پسوریازیس پلاکی ، علائم، نشانه‌ها و راه درمان

پسوریازیس یک بیماری مزمن است که تاکنون هیچ درمان قطعی برای آن یافت نشده است. پسوریازیس پلاکی شایع ترین نوع این بیماری است. در این نوع بیماری، پلاک‌ها به صورت ضخیم و صورتی پوشیده شده با فلس‌های سفید مشخص می‌شوند. پلاک‌ها لبه‌های مشخصی دارند و ممکن است خارش داشته باشند.

در این مقاله علائم و نشانه‌های پسوریازیس پلاکی ، علل و درمان آن را مورد بررسی قرار خواهیم داد. همچنین نحوه شناسایی محرک‌های پسوریازیس برای جلوگیری از تشدید آن را بیان خواهیم نمود. پس در ادامه با ما همراه باشید.

آشنایی با بیماری پسوریازیس

پسوریازیس یک بیماری مزمن خود ایمنی و نتیجه‌ی روند سریع تولید سلول‌های پوست است.

سلول‌های پوست به طور معمول، در عمق پوست رشد می‌کنند و به آرامی به سطح می‌رسند. چرخه زندگی معمولی یک سلول پوست حدودا یک ماه است. در افراد مبتلا به بیماری پسوریازیس، سیستم ایمنی بدن سیگنال‌های اشتباهی را ارسال کرده و در نتیجه سرعت فرآیند تولید سلول‌های پوستی افزایش می‌یابد. به این ترتیب ممکن است چرخه تولید سلول پوست تنها در چند روز رخ دهد. این تولید بیش از حد سریع، منجر به تجمع سلول‌های پوست و ایجاد ضایعات پوستی که به فلس موسوم هستند، می‌گردد. التهاب و قرمزی در اطراف فلس‌ها نسبتاً شایع است. گاهی اوقات فلس‌ها ترک می‌خورند و سبب خونریزی می‌شوند.

تفاوت بین پسوریازیس و پسوریازیس پلاکی چیست؟

پسوریازیس، اصطلاحی برای یک بیماری خود ایمنی است که باعث می‌شود سلول‌های پوست خیلی سریع تکثیر شوند. انواع مختلفی از پسوریازیس وجود دارد و پسوریازیس پلاکی شایع‌ترین نوع آن است. از بین افرادی که پسوریازیس دارند، 80 تا 90 درصد به پسوریازیس پلاکی مبتلا هستند.

پسوریازیس پلاکی چگونه است؟

پلاک‌ها قسمت‌هایی از پوست هستند که برجسته و قرمز بوده و با پوسته‌های سفید یا نقره‌ای پوشیده شده‌اند. ابعاد این پلاک‌ها از 1 سانتی‌متر تا چندین سانتی‌متر متغیر است. معمولاً به‌طور متقارن روی بدن ظاهر می‌شوند. پلاک‌ها می‌توانند خارش داشته باشند و دردناک باشند. به‌ویژه زمانی که ترک یا شقاق ایجاد می‌کنند.

در پسوریازیس پلاکی ، پوست قرمز و برجسته به نظر می‌‌رسد که لایه‌ای از پوست سفید و خشک آن‌را به طور کامل یا تا حدی می‌پوشاند. بثورات دارای یک مرز مشخص است و می‌تواند خارش و سوزش داشته باشد. پسوریازیس پلاکی را می‌توان در هر جایی از بدن یافت اما در پوست سر، زانو و آرنج شایع‌تر است. پلاک‌ها می‌توانند اندازه‌های مختلفی داشته باشند. گاهی نیز با یکدیگر، پلاک‌های بزرگتری را تشکیل می‌دهند.

افراد مبتلا به پسوریازیس پلاکی دوره‌هایی را پشت سر می‌گذارند که بثورات بهتر شده و از بین می‌روند، سپس برمی گردند و بدتر می‌شوند.

علائم و نشانه‌های پسوریازیس پلاکی

علائم و نشانه‌های پسوریازیس پلاکی از فردی به فرد دیگر و بر اساس شدت بیماری متفاوت است. اما این علائم می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

• پلاک‌هایی که ضخیم و صورتی هستند و با فلس‌‌های سفید یا نقره‌ای پوشیده شده‌اند.
• پلاک‌هایی که به طور متقارن روی بدن ظاهر می‌شوند (مانند هر دو آرنج یا هر دو زانو)
• خارش در محل پلاک
• سوزش یا درد در محل پلاک
• خونریزی دقیق در صورت برداشتن پوسته (علامت اوسپیتز)
• شکاف‌هایی در امتداد پلاک‌‌هایی که روی کف دست یا کف پا وجود دارد

علل اصلی بروز پسوریازیس پلاکی چیست؟

علت دقیق بروز پسوریازیس هنوز مشخص نشده است. اما متخصصان بر این باورند که ژن‌ها و سیستم ایمنی در بروز این بیماری و انواع مختلف آن نقش دارند.

همانطور که در بخش مقدمه نیز اشاره شد، پسوریازیس یک بیماری خود ایمنی است که باعث می‌شود بدن سلول‌های پوستی بیش از حد تولید کند. هنگامی که این سلول‌های پوستی در یک ناحیه جمع می‌شوند، پلاک ایجاد می کنند.

پسوریازیس می‌تواند ارثی باشد. ژن‌های خاص احتمال ابتلا به این عارضه را برای فرد بیشتر می‌کنند. با این حال حتی ممکن است افرادی به این بیماری مبتلا شوند که چنین ژن‌هایی را در بدن خود ندارند.  

