9 توصیه جهت مراقبت از سالمندان مبتلا به آلزایمر

دوران سالمندی که با واژه‌های دیگری از قبیل سالخوردگی، پیری و مسن بودن نیز شناخته می‌شود بخشی از روند طبیعی زندگی هر انسان است. به‌طور میانگین سالمندی را می‌توان با قدم نهادن به سن 65 سالگی تعریف کرد و عواملی همچون گذشت زمان، شرایط محیط زندگی، سبک زندگی فرد و بروز بیماری‌های گوناگون در تسریع روند پیری موثر خواهند بود.

با گذشت زمان و افزایش سن، قوای جسمی و روحی افراد تحت تاثیر تغییرات فیزیولوژیکی طبیعی کاهش می‌یابد و به‌همین دلیل توجه به بهداشت روانی و جسمانی افراد سالمند بسیار حائز اهمیت است. در واقع این قشر از جامعه بیش‌تر از سایر افراد در معرض انواع بیماری‌ها، سندروم‌ها و مشکلات ناشی از آن‌ها قرار دارند.

ازجمله شایع‌ترین مشکلاتی که سالمندان با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، بیماری‌ آلزایمر است و آمارهای جهانی ارائه شده، از شیوع روزافزون این بیماری در بین جمعیت سالمند حکایت دارد.

سالمندان مبتلا به آلزایمر، عموما دچار تغییرات در خلق و خوی، شخصیت، قضاوت و رفتار می‌شوند و همین امر سبب می‌گردد تا این افراد به مراقبت بیش‌تری نیاز داشته باشند. بنابراین لازم است تا به عنوان یک فرد مسئول در نگهداری از سالمند خود، بیماری آلزایمر را به‌خوبی شناخته و در کنار آن روش‌های مراقبت و نگهداری از این افراد را نیز به خوبی فرا گیرید. مراقبت و نگهداری صحیح از سالمندان مبتلا به آلزایمر، ضمن آن‌که تا حد زیادی در کاهش سرعت پیشروی این بیماری موثر است، باعث خواهد شد تا فرد سال‌های پیش‌روی خود را در نهایت آرامش و سلامت روانی و اجتماعی سپری کند.

در این مقاله تصمیم داریم تا ضمن ارائه اطلاعاتی در رابطه با بیماری آلزایمر، مطالبی در رابطه با نگهداری از سالمندان مبتلا به آلزایمر نیز ارائه کنیم. پس در ادامه با ما همراه باشید.

نگاهی اجمالی بر آمار شیوع آلزایمر در جهان

بیماری آلزایمر درحقیقت یک بیماری تحلیل برنده‌ی مغز انسان است که باعث می‌شود تا توانایی‌های ذهنی یک فرد به‌صورت تدریجی کاهش یافته و شخص دچار فراموشی گردد. حدود 44 میلیون نفر در سراسر جهان به بیماری آلزایمر مبتلا هستند و با توجه به افزایش جمعیت سالمند، این روند همواره رو به افزایش است.

نکات مهم جهت نگهداری سالمندان مبتلا به آلزایمر

بیماری آلزایمر نوعی اختلال مغزی برگشت‌ناپذیر و پیشرونده است که تاکنون هیچ درمانی برای آن یافت نشده است. این بیماری به آرامی حافظه و مهارت‌های تفکر را در فرد از بین برده و در نهایت توانایی انجام ساده‌ترین کارها را نیز از فرد می‌گیرد.

دوران سالمندی به خودی خود با مشکلات بسیاری مانند اختلالات حرکتی، بیماری‌های قلبی و عروقی و … همراه است و بروز بیماری آلزایمر در این دوران باعث وخیم‌تر شدن شرایط زندگی سالمند می‌‌گردد. بنابراین جهت کمک به بهبود کیفیت زندگی این افراد و همچنین ایجاد آرامش در آن‌ها به آموزش‌هایی در زمینه مراقبت از بیمار خود احتیاج پیدا خواهید کرد. جهت اطلاع از نکات مراقبت از سالمندان مبتلا به آلزایمر در ادامه با ما همراه باشید.

1- بیماری آلزایمر را بیشتر بشناسید

به عنوان فردی که مسئولیت نگهداری از سالمندان مبتلا به آلزایمر را برعهده دارد، لازم است تا درک صحیحی نسبت به بیماری آلزایمر و مراحل پیشرفت آن داشته باشید. مراقبت صحیح از یک سالمند آلزایمری نیازمند دانش و شناخت نسبت به این بیماری است. بیماری آلزایمر در سالمندان دارای مراحل مقدماتی، میانی و پیشرفته است. در مرحله‌ی میانی که حدودا 2 الی 10 سال پس از شروع ابتلا به آلزایمر به وجود می‌آید معمولا بخش بسیار زیادی از حافظه‌ی شخص سالمند از بین رفته و تغییرات آشکاری در رفتار و خلق و خوی او ظاهر می‌شود. بنابراین سالمندان در این مرحله از بیماری خود، نیازمند مراقبت بیش‌تری هستند. مراقبت از سالمندان مبتلا به آلزایمر صبر و انعطاف‌پذیری زیادی را می‌طلبد و به عنوان یک فرد مسئول باید به این نکته توجه داشته باشید که با پیشرفت و شدت یافتن بیماری، نقش شما در مدیریت آن افزایش خواهد یافت.

