روز جهانی کاردرمانی

فدراسیون جهانی کاردرمانی ^[۱] (WFOT) برای اولین بار، تاریخ ۲۷ اکتبر ۲۰۱۰ را به عنوان روز جهانی کاردرمانی (Occupational Therapy) معرفی کرد. از این زمان به بعد، این روز به یک تاریخ مهم در تقویم تبدیل شده است که هدف آن ترویج و بزرگداشت این حرفه در سطح بین المللی است. کاردرمانی (OT) شاخه‌ای از دانش مراقبت‌های بهداشتی است که به افرادی که دارای مشکلات جسمی، حسی یا شناختی هستند کمک می‌کند تا زندگی بهتری داشته و استقلال خود در تمامی جنبه‌های زندگی را به دست آورند. در این مطلب به مناسبت روز جهانی کار درمانی قصد داریم تا به معرفی این حرفه بپردازیم. پس در ادامه با ما همراه باشید.

کاردرمانی چیست؟

اجازه دهید در ابتدای این مطلب مروری بر مفهوم کاردرمانی داشته باشیم. اگرچه فلسفه کاردرمانی در طول تاریخ این حرفه تکامل یافته است اما در واقع بر یک موضوع تاکید دارد:

 “شغل برای سلامتی ضروری است“

 در واقع می‌توان گفت که از دیدگاه دانش کاردرمانی، شغل تأثیر مثبتی بر سلامتی و تندرستی دارد، ساختار زندگی را ایجاد کرده و زمان را سازماندهی می‌کند و از نظر فرهنگی و شخصی به زندگی معنا می‌بخشد.

کاردرمانی حرفه‌ای است که به افراد مختلف کمک می‌کند تا از طریق استفاده‌ی درمانی از فعالیت‌های روزانه (مانند شغل یا حضور در مدرسه) کارهای روزمره خود را، علی‌رغم داشتن برخی ناتوانی‌ها، به بهترین نحو انجام دهند.

تاریخچه کاردرمانی

اولین شواهد استفاده از مشاغل به عنوان یک روش درمانی (کاردرمانی) را می توان در دوران باستان یافت. ۱۰۰ سال قبل از میلاد، پزشک یونانی به نام  Asclepiades با استفاده از آب درمانی، ماساژ، ورزش و موسیقی، بیماران مبتلا به یک بیماری روانی را درمان کرد. بعدها شخصی به نام سلسوس رومی (Roman Celsus) موسیقی، سفر، گفتگو و ورزش را برای بیمارانش تجویز کرد.

در قرن هجدهم، انقلابیونی مانند فیلیپ پینل ^[۲] و یوهان کریستین ریل ^[۳] در اروپا سیستم بیمارستانی را اصلاح کردند و به جای استفاده از زنجیر فلزی، برای مهار بیمارانی که دچار اختلالات روانی بودند، کارهای سخت و فعالیت را به کار بردند. در واقع می‌توان گفت که ریشه‌های کاردرمانی در عصر روشنگری در اروپا  نهفته است. جنبش هنر و صنایع دستی که بین سال‌های ۱۸۶۰ تا ۱۹۱۰ اتفاق افتاد نیز بر کاردرمانی تأثیر گذاشت.

النور کلارک اسلاگل را می‌توان اولین نفری محسوب کرد که به تبلیغ رشته‌ی کاردرمانی پرداخت. به همین دلیل به او لقب مادر کاردرمانی را داده‌اند. در نهایت انجمن کاردرمانی آمریکا (AOTA) در سال ۱۹۱۷ تاسیس شد و حرفه کاردرمانی به طور رسمی در سال ۱۹۲۱ نامگذاری شد.

 اوایل قرن بیستم زمانی بود که در آن افزایش بروز ناتوانی ناشی از حوادث صنعتی، سل، جنگ جهانی اول و بیماری‌های روانی، توجه‌های زیادی را به کاردرمانی جلب کرد. پیش از آن، کاردرمانی عمدتاً به درمان افراد مبتلا به بیماری روانی می‌پرداخت. اما با آغاز جنگ جهانی اول و افزایش تعداد سربازان مجروح و ناتوان، ارتش آمریکا از انجمن کاردرمانی آمریکا برای استخدام و آموزش بیش از ۱۲۰۰ “کاردرمانگر” برای کمک به توانبخشی مجروحان جنگ استفاده کرد. با ورود به جنگ جهانی دوم و تقاضای سرسام‌آور متعاقب آن برای کاردرمانگران، رشته کاردرمانی دستخوش رشد و تغییر چشمگیری شد.

