علل سوزش سر دل و سوء هاضمه در دوران بارداری

سوزش سر دل یک عارضه ناخوشایند است که خیلی از افراد ممکن است آن‌را در دوران بارداری تجربه کنند.  اگرچه این هارضه در زبان انگلیسی با اصطلاح Heartburn شناخته می‌شود. اما ربطی به قلب ندارد.

هرکسی ممکن است سوزش سردل را تجربه کند و اولین سوالی که با آن مواجه می‌شود این است که :

چگونه می‌توان آن سوزش سردل را متوقف نمود؟

همچنین ممکن است بخواهید بدانید که آیا درمان‌ها برای کودک شما بی‌خطر هستند یا خیر.

به همین دلیل در ادامه این مطلب قصد داریم در رابطه با علل سوزش سردل در دوران بارداری و نحوه برطرف کردن آن صحبت کنیم. پس با ما همراه باشید.

علت سوزش سر دل در دوران بارداری چیست؟

پیش از اینکه به سراغ علل بروز سوزش یردل برویم، ابتدا باید مروری بر فرایند هضم غذا داشته باشیم.

در طول هضم طبیعی، غذا از مری (لوله بین دهان و معده)، از طریق یک دریچه عضلانی به نام اسفنکتر تحتانی مری (LES) به سمت معده حرکت می‌کند.

LES بخشی از درگاه بین مری و معده است. زمانی که این درگاه باز می‌شود، به غذا اجازه عبور می‌دهد. برای جلوگیری از برگشت اسید معده نیز این درگاه بسته می‌شود.

هنگامی که شما سوزش سر دل یا رفلاکس اسید دارید، در واقع LES آنقدر شل می‌شود که اجازه می‌دهد اسید معده به سمت مری بالا برود. این امر می‌تواند باعث درد و سوزش در ناحیه قفسه سینه شود.

در طول بارداری، تغییرات هورمونی باعث می‌شود که ماهیچه‌های مری، از جمله LES، بیشتر شل شوند. نتیجه این است که اسیدهای بیشتری ممکن است به سمت بالا نشت کنند. به خصوص زمانی که دراز کشیده‌اید یا بعد از خوردن یک وعده غذایی بزرگ.

علاوه بر این، وقتی جنین شما در سه ماهه دوم و سوم رشد می‌کند و رحم شما برای سازگاری با آن رشد منبسط می‌شود، معده شما تحت فشار بیشتری قرار می‌گیرد. این نیز می‌تواند منجر به برگشت غذا و اسید به مری شود.

سوزش سر دل یک اتفاق رایج برای اکثر افراد در هر زمانی است. اما لزوماً به این معنی نیست که شما باردار هستید. با این حال، اگر علائم دیگری مانند عقب افتادن پریود یا حالت تهوع را نیز تجربه کردید، ممکن است نیاز به آزمایش بارداری داشته باشید.

علائم سوزش سر دل در بارداری

رایج‌ترین علائم سوء هاضمه و سوزش سر دل عبارتند از:

• احساس سوزش یا درد در قفسه سینه
• احساس پری،سنگینی یا نفخ
• آروغ زدن یا بادگلو
• احساس بیمار بودن
• بالاآوردن غذا

علائم معمولاً بلافاصله پس از خوردن یا نوشیدن ظاهر می‌شوند، اما گاهی اوقات ممکن است بین خوردن و سوء هاضمه تاخیر ایجاد شود.

این علائم ممکن است در هر مقطعی از بارداری مشاهده شوند. اما از هفته 12 به بعد شایع‌تر است.

آیا بارداری باعث دل درد می‌شود؟

همانطور که در بخش قبلی نیز گفته شد، بارداری خطر سوزش سر دل یا رفلاکس معده را افزایش می‌دهد. در طول سه ماهه اول، ماهیچه‌های مری آهسته تر حرکت کرده و تخلیه معده زمان بیشتری می‌برد.

این کار به بدن شما زمان بیشتری برای جذب مواد مغذی برای جنین می‌ دهد. اما می‌تواند منجر به سوزش سر دل نیز شود.

در طول سه ماهه سوم، رشد کودک شما می‌تواند معده شما را از وضعیت طبیعی خود خارج کند و منجر به سوزش سر دل شود.

با این حال، بدن هر زن متفاوت است. باردار بودن لزوماً به این معنی نیست که شما دچار سوزش سر دل خواهید شد. این به عوامل زیادی بستگی دارد، از جمله فیزیولوژی، رژیم غذایی، عادات روزانه و بارداری شما.

آیا می‌توان سوزش سردل را با تغییر سبک زندگی متوقف کرد؟

تسکین سوزش سر دل در دوران بارداری معمولاً شامل آزمون و خطا است. عادت‌های سبک زندگی که می‌توانند سوزش سر دل را کاهش دهند، اغلب ایمن‌ترین روش‌ها برای مادر و نوزاد هستند. نکات زیر ممکن است به کاهش سوزش سر دل شما کمک کند:

• وعده‌های غذایی کوچک‌تر را به دفعات بیشتر بخورید و در حین غذا خوردن از نوشیدن مایعات خودداری کنید. به جای آن بین وعده‌های غذایی آب بنوشید.
• آهسته غذا بخورید و هر لقمه را کاملا بجوید.
• از خوردن غذا چند ساعت قبل از خواب خودداری کنید.
• از خوردن غذاها و نوشیدنی‌هایی که باعث سوزش سر دل شما می‌شود خودداری کنید. این موارد عبارتند از شکلات، غذاهای چرب، غذاهای تند، غذاهای اسیدی مانند مرکبات،گوجه فرنگی، نوشیدنی‌های گازدار و کافئین.
• حداقل یک ساعت بعد از خوردن غذا در حالت ایستاده بمانید. پیاده روی آرام نیز ممکن است به هضم غذا کمک کند.
• به جای لباس‌های تنگ لباس راحت بپوشید.
• وزن سالم را حفظ کنید.
• هنگام خواب از بالش برای بالا بردن قسمت بالایی بدن خود استفاده کنید.
• به پهلوی چپ بخوابید. دراز کشیدن به پهلوی راست معده شما را بالاتر از مری قرار می‌دهد که ممکن است منجر به سوزش سر دل شود.
• بعد از غذا یک آدامس بدون قند بجوید. افزایش بزاق ممکن است هر اسیدی را که به مری برگشته خنثی کند.
• برای رفع علائم پس از شروع، ماست بخورید یا یک لیوان شیر بنوشید.

گزینه‌های پزشکی جایگزین شامل طب سوزنی و تکنیک‌های آرام‌سازی، مانند یوگات.. اما همیشه قبل از شروع درمان‌های جدید با پزشک خود مشورت کنید.

مصرف چه داروهایی در دوران بارداری بی‌خطر است؟

توجه داشته باشید که پیش از مصرف هرگونه دارو حتما باید با پزشک مشورت شود. در غیراین صورت ممکن است دچار عوارض جدی شوید. به خصوص اگر در دوران بارداری به سر می‌برید. پزشک ممکن است برای درمان سوزش سردل در دوران بارداری داروهای زیر را تجویز کند.

آنتی اسیدهای بدون نسخه مانند Tums، Rolaids و Maalox ممکن است به شما در مقابله با علائم گاه به گاه سوزش سر دل کمک کنند. مواردی که از کربنات کلسیم یا منیزیم ساخته شدهاند گزینه‌های خوبی هستند.

با این حال، بهتر است از مصرف منیزیم در سه ماهه آخر بارداری اجتناب کنید. منیزیم می‌تواند با انقباضات در طول زایمان تداخل داشته باشد.

اکثر پزشکان توصیه می‌کنند از مصرف آنتی اسیدهایی که حاوی سطوح بالای سدیم هستند اجتناب کنید. این آنتی اسیدها می‌توانند منجر به تجمع مایع در بافت‌ها شوند.

همچنین باید از هرگونه آنتی اسید حاوی آلومینیوم، مانند “هیدروکسید آلومینیوم” یا “کربنات آلومینیوم” اجتناب کنید. این آنتی اسیدها می توانند منجر به یبوست شوند.

در نهایت، از داروهایی مانند آلکا- سلتزر که ممکن است حاوی آسپرین باشند دوری کنید.

چه زمانی باید با پزشک صحبت کنم؟

اگر سوزش سر دل دارید که اغلب شب‌ها شما را از خواب بیدار می‌کند یا علائم دیگری (مانند مشکل در بلع، سرفه، کاهش وزن، یا مدفوع سیاه) ایجاد می‌کند، ممکن است مشکل جدی‌تری داشته باشید که نیازمند توجه اساسی است.

ممکن است پزشک شما را مبتلا به  بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) تشخیص دهد. این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که اسید معده به طور مکرر به مری برمی‌گردد. این عرضه می‌تواند پوشش مری شما را تحریک این بدان معناست که سوزش سر دل شما باید کنترل شود تا از عوارضی مانند آسیب به مری محافظت شود.

پزشک ممکن است داروهای کاهش دهنده اسید را برای کاهش علائم شما تجویز کند. تحقیقات نشان می‌دهد که داروهایی به نام مسدود کننده‌‌های H2 که به جلوگیری از تولید اسید کمک می‌کنند، در دوران بارداریبی‌خطر هستند. اما بازهم مشورت با پزشک برای مصرف هرگونه دارو ضروری است.

نوع دیگری از دارو به نام مهارکننده‌های پمپ پروتون، برای افراد مبتلا به سوزش سر دل که به درمان‌های دیگر پاسخ نمی‌دهند، استفاده می‌شود.

اگر در مورد اثرات داروها نگران هستید، حتما با پزشک خود صحبت کنید. پزشکان می‌توانند به شما در کنترل علائم خود کمک کنند و در عین حال کودک متولد نشده را ایمن نگه دارند.

سخن پایانی

همانطور که در این مطلب گفته شد، سوء هاضمه که به آن سوزش سر دل یا رفلاکس معده نیز می‌گویند، در بارداری شایع است. این می‌تواند ناشی از تغییرات هورمونی و فشار دادن کودک در حال رشد به شکم باشد.

با این وجود شما می‌توانید با ایجاد تغییراتی در رژیم غذایی و سبک زندگی خود به کاهش سوء هاضمه و سوزش سر دل کمک کنید. همچنین داروهایی وجود دارد که مصرف آن‌ها در بارداری بی‌خطر است. پس اگر سوزش سردل مداوم داشتید، حتما به پزشک مراجعه کنید تا به کمک پزشک بتوانید دوران بارداری بهتر و راحت‌تری را تجربه کنید.

امیدواریم این مطلب مورد توجه شما قرار گرفته باشد.