پیچ خوردگی بیضه در مردان چگونه رخ می‌دهد و راه درمان آن چیست؟
پیچ خوردگی بیضه که با نام تورشن بیضه نیز شاخه می‌شود یکی از مشکلات رایج در مردان است که می‌تواند خطرات زیادی ایجاد کند. این اختلال به دلیل پیچ خوردگی طناب اسپرماتیک (spermatic cord) رخ می‌دهد. در طول پیچ‌خوردگی بیضه، جریان خون به کیسه پوستی حاوی بیضه دچار مشکل می‌شود. این عمل منجر به درد و تورم ناگهانی و شدید می‌شود.
پیچ‌خوردگی بیضه بیشتر در سنین ۱۲ تا ۱۸ سالگی رخ می‌دهد، اما می‌تواند در هر سنی حتی قبل از تولد رخ دهد. این عارضه معمولاً نیاز به جراحی اورژانسی دارد. اگر به موقع درمان شود، می‌توان بیضه را نجات داد. با این حال، از دست دادن طولانی مدت جریان خون ممکن است منجر به آسیب شدید و تخلیه کیسه بیضه گردد.
علل پیچ خوردگی بیضه چیست؟
پیچ‌خوردگی بیضه به دلیل پیچ خوردگی طناب اسپرماتیک (spermatic cord) رخ می‌دهد و جریان خون را محدود می‌کند. اگر بیضه چندین بار بچرخد، جریان خون می‌تواند به طور کامل قطع شود و به سرعت منجر به آسیب گردد.
علت دقیق پیچ‌خوردگی بیضه نامشخص است. اکثر مردانی که آن‌را تجربه می‌کنند دارای یک اختلال ارثی هستند که در آن بیضه آزادانه در داخل کیسه بیضه حرکت می‌کند. اما این موضوع تنها دلیل پیچ خوردگی بیضه نیست.
پیچ‌خوردگی معمولاً ساعاتی پس از فعالیت شدید، یا به دنبال آسیب‌های جزئی بیضه یا هنگام خواب رخ می‌دهد. دمای سرد یا رشد سریع بیضه در دوران بلوغ نیز ممکن است در این امر نقش داشته باشد.
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به این عارضه هستند؟
- پیچ‌خوردگی بیضه بیشتر در سنین ۱۲ تا ۱۸ سالگی رخ می‌دهد.
- افرادی که قبلا دوره‌های قبلی درد بیضه را تجربه کرده‌اند اما دردشان که به خودی خود برطرف شده، در معرض خطر بیشتری هستند. درد مکرر خطر آسیب بیضه را افزایش می‌دهد.
- سابقه خانوادگی پیچ‌خوردگی بیضه می‌تواند خطر را افزایش دهد.
از کجا متوجه شویم دچار تورشن بیضه شده‌ایم؟
علائم و نشانه‌های پیچ‌خوردگی بیضه عبارتند از:
- درد ناگهانی و شدید در کیسه بیضه
- تورم کیسه بیضه
- درد شکم
- تهوع و استفراغ
- بیضه‌ای که بالاتر از حد طبیعی یا در یک زاویه غیرعادی قرار گرفته است
- تکرر ادرار
- تب
- پسران جوان مبتلا به پیچ‌خوردگی بیضه اغلب شب‌ها یا صبح زود به دلیل درد کیسه بیضه از خواب بیدار می‌شوند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت داشتن درد ناگهانی یا شدید بیضه به دنبال مراقبت‌های اورژانسی باشید. زیرا درمان سریع برای جلوگیری از آسیب یا از دست دادن بیضه، بسیار مهم است.
همچنین اگر دچار درد ناگهانی بیضه شده‌اید که خود به خود ازبین رفت بازهم با پزشک مشورت کنید. زیرا این مورد می‌تواند زمانی رخ دهد که بیضه بپیچد و سپس خود به خود باز شود. برای جلوگیری از تکرار مشکل اغلب به جراحی نیاز است.
عوارض تورشن بیضه چیست؟
پیچ‌خوردگی بیضه می‌تواند به چندین عارضه منجر شود. که عبارتند از:
- آسیب یا از دست دادن بیضه: پیچ‌خوردگی درمان نشده برای چندین ساعت می‌تواند جریان خون را مسدود کرده و باعث آسیب دائمی شود. آسیب شدید ممکن است نیاز به جراحی و برداشتن بیضه آسیب دیده داشته باشد.
- ناباروری: آسیب یا از دست دادن بیضه می‌تواند بر توانایی مرد برای فرزندآوری تأثیر بگذارد.
چگونه می‌توان از پیچ خوردگی بیضه جلوگیری کرد؟
برخی مردان این عارضه را از والدین خود به ارث می‌برند. اگر این ویژگی را دارید، جراحی برای بستن هر دو بیضه در داخل کیسه بیضه تنها راه جلوگیری از پیچ‌خوردگی بیضه است.