پس از آن نیز در سال ۲۰۱۰ انجمن کاردرمانی آمریکا تاریخ ۲۷ اکتبر را به عنوان روز جهانی کاردرمانی برگزید.

چه کسانی به کاردرمانی نیاز دارند؟

با شنیدن واژه‌ی کاردرمانی، شاید با این پرسش مواجه شوید که چه کسانی به کار درمانی نیاز دارند.

کاردرمانگران، افراد در هر سنی را قادر می‌سازند تا با ارتقای سلامت خود و در کنار بیماری یا ناتوانی خود، زندگی را به بهترین شکل ادامه دهند.

به‌طور مثال کاردرمانی به کودکان دارای معلولیت کمک می‌کند تا به طور موثر در مدرسه و اجتماع حضور یابند.

همچنین به افرادی که حادثه یا تصادفی را پشت سر گذاشته‌ و آسیب دیده‌اند، کمک می‌کند تا مهارت‌های خود را بازیابند.

افراد مسن‌ و سالمندان که تغییرات فیزیکی و شناختی را تجربه می‌کنند نیز ممکن است به کاردرمانی نیاز داشته باشند.

به طور کلی می‌توان گفت هر فردی که دارای برخی مشکلات جسمی یا روحی است، به کاردرمانی نیاز دارد.

کاردرمانی چگونه انجام می‌شود؟

حین مراجعه به مراکز کاردرمانی، کاردرمانگر نیازهای شما را ارزیابی خواهد کرد. این افراد ممکن است به خانه یا محل کار شما بیایند تا کارهای روزمره شما را بررسی کنند و ارزیابی کنند که چه تغییراتی را باید ایجاد کنید. به طور مثال ممکن است از شما بخواهد تا برخی از اثاثیه منزل خود را جابه‌جا کنید. اگر کاردرمانگر با فرزند شما کار می‌کند، ممکن است با او به مدرسه برود.

حوزه فعالیت کاردرمانگرها

حرفه‌ی کاردرمانی طیف گسترده‌ای دارد. کاردرمانگرها ممکن است در بیمارستان‌ها، مدارس و یا به‌عنوان پرستاران خانگی فعالیت داشته باشند. فعالیت کاردرمانی می‌تواند شامل کارهای ساده و روزمره‌ای مانند استحمام، خوردن غذا و پوشیدن لباس را در بر گرفته و یا حتی نحوه مراقبت از دیگران، تربیت کودکان و ارتباطات اجتماعی را نیز پوشش دهد.

تفاوت کاردرمانی با فیزیوتراپی

زمانی که صحبت از حرفه کاردرمانی می‌شود، نباید از تفاوت آن با فیزیوتراپی غافل شد. اگر بخواهیم این تفاوت را در یک جمله بیان کنیم می‌توان اینکونه گفت:

فیزیوتراپی برای بهبود وضعیت زندگی، بر بهبود حرکات بدن تمرکز دارد اما کاردرمانی به بهبود فعالیت‌های زندگی می‌پردازد.

جمع‌بندی

کاردرمانی علم و هنر استفاده از ابزار و تکنیک‌های هدفمند برای ارتقا کیفیت زندگی و فعالیت‌های بیمار در محیط‌های مختلف اجتماعی اعم از منزل، مدرسه، محل کار و …. است که شاید کمتر به معرفی آن پرداخته شده باشد.

به عنوان سخن پایانی باید گفت که در مراحل مختلف زندگی نباید از فلسفه اصلی کاردرمانی غافل شد. اینکه شغل و فعالیت برای سلامت جسمی و روحی ضروری است.

ما روز جهانی کاردرمانی را فرصتی مغتنم دانستیم تا به واسطه‌ی آن ضمن معرفی حرفه‌ی کاردرمانی، بر فلسفه‌ی اصلی آن تاکید داشته باشم.

امیدواریم این مطلب مورد توجه شما قرار گرفته باشد.

واژه نامه: