عفونت انگشت : نکاتی که باید در مورد عفونت انگشت بدانید

به احتمال زیاد شما هم گاهی دور انگشتان خود تورم و قرمزی مشاهده می‌کنید. اما آیا می‌دانید این می‌تواند نشانه‌ای از عفونت انگشت باشد؟

عفونت انگشت یک مشکل رایج است که هرکسی ممکن است آن‌را تجربه کند. غالباً این عفونت‌ها خفیف هستند و مشکل چندانی ایجاد نمی‌کنند. اما عدم درمان می تواند منجر به ناتوانی دائمی و حتی از دست دادن انگشت شود. به همین دلیل لازم است با علائم عفونت انگشت، حتی در حد خفیف، آشنا باشید. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب به جلوگیری از بسیاری از پیامدهای جدی کمک می‌کند.

چه چیزی باعث عفونت انگشت می‌شود؟

اغلب موارد عفونت انگشت به دلیل باکتری‌ها است. به غیر از هرپتیک ویتلو (herpetic whitlow) که توسط یک ویروس ایجاد می‌شود. معمولاً نوعی ضربه به انگشت باعث ایجاد ورود باکتری‌ها و ویروس‌ها به انگشت و در نتیجه عفونت می‌شود. به عنوان مثال، بریدگی انگشت، له شدن، نیش حشرات، پارگی پوست، ناخن آلوده یا کوتیکول عفونی.

انواع عفونت انگشت و علائم هریک

عامل عفونت، نحوه شروع عفونت و محل رخ دادن آن، نکاتی هستند که یک عفونت خاص را منحصر به فرد می‌کنند و سبب ایجاد تمایز می‌شوند. به همین دلیل عفونت انگشت نیز انواع مختلفی دارد. هر یک از عفونت‌های اصلی انگشت دارای علائم و نشانه‌های خاصی هستند.

در ادامه به بررسی انواع مختلف این عفونت خواهیم پرداخت.

۱. پارونیشیا

پارونیشیا زمانی ایجاد می‌شود که پوست اطراف ناخن آسیب دیده و میکروب‌‌ها بتوانند به آن وارد شوند. جویدن ناخن و پوست اطراف آن، استفاده از ابزارهای مانیکور یا کاشت ناخن ممکن است سبب این نوع عفونت انگشت شود.

۲. فلون

ممکن است شما گاهی در قسمت انتهای انگشتانتان برآمدگی‌هایی زیر پوست حس کرده باشید. این ممکن است فلون باشد.

فلون (Felon) نوعی دیگر از عفونت انگشت است. این عفونت توسط همان ارگانیسم‌هایی ایجاد می‌شود که باعث پارونیشیا می‌شوند. فلون، معمولاً نتیجه یک زخم است. زخم اجازه می‌دهد تا باکتری‌ها به عمق نوک انگشت وارد شوند و سبب عفونت گردند.

تورم و درد در نوک انگشت از علائم فلون هستند. تورم معمولاً طی چند روز ایجاد می‌شود. نوک انگشت نیز ممکن است دارای درد ضربان‌دار باشد. همچنین ممکن است قرمزی و چرک نیز در نوک انگشت مشاهده شود.

۳. هرپتیک ویتلو

احتمالا نام ویروس هرپس سیمپلکس (herpes simplex virus) به گوشتان خورده است. این همان ویروسی است که معمولا سبب تبخال دهان یا ناحیه تناسلی می‌شود. شاید برایتان جالب باشد که بدانید این ویروس سبب عفونت ناخن هم می‌شود.

این عفونت با نام هرپتیک ویتلو (Herpetic whitlow) شناخته می‌شود.  هرپس سیمپلکس از دو طریق می‌تواند باعث عفونت انگشت شود:

۱. افراد مبتلا به تبخال دهان یا تناسلی ممکن است انگشتان خود را نیز آلوده کنند.

۲. افراد در مشاغل خاص مانند دندانپزشکان، متخصصان بهداشت دندان، پزشکان، پرستاران یا هر فرد دیگری که با بزاق یا مایعات بدن حاوی ویروس تماس داشته باشد، می‌تواند به هرپتیک ویتلو مبتلا شود.

