ویروس متاپنوموی انسانی ، کرونایی دیگر یا یک آنفلونزا ساده؟

اخیرا خبرهایی مبنی بر شیوع مجدد یک بیماری همه‌گیر در کشور چین منتشر گردیده که باعت نگرانی افراد در سراسر جهان شده است. این شرایط یادآور روزهای ابتدایی آغاز پاندمی کووید-۱۹ است که باعث ایجاد بحران‌های زیادی شد و جان انسان‌های بسیاری را گرفت. در این مقاله قصد داریم با ویروس متاپنوموی انسانی (^[۱]HMPV)  آشنا شویم. ویروس متاپنوموی انسانی معمولاً علائمی مشابه سرماخوردگی ایجاد می‌کند. ممکن است سرفه یا خس‌خس سینه داشته باشید، بینی‌تان گرفته یا آبریزش داشته باشد یا گلودرد داشته باشید. بیشتر موارد این بیماری خفیف هستند، اما کودکان خردسال، افراد بالای ۶۵ سال و افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری شدید قرار دارند.

ویروس متاپنوموی انسانی چیست؟

ویروس متاپنوموی انسانی معمولاً علائمی مشابه سرماخوردگی ایجاد می‌کند. این ویروس اغلب باعث عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی می‌شود، اما گاهی می‌تواند عفونت‌های تنفسی تحتانی مانند ذات‌الریه، تشدید حملات آسم یا بدتر شدن بیماری انسدادی مزمن ریوی (^[۲]COPD) را نیز به همراه داشته باشد. عفونت‌های ناشی از HMPV بیشتر در زمستان و اوایل بهار شایع هستند.

بیشتر افراد قبل از پنج سالگی به HMPV مبتلا می‌شوند. ممکن است دوباره به این ویروس مبتلا شوید، اما معمولاً علائم بعد از عفونت اول خفیف‌تر هستند.

دلیل ایجاد عفونت ناشی از ویروس متاپنوموی انسانی

یک ویروس که جرم کوچکی که از سلول‌های بدن شما برای تولید نسخه‌های بیشتری از خود استفاده می‌کند، باعث ایجاد HMPV می‌شود. این ویروس جزو همان گروه ویروس‌ها است که باعث ایجاد ویروس سنسیتیال تنفسی (RSV)، سرخک و اوریون می‌شوند.

آیا ویروس متاپنوموی انسانی یک سرماخوردگی ساده است؟

ویروس متاپنوموی انسانی  بیشتر اوقات علائمی مشابه سرماخوردگی ایجاد می‌کند، اما برخی افراد ممکن است به شدت بیمار شوند. احتمال شدید بودن بیماری در اولین ابتلا به HMPV بیشتر است، به همین دلیل کودکان خردسال در معرض خطر بیشتری برای بیماری جدی قرار دارند. پس از اولین عفونت، بدن مقداری ایمنی ایجاد می‌کند و در صورت ابتلای مجدد، معمولاً علائم خفیف و مشابه سرماخوردگی بروز می‌کند. افراد بالای ۶۵ سال و کسانی که مشکلات تنفسی یا سیستم ایمنی ضعیفی دارند نیز ممکن است علائم شدیدی را تجربه کنند.

ویروس متاپنوموی انسانی چقدر رایج است؟

پژوهشگران تخمین می‌زنند که حدود ۱۰ تا ۱۲ درصد از بیماری‌های تنفسی در کودکان به دلیل ویروس متاپنوموی انسانی است. بیشتر موارد خفیف هستند، اما حدود ۵ تا ۱۶ درصد از کودکان ممکن است به عفونت دستگاه تنفسی تحتانی مانند ذات‌الریه مبتلا شوند.

آیا ویروس متاپنوموی انسانی مشابه RSV است؟

ویروس متاپنوموی انسانی دقیقاً همان ویروس ^[۳]RSV (ویروس سنسیتیال تنفسی) نیست، اما به آن شباهت دارد. این دو ویروس در یک جنس (یا گروه علمی) به نام  Pneumovirus قرار دارند و می‌توانند علائم مشابهی ایجاد کنند. سن اوج بیماری شدید ناشی از HMPV معمولاً بین ۶ تا ۱۲ ماهگی است، در حالی که RSV بیشتر احتمال دارد در نوزادان زیر ۶ ماه باعث بیماری شدید شود.

