خارش ناحیه تناسلی در مردان و زنان و راهکارهای درمان آن

خارش ناحیه تناسلی چه در مردان و چه در زنان بسیار آزاردهنده است و می‌تواند عوارضی جدی را به دنبال داشته باشد. این امر ممکن است ناشی از آلرژی و تحریکات پوستی یا اختلالات و بیماری‌های جدی تری مانند دیابت باشد. به همین دلیل باید مورد توجه قرار گیرد و جهت رفع آن به پزشک مراجعه شود.

در مواردی که خارش ناشی از تحریک یا آلرژی است، اجتناب از قرار گرفتن در معرض محرک یا آلرژن تنها چیزی است که برای رفع خارش لازم است. با این حال، درمان سایر علل این بیماری ممکن است دشوارتر باشد. در این مقاله قصد داریم به بررسی علل این مشکل و راهکارهای رفع آن بپردازیم. پس در ادامه با ما همراه باشید.

منظور از خارش ناحیه تناسلی چیست؟

پیش از اینکه به سراغ علل بروز خارش ناحیه تناسلی برویم، لازم است بدانید که ممکن است هر فردی در مقطعی از زندگی خود احساس خارش در ناحیه تناسلی داشته باشد. اما اگر این خارش از بین نرود و کیفیت زندگی شما را مختل کند، لازم است برای درمان به پزشک مراجعه کنید.

خارش دستگاه تناسلی معمولا جدی نیست مگر اینکه:

• مدام باشد.
• شدید باشد.
• عود کند.
• همراه با ترشحات نامنظم از واژن یا آلت تناسلی شما یا بثورات قابل مشاهده باشد.

چه کسانی در معرض خطر این نوع خارش هستند؟

هر کسی بدون توجه به سن یا تجربه جنسی ممکن است دچار خارش ناحیه تناسلی شود.

دلایل خارش ناحیه تناسلی چیست؟

هر کسی ممکن است خارش ناحیه تناسلی را تجربه کند و دلایل زیادی نیز برای آن وجود دارد. در ادامه مشکلاتی را ذکر خواهیم کرد که هم در مردان و هم در زنان سبب خارش می‌شود.

• اگزما (درماتیت آتوپیک)
• درماتیت یا حساسیت‌های پوستی
• پسوریازیس (افزایش بیش از حد سلول‌های پوستی)
• لیکن اسکلروزوس (لکه های سفید روی پوست)
• لیکن سیمپلکس مزمن (این بیماری پوستی به دلیل خاراندن پوست بدن، مخصوصا در ناحیه تناسلی و بیضه‌ها، مقعد، پشت گردن و دست و پا ایجاد می‌شود.)
• کرمک
• آلرژی یا واکنش آلرژیک
• تحریک پوست در اثر تعریق یا پوشیدن لباس‌های تنگ.
• تحریک پوست ناشی از محصولات بهداشتی شخصی مانند صابون، عطر و مواد شوینده.
• تب خال ناحیه تناسلی
• زگیل ناحیه تناسلی
• شپش ناحیه تناسلی
• تراشیدن موهای ناحیه تناسلی
• سرطان ولو (به ندرت).

مواردی که در بالا ذکر شد، دلایل مشترک خارش ناحیه تناسلی در مردان و زنان بود. اما یکسری موارد منحصرا در زنان سبب خارش واژن می‌شود که در ادامه ذکر شده است:

• عفونت قارچی
• واژینوز باکتریال
• تریکومونیازیس (یک عفونت انگلی شایع در زنان)
• کلامیدیا
• سوزاک
• یائسگی، علائم تناسلی ادراری یائسگی (GSM) یا سایر تغییرات هورمونی.

در مردان نیز یکسری شرایط ممکن است باعث خارش در ناحیه تناسلی و بیضه ها شود که نیاز به درمان دارد. به عنوان مثال خارش سوارکار (Jock itch) که با خارش و قرمزی پوست در ناحیه تناسلی، قسمت داخلی ران و باسن مشخص می‌شود.

چه چیزی خارش ناحیه تناسلی را تشدید می‌کند؟

تعریق، لباس‌های تنگ و موادی مانند صابون، مواد شوینده و محصولات زنانه بدون نسخه (OTC) می‌توانند خارش را تشدید کنند.

دیابت و خارش ناحیه تناسلی

همانطور که در بخش‌های قبلی گفته شد، خارش و سوزش ناحیه تناسلی می‌تواند نشان دهنده عفونت قارچی در زنان یا مردان باشد. از طرف دیگر، عفونت‌های قارچی مداوم نیز می‎تواند نشانه دیابت نوع 2 باشد.

در دیابت، سطح گلوکز خون به طور غیر طبیعی بالا می‌رود. این می‌تواند شرایط ایده‌آلی را برای رشد مخمرهای موجود در بدن ایجاد کند و همچنین توانایی بدن برای مبارزه با عفونت را کاهش دهد.

دیابت همچنین می‌تواند باعث افزایش گلوکز در ادرار شود که یکی دیگر از مکان‌های بسیار مناسب برای رشد مخمر است.

آیا لازم است برای خارش ناحیه تناسلی به پزشک مراجعه کنیم؟

خارش ناحیه تناسلی، خیلی مواقع به صورت خود به خود برطرف می‌شود. اما اگر خارش پس از چند روز یا بیشتر ناپدید نشد و باعث نگرانی گردید، با پزشک یا متخصص مراقبت‌های بهداشتی صحبت کنید.

