آزمایش سرطان چیست؟ آیا می‌دانید چه زمانی باید آزمایش سرطان بدهید؟

بیماری سرطان زمانی رخ می‌دهد که سلول‌ها به‌طور غیرقابل کنترلی رشد می‌کنند و به سایر قسمت‌های بدن گسترش می‌یابند. سرطان تقریباً در هر جایی از بدن می‌تواند شروع شود و بیش از 100 نوع مختلف دارد. شناسایی به موقع سرطان می‌تواند تاثیر بسزایی در کاهش روند رشد آن داشته باشد. به همین دلیل انجام آزمایش سرطان اهمیت بالایی دارد.

اما شاید خیل از افراد ندانند که چه زمانی باید برای چه نوع سرطانی آزمایش بدهند. این موضوعی است که در این مقاله قصد داریم به بررسی آن بپردازیم.

آزمایش سرطان در چه مواقعی انجام می‌شود؟

انجام آزمایش سرطان سه هدف اصلی دارد:

• تشخیص
• غربالگری
• نظارت بر بیماری

۱. تشخیص: آزمایش‌های تشخیصی سرطان می‌توانند نوع سرطانی که ممکن است داشته باشید را نشان دهند. در واقع آزمایشات تشخیصی برای رد و یا تایید نظر اولیه پزشک انجام می‌شوند. انجام به موقع این آزمایشات می‌تواند به درمان به موقع بیماری کمک زیادی کند.

۲. غربالگری: تست‌های غربالگری سرطان برای بررسی وجود بیماری قبل از بروز علائم در بدن شما استفاده می‌شوند. اگر پیش از شروع علائم، نسبت به درمان اقدام گردد، درمان به احتمال زیاد به خوبی جواب خواهد داد. به همین دلیل غربالگری سرطان از اهمیت بالایی برای نجات جان بیماران برخوردار است.

۳. نظارت: به کمک آزمایش‌های نظارتی می‌توان میزان پیشرفت و یا بهبود سرطان را بررسی نمود. به این ترتیب پزشک متناسب با روند پیشرفت بیماری، بهترین گزینه درمانی را انتخاب خواهد کرد.

چه کسانی باید آزمایش بدهند؟

اگر دچار علائم یک نوع سرطان باشید و یا نتیجه غربالگری سرطان مثبت بوده باشد، پزشک آزمایش سرطان را تجویز خواهد کرد. اگر  به سرطان مبتلا باشید، ممکن است از آزمایش‌های نظارتی برای بررسی رشد سرطان در طول درمان و پس از درمان استفاده شود.

اما خیلی مواقع نیز برخی افراد فاکتورهای خطر ابتلا به سرطان را دارند. در این صورت توصیه می‌شود، به صورت روتین آزمایش غربالگری سرطان صورت گیرد.

افرادی که فاکتورهای زیر را دارند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان هستند.

• سن بالا
• سابقه شخصی سرطان
• سابقه خانوادگی سرطان
• مصرف دخانیات و تنباکو
• جهش‌های ژنی مرتبط با سرطان
• مواجهه قبلی با عوامل سرطان زا مانند مواد شیمیایی در محل کار
• داشتند لخته خونی که بدون هیچ دلیل مشخصی ایجاد شده است.

اگر خطر ابتلا به سرطان در شما بالاست، مهم است که بیشتر یا در سنین پایین‌تر از جمعیت عمومی غربالگری شوید.

چه زمانی باید برای چه نوع سرطانی آزمایش بدهیم؟

همانطور که در بخش قبلی گفته شد، برخی افراد در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به انواع مختلف سرطان قرار دارند. این افراد باید به صورت روتین تحت آزمایش سرطان قرار گیرند.  اما توجه داشته باشید که افرادی که در معرض خطر بالایی نیستند نیز همچنان باید در مراحل مختلف زندگی خود غربالگری سرطان را انجام دهند. در ادامه به بررسی آزمایش سرطان مهم در دوره‌های سنی مختلف خواهیم پرداخت.

