اپیزیوتومی چیست؟ برش پرینه در زایمان طبیعی و نحوه بهبود آن
اپیزیوتومی (episiotomy) یک روش جراحی است که در آن، برای زایمان، یک برش کوچک در ناحیه بین واژن و مقعد (پرینه) ایجاد می‌شود. البته این روش مانند گذشته به طور گسترده مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. اما مواردی وجود دارد که متخصص زنان و زایمان اپیزیوتومی را انجام می‌دهد. این عمل می‌تواند عوارضی را ایجاد کنند. به همین دلیل ممکن است برخی افراد به دنبال ترمیم اپیزوتومی باشند. به همین دلیل در ادامه قصد داریم به بررسی این روش و راهکارهای ترمیم و بهبود جای زخم اپیزوتومی بپردازیم. پس در ادامه با ما همراه باشید.
اپیزیوتومی چیست؟
اپیزیوتومی روشی است که در آن پزشک متخصص زنان و زایمان، یک برش کوچک بین انتهای دهانه واژن و مقعد (ناحیه‌ای به نام پرینه) در حین زایمان ایجاد میکند. اپیزیوتومی دهانه واژن را بازتر میکند. به این ترتیب کودک راحت‌تر به دنیا می‌آید. البته توجه داشته باشید که گاهی اوقات با بیرون آمدن نوزاد، پرینه به طور طبیعی پاره می‌شود. این با اپیزیوتومی تفاوت دارد و به آن، پارگی پرینه می‌گویند.
در حال حاضر، اغلب پزشکان برش پرینه در زایمان طبیعی را توصیه نمی‌کنند. با این حال، این روش هنوز در موارد خاص استفاده می‌شود.
چه زمانی اپیزیوتومی ضروری است؟
در حالی که اپیزیوتومی غیر معمول است، هنوز هم مواردی وجود دارد که ممکن است پزشک احساس کند ایمن‌ترین گزینه است. این موارد عبارتند از:
- کودک در مضیقه است و باید سریع به دنیا بیاید.
- مادر در اثر زایمان طولانی خسته و کم آب شده است.
- متخصص زنان و زایمان باید از فورسپس برای زایمان نوزادتان استفاده کند. برای استفاده از این ابزار ممکن است نیاز باشد واژن بازتر باشد.
- کودک بریچ است (شانه ها در لگن شما گیر کرده‌اند).
- کودک بزرگ است.
پارگی طبیعی بهتر است یا اپیزیوتومی؟
آخرین تحقیقات نشان می‌دهد که بهتر است اجازه دهید پرینه به طور طبیعی پاره شود.
برش پرینه در زایمان طبیعی چگونه انجام می‌شود؟
اپیزیوتومی حین زایمان طبیعی انجام می‌شود. البته روند انجام این فرایند ممکن است بسته به متخصص زنان و زایمان و شرایط مادر متفاوت باشد.
- ابتدا بی‌حس می‌شوید تا احساس درد نکنید.
- هنگامی که سر کودک شما در دهانه واژن قرار دارد و به پرینه فشار می‌آورد، پزشک از قیچی اپیزیوتومی برای ایجاد برش استفاده میکند.
- نوزاد به دنیا می‌آید.
- پزشک از بخیه‌های قابل جذب برای ترمیم بافت‌ها و عضلات آسیب دیده استفاده میکند. درجه پارگی را ارزیابی کرده و عوارض را بررسی می‌کنند.
انواع برش‌های اپیزیوتومی
دو نوع اصلی برش وجود دارد:
مدیان (خط وسط): یک برش عمودی (بالا به پایین) که از دهانه واژن شروع می‌شود و به سمت مقعد امتداد می‌یابد. این نوع خطر پارگی اسفنکتر مقعد یا راست روده را افزایش می‌دهد. اما ایجاد برش راحت تر است.
مدیولترال: یک برش زاویه‌دار یا مورب. این برش از دهانه واژن شروع می‌شود و با زاویه ۴۵ درجه گسترش می‌یابد. احتمال گسترش برش به اسفنکتر مقعد و رکتوم کمتر است. معایب برش‌های مدیولترال عبارتند از: مشکل در ترمیم، از دست دادن خون بیشتر و ناراحتی بیشتر در دوران نقاهت.
درجات اپیزیوتومی چیست؟
درجات اپیزیوتومی عبارتند از:
- درجه اول: یک پارگی کوچک که فقط پوشش واژن را درگیر میکند.
- درجه دوم: پارگی که از طریق پوشش واژن تا بافت زیرین واژن گسترش می‌یابد. اکثر اپیزیوتومی‌ها درجه دو هستند.
- درجه سوم: پارگی که پوشش و بافت‌های واژن را درگیر میکند و تا اسفنکتر مقعد گسترش می‌یابد.
- درجه چهارم: پارگی که پوشش واژن، بافت‌های واژن، اسفنکتر مقعد و راست روده را تحت تاثیر قرار می‌دهد. شدیدترین نوع پارگی با بیشترین عوارض است.
