تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهیسایر تجهیزات

نکات کار با ترازوی آزمایشگاهی

امروزه با روی کار آمدن ترازوهای دیجیتال در آزمایشگاه‌ها، روند وزن‌سنجی و توزین به مراتب آسان‌تر از قبل شده است زیرا ترازوهای دیجیتال آزمایشگاهی طرز کار ساده‌تری دارند و کاربر برای استفاده از آن‌ها راه سختی را پیش رو ندارد. به همین دلیل شاید در وهله اول ارائه نکاتی برای کار با ترازوی آزمایشگاهی عجیب به نظر برسد.

اما باید توجه داشت که حتی با استفاده از ترازوهای دیجیتال نیز، بازهم نکاتی وجود دارد که اگر رعایت نشوند، دقت توزین کاهش پیدا خواهد کرد. درحقیقت دست‌یابی به نتایج دقیق بدون یک روند توزین دقیق امکان‌پذیر نیست.

به همین دلیل در این مطلب قصد داریم نکاتی را بیان کنیم که می‌تواند در بهبود نتایج توزین و افزایش دقت وزن‌سنجی موثر واقع شود.

گیف تبلیغاتی محصولات PIP

انواع ترازوهای آزمایشگاهی

امروزه طیف گسترده‌ای از ترازوهای آزمایشگاهی، از ابتدایی‌ترین تا پیچیده‌ترین دستگاه‌ها، در دسترس هستند که هرکدام برای کاربرد خاصی مناسب‌‌اند. اولین نکته در استفاده از ترازوهای آزمایشگاهی، شناخت انواع رایج آن و نحوه کار با هرکدام است که در ادامه به معرفی آن‌ها خواهیم پرداخت.

● ترازوی آنالیتیکال (Analytical Balance)

ترازوهای آنالیتیکال یا تحلیلی جزء ابزارهای حساس و پرکاربرد آزمایشگاهی هستند که برای اندازه‌گیری دقیق جرم نمونه‌های آزمایشگاهی (اغلب مقادیر کمتر از میلی‌گرم) طراحی شده‌اند.

این ترازوها دارای محفظه توزین هستند. این ویژگی کمک می‌کند تا هنگام توزینِ مقادیر بسیار کوچک، نمونه تحت تاثیر جریان هوا قرار نگیرد. همچنین حباب تراز موجود روی ترازو به کاربر کمک می‌کند تا پیش از شروع کار از تراز بودن ترازو اطمینان حاصل کند.

معرفی ترازوی آنالیتیکال
شکل 1. معرفی ترازوی آنالیتیکال

اما چه چیزی باعث تمایز ترازوهای تحلیلی با سایر ترازوهای آزمایشگاهی می‌شود؟

ترازوهای تحلیلی برای اندازه‌گیری دقیق نمونه‌های بسیار کوچک طراحی شده‌اند، خوانایی دقیق‌تری دارند و نسبت به تغییرات محیطی (دما، رطوبت و …) بسیار حساس‌ترند.

● ترازوی دقیق (Precision Balance)

ترازوی دقیق
شکل 2. ترازوی دقیق

ترازوهای دقیق اغلب تحت تاثیر شرایط محیطی قرار نمی‌گیرند و از قیمت پایین‌تری نسبت به ترازوهای تحلیلی برخوردار هستند. اما دقت ترازوی دقیق، نسبت به ترازوهای تحلیلی کمتر است. به همین دلیل اغلب برای توزین حجم‌های بسیار کوچک نمونه، مورد استفاده قرار نمی‌گیرند.

● سایر ترازوهای آزمایشگاهی

ترازوهای دقیق و آنالیتیکال، از پرکاربرترین ترازوهای آزمایشگاهی هستند. اما ممکن است انواع دیگری از ترازو نیز در آزمایشگاه‌های مختلف مورد استفاده قرار گیرد که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره‌ای کوتاه خواهیم داشت.

انواع ترازوی آزمایشگاهی
شکل 3. انواع ترازوی آزمایشگاهی

۱- ترازوی ۲ کفه‌ای: این نوع ترازوی آزمایشگاهی معمولا برای وزن‌سنجی‌های مقایسه‌ای استفاده می‌شود.