رده سنی 25 تا 30:

• غربالگری سرطان دهانه رحم

رده سنی 29 تا 40:

• غربالگری سرطان سینه که از سن 40 یا 45 سالگی شروع می‌شود
• غربالگری سرطان دهانه رحم
• غربالگری سرطان کولورکتال که از سن 40 یا 45 سالگی شروع می‌شود
• غربالگری سرطان پروستات که از 45سن سالگی شروع می‌شود

رده سنی بالای 50 سال:

• غربالگری سرطان سینه
• غربالگری سرطان دهانه رحم
• غربالگری سرطان کولورکتال
• غربالگری سرطان ریه برای افرادی که در حال حاضر سیگار می‌کشند یا قبلاً سیگار می‌کشیدند
• غربالگری سرطان پروستات

آزمایش سرطان چگونه انجام می‌شود؟

همانطور که در بخش‌های قبلی گفته شد، سرطان انواع مختلفی دارد و ممکن است در هر جای بدن ایجاد شود. به همین دلیل آزمایش سرطان، بسته به نوع و محل بروز، روی نمونه‌های مختلفی انجام می‌شود.

 قبل از تجویز آزمایش، پزشک ممکن است تاریخچه پزشکی شما و خانواده‌تان و همچنین عادات سلامتی شما را بررسی کند. به این ترتیب مشخص می‌شود که آیا در معرض خطر بالای ابتلا به نوع خاصی از سرطان هستید یا خیر. سپس پزشک می‌توانند تعیین کنند که کدام آزمایش برای شما مناسب‌تر است.

برای تشخیص سرطان ممکن است هریک از روش‌های زیر توسط پزشک انجام شود.

• معاینات فیزیکی که در آن یک متخصص، شما را از نظر علائم رشد سرطانی و سابقه پزشکی بررسی می کند.

• تست‌های آزمایشگاهی که در آن نمونه‌هایی از بافت، خون، ادرار یا مواد دیگر گرفته می‌شود. نمونه‌ها در یک محیط آزمایشگاهی آنالیز می‌شوند.
• روش‌های تصویربرداری از نواحی داخل بدن با استفاده از سیستم‌هایی مانند اشعه ایکس، اولتراسوند و MRI.

• آزمایش‌های ژنتیکی که در آن آزمایشگاه سلول‌ها یا بافت‌ها را برای تغییرات در ژن‌ها یا کروموزوم‌های شما تجزیه و تحلیل می‌کند. اینگونه تغییرات می‌تواند نشانه‌ای از خطر ابتلا به سرطان باشد.

هزینه آزمایش سرطان چقدر است؟

هزینه آزمایش سرطان بسته به محل و نوع آزمایش متفاوت خواهد بود. برخی مراکز درمانی ممکن است آزمایشات غربالگری سرطان را به صورت رایگان انجام دهند. اما اگر نگران هزینه آزمایش سرطان هستید، بهتر است ابتدا با مراکز درمانی تماس بگیرید و هزینه انجام آزمایش را بپرسید. ممکن است آزمایش تحت پوشش بیمه قرار گیرد.

هزینه واقعی شما به نوع آزمایش انجام شده، آزمایشگاه و پوشش بیمه شما بستگی دارد.

سخن پایانی

خیلی‌ها با شنیدن نام سرطان دچار ترس، استرس و نگرانی می‌شوند. اگرچه این نوع بیماری‌‌ها میزان مرگ و میر بالایی دارند. اما خیلی مواقع با تشخیص زودهنگام بیماری، می‌توان از عوارض جدی و خطرناک آن کاست. به همین دلیل مهم است بدانید که چه آزمایش سرطانی را در چه سنی باید انجام دهید.

امیدواریم این مطلب مورد توجه شما قرار گرفته باشد.