جهت اطلاع از بیماری آلزایمر و نشانه‌های آن مقاله‌ای جامع تحت عنوان بیماری آلزایمر را بیشتر بشناسیم تهیه کرده‌ایم که شما را دعوت به مطالعه‌ی آن می‌نماییم.

2- محیط خانه را ایمن کنید

دومین قدم در مراقبت از سالمندان مبتلا به آلزایمر، و مهم‌ترین قدم، توجه به ایمن سازی محیط زندگی او است. رفتار سالمندان مبتلا به آلزایمر به‌خصوص در مراحل پیشرفته‌تر، به‌هیچ عنوان قابل پیش‌بینی نیست. بنابراین لازم است تا جهت کاهش خطر آسیب‌دیدگی این عزیزان، به ایمن‌سازی خانه توجه کامل نمایید. به‌یاد داشته باشید که تمام اشیایی که بیمار ممکن است با آن‌ها به خود آسیب بزند را دور نگه داشته و از تماس سالمند آلزایمری با وسایل پُرخطری مانند چاقو و یا اجاق گاز جلوگیری نمایید. همچنین هنگام ورود به مکان‌هایی مانند راه‌پله، پارکینگ و حیاط، سالمند خود را همراهی کنید. اطمینان از عملکرد صحیح قفل‌ها، مرتب بودن فضای خانه، در دسترس نبودن داروها و مواد شیمیایی و روشنایی راهروها نکات بسیار مهمی هستند که پرستار سالمند نباید از آ‌ها غافل شود.

3- یک برنامه‌ریزی روزانه و ثابت داشته باشید

داشتن یک برنامه‌‌ی مشخص جزء نکات اساسی نگهداری از سالمندان است و این مسئله در مورد سالمندان مبتلا به آلزایمر اهمیت ويژه‌ای خواهد یافت. این افراد به‌دلیل از دست دادن حافظه‌ی خود ممکن است وعده‌های غذایی، زمان مصرف دارو و … را فراموش نمایند. همچنین عموما سالمندان مبتلا به آلزایمر از سایر بیماری‌های ناشی از کهولت سن نیز رنج می‌برند و نیاز به مصرف داروهای متعددی دارند.

فراموش کردن مصرف این داروها و یا مصرف هم‌‎زمان برخی از آن‌ها می‌تواند زندگی این افراد را با خطر مواجه سازد. شخصی که از سالمندان مراقبت می‌کند، می‌بایست جهت مراقبت از این عزیزان از یک برنامه‌ریزی دقیق برخوردار باشد و زمان مصرف داروهای بیمار را به‌خوبی بداند. به‌منظور نظم بخشیدن بهتر به این مسئله و مدیریت مصرف داروهای فرد بیمار، می‌توان از جعبه قرص‌هایی استفاده نمود که دقیقا به همین منظور طراحی شده‌اند.

به یاد داشته باشید که ثابت بودن برنامه‌ریزی روزانه شامل ساعت دقیق خوردن غذا، استحمام، مصرف دارو و خوابیدن، می‌تواند در کاهش سرعت پیشروی بیماری آلزایمر موثر واقع شود.

4- سعی کنید بیمار را فعال نگه دارید

فعال بودن در هر سنی نتیجه‌ی مثبت خواهد داشت. سالمندان مبتلا به آلزایمر نیز از این قاعده مستثنی نیستند و تحرک و ارتباط با سایرین می‌تواند تاثیر زیادی بر کاهش سرعت پیشرفت بیماری آ‌ن‌ها داشته باشد. به عنوان یک پرستار سعی کنید سالمند در فعالیت‌هایی مانند پیاده‌روی، انجام حرکات کششی، رفتن به پارک، تماشای فیلم، باغبانی، دیدار دوستان و اعضای خانواده و … مشارکت داشته باشد.

5- به بیمار کمک کنید تا عزت نفس و استقلال خود را حفظ کند

به سالمند خود اجازه دهید مستقل باشد و کارهای خود را تا حد ممکن با کمترین میزان کمک و وابستگی به شما انجام دهد. به طور مثال چنانچه بیمار قصد دارد لباس خود را عوض کند، لباس‌های او را مرتب بچینید اما اجازه دهید خود فرد لباس‌هایش را بپوشد.

علاوه براین لازم است بیمار نسبت به خودش احساس خوبی داشته باشد. برای ایجاد این حس خوب به نظافت شخصی بیمار توجه کنید. مسواک زدن، آراسته بودن موها، کوتاه‌کردن ناخن‌ها و توجه به تمیز بودن لباس، می‌تواند در ایجاد حس مثبت موثر باشد. استفاده از رنگ‌های شاد در لباس افراد سالمند نیز در روحیه‌‌ی آن‌ها تاثیر بسزایی خواهد داشت.