علائم ویروس متاپنوموی انسانی

علائم ویروس متاپنوموی انسانی شامل موارد زیر است:

• سرفه
• تب
• آبریزش یا گرفتگی بینی
• گلودرد
• خس‌خس سینه
• تنگی نفس (Dyspnea)
• بثورات پوستی (Rash)

ویروس متاپنوموی انسانی چگونه منتقل می‌شود؟

HMPV از طریق تماس مستقیم با فرد آلوده یا لمس اشیاء آلوده به ویروس پخش می‌شود. به عنوان مثال:

• سرفه و عطسه
• دست دادن، در آغوش گرفتن یا بوسیدن
• لمس سطوح یا اشیائی مانند تلفن‌ها، دستگیره‌های در، صفحه‌کلیدها یا اسباب‌بازی‌ها

چه کسانی بیشتر در معرض خطر ابتلا هستند؟

هر کسی ممکن است به ویروس متاپنوموی انسانی (HMPV) مبتلا شود، اما اگر شما در یکی از گروه‌های زیر باشید، خطر ابتلا به بیماری شدیدتر بیشتر است:

• کمتر از ۵ سال سن داشته باشید (به ویژه نوزادان نارس) یا بیشتر از ۶۵ سال سن داشته باشید.
• سیستم ایمنی ضعیفی داشته باشید . به عنوان مثال بر اثر بیماری‌هایی مانند HIV، سرطان یا اختلالات خودایمنی، یا داروهایی که سیستم ایمنی را تضعیف می‌کنند.
• به آسم یا بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) مبتلا باشید.

عوارض ویروس متاپنوموی انسانی

گاهی اوقات ویروس متاپنوموی انسانی باعث عوارضی می‌شود که ممکن است جدی باشند و نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشند. این عوارض شامل موارد زیر است:

• برونکوئیولیت
• برونشیت
• ذات‌الریه
• تشدید حملات آسم یا بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD)
• عفونت گوش (اوتیت میانه)

تشخیص ویروس متاپنوموی انسانی

پزشکان معمولاً عفونت HMPV را بر اساس علائم و تاریخچه سلامتی شما تشخیص می‌دهند. ممکن است از یک سواب با نوک نرم برای گرفتن نمونه از بینی یا گلو استفاده کنند. سپس آزمایشگاه نمونه را برای ویروس‌ها و سایر عفونت‌ها آزمایش می‌کند. توجه داشته باشید که احتمالاً تنها در صورتی که علائم شدیدی داشته باشید، برای تشخیص HMPV آزمایش خواهید شد. گاهی اوقات، پزشک ممکن است برای بررسی تغییرات در راه‌های هوایی ریه‌ها، برونکوسکوپی یا رادیوگرافی قفسه سینه انجام دهد.

درمان ویروس متاپنوموی انسانی

هیچ داروی ضدویروسی برای درمان ویروس متاپنوموی انسانی (HMPV) وجود ندارد. بیشتر افراد می‌توانند علائم خود را در خانه مدیریت کنند تا زمانی که بهتر شوند.

اگر شما یا فرزندتان بیماری شدید داشته باشید، ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشید. در آنجا، پزشکان می‌توانند وضعیت شما را تحت نظر داشته باشند و از بدتر شدن بیماری شما جلوگیری کنند. ممکن است با روش‌های زیر شما را درمان کنند:

• درمان با اکسیژن: اگر در تنفس مشکل داشته باشید، پزشک ممکن است از طریق لوله‌ای در بینی یا ماسکی روی صورت شما اکسیژن اضافی بدهد.
• مایعات IV: مایعاتی که مستقیماً از طریق ورید به شما داده می‌شود می‌تواند به حفظ هیدراتاسیون بدن کمک کند.
• کورتیکواستروئیدها: استروئیدها می‌توانند التهاب را کاهش دهند و ممکن است برخی از علائم شما را تسکین دهند.

