علت خارش بواسیر چیست و برای بهبود آن چه باید کرد؟
بواسیر (یا هموروئید) یکی از مسائل آزاردهنده‌ای است که هر کسی ممکن است تجربه کند. خارش بواسیر نه تنها این مشکل را آزاردهنده‌تر خواهد کرد، بلکه باعث تشدید علائم نیز خواهد شد. اما علت خارش بواسیر چیست و چگونه می‌توان آن را برطرف کرد؟
در ادامه قصد داریم به بررسی این موضوع بپردازیم. در کنار آن سایر علل خارش مقعد را نیز بررسی خواهیم کرد. پس با ما همراه باشید.
علت خارش بواسیر چیست؟
در بیماری هموروئید که با نام بواسیر نیز شناخته می‌شود، رگ‌های ناحیه‌ی مقعد متورم و دردناک می‌شوند. هنگامی که دیواره‌ی این رگ‌ها تحت فشار و کشش قرار می‌گیرند، تحریک شده و دردناک می‌شوند. خارش بواسیر یک واکنش حسی پیچیده است که عوامل بیولوژیکی و فیزیکی مختلفی در بروز آن موثر هستند. در ادامه به برسی این موضوع خواهیم پرداخت.
التهاب و خارش بواسیر
یکی از علل اصلی خارش بواسیر، التهاب در ناحیه مقعد است. بواسیر به واسطه‌ی ماده‌ای به نام پروستاگلاندین (prostaglandin) باعث التهاب می‌شود. پروستاگلاندین‌ها باعث خارش نمی‌شوند. اما می‌توانند ماست سل‌ها را در پوست فعال کنند.
ماست سل‌ها نوعی سلول ایمنی هستند که حاوی مواد شیمیایی به نام هیستامین می باشند. هیستامین همان ماده شیمیایی است که علائم آلرژی را در بدن ایجاد می‌کند. هنگامی که هیستامین در بافت‌ها آزاد می‌شود، سبب خارش خواهد شد. لازم به ذکر است که هرچه ناحیه را بیشتر خارش دهید، التهاب تشدید شده و خارش نیز بیشتر می‌شود. پاک کردن ناخیه با دستمال توالت نیز میتواند سبب تشدید خارش بواسیر شود.
دفع مدفوع و رطوبت
مدفوع محرکی است که باعث خارش بواسیر می‌شود. دفع مدفوع میتواند باعث التهاب و تحریک شود. به ویژه در افرادی که دچار یبوست یا اسهال هستند.
نشت مخاط نیز یکی از علائم رایج هموروئید است. از آنجایی که مخاط بسیار غلیظ است، میتواند باعث ایجاد رطوبت در چین‌های پوستی مقعد شود. این موضوع التهاب و در نتیجه خارش را افزایش خواهد داد. تعریق بیش از حد نیز میتواند همین کار را انجام دهد. از طرف دیگر، شستشوی بیش از حد، چربی‌های بدن را از بین می‌برد و باعث خشکی، تحریک و خارش پوست می‌شود. به همین دلیل رطوبت ناحیه مقعد باید در یک سطح نرمال باشد.
چگونه می‌توان از خارش بواسیر جلوگیری کرد؟
اگرچه بواسیر مشکلی آزاردهنده است و میتواند عوارضی جدی را به دنبال داشته باشد. اما خوشبختانه به راحتی قابل درمان است. اولین و موثرترین روش برای بهبود خارش بواسیر، مراجعه به پزشک، یافتن علت و درمان بواسیر است. اما در کنار آن راهکارهای مختلفی وجود دارد که میتواند به بهبود درد و خارش بواسیر کمک کند. در ادامه به بررسی این راهکارهای ساده خواهیم پرداخت.
- رعایت بهداشت: پس از اجابت مزاج، به آرامی با یک پارچه ناحیه را تمیز کنید. ناحیه مقعد را به شدت مالش ندهید.
- از صابون‌های معطر خودداری کنید: صابون های معطر، بمب‌های حمام، دستمال مرطوب بچه و لوسیون‌های پوستی می‌توانند پوست را تحریک کنند و باید از مصرف آن‌ها اجتناب شود.
- استفاده از هیدروکورتیزون: این یک نوع پماد استروئیدی خفیف است که التهاب را تسکین می‌دهد و به کوچک شدن هموروئید کمک می‌کند. البته لازم است برای مصرف آن حتما با پزشک مشورت کنید.
- کرم‌های بی‌حس کننده: این کرم‌ها شامل بی‌حس‌کننده‌هایی مانند لیدوکائین، زایلوکائین، دیبوکائین و بنزوکائین هستند. البته اثر آن‌ها موقتی است و توصیه می‌شود بدون مشورت پزشک استفاده نشوند.
- آلوئه ورا: ژل یا کرم آلوئه ورا تسکین دهنده است و میتواند برای خشکی یا تحریک پوست مفید باشد.
- سیتزبث: سیتزبث یا لگن هموروئید، بی خطرترین و بترین راهکار برای کاهش خارش بواسیر است. کافی است سیتزبث را از آب پرکنید. روی توالت فرنگی قرار دهید و روزانه حدود ۲۰ دقیقه در آن بنشینید. آب درمانی به کمک سیتزبث میتواند برای بسیاری از مشکلات ناحیه پرینه از جمله خارش بواسیر موثر باشد.
سایر علل خارش مقعد
همانطور که در بخش‌های قبلی گفته شد، خارش بواسیر یکی از مشکلات آزاردهنده است که میتواند التهاب را تشدید کند. اما خارش ناحیه مقعد هیشه به علت بواسیر نیست. بلکه علل دیگری هم دارد که در صورت تداوم، شدید یا بدتر شدن علائم، لازم است حتما به پزشک مراجعه شود. در ادامه به بررسی سایر علل خارش مقعدخواهیم پرداخت.