تعیین شدت و تشخیص پسوریازیس پلاکی

پسوریازیس پلاکی بر اساس ظاهر بالینی، تاریخچه و در صورت لزوم بیوپسی پوست تشخیص داده می‌شود.

پزشک ابتداضایعات پوستی را بررسی می‌کند. در بسیاری از موارد با همین معاینه، مشخص می‌شود که آیا بیماری فرد پسوریازیس پلاکی است یا خیر. اما در صورتی که پزشک مطمئن نباشد، ممکن است یک نمونه کوچک از پوست بگیرد و آن‌را برای تشخیص قطعی به آزمایشگاه بفرستد.

شدت این بیماری نیز توسط شاخصی به نام “شاخص شدت ناحیه پسوریازیس (PASI) “سنجیده می‌شود. PASI در واقع مقیاسی برای ارزیابی و درجه بندی شدت پسوریازیس و پاسخ به درمان است. این شاخص بر اساس مقدار آسیب دیدگی، قرمزی، پوسته پوسته شدن و ضخامت ضایعه محاسبه می‌شود.

این مقیاس از نمره 0 تا 72 استفاده می‌کند. نمرات سطوح شدت زیر را نشان می‌دهد:

• فاقد پلاک تا خفیف: 0-4
• متوسط: 5 تا10
• شدید: بیشتر از 10

چه چیزهایی پسوریازیس را تشدید می‌کند؟

برخی عوامل، بیماری پسوریازیس را تحریک می‌کنند. محرک‌های رایج پسوریازیس عبارتند از:

فشار به پوست و ناحیه آسیب دیده

• آسیب پوستی
• سیگار کشیدن
• مصرف زیاد الکل
• عفونت
• هوای سرد و خشک
• اصلاح موهای زائد
• برخی داروها

لازم به ذکر است که همه افراد مبتلا به پسوریازیس محرک‌های یکسانی ندارند. پس هر فرد باید محرک‌های خود را پیدا کند و برای جلوگیری از شعله ور شدن آن تلاش کند.

تاثیر رژیم غذایی بر پسوریازیس پلاکی

پسوریازیس پلاکی یک بیماری خود ایمنی است که باعث التهاب بیش از حد در بدن می‌شود. رژیم غذایی خاصی برای پسوریازیس وجود ندارد. اما برخی مطالعات نشان داده‌اند که رعایت یک رژیم غذایی سالم می‌تواند پسوریازیس را در برخی افراد بهبود بخشد.

به عنوان مثال، بیماری سلیاک در افراد مبتلا به پسوریازیس شایع تر است. افراد مبتلا به پسوریازیس که به گلوتن نیز حساس هستند، ممکن است بتوانند با رعایت یک رژیم غذایی بدون گلوتن، علائم را تسکین دهند.

درمان پسوریازیس پلاکی

درمان پسوریازیس پلاکی می‌تواند هم به درمان‌های بدون نسخه و هم نیاز به نسخه داشته باشد. گزینه‌های درمانی عبارتند از:

• کرم‌ها و مرطوب کننده‌هایی که خشکی پوست و خارش را تسکین می‌دهند.
• کرم‌های موضعی تجویزی: یک کرم کورتیکواستروئیدی موضعی می‌تواند علائم پسوریازیس پلاکی را بهبود بخشد.
• داروهای غیر بیولوژیک: این داروها سیستم ایمنی را برای کاهش علائم سرکوب می‌کنند.
• داروهای بیولوژیک: داروهایی که سیستم ایمنی را سرکوب می‌کنند و معمولاً به صورت تزریقی یا داخل وریدی تجویز می‌شوند.
• فتوتراپی: نور درمانی برای کاهش علائم انجام می‌شود.

آیا پسوریازیس پلاکی را می‌توان برای همیشه درمان کرد؟

همانطور که در بخش‌های قبلی نیز اشاره شد، پسوریازیس کاملا از بین نمی‌رود و تاکنون هیچ درمانی شناخته شده برای آن وجود ندارد.

خودمراقبتی و پیشگیری از ابتلا

اگرچه نمی‌توان از ابتلا به پسوریازیس پیشگیری کرد، اما کاهش قرار گرفتن در معرض محرک‌ها، مصرف هر گونه داروی تجویز شده و پیروی از یک رژیم غذایی سالم می‌تواند احتمال بروز این بیماری را کاهش دهد و یا از بروز علائم و عوارض جدی جلوگیری کند.

خودمراقبتی پسوریازیس برای هر فرد متفاوت به نظر می‌رسد. این ممکن است شامل مدیریت محرک‌هایی مانند استرس با آرامش یا مدیتیشن باشد.

سخن پایانی

پسوریازیس پلاکی نوعی پسوریازیس است. این یک بیماری خود ایمنی است که باعث ایجاد ضایعات پوستی برجسته و قرمز می شود که با پوسته‌های پوست خشک سفید یا نقره‌ای پوشیده شده است. این یک بیماری خود ایمنی است که تاکنون هیچ درمان قطعی برای آن یافت نشده است و روش‌های درمانی تنها برای تسکین علائم موثر هستند. درمان از فردی به فرد دیگر متفاوت است، اما معمولاً شامل یک داروی تجویزی یا کرم موضعی است. اجتناب از مواردی که باعث بدتر شدن پسوریازیس می شود و پیروی از برنامه درمانی پزشک می‌تواند به کاهش علائم پسوریازیس کمک کند.