ترازوی رطوبتی
شکل 4. ترازوی رطوبتی

۲- ترازوی رطوبتی (moisture balance): در این مدل ترازوهای آزمایشگاهی، رطوبت یک نمونه‌ی جامد و یا محلول در مایع سنجیده می‌شود. به این ترتیب که ابتدا نمونه در ظرف توزین قرار می‌گیرد. ترازوی نمونه اولیه را وزن می‌کند. سپس درب ترازو بسته شده و با فشردن دکمه شروع نمونه خشک می‌شود. در همین حین، ترازو به طور دوره‌ای نمونه را وزن کرده و وقتی آزمایش به پایان رسید، رطوبت نمونه اولیه به طور خودکار محاسبه خواهد شد.

۳- ترازوی سه اهرمی: با روی کار آمدن ترازوهای دیجیتال، استفاده از ترازوهای ۳ اهرمی در آزمایشگاه‌‎ها کمتر از قبل رایج است. بر روی هر اهرم این ترازو یک گیره قرار دارد و هر اهرم نیز دارای درجه بندی‌هایی است. طرز کار این ترازوها به گونه‌ای است که جسم مورد نظر بر روی کفه‌‎ی ترازو قرار می‌گیرد و گیره‌های هر اهرم آن قدر جا به جا می‌شوند تا اهرم‌ها مقابل خط نشانه ثابت شوند. با جمع کردن اعدادی که هر اهرم نشان می‌دهد، می‌توان جرم جسم را تعیین کرد.

۴- ترازوی پیچشی: این ترازو، بر خلاف چیزی که نام آن نشان می‌دهد، برای وزن سنجی مورد استفاده قرار نمی‌گیرد و کاربرد این در حقیقت بررسی نیرویی است که دو ذره باردار به هم وارد می‌کنند.

ترازوی پیچشی
شکل 5. ترازوی پیچشی

همانطور که گفته شد، ترازوهای دقیق و آنالیتیکال جزء ترازوهای پرکاربر آزمایشگاهی هستند. با توجه به اینکه ترازوهای آنالیتیکال برای توزین دقیق نمونه‌های آزمایشگاهی مورد استفاده قرار می‌گیرند و عوامل مختلفی نیز بر روی کارکرد آن‌ها تاثیر می‌گذارد، در ادامه‌ی این مطلب قصد داریم تا ابتدا مواردی که عملکرد ترازوهای آنالیتیکال را تحت تاثیر قرار می‌‎دهد ذکر کنیم و سپس نکاتی را برای کار با این ترازوها بیان کنیم.

چه عواملی بر عملکرد ترازوهای آنالیتیکال تاثیر می‌گذارند؟

همانطور که گفته شد ترازوهای آنالیتیکال تحت تاثیر شرایط محیطی قرار دارند. با شناخت عواملی که عملکرد این ترازوها را تحت تاثیر قرار می‌دهد، کاربر و مسئولین آزمایشگاه می‌توانند اقداماتی را در نظر گیرند تا تاثیر این عوامل را کاهش داده و دقت توزین را بالاتر ببرند.

1- دما

تاثیر دما بر عملکرد ترازوی تحلیلی
شکل 6. تاثیر دما بر عملکرد ترازوی تحلیلی

اولین پارامتر موثر بر عملکرد ترازوهای آنالیتیکال که قصد داریم به آن بپردازیم، دما است. کوچکترین تغییر در دمای محیطی که ترازو در آن قرار دارد، می‌تواند باعث بروز خطاهای محسوسی در توزین شود. به طور مثال، اگر دمای محیط بالا باشد، تبخیر رخ داده و ممکن است از وزن نمونه کاسته شود. در نتیجه توزین به درستی رخ نخواهد داد.

2- لرزش و ارتعاشات

ارتعاشات ناشی از یخچال و فریزر، سیستم‌های تهویه و سایر تجهیزات می‌تواند بر دقت ترازوی تحلیلی تأثیر بگذارد.

ارتعاش سبب می‌شود تا عدد نشان داده شده به درستی ثابت نشود و مدام تغییر کند. در نتیجه کاربر قادر به خوانش عدد صحیح نخواهد بود. همچنین از آنجا که اندازه نمونه‌ی توزین شده به کمک این ترازوها واقعاً کوچک است، کمترین میزان لرزش می‌تواند سبب جابه‌جا شدن نمونه در ظرف و چسبیدن مقداری از آن به دیواره ظروف شود.

همچنین از تکیه دادن روی میزی که ترازو روی آن قرار دارد خودداری کنید زیرا هرگونه لرزش در میز توزین، باعث ارتعاش شده و ‌ممکن است در دقت ترازو اختلال ایجاد کند.

3- واکنش‌های شیمیایی

تاثیر واکنش شیمیایی بر وزن نمونه
شکل .7 تاثیر واکنش شیمیایی بر وزن نمونه

نمونه‌های آزمایشگاهی ممکن است به تغییرات محیطی از جمله تغییر دما بسیار حساس باشند. به طور مثال اگر فسفر سفید در معرض هوا قرار گیرد، شعله‌ور خواهد شد. این موضوع نه تنها می‌تواند برای کاربر خطر آفرین باشد، بلکه باعث از بین رفتن بخشی از نمونه و بروز خطا در نتایج توزین می‌شود.

به همین دلیل کاربران باید اقدامات احتیاطی را انجام دهند تا اطمینان حاصل کنند که نمونه از نظر شیمیایی در طی فرآیند توزین بی اثر می‌ماند.

4- جریان هوا

ترازوی آنالیتیکال مجهز به محفظه توزین
شکل 8 . ترازوی آنالیتیکال مجهز به محفظه توزین

همانطور که ارتعاش و تغییر در دما بر روی دقت توزین تاثیر می‌گذارند، تغییر جریان هوا که ناشی از فن‌های سقفی، تهویه هوا و در و پنجره‌ی باز است نیز می‌تواند باعث بروز خطای اندازه‌گیری شود.

به همین دلیل ترازوهای آنالیتیکال مجهز به محفظه توزین هستند و لازم است برای هر بار توزین، درب محفظه به درستی بسته شود. به این ترتیب تاثیر جریان هوا بر سنجش وزن نمونه کمتر خواهد شد.

5- خطای کاربر

در اغلب موارد، خطای توزین، نتیجه‌ی خطای کاربر است. به طور مثال، ممکن است اپراتور به طور تصادفی نمونه‌ای را روی میز بگذارد و آن را در معرض واکنش با عناصر جوی قرار دهد و یا کالیبره نبودن ترازو را نادیده بگیرد.

6- میدان مغناطیسی

در برخی ترازوها از آهن ربا به عنوان بخشی از سیستم توزین استفاده شده است. بنابراین، قرار دادن ترازو در نزدیکی تجهیزات مغناطیسی منجر به قرائت اشتباه می‌گردد.

پس از آشنایی با پارامترهای موثر بر دقت ترازوهای تحلیلی، در این قسمت از مطلب قصد داریم نکاتی را خاطر نشان کنیم که می‌توانند در کاهش تاثیر این پارامترها تا حد زیادی موثر باشند.

گیف تبلیغاتی محصولات PIP

چگونه خطای توزین را کاهش دهیم؟

۱- محیط مناسبی را برای قرار دادن ترازوی خود انتخاب کنید

توجه به شرایط محیطی، یکی از نکاتی است که باید هنگام استفاده از ترازوی تحلیلی آزمایشگاهی حتما به آن توجه داشت. زیرا برخی عوامل محیطی مانند دما و رطوبت ممکن است دقت ترازوی آزمایشگاهی را تحت تاثیر قرار دهند. علاوه‌بر این ترازوی آزمایشگاهی باید در محلی قرار گیرد که رفت و آمد پرسنل، جابه‌جایی اجسام و .. در آن کم باشد. زیرا هرگونه لرزش و ارتعاش می‌تواند فرآیند توزین را تحت تاثیر قرار دهد. چنانچه یافتن چنین محیطی برای قرار دادن ترازو امکان‌پذیر نیست، از میزهای مخصوص توزین استفاده کنید.