علائم هرپتیک ویتلو شامل قرمزی، ضایعات خوشه‌ای شکل و حساس شدن ناحیه نوک انگشت است. ممکن است احساس سوزش یا خارش یا تورم خفیفی در این ناحیه وجود داشته باشد. مایع این ضایعات معمولاً از نظر ظاهری شفاف هستند اما گاهی نیز ممکن است کدر باشد. فرد مبتلا همچنین ممکن است تب خفیف داشته باشد و غدد لنفاوی او متورم و حساس شوند.

۴.  سلولیت

علائم سلولیت شامل قرمزی ناحیه پوست و احساس گرما در آن ناحیه است. این ناحیه ممکن است کمی متورم و حساس باشد. اما از آنجایی که سلولیت یک عفونت انگشت سطحی است، نباید حرکت انگشتان و دست سخت و دردناک باشد. پس اگر به سختی انگشتان خود را حرکت می‌دهید، ممکن است نوعی عفونت فضای عمیق داشته باشید.

۵. تنوسینوویت فلکسور عفونی

تنوسینوویت فلکسور پیوژنیک (pyogenic flexor tenosynovitis) یک عفونت باکتریایی است.  درصوتی که باکتری‌ها به ساختارهای عمیق و غلاف تاندون وارد شوند، ممکن است عفونت غلاف تاندون‌های کف دست ایجاد شود.

چهار علامت عمده اغلب در تنوسینوویت فلکسور عفونی یافت می‌شود. به این علائم، علائم کاردینال کاناول^[1] می‌گویند. لازم به ذکر است که ممکن است همزمان این 4 علامت را با هم تجربه نکنید.

 این علائم عبارتند از:

• حساسیت در قسمت خم کننده انگشت، همراه با درد روی تاندون‌های انگشت
• تورم یکنواخت انگشت
• درد در امتداد انگشت
• انگشت خمیده یا نیمه خمیده

۶. عفونت فضای عمیق

Deep space infection نیز یک نوع عفونت انگشت از نوع باکتریایی است. اما زمانی رخ می‌دهد که باکتری به ساختارهای عمیق پوست دست یا پا نفوذ کند.

علائم و نشانه‌های عفونت فضای عمیق شامل درد و تورم در فضای بین انگشتان است. همچنین ممکن است ناحیه قرمز باشد. با بزرگ‌تر شدن آبسه، انگشت‌ها با افزایش فشار کمی از هم باز می‌شوند. ناحیه مرکزی ممکن است دارای یک نقطه نرم باشد که نشان دهنده تجمع چرک در زیر پوست است.

چه عواملی احتمال عفونت انگشت را افزایش می‌دهد؟

همانطور که گفته شد، عفونت انگشت می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. برخی عوامل می‌توانند خطر بروز این عفونت را بیشتر کنند. در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره شده است.

• زخم
• برش‌های عمیق
• ترومای نافذ
• گرفتن کوتیکول‌ها
• خوردن ناخن
• مانیکور
• دیابت
• سیستم ایمنی ضعیف
• مشاغل خاصی مانند دندانپزشک، پزشک و پرستار
• مشاغلی که مستلزم قرار گرفتن طولانی مدت دست ها در برابر آب (مانند ماشین ظرفشویی) هستند.

آیا لازم است برای عفونت انگشت به پزشک مراجعه کرد؟

ممکن است کمی تورم و قرمزی شما را خیلی نگران نکند. اما بخاطر داشته باشید که کلید پیشگیری از ناتوانی و از دست دادن احتمالی انگشت، درمان زودهنگام و مناسب است. پس در صورت وجود هر گونه علائم و نشانه‌های عفونت انگشت، فوراً به پزشک مراجعه کنید. تشخیص عفونت انگشت با معاینه فیزیکی آغاز می‌شود. دادن اطلاعات صحیح و دقیق به پزشک، می‌تواند به شناسایی علت احتمالی تشخیص صحیح کمک کند.

