محیط کشت لاکتوباسیلوس MRS براث: اصول و نحوه استفاده
محیط کشت لاکتوباسیلوس MRS براث ، برای کشت گونه‌های لاکتوباسیل‌جدا شده از منابع خوراکی، مدفوعی و سایر نمونه‌ها کاربرد دارد. این محیط کشت سبب رشد مناسب لاکتوباسیلوس می‌شود. به همین دلیل برای سویه‌هایی که در سایر محیط کشت‌ها رشد ضعیفی دارند مفید است. در ادامه‌ی این مطلب قصد داریم به بررسی این محیط کشت و کاربرد و نتایج حاصل از آن بپردازیم. پس در ادامه با ما همراه باشید.
مروری بر لاکتوباسیلوس
لاکتوباسیلوس سرده‌ای (Genus) از باکتری‌های گرم مثبت، میکروآئروفیل، میله‌ای شکل و غیر اسپورساز است. گونه‌های لاکتوباسیلوس جزء مهمی از میکروبیوتای انسان و حیوان را تشکیل می‌دهند.
لاکتوباسیلوس (Lactobacilli) رابطه متقابلی با بدن انسان نشان می‌دهد. به این معنی که از انسان در برابر تهاجم احتمالی پاتوژن‌ها محافظت می‌کند. گونه‌های این باکتری می‌توانند به درمان اسهال، عفونت‌های واژن و اختلالات پوستی مانند اگزما کمک کنند.
ارگانیسم‌های لاکتوباسیلوس به ندرت سبب بیماری می‌شوند، اما در صورت وجود عوامل خطر و شرایط زمینه‌ای، می‌توانند عفونت‌هایی مانند اندوکاردیت، باکتریمی، مننژیت نوزادی، پوسیدگی دندان و آبسه‌های داخل شکمی شوند. عفونت های ریوی، مننژیت، اندومتریت پس از زایمان نیز از عوارض ابتلا به لاکتوباسیلوس است.
شناسایی لاکتوباسیلوس و گونه‌های مختلف آن به طور کلی از دو جهت حائز اهمیت است:
۱. لاکتوباسیلوس باکتری مهمی در صنایع غذایی محسوب می‌شود که در تولید محصولات پروبیوتیک کاربرد دارد. به همین دلیل کشت آن در آزمایشگاه‌های صنایع غذایی از اهمیت زیادی برخوردار است.
۲. گونه‌های لاکتوباسیلوس، می‌توانند سبب بیماری‌زایی شوند. پس بررسی نمونه از نظر وجود لاکتوباسیلوس در ازمایشگاه‌های میکروبیولوژی نیز مهم است.
محیط کشت لاکتوباسیلوس MRS براث، یک محیط پرکاربرد به منظور کشت و شناسایی گونه‌های لاکتوباسیلوس است. در ادامه به بررسی ترکیبات و نحوه استفاده از آن خواهیم پرداخت.
اصول محیط کشت لاکتوباسیلوس MRS براث
محیط کشت لاکتوباسیلوس MRS براث، ابتدا در سال ۱۹۶۰ معرفی شد. اما به مرور زمان اصلاحاتی در آن اعمال گردید. هر ترکیب موجود در این آبگوشت کاربرد خاص خود را دارد. به طور کلی منابع کربن، نیتروژن و ویتامین‌ها به رشد باکتری‌ها کمک می‌کند. از طرف دیگر استات سدیم و سیترات آمونیوم برای جلوگیری از رشد بیش از حد ارگانیسم‌ها کاربرد دارند.
۱. منابع رشد در محیط کشت لاکتوباسیلوس MRS براث
- پپتون پروتئاز و عصاره گوشت گاو ترکیبات نیتروژن دار و کربن دار را فراهم می‌کنند که از رشد لاکتوباسیل‌ها حمایت می‌کنند.
- عصاره مخمر، ویتامین B کمپلکس را فراهم می‌کند که آن هم در رشد باکتری موثر است.
- دکستروز به عنوان یک منبع کربوهیدرات و انرژی عمل می‌کند.
- Polysorbate 80 یک سورفکتانت است که جذب مواد مغذی را تسهیل کرده و اسیدهای چرب مورد نیاز برای متابولیسم لاکتوباسیل‌ها را تامین می‌کند.
- سولفات منیزیم و سولفات منگنز یون‌های مورد استفاده در متابولیسم را فراهم می‌کنند.