میز توزین چیست؟

استفاده از میز توزین
شکل 9. استفاده از میز توزین

میز توزین در واقع یک میز ضد لرزش است که ترازوهای آزمایشگاهی بسیار حساس، میکروسکوپ و سایر تجهیزات با دقت بالا بر روی آن قرار می‌گیرند. این میزها از مواد مقاوم در برابر ضربه مانند گرانیت، فولاد و لاستیک ساخته می‌شوند که هنگام کار سبب کاهش قابل توجه ارتعاشات و اختلالات می‌شوند.

همچنین دقت داشته باشید که ترازو را کنار در و پنجره و یا چسبیده به دیوار، در مکانی که در معرض نور مستقیم خوشید است، یا احتمال پاشش آب و مواد دیگر بر روی ترازو وجود دارد قرار ندهید.

۲- دقت کنید که دستگاه تراز باشد

به تراز بودن ترازو دقت کنید. همانطور که گفته شد، ترازوهای تحلیلی دارای یک حباب تراز هستند. چنانچه حباب کوچک با دایره بزرگ هم مرکز شود، دستگاه تراز است. این کار به وسیله چرخاندن دو چرخ جلوی دستگاه انجام می‌شود.

۳- ترازو را متناسب با موقعیت مکانی آن کالیبره کنید

پیش از شروع به استفاده از ترازوی آزمایشگاهی، مطمئن شوید که ترازو کالیبره است. استفاده از یک ترازوی کالیبره نشده در تمامی مراحل توزین بر روی صحت داده‌ها تاثیر منفی می‌گذارد.

در صورت امکان یک محل دائمی را برای قرار دادن ترازو انتخاب کنید. ممکن است تعجب کنید اما نیروی جاذبه از مکانی به مکان دیگر در سراسر جهان متفاوت است. بنابراین، ترازوی تحلیلی باید در محلی که مورد استفاده قرار می‌گیرد کالیبره شود و هر زمان که جابه‌جا شد نیز مورد کالیبراسیون مجدد قرار گیرد. برخی از ترازوهای تحلیلی دارای قابلیت کالیبراسیون داخلی هستند. اما کالیبراسیون خارجی با استفاده از وزنه نیز ضرورت دارد.

سرویس ترازوی تحلیلی فقط باید توسط تکنسین‌های آموزش دیده و مجاز سازنده انجام شود.

۴- ظروف توزین مناسب با نمونه‌ی خود را انتخاب کنید

انتخاب ظروف توزین مناسب
شکل 10. انتخاب ظروف توزین مناسب

نکته‌ی مهم دیگر در استفاده از ترازوی آزمایشگاهی، انتخاب ظروف توزین، متناسب با میزان نمونه است. استفاده از یک ظرف توزین خیلی کوچک ممکن است منجر به ریختن نمونه، کثیف شدن ترازو و اندازه‌گیری نادرست شود. از طرف دیگر، ظروف توزین بسیار بزرگتر از حجم نمونه نیز ممکن است منجر به چسبیدن مقداری از نمونه به ظرف شده و دقت آزمایشات را تحت تاثیر قرار دهد. علاوه‌بر این توزین برخی نمونه‌ها به مراقبت بیشتری احتیاج دارد. به طور مثال لازم است نمونه‌هایی که حجم بسیار کمی دارند و یا به سرعت بخار می‌شوند، با استفاده از ظروف توزین درب‌دار وزن‌سنجی شوند.

علاوه‌بر ظروف توزین شیشه‌ای و درب‌دار، ظروف توزین در انواع مختلفی دیگری نیز ساخته شده و مورد استفاده قرار می‌گیرند که ممکن است از جنس‌های مختلفی مانند کاغذ، پلاستیک و آلومینیوم ساخته شده باشند.

برخی از انواع رایج ظروف توزین
شکل 11 . برخی از انواع رایج ظروف توزین

اما چه جنسی از ظروف توزین برای چه کاربردی مناسب است؟

• ظروف توزین کاغذی:

برای توزین مقادیر کم پودر یا گرانول خشک، ظروف توزین کاغذی یک انتخاب مناسب است. سطح داخلی این نوع ظروف توزین معمولا حالتی لغزنده و مومی دارد که باعث می‌شود پودر به آن نچسبد.

ظروف توزین کاغذی ممکن است برای حجم نمونه‌ی شما بسیار بزرگ باشند. در این صورت می‌توانید پیش از استفاده آن را به مربع‌های کوچک‌تر برش دهید.

