زبان سیاه مودار : علل ایجاد و نحوه درمان بیماری

زبان سیاه (یا زبان سیاه مودار) معمولاً به دلیل رشد بیش از حد باکتری یا مخمر در دهان ایجاد می‌شود. اگرچه نام این بیماری ترسناک به نظر می‌رسد، اما معمولا قابل درمان است.

در ادامه هرآنچه شما باید در مورد علت سیاهی زبان بدانید را مرور خواهیم کرد. پس با ما همراه باشید.

چه چیزی باعث زبان سیاه می‌شود؟

زبان سیاه مودار معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که بسیاری از برجستگی‌های ریز و گرد روی زبان که با نام پاپیلا شناخته می‌شوند، بیش از حد روی زبان باقی بمانند. به این معنا که سلول‌های مرده پوست از بین نمی‌روند. غذا، نوشیدنی، تنباکو، باکتری یا مخمر و سایر مواد ممکن است روی پاپیلاها گیر کرده و آن‌ها را لکه دار کنند. این باعث می‌شود زبان تیره و پرمو به نظر برسد.

اگرچه زبان سیاه در افراد مسن شایع‌تر است، اما ممکن است در هر سنی رخ دهد. این وضعیت در مردان شایع‌تر از زنان به نظر می‌رسد.

این مشکل اغلب به بهداشت نامناسب دهان و دندان مربوط می‌شود. اما عوامل دیگری نیز در بروز آن موثر هستند. به عنوان مثال:

• تغییرات در باکتری های سالم یا مخمرهای موجود در دهان هنگام مصرف آنتی بیوتیک.
• نوشیدن زیاد قهوه یا چای
• مصرف تنباکو
• مصرف زیاد الکل
• مصرف داروهای خاص
• برخی دهانشویه‌ها: دهانشویه‌هایی که حاوی پراکسید یا کلرهگزیدین هستند می‌توانند باعث سیاه شدن زبان شوند.
• کم آبی بدن
• مصرف مواد مخدر داخل وریدی
• سرطان
• نورالژی سه قلو: این بیماری باعث درد شدید در چشم‌ها، دندان‌ها، فک‌ها، پیشانی، بینی و غیره می‌شود.
• سیستم ایمنی ضعیف
• پرتو درمانی
• خشکی دهان

مصرف دارو و ایجاد سیاهی زبان در فرد

برخی از داروها با زبان سیاه مرتبط هستند. یکی از داروهای رایج مرتبط، پپتو بیسمول (بیسموت ساب سالیسیلات) است که می‌تواند به طور موقت رنگ زبان شما را تغییر دهد. هنگامی که مصرف آن را قطع می‌کنید، زبان شما به حالت طبیعی خود بازمی‌گردد.

سایر داروهایی که باعث این بیماری می‌شوند عبارتند از:

• E.S. گرانول (اریترومایسین)
• مونودوکس (داکسی سایکلین)
• پنی سیلین
• پانمایسین (تتراسایکلین)
• پرواسید (لانسوپرازول)
• مایسیفرادین (نئومایسین)
• زایپرکسا (اولانزاپین)
• تارسوا (ارلوتینیب)
• زیوکس (لینزولید)

علائم و نشانه‌های زبان سیاه مودار چیست؟

اگرچه نام این بیماری به این معنی است که زبان سیاه می‌شود. اما تغییر رنگ می‌تواند قهوه‌ای، سفید یا زرد نیز باشد. تغییر رنگ معمولاً در مرکز زبان رخ می‌دهد. سایر علائم عبارتند از:

• ظاهری مودار یا خزدار در زبان
• تغییر طعم در دهان یا احساس طعم فلزی.
• بوی بد دهان.
• احساس گزگز یا غلغلک در دهان.

اگر زبان سیاه شما به دلیل رشد بیش از حد قارچ کاندیدا آلبیکنس ایجاد شده باشد، ممکن است احساس سوزش در زبان خود داشته باشید.

آیا لازم است به پزشک مراجعه کنیم؟

زبان مودار سیاه به دلایل مختلفی رخ می‌دهد و گاهی اوقات می‌تواند نشانه‌ای از شرایط خطرناکی باشد. به همین دلیل توصیه می‌شود در صورت مشاهده چنین مشکلی حتما به پزشک مراجعه کنید.