وجود مشکلاتی مانند دیابت یا اختلالات عروق خونی بازوها و پاها عفونت را پیچیده می‌کند و ممکن است درجه درمان را تغییر دهد. پس حتما در رابطه با بیماری‌های زمینه‌ای و داروهایی که مصرف می‌کنید به پزشک اطلاع دهید.

اطلاعات مهمی که پزشک باید بداند شامل موارد زیر است:

• آسیب یا عفونت چگونه شروع شد؟
• اولین بار چه زمانی این اتفاق افتاد؟
• کجا اتفاق افتاد؟ خانه؟ محل کار؟ در آب؟ در خاک؟ از نیش حیوان؟
• آیا ممکن است جسم خارجی در زخم باشد؟
• قبل از مراجعه به پزشک برای مراقبت از این موضوع چه کرده‌اید؟
• آخرین واکسن کزاز چه زمانی تزریق شده است؟
• آیا آسیب قبلی به ناحیه درگیر وارد شده است؟

درمان عفونت انگشت چیست؟

درمان اصلی عفونت انگشتان، آنتی بیوتیک‌ و مراقبت مناسب از زخم است. مراقبت مناسب از زخم برای هر یک از عفونت‌های مختلف متفاوت است. این کار می‌‌تواند از یک برش ساده و تخلیه زخم تا یک جراحی گسترده متغیر باشد.

برخی از عفونت ها را می توان به صورت سرپایی درمان کرد. برخی نیز به بستری و آنتی بیوتیک‌های وریدی نیاز دارند. از آنجایی که ارگانیسم هایی که باعث این عفونت ها می شوند مشابه هستند، بسیاری از انواع داروهای آنتی بیوتیک مشابه ممکن است استفاده شوند.

پس از درمان نیز مواردی از قبیل زیر برای بهبود زخم‌ها اهمیت دارند.

• مصرف به موقع آنتی بیوتیک‌های تجویز شده
• بالا نگه داشتن دست، با قرار دادن بالش زیر دست هنگام خواب
• مراقبت از زخم و تعویض پانسمان
• استفاده از آتل در صورت نیاز
• انجام معاینات روتین

درمان‌های خانگی برای عفونت انگشت چیست؟

خیلی از افراد با دیدن عفونت انگشت ممکن است به درمان‌های خانگی روی بیاورند. به عنوان مثال از نمک یا سرکه برای رفع عفونت استفاده کنند.

اما عفونت ممکن است به سرعت گسترش یابد و اندام‌های دیگر را نیز درگیر کند. پس توصیه می‌شود حتما برای درمان به پزشک مراجعه کنید.

در کنار توصیه‌های پزشک، یکسری روش‌های خانگی نیز می‌توانند به بهبود شرایط کمک کنند. به عنوان مثال استفاده از کمپرس گرم در ناحیه آسیب دیده

آیا امکان پیشگیری از عفونت انگشت وجود دارد؟

با رعایت یکسری اقدامات بسیار ساده می‌توان از بروز عفونت انگشت و عوارضی مثل قطع انگشت جلوگیری کرد. به عنوان مثال:

• پوشیدن دستکش کار محافظ
• پوشیدن دستکش لاتکس یا وینیل در صورت قرار گرفتن در معرض مایعات بدن
• اجتناب از جویدن ناخن
• شستن صحیح دست‌ها
• مراجعه به پزشک در صورت مشاهده هرگونه عفونت اولیه

سخن پایانی

عفونت انگشت یکی از عفونت‌های بسیار شایع محسوب می‌شود. این عفونت ممکن است گسترش یابد و منجربه از دست دادن انگشت شود. به همین دلیل شناخت علائم اولیه و اقدام فوری برای درمان اهمیت زیادی دارد. ما در این مقاله سعی کردیم شایع‌ترین انواع عفونت انگشت را معرفی کنیم و ضمن آن مروری بر راه‌های جلوگیری از آن داشته باشیم. امیدواریم این مطلب مورد توجه شما قرار گرفته باشد.

واژه نامه