برش پرینه در زایمان طبیعی چقدر دردناک است؟
در طول اپیزیوتومی معمولا دردی احساس نمی‌شود زیرا بی حسی تزریق شده است. اما پس از از بین رفتن بیهوشی انتظار کمی درد را داشته باشید.
مزایای انجام اپیزیوتومی چیست؟
در شرایط خاص، اپیزیوتومی به کاهش خطر پارگی طبیعی از نوع بد کمک میکند. اگر اپیزیوتومی انجام می‌دهید، به این دلیل است که برای شما یا نوزادتان بی خطرترین بوده است.
خطرات اپیزیوتومی چیست؟
عوارضی که ممکن است در اثر اپیزیوتومی رخ دهد عبارتند از:
- خون ریزی
- عفونت
- رابطه جنسی دردناک (دیسپارونی)
- آسیب به اسفنکتر مقعد و رکتوم
- جای زخم
- بی اختیاری ادرار
- زمان بهبودی طولانی مدت
البته توجه داشته باشید که عوارض ذکر شده در بالا می تواند با پارگی طبیعی نیز رخ دهد.
آیا می‌توان از این کار اجتناب کرد؟
اپیزیوتومی یک روش معمول نیست. پزشک احتمالاً آن‌را توصیه نمی‌کند مگر اینکه ضروری باشد. پس توصیه می‌شود به پزشک خود اطمینان کنید.
ترمیم اپیزیوتومی چقدر طول می‌کشد؟
بهبودی حدود یک ماه طول می‌کشد، اما بسته به درجه اپیزیوتومی می‌تواند متفاوت باشد.
احساس درد و داشتن مقداری ناراحتی در رابطه جنسی در چند هفته اول معمول است. اما اگر درد زیادی را تجربه می‌کنید، با پزشک صحبت کنید.
برای ترمیم زودتر اپیزیوتومی چه اقداماتی می‌توان انجام داد؟
ناحیه پرینه تا چند هفته پس از اپیزیوتومی دردناک خواهد بود. در ادامه به بررسی برخی اقدامات خواهیم پرداخت که می‌توانید برای تسکین ناراحتی خود در خانه انجام دهید.
- برای کاهش تورم و کاهش درد از کیسه یخ استفاده کنید.
- از مسکن مانند استامینوفن یا ایبوپروفن (طبق توصیه پزشک) استفاده کنید. درد شدید ممکن است نیاز به درمان با داروهای تجویزی قوی‌تری داشته باشد.
- روی یک بالش دوناتی شکل بنشینید. این بالش، در هنگام نشستن فشار را از ناحیه پرینه کم میکند.
- تا زمانی که پزشکتان تایید نکرده، از تامپون استفاده نکنید، رابطه جنسی نداشته باشید یا چیزی را وارد واژن خود نکنید.
- از سیتزبث استفاده کنید. این امر باعث بهبودی می‌شود و می‌تواند درد موقتی را تسکین دهد.
چه زمانی بعد از اپیزیوتومی می‌توانم رابطه جنسی داشته باشم؟
درد حین رابطه جنسی پس از اپیزیوتومی برای چندین ماه شایع است. ممکن است استفاده از روان کننده‌های مبتنی بر آب در حین رابطه جنسی مفید باشد. پرینه باید حدود شش هفته پس از زایمان بهبود یابد. اما باید منتظر بمانید تا معاینه شوید و در ویزیت پس از زایمان برای رابطه جنسی تایید شوید.
اقداماتی برای جلوگیری از عفونت پس از اپیزیوتومی
بریدگی و اطراف آن را تمیز نگه دارید تا از عفونت جلوگیری شود. پس از رفتن به توالت، آب گرم را روی ناحیه واژن خود بریزید تا آن را بشویید.
ریختن آب گرم روی ناحیه بیرونی واژن هنگام ادرار کردن نیز ممکن است به کاهش ناراحتی کمک کند.
هنگامی که مدفوع می‌کنید، به آرامی زور بزنید. این می‌تواند به کاهش فشار روی برش کمک کند.
هنگام پاک کردن ناحیه پرینه، مطمئن شوید که به آرامی از جلو به عقب پاک می‌کنید. این به جلوگیری از عفونت باکتری در مقعد بریدگی و بافت اطراف آن کمک می کند.
مراقب هر گونه علائم عفونت از جمله موارد زیر باشید:
- پوست قرمز و متورم
- ترشح چرک یا مایع از بریدگی
- درد مداوم
- بوی غیر معمول
هر گونه علائم احتمالی عفونت را در اسرع وقت به پزشک عمومی یا ماما اطلاع دهید تا مطمئن شوند که شما درمان مورد نیاز خود را دریافت می‌کنید.
سخن پایانی
اپیزیوتومی یا برش پرینه در زایمان طبیعی در اغلب مو ارد انجام نمی‌شود. اما گاهی به دلیل سختی زایمان، ممکن است پزشک این کار را توصیه کند. محل زخم ممکن است ازاردهنده و دردناک باشد. به همین دلیل در این مطلب سعی کردیم علاوه بر توضیح این فرایند، راهکارهایی برای بهبود آن ارائه کنیم. امیدواریم این مطلب مورد توجه شما قرار گرفته باشد.