پس از توزین و برای تخلیه نمونه، کاغذ را به دقت برداشته و پودر را به سمت حاشیه ظرف که تا شده است، کج کنید تا پودر به درستی تخلیه شود.

• ظروف توزین پلاستیکی

ظروف توزین پلاستیکی در ابعاد مختلفی عرضه می‌شوند و گزینه‌های بسیار خوبی برای توزین مواد خشک و مایعات هستند. اما نکته‌ی حائز اهمیت این است که این ظروف برای توزین برخی مواد مناسب نمی‌باشند. زیرا ظروف پلاستیکی به راحتی بار الکتریسیته ساکن ایجاد کرده و به این ترتیب ممکن است دقت ظروف تحت تاثیر قرار گیرد.

پس از توزین و برای تخلیه نمونه، لازم است محتویات درون ظرفی با دهانه‌ی عریض تخلیه شوند تا نمونه از دست نرود.

• ظروف توزین آلومینیومی

ظروف توزین آلومینیومی، با دوام هستند و مانند ظروف پلاستیک برای توزین نمونه‌های مایع و پودرهای خشک مناسب هستند (به ویژه برای مواد واکنش‌زا و حلال‌های آلی).

دقت داشته باشید زمانی که یک جسم را وزن می‌کنید، درب محفظه توزین را ببندید تا از ایجاد خطای ایجاد شده در اثر جریان هوا جلوگیری کنید.

۵- ظروف را لمس نکنید

نکته‌ی بعدی برای افزایش دقت توزین و جلوگیری از بروز خطا، عدم لمس ترازو و ظروف توزین است. دست زدن به ظروف توزین می‌تواند باعث گرم شدن نمونه و یا ایجاد لکه بر روی ظروف شود. این موضوع به خصوص در وزن‌‌سنجی‌های بسیار کم، می‌تواند ایجاد خطا در نتایج را به دنبال داشته باشد. بنابراین برای جلوگیری از بروز چنین مشکلاتی، برای جابه‌جایی ظروف توزین از انبر و یا دستکش استفاده کنید.

۶- خطای ناشی از نمونه را دست کم نگیرید

نمونه‌های غیر رسانا مانند پلاستیک و شیشه ممکن است دارای بار الکترواستاتیکی باشند که می‌تواند نتایج توزین را تحت تاثیر قرار دهد. استفاده از  یونیزر می‌تواند بار الکترواستاتیک را خنثی کرده و از این وضعیت جلوگیری کند. همچنین نمونه‌هایی که توزین می‌شوند باید در دمای اتاق باشند تا از ایجاد جریان هوا در داخل محفظه‌ی ترازو جلوگیری شود.

۷- ترازو را تمیز نگه دارید

تمیز کردن ترازوی تحلیلی
شکل 12. تمیز کردن ترازوی تحلیلی

به منظور تمیز نگه داشتن ترازوی تحلیلی، مطابق با دستورالعمل‌های موجود در دفترچه راهنمای ارائه شده با دستگاه عمل کنید. پیشنهاد می‌شود صفحه‌ی توزین با استفاده از یک برس نرم پاک شود. به یاد داشته باشید که از مواد تمیز کننده خورنده مانند حلال‌ها استفاده نکنید و ترازو را با استفاده از پارچه‌ای مرطوب تمیز نمایید. سپس دستگاه را با یک پارچه نرم خشک کنید. مراقب باشید مایعی به داخل دستگاه نریزد.

پس از پایان کار، اپراتور باید درب محفظه توزین را ببندد تا از ورود گرد و غبار و خاک به داخل محفظه جلوگیری شود.

۸- به دفترچه راهنمای محصول مراجعه کنید

موارد گفته شده، از مهم‌ترین نکاتی بودند که با رعایت آن‌ها می‌توان تا حد زیادی از بروز خطای توزین جلوگیری کرد. اما هر تولید کننده نیز نکاتی را برای عملکرد بهتر دستگاه خود ارائه می‌کند. به همین دلیل توجه داشته باشید که همواره دفترچه راهنمای ترازو را در دسترس قرار داده و در صورت وجود هرگونه سوال و ابهام به آن مراجعه کنید. این موضوع به ویژه در نصب و راه اندازی دستگاه اهمیت زیادی دارد.