استفاده از آنتی‌بیوتیک برای متاپنوموی انسانی

آنتی‌بیوتیک‌ها تنها برای درمان عفونت‌های باکتریایی استفاده می‌شوند. از آنجا که HMPV یک ویروس است، آنتی‌بیوتیک‌ها نمی‌توانند آن را درمان کنند. گاهی اوقات افرادی که دچار ذات‌الریه ناشی از HMPV می‌شوند، به طور همزمان دچار عفونت باکتریایی (عفونت ثانویه) نیز می‌شوند. اگر پزشک آنتی‌بیوتیک تجویز کند، هدف درمان هرگونه عفونت ثانویه خواهد بود.

آیا عفونت ویروس متاپنوموی انسانی قابل پیشگیری است؟

برای کاهش خطر ابتلا به HMPV و سایر بیماری‌های عفونی، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

1. دست‌های خود را به طور مکرر با صابون و آب بشویید. اگر امکان استفاده از صابون و آب وجود ندارد، از ضدعفونی‌کننده دست مبتنی بر الکل استفاده کنید.
2. هنگام عطسه یا سرفه، دهان و بینی خود را بپوشانید . از آرنج خود استفاده کنید، نه دست‌های برهنه.
3. از حضور در کنار دیگران هنگام سرماخوردگی یا سایر بیماری‌های مسری خودداری کنید.
4. در صورتی که بیمار هستید و نمی‌توانید از حضور در کنار دیگران اجتناب کنید، به پوشیدن ماسک فکر کنید.
5. از لمس صورت، چشم‌ها، بینی و دهان خود خودداری کنید.
6. غذا یا ظروف غذاخوری (چنگال، قاشق، فنجان) خود را با دیگران به اشتراک نگذارید.

ماندگاری ویروس متاپنوموی انسانی چقدر است؟

موارد خفیف عفونت با ویروس متاپنوموی انسانی (HMPV) معمولاً چند روز تا یک هفته طول می‌کشد. اگر شما خیلی بیمار باشید، احتمالاً زمان بیشتری طول می‌کشد تا بهتر شوید. همچنین ممکن است علائم باقی‌مانده‌ای مانند سرفه داشته باشید که زمان بیشتری برای رفع آ‌نها نیاز است.

چگونه از خودمان مراقبت کنیم؟

شما می‌توانید علائم خفیف شبیه به سرماخوردگی ناشی از HMPV را در خانه مدیریت کنید به روش‌های زیر:

• نوشیدن مایعات فراوان برای جلوگیری از کم آبی بدن.
• استفاده از داروهای بدون نسخه (OTC) مانند مسکن‌ها، داروهای ضداحتقان و داروهای ضدسرفه برای کمک به تسکین علائم خود. به یاد داشته باشید که قبل از دادن دارو به کودکان، حتماً با پزشک اطفال مشورت کنید .برخی داروهایی که برای بزرگسالان مناسب هستند، برای کودکان ایمن نیستند.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

به پزشک مراجعه کنید اگر:

• شما یا فرزندتان علائم عفونت تنفسی دارید و یک بیماری زمینه‌ای که شما یا آنها را در معرض خطر بیماری شدید قرار می‌دهد.
• علائم شما یا فرزندتان بعد از چند روز بهتر نمی‌شود یا اگر شما یا فرزندتان تب دارید که بیشتر از سه روز طول می‌کشد.

سخن پایانی

ویروس متاپنوموی انسانی (HMPV) یک ویروس تنفسی است که علائمی مشابه سرماخوردگی مانند سرفه، تب و تنگی نفس ایجاد می‌کند. این ویروس به راحتی از طریق سرفه، عطسه یا تماس با سطوح آلوده منتقل می‌شود. گروه‌های آسیب‌پذیر مانند نوزادان، سالمندان و افراد دارای مشکلات تنفسی بیشتر در معرض بیماری‌های شدید قرار دارند. پیشگیری از این ویروس با رعایت بهداشت فردی و اجتناب از تماس با افراد بیمار امکان‌پذیر است. درمان معمولاً حمایتی است و در صورت نیاز به مراقبت‌های بیشتر، بستری شدن در بیمارستان ممکن است ضروری باشد. اغلب متخصصین معتقدند این ویروس قابلیت ایجاد یک پاندمی مشابه کووید-۱۹ را ندارد اما هم‌چنان باید منتظر نتایج تحقیقات بیشتر بود.