شقاق مقعد
شقاق مقعدی پارگی در پوشش مقعد است که اغلب به دلیل مشکلات در اجابت مزاج ایجاد می‌شود. ممکن است علائمی مانند درد یا خارش ایجاد کند. در صورت عدم درمان، شقاق مقعدی میتواند منجر به عفونت باکتریایی شود که به جریان خون گسترش یابد.
عفونت‌های قارچی
خارش مقعد میتواند ناشی از عفونت قارچی باشد. این نوع عفونت معمولا به دلیل عدم رعایت بهداشت، لباس زیرهای تنگ و نامرغوب اتفاق می‌افتد. داروهای ضد قارچ تجویزی ممکن است در بهبود این نوع عفونت و کاهش خارش مقعد موثر باشند.
عفونت‌های ویروسی
زگیل مقعدی که توسط ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می‌شود، یک عفونت شایع مقاربتی است. زگیل‌ها به صورت توده‌های کوچک شروع می‌شوند و می‌توانند به مرور زمان زرگتر شده و گسترش یابند. زگیل مقعدی میتواند علائمی مانند خارش، خونریزی، ترشحات مخاطی و احساس وجود توده در رکتوم ایجاد کند.
پروکتیت
پروکتیت، التهاب پوشش رکتوم است که باعث خارش مقعد می‌شود. این عارضه میتواند به علل زیر رخ دهد:
- بیماری التهابی روده (IBD)
- پرتو درمانی
- عفونت های باکتریایی، از جمله عفونت های مقاربتی
- آسیب به مقعد یا راست روده
- عوارض جانبی برخی داروها
- عدم جریان خون به راست روده
پسوریازیس
پسوریازیس یک بیماری التهابی مزمن پوستی است که علائمی از جمله خارش ایجاد می‌کند. میتواند در ناحیه تناسلی و مقعدی ایجاد شود. علاوه بر خارش، میتواند باعث ترک خوردگی، پوسته پوسته شدن و خونریزی پوست باسن و مقعد شود.
انگل‌ها
کرم‌های سوزنی، انگل‌های کوچکی هستند که می‌توانند در روده بزرگ و راست روده زندگی کنند. آن‌ها در کودکان شایع‌تر از بزرگسالان هستند. بسیاری از افراد هیچ علامتی ندارند. اما برای برخی ممکن است دچار خارش‌های شدید، به‌ویژه در شب، شوند.
گال نیز یک بیماری پوستی است که توسط کنه‌های ریز ایجاد می‌شود و میتواند باعث خارش شدید شود.
حساسیت‌های غذایی
حساسیت غذایی نیز میتواند باعث خارش مقعد در برخی افراد شود. به عنوان مثال آلرژی به مواد غذایی زیر میتواند سبب ایجاد خارش و التهاب در مقعد شود:
- قهوه
- شکلات
- مرکبات
- کلسیم (در غذاهای غنی شده با کلسیم)
سرطان مقعد
سرطان مقعد به ندرت باعث خارش مقعد می‌شود. اما باید به عنوان علت احتمالی علائم شما بررسی شود.
سرطان مقعد یک سرطان نادر مرتبط با HPV است. علائم آن نیز معمولا شامل خونریزی از مقعد یا راست روده است. همچنین ممکن است یک توده در نزدیکی مقعد وجود داشته باشد که به راحتی با هموروئید اشتباه گرفته شود. به همین دلیل توجه به علائم در تشخیص و درمان به موقع اهمیت بسزایی دارد.
بررسی سوالات متداول در مورد خارش بواسیر و خارش مقعد
در ادامه به مرور برخی سوالات متداول در مورد خارش مقعد خواهیم پرداخت.
خارش بواسیر چقدر طول می‌کشد؟
خارش ناشی از هموروئید تنها زمانی به طور کامل از بین می‌رود که هموروئید درمان شود. به طور کلی، علائم خارش آنی معمولاً در عرض چند هفته از بین می‌رود، اما بسته به علت و شدت آن، ممکن است زمان بیشتری طول بکشد. اگر خارش مداوم است به پزشک مراجعه کنید.
آیا هموروئید خود به خود از بین می رود؟
بواسیر معمولاً طی چند روز تا دو هفته، خودبه‌خود برطرف می‌شود. اما اگر علائم شدید هستند یا بیش از یک یا دو هفته طول می‌کشند، حتما به پزشک مراجعه کنید.
آیا خونریزی به همراه خارش مقعد طبیعی است؟
خارش و خونریزی هر دو از علائم احتمالی هموروئید هستند. اما این مشکلات نباید عادی و طبیعی تلقی شوند. توصیه می‌شود حتما برای بررسی علت خارش و خونریزی و درمان آن به پزشک مراجعه کنید.
آیا خارش بواسیر مشکلی ایجاد می‌کند؟
اگر فردی بواسیر خود را بخاراند، ممکن است باعث آسیب بیشتر به ناحیه شود. این میتواند باعث تشدید التهاب و تحریک بیشتر رشته‌های عصبی شود. که خارش بیشتر را در پی خواهد داشت.
سخن پایانی
خارش بواسیر میتواند به دلیل التهاب، عدم رعایت بهداشت، رطوبت بیش از حد یا تمیز کردن بیش از حد مقعد ایجاد شود. خاراندن یا مالش دادن ناحیه میتواند خارش را بدتر کند. اما بواسیر تنها علت خارش مقعد نیست.
در این مطلب سعی کردیم به بررسی علل بروز خارش بواسیر و خارش مقعد بپردازیم. ضمن آن نیز راهکارهایی برای بهبود این مشکل را بیان کردیم. امیدواریم این مطلب مورد توجه شما قرار گرفته باشد.