تشخیص پیچ خوردگی بیضه چگونه است؟
پزشک برای تعیین اینکه آیا علائم و نشانه‌های شما به دلیل پیچ‌خوردگی بیضه یا وضعیت دیگری است، سؤالاتی می‌پرسد. تشخیص اغلب شامل معاینه فیزیکی کیسه بیضه، بیضه، شکم و کشاله ران است.
پزشک همچنین ممکن است با مالش اندک یا نیشگون گرفتن قسمت داخلی ران در سمت آسیب‌دیده، رفلکس‌های شما را آزمایش کند، که معمولاً باعث انقباض بیضه می‌شود. این رفلکس ممکن است در موارد پیچ‌خوردگی بیضه وجود نداشته باشد.
در برخی موارد، آزمایش‌های پزشکی برای تأیید تشخیص یا شناسایی علل دیگر علائم شما ضروری است. این آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آزمایش ادرار: این آزمایش برای بررسی عفونت استفاده می‌شود.
- سونوگرافی اسکروتوم: جریان خون را ارزیابی می‌کند. کاهش جریان خون نشان‌دهنده پیچ‌خوردگی بیضه است، اما سونوگرافی ممکن است همیشه آن را تشخیص ندهد.
- عمل جراحی: ممکن است برای تعیین اینکه آیا علائم شما به دلیل پیچ‌خوردگی بیضه یا وضعیت دیگری است، لازم باشد.
اگر برای چندین ساعت درد داشته‌اید و معاینه فیزیکی شما نشان‌دهنده پیچ‌خوردگی بیضه است، ممکن است مستقیماً بدون هیچ آزمایش اضافی به عمل جراحی برده شوید. تاخیر در جراحی ممکن است منجر به از دست دادن بیضه شود.
درمان این عارضه به چه صورت است؟
جراحی برای اصلاح پیچ‌خوردگی بیضه ضروری است. در برخی موارد، پزشک می‌تواند با فشار دادن کیسه بیضه، پیچ خوردگی را باز کند. اما برای جلوگیری از پیچ‌خوردگی در آینده، همچنان به جراحی نیاز است.
جراحی به طور معمول تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود. روش جراحی شامل ایجاد یک برش کوچک در کیسه بیضه، باز کردن طناب اسپرماتیک در صورت نیاز، و محکم کردن یک یا هر دو بیضه به کیسه بیضه با بخیه است.
درمان به موقع بسیار مهم است. هر چه زودتر بیضه باز شود، احتمال نجات آن بیشتر می‌شود. پس از شش ساعت درد، خطر نیاز به برداشتن بیضه به میزان قابل توجهی افزایش می‌یابد و اگر درمان بیش از ۱۲ ساعت به تعویق بیفتد، حداقل ۷۵ درصد احتمال نیاز به برداشتن وجود دارد.
پیچ خوردگی بیضه در نوزادان
پیچ‌خوردگی بیضه می‌تواند در نوزادان نیز رخ دهد. اگرچه نادر است. علائم ممکن است شامل بیضه سفت، متورم یا تغییر رنگ آن باشد. سونوگرافی ممکن است کاهش جریان خون در کیسه بیضه را نشان ندهد، بنابراین جراحی اغلب برای تشخیص ضروری است.
درمان پیچ‌خوردگی بیضه در نوزادان بحث برانگیز است. اگر پسری با علائم و نشانه های پیچ‌خوردگی بیضه متولد شود، ممکن است برای کمک به جراحی اورژانسی دیر باشد و خطراتی در ارتباط با بیهوشی عمومی وجود دارد. اما گاهی اوقات جراحی اورژانسی می‌تواند تمام یا بخشی از بیضه را نجات دهد و از پیچ‌خوردگی در بیضه دیگر جلوگیری کند. درمان پیچ‌خوردگی بیضه در نوزادان ممکن است از مشکلات آینده در تولید هورمون مردانه و باروری جلوگیری کند.
سخن پایانی
پیچ‌خوردگی بیضه یک مشکل ورژانسی است که با پیچ خوردن طناب اسپرماتیک مشخص می‌شود. این عارضه منجر به کاهش جریان خون به بیضه و در نتیجه درد شدید و آسیب احتمالی بیضه می‌شود. این بیماری عمدتاً مردان ۱۲ تا ۱۸ ساله را مبتلا می‌کند و برای جلوگیری از آسیب دائمی یا از دست دادن بیضه نیاز به جراحی فوری است. عواملی که در ایجاد این عارضه نقش دارند عبارتند از ویژگی‌های آناتومیکی، موارد قبلی پیچ‌خوردگی و سابقه خانوادگی.