۲. منابع جلوگیری از رشد بیش از حد ارگانیسم‌ها
- استات سدیم رشد بسیاری از باکتری‌های رقیب را سرکوب می‌کند.
- سیترات آمونیوم اغلب استرپتوکوک‌ها و کپک‌ها را مهار می‌کند.
ترکیبات محیط کشت لاکتوباسیلوس MRS براث
جدول ۱، ترکیبات محیط کشت لاکتوباسیلوس MRS براث و مقدار هریک را نشان می‌دهد.
جدول ۱.ترکیبات محیط کشت لاکتوباسیلوس MRS
| نام فارسی ماده | نام انگلیسی ماده | مقدار (گرم بر لیتر) |
| پپتون پروتئوز | Proteose peptone | ۱۰٫۰ |
| عصاره گوشت گاو | Beef extract | ۱۰٫۰ |
| عصاره مخمر | Yeast extract | ۵٫۰ |
| دکستروز | Dextrose | ۲۰٫۰ |
| پلی سوربات | Polysorbate 80 | ۱٫۰ |
| آمونیوم سیترات | Ammonium citrate | ۲٫۰ |
| سدیم استات | Sodium acetate | ۵٫۰ |
| منیزیم سولفات | Magnesium sulphate | ۰٫ ۱ |
| سولفات منگنز | Manganese sulphate | ۰٫۰۵ |
| دی پتاسیم فسفات | Dipotassium phosphate | ۲٫۰ |
نحوه آماده‌سازی Lactobacilli MRS Broth
محیط کشت لاکتوباسیلوس MRS براث را می‌توان به صورت تجاری خریداری نمود. اما اگر ترجیح می‌‌دهید خودتان این محیط را آماده کنید، می‌توانید به صورت زیر عمل کنید.
۱. تمامی مواد ذکر شده در جدول ۱ را در ۱۰۰۰ میلی لیتر آب مقطر حل کنید.
۲. در صورت لزوم، از هات پلیت استفاده کنید تا مواد کاملا در آب حل شوند.
pH نهایی محلول در دمای ۲۵ درجه سانتیگراد باید ۶٫۵±۰٫۲ باشد.
۳. محیط آماده شده را در لوله آزمایش، پتری دیش یا فلاسک‌های کشت بریزید.
۴. سپس ظروف حاوی محیط کشت را در دمای ۱۲۱ درجه سانتیگراد و به مدت ۱۵ دقیقه استریل کنید.
نتیجه آزمایش MRS Broth
اگر نمونه‌ی کشت شده حاوی گونه‌های لاکتوباسیلوس باشد، نتیجه‌ی مثبت با رشد کلنی‌ها مشخص می‌شود. برخی مواقع، گونه‌هایی از لاکتوباسیلوس تولید گاز می‌کنند. برای بررسی این موضوع، یک لوله دورهام درون لوله آزمایش حاوی کشت قرار می‌گیرد.
لوله دورهام(Durham tube) ، لوله‌های کوچک و ته گردی هستند که برای بررسی تولید گاز توسط میکروارگانیسم‌ها استفاده می‌شوند.
لوله‌های دورهام از لوله آزمایش‌های ساده، کوچکتر هستند و به صورت وارونه در لوله آزمایش حاوی محیط کشت قرار داده می‌شوند.
این لوله کوچک، ابتدا با محلولی که میکروارگانیسم در آن رشد می‌کند پر می‌شود. اگر میکروارگانیسم قادر به تولید گاز باشد، پس از تلقیح و انکوباسیون، یک حباب گاز داخل لوله دورهام قابل مشاهده خواهد بود.
سخن پایانی
محیط کشت لاکتوباسیلوس MRS براث، برای کشت و شمارش گونه‌های لاکتوباسیلوس در نمونه‌‌های حفره دهان، محصولات لبنی، غذاها و مدفوع استفاده می‌شود. اما از آنجایی که محیط رشد بسیار خوبی است، ممکن است ارگانیسم‌های دیگری غیر از لاکتوباسیل‌ها نیز در آن رشد کنند. بنابراین در کنار کشت نمونه، انجام آزمایش‌های بیوشیمیایی نیز لازم است. در این مقاله سعی کردیم به مرور این محیط کشت و ترکیبات آن بپردازیم. امیدواریم این مقاله مورد توجه شما قرار گرفته باشد.
