یا میوه‌ای می‌تواند یک علامت هشدار دهنده دیابت یا هیپرگلیسمی (قند خون بالا) باشد. بوی شیرین از تخلیه گلوکز یا قند اضافی بدن شما می‌آید.

یکی دیگر از دلایل بوی بد ادرار (به صورت میوه‌ای یا شیرین)، بیماری ادرار شربت افرا^[1] است که بیشتر در کودکان دیده‌می‌شود. این بیماری ارثی، نادر اما جدی است. در افراد مبتلا به این بیماری، بدن نمی‌تواند اسیدهای آمینه خاصی (بلوک‌های سازنده پروتئین) را پردازش کند. این امر باعث تجمع مضر مواد در خون و ادرار می‌شود.

توجه داشته باشید که ادراری که بوی شیرینی دارد را نباید نادیده گرفت.  به همین دلیل درصورت وجود همچنین مشکلی حتما با پزشک مشورت کنید.

3-    بوی بد ادرار شبیه به گوگرد

یکی دیگر از انواع بوی بد ادرار، بویی شبیه به گوگرد است. این امر می‌تواند به دلیل مصرف مواد غذایی مانند مارچوبه، سیر یا پیاز رخ دهد. اما یکی از دو اختلال متابولیک زیر نیز ممکن است باعث بوی بد ادرار شبیه به گوگرد شود.

• تری متیل آمینوری: این اختلال با نام اختصاری TAMU یا سندرم بوی ماهی نیز شناخته می‌شود. این یک بیماری نادر است که در آن بدن شما قادر به تجزیه تری متیل آمین نیست. تری متیل آمین یک ماده شیمیایی بدبو است که بویی شبیه ماهی پوسیده دارد. این ترکیب در روده از آمین‌های خاص موجود در رژیم غذایی تولید می‌شود. اگر بدن قادر به تجزیه این ماده نباشد، ادرار، تنفس و عرق بوی بدی خواهد گرفت. این بیماری می تواند ارثی یا اکتسابی باشد. در حالی که این یک وضعیت ناخوشایند است، اما خطرناک نیست.

• تیروزینمی: در این بیماری نیز بدن نمی‌توانند اسید آمینه‌ای به نام تیروزین را تجزیه کند. تجمع تیروزین در بدن می‌تواند باعث ایجاد طیف گستردهای از عوارض شدید شود که بوی بد ادرار یکی از آن‌ها است. تیروزینمی بسیار نادر است، اما اگر ادرار نوزاد شما بدبو است، توصیه می‌شود حتما با پزشک صحبت کنید.

سایر علل بوی بد ادرار

همانطور که در قسمت مقدمه نیز گفته شد، ادرار معمولا بی بو است زیرا حدود 95٪ آن آب است مقدار باقی‌مانده نیز شامل ترکیبی از مواد زائد مانند کلسیم، نیتروژن، پتاسیم و غیره است که توسط کلیه‌ها فیلتر می‌شوند. به همین دلیل بوی بد ادرار می‌تواند نشانه‌ای از بیماری‌ در بدن باشد. اما ادرار بد بو ممکن است علل دیگری هم داشته باشد که چندان خطرناک نیستند. در ادامه به بررسی این موارد خواهیم پرداخت.

• کم آبی بدن: اگر به مقدار کافی آب ننوشید، درصد آب موجود در ادرار شما کاهش می‌یابد و ضایعات فیلتر شده نقش برجسته‌تری پیدا می‌کنند.
• مواد غذایی: برخی مواد غذایی مانند مارچوبه، کلم بروکسل، ماهی، زیره سبز، پیاز و سیر نیز می‌توانند باعث بوی بد ادرار شوند.
• نوشیدنی‌ها: برخی نوشیدنی‌ها مانند قهوه یا الکل می‌توانند سبب بوی بد ادرار شوند.
• داروها: برخی داروها یا مکمل‌ها نیز می‌توانند سبب بوی بد ادرار شوند.

سخن پایانی

بوی بد ادرار یکی از مواردی است که می‌توان از روی آن سرنخ‌های مهمی در رابطه با یک بیماری پیدا کرد. در بیشتر موارد، معمولا این بوی بد ظرف یک روز برطرف می‌شود. اما اگر ادامه داشت و با علائم دیگری همراه بود، نباید آن‌را نادیده بگیرید.

در این مطلب سعی کردیم به بررسی مهم ‌ترین علل تغییر بوی ادرار بپردازیم. اما در کنار بوی بد ادرار، رنگ ادرار نیز می‌تواند بیانگر اطلاعات مهمی در رابطه با سلامتی شما باشد. برای اطلاعات بیشتر در این مورد می‌توانید به مقاله ” رنگ ادرار شما نشانه‌ی کدام بیماری است؟ ” مراجعه کنید.