عدم مراجعه به پزشک می‌تواند منجر به مشکلات بیشتری شود. مانند گسترش بیماری عفونی از طریق تماس نزدیک بدن (معمولا تماس جنسی) یا عفونت ثانویه پوست.

علاوه بر این، خارش می‌تواند نشانه‌ی ابتلا به دیابت نوع 2 باشد. به همین دلیل غافل شدن از آن عوارض جدی را در پی خواهد داشت. پس آن را دست کم نگیرید.

چه آزمایشاتی برای تشخیص خارش ناحیه تناسلی انجام می‌شود؟

خارش ناحیه تناسلی می‌تواند دلایل زیادی داشته باشد. به همین دلیل پزشک برای تشخیص و درمان آن ممکن است سوالات متعددی از شما بپرسد و آزمایشات و معاینات مختلفی را انجام دهد.  به عنوان مثال:

بررسی رنگ پوست شما

بررسی هرگونه تغییر در بافت پوست (ضخیم شدن، نازک شدن).

بررسی تغییرات سطحی در پوست شما (خشکی، پوسته پوسته شدن، ترشح).

همچنین پزشک شما ممکن است نیاز به برداشتن بخشی از بافت پوست شما داشته باشد. به این صورت که پوست شما را خراش داده و نمونه را جهت بررسی و آزمایش بیشتر، به آزمایشگاه ارسال نماید.

آیا خارش دستگاه تناسلی خود به خود برطرف می شود؟

بله، اما اگر خارش بدتر شد یا برای مدت طولانی ادامه داشت، باید به پزشک خود مراجعه کنید. ممکن است تحریک پوستی خفیف داشته باشید، یا ممکن است چیز جدی تری باشد، مانند عفونت مقاربتی که نیاز به درمان فوری دارد.

راه درمان خارش ناحیه تناسلی چیست؟

درمان خارش در این ناحیه به علت بروز آن بستگی دارد. به عنوان مثال، پسوریازیس هیچ درمانی ندارد. با این حال، می‌توانید علائم آن را مدیریت کنید. اما تریکومونیازیس قابل درمان است.

اگر اگزما دارید، پزشک شما ممکن است کرم‌های استروئیدی موضعی را تجویز کند. داروهای ضد قارچی نیز برای خارش سوارکار یا عفونت قارچی توصیه می‌شوند.

گاهی اوقات تغییر سبک زندگی، مانند تعویض مواد شوینده یا تعویض لباس زیر، می‌تواند به خارش خفیف ناحیه تناسلی کمک کند.

اگر دچار خارش ناحیه تناسلی هستید، احتمالا این خارش باعث التهاب و قرمزی در ناحیه تناسلی شما شده است. یکی از راه های موثر برای کاهش خارش و التهاب، آب درمانی است. اما شاید نشستن طولانی مدت در لگن در حمام کار سختی باشد.

سیتزبث (sitzbath) وسیله‌ای است که این مشکل را برطرف کرده و آب درمانی را بسیار راحت تر از گذشته کرده است. کافی است درون آن آب بریزید و روی توالت فرنگی قرار دهید و حدود 15 دقیقه در آن بنشینید.

چگونه می‌توان از بروز خارش در ناحیه تناسلی جلوگیری کرد؟

اگرچه خارش در ناحیه تناسلی به علل مختلفی ایجاد می‌شود. اما با رعایت یکسری اقدامات، می‌توان خطر بروز آن را کاهش داد. برای کاهش این معظل، اقدامات زیر را در نظر داشته باشید.

• ناحیه تناسلی خود را تمیز و خشک نگه دارید. از صابون ملایم استفاده کنید و به خوبی با آب بشویید. از تمیز کردن بیش از حد منطقه خودداری کنید. اندام تناسلی خود را خشک کنید.
• لباس زیر گشاد و با فیبر طبیعی بپوشید. لباس زیر خود را حداقل روزی یکبار عوض کنید.
• پس از استحمام و شنا، ناحیه تناسلی را کاملا خشک کنید. لباس زیر خیس نپوشید.
• از رابطه جنسی محافظت نشده خودداری کنید. به خصوص اگر شما یا شریک زندگیتان عفونت دارید.
• خانم‌ها باید خشک کردن واژن را همیشه از قسمت جلو به عقب انجام دهند. تا از ورود باکتری‌های مقعد به واژن جلوگیری شود.
• از محصولات شیمیایی مانند دوش‌ واژینال یا اسپری های بهداشتی زنانه که می توانند تعادل اسیدی واژن شما را بر هم بزنند، خودداری کنید.
• از استفاده بیش از حد از مواد شوینده در ماشین لباسشویی خودداری کنید.
• از داروهای ضد خارش بدون نسخه اجتناب کنید. زیرا این محصولات می‌توانند در طولانی مدت خارش ناحیه تناسلی را بدتر کنند.
• برای حفظ باکتری های سالم در واژن از یک رژیم غذایی متعادل استفاده کنید.
• از تامپون یا نوار بهداشتی معطر استفاده نکنید.
• اگر در طول روز عرق می کنید، قبل از خواب لباس زیر خود را تعویض کنید.

سخن پایانی

هر کسی ممکن است در طول زندگی خود دچار خارش ناحیه تناسلی شود. اما این موضوع نباید شما را از زندگی عادی خود باز دارد. در غیر این صورت، باید فوراً به دنبال درمان آن باشید. به همین دلیل در این مقاله سعی کردیم شما را با علل بروز این مشکل آشنا کنیم و راهکارهایی را برای بهبود خارش ارائه دهیم. امیدواریم این مقاله مورد توجه شما قرار گرفته باشد.