خشکی واژن: علل بروز و نحوه برطرف کردن آن
خشکی واژن یک عارضه‌ی دردناک است که بسیاری از خانم ممکن است در دوره‌ای از زندگی خود، آن را تجربه کنند. این مشکل می‌تواند ناشی از کاهش سطح هورمون، شیردهی، یائسگی یا مصرف برخی داروها باشد. خوشبختانه چندین روش درمانی برای از بین بردن خشکی واژن وجود دارد. اما این روش ها بسته به علت بروز مشکل، متفاوت هستند. به همین دلیل شناخت علل بروز خشکی واژن برای درمان آن از اهمیت زیادی برخوردار است.
در ادامه قصد داریم به بررسی علل بروز این مشکل و نحوه برطرف کردن آن بپردازیم. پس در ادامه با ما همراه باشید.
علت خشکی واژن چیست؟
در حالت نرمال، دیواره‌های واژن با یک لایه نازک از مایع شفاف مرطوب می‌شوند. هورمون استروژن به حفظ این مایع کمک می‌کند و پوشش واژن را سالم و مرطوب نگه می‌دارد. به همین دلیل یکی از علل اصلی خشکی واژن، کاهش سطح استروژن در بدن است. این مشکل می‌تواند در هر سنی رخ دهد. در ادامه به بررسی علل خشکی واژن خواهیم پرداخت.
۱- کاهش سطح استروژن
کاهش سطح استروژن می‌تواند ناشی از موارد زیر باشد:
- یائسگی
- زایمان و شیردهی
- پرتودرمانی یا شیمی درمانی برای سرطان
- برداشتن تخمدان‌ها با جراحی
- داروهای ضد استروژن که برای درمان فیبروم رحم یا اندومتریوز استفاده می‌شود.
۲٫ سایر دلایل خشکی واژن:
- سندرم شوگرن، یک اختلال خود ایمنی که به سلول‌های بدن که رطوبت تولید می‌کنند حمله می‌کند.
- داروهای آلرژی و سرماخوردگی
- برخی از داروهای ضد افسردگی
- استفاده از دوش واژینال و یا صابون ها و نوار بهداشتی معطر
آیا خشکی واژینال شایع است؟
حدود ۱۷ درصد از زنانی که در سنین ۱۸ تا ۵۰ سالگی هستند، مشکلات خشکی واژن را حین رابطه جنسی، حتی قبل از شروع یائسگی تجربه می‌کنند. اما این مشکل بیشتر بعد از یائسگی رخ می‌دهد.
علائم خشکی واژن چیست؟
خیلی از افراد ممکن است خشکی واژن را نادیده بگیرند. اما این عارضه می‌تواند مشکلات زیادی را برای شما ایجاد کند. علائم خشکی واژینال عبارتند از:
- احساس درد یا خارش در داخل و اطراف واژن
- احساس درد یا ناراحتی در طول رابطه جنسی
- احساس نیاز بیش از حد به ادرار کردن
- عفونت های مجاری ادراری
- خونریزی بعد از رابطه جنسی به دلیل باز شدن بافت دیواره واژن
- عدم تمایل به رابطه جنسی
- احساس سوزش هنگام پوشیدن لباس زیر یا حین فعالیت‌های عادی مانند راه رفتن یا نشستن
تشخیص این بیماری چگونه انجام می‌شود؟
توجه داشته باشید که هرگونه سوزش، خارش یا ناراحتی در ناحیه واژن، ارزش مراجعه به پزشک را دارد. زیرا ممکن است مشکل از چیزی که شما فکر می‌کنید جدی تر باشد.
جهت تشخیص خشکی واژینال، پزشک معاینه لگنی انجام خواهد داد. این معاینه به رد یا تایید سایر علل احتمالی، از جمله عفونت واژن یا مجاری ادراری کمک می‌کند. پزشک همچنین ممکن است از سلول‌های دیواره واژن یا دهانه رحم شما نمونه برداری کرده و آزمایش پاپ اسمیر را انجام دهد.
آزمایش خون نیز ممکن است برای بررسی سطح هورمون‌های شما تجویز شود.
چگونه خشکی واژن را درمان کنیم؟
خشکی واژن، در صورت عدم درمان، معمولا با گذشت زمان بدتر می‌شود. اما راهکارهای بسیار ساده‌ای برای درمان این عارضه وجود دارد. در ادامه به بررسی راهکارهای درمان خشکی واژن خواهیم پرداخت. اما توجه داشته باشید که بدون مشورت با پزشکف هیچگونه اقدام خودسرانه‌ای انجام ندهید. زیرا علائم خشکی واژن مشابه با علائم سایر مشکلات واژن هستند که ممکن است به درمان‌های دیگری نیاز داشته باشند.
استفاده از مرطوب کننده‌های واژن
یکی از بهترین راه‌ها برای کاهش خشکی واژن استفاده از مرطوب کننده است. البته این مرطوب‌کننده‌ها به طور خاص برای ناحیه تناسلی طراحی شده‌اند. پس از مرطوب کننده‌های معمولی استفاده نکنید. استفاده از مرطوب کننده واژن هر چند روز یکبار می‌تواند به مرطوب نگه داشتن این ناحیه و تسکین علائم خشکی واژن کمک کند.
روان کننده‌های مبتنی بر آب
قبل از فعالیت جنسی، از روان‌کننده های مبتنی بر آب استفاده کنید. استفاده از روان کننده می‌تواند به تسکین درد یا ناراحتی حین رابطه جنسی کمک کند. روان کننده‌ای را انتخاب کنید که حاوی ژل نفتی یا گلیسیرین نباشد. گلیسیرین می‌تواند باعث تحریک واژن شود. ژل نفتی می‌تواند باعث پاره شدن کاندوم حین رابطه جنسی شود.
برخی پزشکان، تحریک جنسی منظم را برای کمک به رفع خشکی واژن توصیه می‌کنند.
تمرینات کف لگن
تمرینات کف لگن می‌تواند به تقویت عضلات ضعیف واژن کمک کند. با کاهش استروژن، عضلات واژن با گذشت زمان ضعیف می‌شوند. ورزش‌هایی مانند کگل می‌تواند به تقویت عضلات کمک کند. این تمرینات همچنین به افزایش جریان خون در واژن کمک می‌کند.
آب درمانی با سیتزبث
یکی دیگر از راهکارهای موثر برای رفع خشکی وازن می‌تواند اب درمانی ناحیه پرینه باشد. شاید در گذشته آب درمانی این ناحیه سخت و دشوار بود و موجب زانو درد می‌شد. اما امروزه وسیله ای به نام سیتزبث این کار را بسیار راحت کرده است. کافی است سیتزبث را پر از آب کنید. آن را روی توالت فرنگی قرار دهید و روی آن بنشینید.
چه داروهایی برای رفع خشکی واژن مفید هستند؟
یکی از راهکارهای رایج برای درمان خشکی واژن، استروژن درمانی موضعی است.
اکثر زنان از یکی از سه نوع روش زیر برای افزایش استروژن واژینال استفاده می‌کنند:
حلقه (استرینگ): شما یا پزشکتان یک حلقه نرم و انعطاف پذیر را وارد واژن می‌کنید. این حلقه جریان ثابتی از استروژن را مستقیماً در بافت‌های واژن آزاد می‌کند. حلقه هر ۳ ماه یکبار تعویض می‌شود.
قرص واژینال: شما یا پزشکتان به کمک یک اپلیکاتور یکبار مصرف، روزانه یک قرص در واژن خ.د قرار می‌‌دهید. این کار تا زمان رفع خشکی واژن ادامه خواهد داشت.
کرم موضعی: برای وارد کردن کرم به واژن از یک اپلیکاتور استفاده می‌شود. معمولاً کرم را روزانه به مدت ۱ تا ۲ هفته استفاده می‌کنید. سپس بسته به دستور پزشک، میزان مصرف به یک تا سه بار در هفته کاهش خواهد یافت.
توجه داشته باشید که این محصولات حاوی استروژن ممکن است عوارض جانبی خونریزی واژینال و درد سینه ایجاد کنند. همچنین در موارد زیر ممکن است استروژن موضعی توصیه نشود:
- سرطان سینه ، به خصوص اگر از یک مهارکننده آروماتاز استفاده می‌کنید
- سابقه سرطان آندومتر
- خونریزی واژینال
- بارداری یا شیردهی
سخن پایانی
مشکلات واژن ممکن است در هر مرحله ای از زندگی برای خانم ها اتفاق بیفتد. علائم ناشی از این مشکلات ناخوشایند هستند و می‌توانند تاثیر زیادی روی زندگی شخصی و اجتماعی افراد داشته باشند. خشکی واژن نیز یکی از این شرایط است که البته به راحتی قابل درمان است.
در این مطلب سعی کردیم به بررسی علل بروز این مشکل و راهکارهای رفع آن بپردازیم.
امیدواریم این مقاله مورد توجه شما قرار گرفته باشد.