به طور مثال پس از متصل کردن اغلب ترازوهای آنالیتیکال به برق، تا ۲ ساعت نباید از آن‌ها استفاده کرد. اما از انجایی که کارکرد هر ترازو با یک ترازوی دیگر متفاوت است، در این مورد نیز لازم است دفترچه راهنمای دستگاه مورد بررسی قرار گیرد.

کالیبراسیون ترازوی آنالیتیکال چگونه انجام می‌شود؟

کالیبراسیون ترازوی تحلیلی
شکل 13. کالیبراسیون ترازوی تحلیلی

در قسمت‌های مختلف این مطلب، به اهمیت کالیبره بودن ترازوی آنالیتیکال اشاره شد. همانطور که پیشتر نیز گفته شد، جاذبه در نقاط مختلف جهان متفاوت است. به همین دلیل و با توجه به میزان دقت ترازوهای آنالیتیکال، این دستگاه حتما باید در محل نصب کالیبره شود. در این قسمت قصد داریم روند کالیبراسیون این ترازو ها را به طور خلاصه بیان کنیم.

 کالیبراسیون ترازوهای آنالیتیکال به دو صورت داخلی و خارجی صورت می‌گیرد.

• کالیبراسیون داخلی: در کالیبراسیون داخلی، سیستم داخلی ترازو، خود را کالیبره می‌کند. اما همه‌ی ترازوها به این سیستم مجهز نیستند.

• کالیبراسیون خارجی: کالیبراسیون خارجی فرایندی دستی است که در آن با استفاده از وزنه‌های استاندارد، ترازو کالیبره و تنظیم می‌شود. از آنجایی که ترازوهای آنالیتیکال نسبت به جابه‌جایی بسیار حساس هستند، کالیبراسیون آن‌ها معمولا در محل نصب دستگاه و توسط مراکز مورد تایید تولیدکننده و دارای استاندارد کالیبراسیون ISO 17025 صورت می‌گیرد.

لازم به ذکر است که برخی استانداردها کاربر را ملزم به کالیبراسیون میانی ترازوی آنالیتیکال می‌کنند. کالیبراسیون میانی به این معنا است که بین فواصل کالیبراسیون خارجی، کاربر با استفاده از وزنه‌های استاندارد، ترازو و دقت آن را بررسی می‌کند.

برای انجام کالیبراسیون خارجی، به وزنه‌های استاندارد متناسب با ترازو نیاز است. این وزنه‌ها، در یک کیف و معمولا به همراه یک پنس ارائه می‌شوند.

همچنین این وزنه‌های استاندارد دارای کلاس‌بندی‌های مختلفی هستند که در ادامه ذکر شده است:

وزنه‌های استاندارد برای کالیبراسیون ترازوهای آنالیتیکال
شکل 14. وزنه‌های استاندارد برای کالیبراسیون ترازوهای آنالیتیکال
  • کلاس E1: بالاترین کلاس دقت است که به عنوان استاندارد مرجع آزمایشگاهی استفاده می‌شود (۱kg ±۰٫۵ mg).
  • کلاس E2: به عنوان یک استاندارد با دقت بالا برای کالیبراسیون ترازوهای دقیق و تحلیلی استفاده می‌شود (۱kg ±۱٫۶ mg).
  • کلاس F1: برای کالیبراسیون برخی از ترازوهای تحلیلی (۱kg ±۵ mg).
  • کلاس F2 ،M1 ،M2 و M3: از استاندارد پایین‌تری برخوردار هستند و برای ترازوهای تحلیلی مناسب نیستند.

پارامترهای مورد بررسی در کالیبراسیون خارجی

کالیبراسیون خارجی ترازوی آنالیتیکال به بررسی ۳ عامل اصلی می‌پردازد.

• رانش (Drift Check): پدیده‌ی رانش را می‌توان ” قرائت ناپایدار” در ترازو تعریف کرد که به دلایل مختلفی از جمله تغییر شرایط محیطی مانند دما و رطوبت ایجاد می‌شود.