تشخیص زبان سیاه و علت بروز آن

سیاهی زبان به راحتی قابل مشاهده و تشخیص است. چیزی که در تشخیص این عارضه اهمیت دارد، علت بروز آن است.

لکه‌های سیاه روی زبان می‌تواند نشانه سرطان باشد. به همین دلیل تنها معاینه زبان کافی نیست. بلکه لازم است آزمایشات دیگری نیز برای تشخیص علت بروز زبان سیاه صورت گیرد.

سایر آزمایشاتی که ممکن است مورد نیاز باشد عبارتند از:

• بیوپسی
• سواب‌های کشت باکتری
• خراش زبان برای بررسی عفونت قارچی

سایر شرایط مشابه با بیماری زبان سیاه مودار

چند بیماری دیگر وجود دارد که می تواند شبیه سیاهی زبان به نظر برسد. که در زیر نشان داده شده است.

درمان این بیماری به چه صورت است؟

همانطور که در بخش مقدمه نیز گفته شد، نام این بیماری و علائم آن ترسناک به نظر می‌رسد. اما درمان آن در اغلب موارد راحت است.

در صورت امکان از مواد یا داروهایی که باعث ایجاد زبان سیاه می شوند خودداری کنید. برای مثال، اگر از Pepto-Bismol استفاده کرده‌اید، ممکن است پزشک شما داروی دیگری را برای کمک به اسهال، سوزش سر دل، یا ناراحتی معده پیشنهاد کند.

به همین ترتیب، اگر تغییر رنگ زبان مربوط به چیزی است که مرتباً می‌خورید یا می‌نوشید، تغییرات رژیم غذایی، مانند قطع یا محدود کردن مصرف الکل، قهوه یا چای می‌تواند کمک کند. خوردن غذاهای با بافت خشن مانند کرفس یا هویج خام نیز ممکن است به ساییده شدن سطح زبان و کاهش تغییر رنگ آن کمک کند.

گاهی اوقات، پزشک ممکن است یک داروی ضد قارچ تجویز کند.

در موارد نادر، برای درمان این عارضه به جراحی لیزری نیاز است.

چگونه می‌توان خطر ابتلا به زبان مودار سیاه را کاهش داد؟

مسواک زدن زبان یا استفاده از اسکرابر زبان می‌تواند پاپیلاها و بقایای مواد غذایی که ممکن است در آن‌ها گیر کرده باشد را از بین ببرد. همچنین برای کاهش خطر ابتلا به این بیماری توصیه می‌شود بهداشت دهان و دندان خود را رعایت کنید. مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید.

• مصرف قهوه، چای، تنباکو یا الکل را کاهش دهید.
• رژیم غذایی خود را تغییر دهید.
• دهانشویه خود را عوض کنید – از دهانشویه ای استفاده کنید که از پراکسید یا عامل اکسید کننده دیگری استفاده نمی‌کند.
• با پزشک خود در مورد تغییر دارو صحبت کنید.

سخن پایانی

زبان مودار سیاه ترسناک به نظر می‌رسد. اما این وضعیت به طور کلی بی‌ضرر است و درمان آن آسان است. اگر درمان‌های خانگی را امتحان کرده‌اید و هیچ چیز جواب نمی‌دهد، به پزشک مراجعه کنید. پزشک می‌تواند علت این عارضه را تعیین کند و راه‌هایی برای سالم نگه داشتن زبان شما بیابد.

زبان سیاه مودار معمولاً خطرناک نیست. ممکن است به دلیل بهداشت نامناسب دهان، رشد بیش از حد قارچ روی زبان یا داروها ایجاد شود. هنگامی که متوجه شدید که چه چیزی باعث ایجاد زبان سیاه مودار شده است، می‌توانید اقدامات لازم را برای درمان آن انجام دهید و خطر تکرار مجدد آن را کاهش دهید. اغلب، این فقط شامل ایجاد تغییرات جزئی در سبک زندگی، مانند تمیز کردن روزانه زبان می‌شود.