6- فضای خانه سالمند خود را مرتب، خلوت و منظم نگه دارید

یکی از نکات مهمی که در رابطه با نگهداری از سالمندان مبتلا به آلزایمر مطرح است، نظم محیط زندگی آن‌ها است. توجه داشته باشید که کمد و یا کشوی لباس سالمندان مبتلا به آلزایمر نباید شلوغ و نامنظم باشد زیرا ممکن است باعث وحشت آن‌ها گردد. بنابراین از قرار دادن لباس‌های کهنه و غیرضروری در کمد لباس این بیماران اجتناب کرده و تا حد امکان لباس‌های او را به 1 الی 2 دست محدود سازید.

7- در نگهداری از سالمندان مبتلا به آلزایمر صبور باشید

رفتارهای پرخاشگرانه و یا بهانه‌گیری‌های مداوم سالمند مبتلا به آلزایمر، جنبه‌ی شخصی نداشته و تنها بخشی از روند بیماری و کهولت سن است. این افراد قسمتی از حافظه‌ی خود را از دست داده و ممکن است لازم باشد تا اطلاعاتی مانند مکان دقیق اشیاء، زمان خوردن غذا، مصرف داروها، اصلاح کردن و مسواک زدن را بارها برای آن‌ها تکرار نمایید. بنابراین در مراقبت از این عزیزان همواره صبور و مهربان باشید. دقت کنید که سالمندان مبتلا به آلزایمر ممکن است دچار فراموشی شده باشند اما رفتارهای شما را به‌خوبی درک می‌کنند. بنابراین پرستار سالمند باید قادر باشد استرس او را کنترل کرده و موجب آرامش‌خاطر وی گردد.

8- از خودتان مراقبت کنید

توجه داشته باشید که هنگام مراقبت از سالمندان مبتلا به آلزایمر، اهمیت دادن به خودتان به هیچ عنوان به معنای خودخواهی نیست. در حقیقت برای اینکه مسئولیت خود را به نحو احسنت انجام دهید، لازم است تا از خودتان مراقبت کرده و از خواب کافی و تغذیه‌ی مناسب بهره ببرید. همچنین مراقبت مداوم از سالمندان ممکن است گاهی باعث خستگی و حتی ایجاد افسردگی در شما گردد. بنابراین سعی کنید در کنار نگهداری از آن‌ها، به داشتن روابط اجتماعی با دوستانتان، گردش و مهمانی رفتن نیز ادامه دهید. در این مواقع می‌توانید برای نگهداری از سالمند خود از سایر اعضای خانواده، دوستان و آشنایان کمک گیرید. درحقیقت مراقبت از سلامت روحی و جسمانی خودتان نیز به اندازه‌ی مراقبت از بیمار اهمیت است.

9- از تکنولوژی بهره ببرید

امروزه امکان دسترسی به فناوری‌های پیشرفته به‌راحتی صورت می‌گیرد. استفاده از این فناوری‌ها در زمینه‌ی مراقبت از سالمندان مبتلا به آلزایمر، به‌ویژه در مراحل اولیه‌ی بیماری، می‌تواند بسیار کاربردی باشد. به‌طور مثال با استفاده از موقعیت‌یاب (GPS) به‌سادگی می‌توانید موقعیت بیمار را دنبال نمایید. این فناوری‌ این امکان را در اختیار شما قرار می‌دهد تا زمانی که از بیمار دور هستید، از وی مراقبت کنید.

سخن پایانی

افزایش سن یک روند طبیعی است که اغلب مشکلاتی را برای افراد به همراه داشته و زندگی آن‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. یکی از اختلالاتی که افزایش سن در پی دارد، ابتلا به بیماری آلزایمر است که به مرور پیشرفت کرده و فرد را از انجام کارهای ساده روزانه بازمی‌دارد. سالمندان به جهت ابتلا به بیماری‌های گوناگون مانند دیابت سالمندی، مشکلات قلبی و عروقی، بیماری پارکینسون و … جزء قشر آسیب‌پذیر جامعه محسوب می‌شوند و ابتلا به بیماری آلزایمر می‌تواند به شدت زندگی این افراد را تحت تاثیر قرار دهد. به همین دلیل است که مراقبت صحیح از سالمندان مبتلا به آلزایمر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. ما در این مقاله سعی کردیم چند مورد از نکات مهمی که باید حین مراقبت از این بیماران به خاطر داشته باشید را بیان کنیم تا با به کار گیری آن‌ها بتوانید کیفیت زندگی سالمندان خود را بهبود بخشید.

به یاد داشته باشید که حفظ استقلال و آرامش روانی این افراد بسیار اهمیت دارد. بنابراین در نگهداری از سالمندان مبتلا به آلزایمر تا حد امکان صبور و انعطاف‌پذیر باشید و با مهربانی رفتار کنید.

خوشحال می‌شویم تا نظرات و تجربیات خود را در رابطه با نگهداری از سالمندان آلزایمری خود، با ما در میان بگذارید.