• عملکرد (Performance Check): جهت بررسی عملکردی ترازو، معمولا ابتدا یک کالیبراسیون داخلی صورت می‌گیرد. البته این در شرایطی است که ترازوی تحلیلی به سیستم کالیبراسیون داخلی مجهز باشد. سپس بر اساس میزان حساسیت ترازو (۳ صفر، ۴ صفر و …) وزنه‌های استاندارد به طور جداگانه روی صفحه توزین قرار می‌گیرند.

• عدم قطعیت اندازهگیری (Measurement Uncertainty): برای انجام بررسی عدم قطعیت اندازه گیری، از وزنه استاندارد استفاده شده و ده اندازه‌گیری می‌گردد.

جهت مطالعه بیشتر در رابطه با استاندارد کالیبراسیون ترازوهای آنالیتیکال می‌توان به استاندارد دفاعی ایران (IDS-GDL-0311) رجوع کرد.

• خطای خارج از مرکز بودن (Eccentricity): خارج از مرکز بودن به اختلافات ثبت شده در قرائت‌ها اشاره دارد که به دلیل قرار نگرفتن نمونه در مرکز صفحه توزین ایجاد می‌شوند. برای بررسی این موضوع، یک وزنه استاندارد در موقعیت‌های مختلف صفحه توزین قرار می‌گیرد، (به عنوان مثال مرکز، بالا، پایین، چپ یا راست ) و خطای قرائت ثبت می‌شود.

بررسی نقاط مختلف تراوز برای خطای خارج از مرکز بودن
شکل 15. بررسی نقاط مختلف تراوز برای خطای خارج از مرکز بودن

چه زمانی نیاز است تا ترازو کالیبره شود؟

فواصل کالیبراسیون یک ترازوی آنالیتیکال به عوامل مختلفی بستگی دارد که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره کرده‌ایم:

  1. توصیه‌های سازنده: سازنده‌های ترازوهای تحلیلی اغلب فواصلی را برای کالیبراسیون تجهیز توصیه می‌کنند. سعی کنید حتما از این دستورالعمل‌ها پیروی نمایید.
  2. محیط نگهداری ترازو: اگر ترازوها در محیطی نگهداری شوند که رفت و آمد و ارتعاش در آن زیاد است و یا در معرض تغییرات مداوم جریان هوا قرار دارد، توصیه می‌شود ترازو مرتبا کالیبره شود.
  3. تعداد دفعات استفاده از ترازو: دقت داشته باشید که در ترازوهایی که هر روز از آن‌ها استفاده می‌شود، احتمال به هم خوردن تنظیمات و کالیبراسیون نیز بیشتر است. بنابراین هرچه بیشتر از ترازوی آنالیتیکال استفاده کنید، لازم است تا فواصل کالیبراسیون آن کوتاه‌تر شود.
  4. میزان اهمیت توزین دقیق در فعالیت شما: در برخی فعالیت‌ها مانند ساخت و تولید تجهیزات پزشکی یا محصولات دارویی، حتی کوچکترین میزان خطا می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری را به دنبال داشته باشد. به همین دلیل، میزان حساسیت توزین یکی دیگر از عواملی است که در فواصل کالیبراسیون ترازو موثر است.
گیف تبلیغاتی محصولات PIP

جمع‌بندی

همانطور که گفته شد، در آزمایشگاه‌ها و جهت توزین نمونه‌ها از ترازوهای مختلفی استفاده می‌شود. در بین انواع ترازوهای آزمایشگاهی، ترازوی آنالیتیکال از حساسیت ویژه‌ای برخوردار است و به همین دلیل کار با آن نیز نیازمند دقت بالایی است.

از این رو، در این مقاله سعی کردیم تا ضمن مروری مختصری بر انواع ترازوهای آزمایشگاهی، نکاتی را خاطر نشان کنیم که می‌توانند در افزایش دقت توزین ترازوهای آنالیتیکال نقش موثری داشته باشند.

با توجه به اینکه ترازوهای آنالیتیکال کاربرد گسترده‌ای در آزمایشگاه دارند، خوشحال می‌شویم نظرات و تجربیات خود را در مورد کار با این تجهیزات با ما در میان بگذارید.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا