هورمون درمانی سرطان چقدر می تواند مفید باشد؟

هورمون درمانی نوعی درمان برای سرطان است که هورمون‌ها را اضافه، مسدود یا حذف می‌کند. به این ترتیب می‌تواند به درمان برخی سرطان‌ها کمک کند.

هورمون درمانی ممکن است به تنهایی به عنوان درمان اصلی یا در ترکیب با سایر درمان‌ها استفاده شود. ممکن است قبل از جراحی برای کوچک کردن تومور و آسان‌تر کردن برداشتن آن، یا قبل از پرتودرمانی برای کوچک کردن تومور استفاده شو. علاوه بر این، هورمون درمانی ممکن است همراه با درمان‌های اصلی مانند جراحی، پرتودرمانی یا شیمی درمانی برای کاهش خطر عود سرطان نیز صورت گیرد.

با توجه به کاربردهای این روش درمانی برای سرطان، در ادامه قصد داریم مروری بر این روش داشته باشیم.

مروری بر کارکرد هورمون‌ها در بدن

پیش از بررسی روش هورمون درمانی، ابتدا لازم است مروری بر عملکرد هورمون‌ها در بدن داشته باشیم.

هورمون‌ها با حرکت در خون، رشد و عملکرد سلول‌ها و اندام‌ها را تنظیم می‌کنند. آنها می‌توانند طبیعی، تولید شده توسط غدد، یا مصنوعی (ایجاد شده در آزمایشگاه) باشند.

تخمدان‌ها استروژن و پروژسترون تولید می‌کنند که هورمون‌های زنانه و ضروری برای تولید مثل هستند. بیضه‌ها تستوسترون تولید می‌کنند که هورمون مهم مردانه در تولید مثل است.

غده هیپوفیز هورمون لوتئینیزه کننده LH، هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک ACTH، هورمون محرک فولیکولFSH  و هورمون محرک تیروئیدTSH  تولید می‌کند.

غدد فوق کلیوی گلوکوکورتیکوئیدها، مینرالوکورتیکوئیدها، مقدار کمی استروژن در زنان یائسه و مقادیر کمی تستوسترون در مردان تولید می‌کنند.

لوزالمعده نیز، گلوکاگون و انسولین تولید می‌کند که به ترتیب سطح قند خون را افزایش و کاهش می‌دهند.

نحوه عملکرد هورمون درمانی

هورمون درمانی باعث تغییر سطح هورمون در بدن می‌شود که این سطح هورمون را می‌توان با موارد زیر تغییر داد:

• برداشتن غده یا اندامی که هورمون را تولید می‌کند
• تابش اشعه به غده یا اندام برای از بین بردن سلول‌های تولید‌کننده هورمون
• استفاده از هورمون‌ها یا سایر داروها برای مختل کردن یا توقف (سرکوب) تولید هورمون، که به عنوان درمان دارویی هورمونی شناخته می‌شود.

انواع هورمون درمانی

انواع مختلفی از هورمون درمانی وجود دارد که سطح هورمون‌ها را در بدن تغییر می‌دهد. هورمون درمانی معمولا همراه با سایر درمان‌ها انجام می‌شود. نوع خاصی از هورمون درمانی مورد استفاده توسط عواملی مانند نوع سرطان تعیین می‌شود. در ادامه به بررسی انواع هورمون درمانی برای سرطان خواهیم پرداخت.

روش های جراحی

جراحی می‌تواند غدد یا اندام‌های تولید‌کننده هورمون را حذف کند.

به عنوان مثال برداشتن تخمدان (اووفورکتومی) سطح استروژن را کاهش می‌دهد و ممکن است سرطان سینه را درمان کند.

برداشتن بیضه (ارکیکتومی) نیز سطح تستوسترون را کاهش می‌دهد و ممکن است سرطان پروستات را درمان کند.

پرتو درمانی

پرتودرمانی، غدد یا اندام‌های تولید کننده هورمون را هدف قرار می‌دهد تا سلول‌های تولید کننده هورمون را از بین ببرد. به عنوان مثال، تشعشع می‌تواند بر روی تخمدان‌ها متمرکز شود تا تولید استروژن را متوقف کند. اغلب به عنوان پرتودرمانی خارجی استفاده می‌شود.

درمان دارویی هورمونی

اغلب از داروها برای متوقف کردن تولید هورمون استفاده می‌شود. انتخاب هورمون درمانی خاص و مدت درمان بر اساس نوع سرطان و پاسخ به درمان متفاوت است. این داروها ممکن است برای یک دوره مشخص یا تا پایان درمان تجویز شود. ترکیبی از داروهای هورمون درمانی ممکن است در موارد خاصی مورد استفاده قرار گیرد. درمان دارویی هورمونی به صورت خوراکی یا تزریقی انجام می‌شود. برخی از داروها برای جلوگیری از تولید هورمون، سلول‌های تولید‌کننده هورمون را مسدود می‌کنند. برخی دیگر با اثرات یک هورمون در بدن مقابله می‌کنند. سلول‌های سرطانی وابسته به هورمون دارای گیرنده‌هایی بر روی سطوح خود هستند، جایی که هورمون‌ها به آن متصل شده و رشد را تحریک می‌کنند.

یک نمونه تومور ممکن است برای تعیین نوع و سطح گیرنده های هورمونی روی سلول های سرطانی تجزیه و تحلیل شود. به طور کلی، سطح گیرنده هورمونی بالاتر نشان دهنده پاسخگویی بیشتر به هورمون درمانی است.

نمونه‌هایی از هورمون درمانی با دارو

هورمون‌های کورتیکواستروئیدی (استروئیدی) برای درمان سرطان‌هایی مانند لنفوم، لوسمی و مولتیپل میلوما اغلب در ترکیب با داروهای شیمی درمانی استفاده می‌شوند. برخی از این داروها عبارتند از: پردنیزون، دگزامتازون Decadron، Dexasone، هیدروکورتیزون و متیل پردنیزون Medrol انواع کورتیکواستروئیدها هستند.

هورمون‌های تیروئید برای مهار رشد تومورهای تیروئید پس از جراحی یا پرتودرمانی برای سرطان تیروئید و جایگزینی هورمون‌های تیروئید در هنگام برداشتن غده تیروئید استفاده می‌شود. به عنوان مثال لووتیروکسین Synthroid، Eltroxin  یک داروی هورمون تیروئید است.

آندروژن یک هورمون مردانه است و برای درمان سرطان سینه استفاده می‌شود. فلوکسیمسترون  Halotestin  یک داروی آندروژن است.

استروژن، یک هورمون زنانه، ممکن است در درمان سرطان پروستات متاستاتیک و سرطان سینه متاستاتیک استفاده شود. Diethylstilbestrol (DES) یک داروی استروژن است.

پروژستین، یک هورمون زنانه، در درمان سرطان سینه و گاهی در سرطان رحم (آندومتر) و سرطان پروستات استفاده می‌شود. مدروکسی پروژسترونProvera  و مژسترولMegace  از انواع داروهای پروژسترون هستند.

آنتی آندروژن‌ها در درمان سرطان پروستات استفاده می‌شوند. بیکالوتامید Casodex ، فلوتامید Euflex  و نیلوتامیدAnandron  انواع داروهای آنتی آندروژن هستند.

آنتی استروژن‌ها شامل مسدود کننده‌های استروژن و تعدیل کننده‌های انتخابی گیرنده استروژن SERMs  می‌باشند. آن‌ها در درمان سرطان سینه، سرطان رحم و سرطان تخمدان استفاده می‌شوند. فولوسترانتFaslodex  و تاموکسیفن Nolvadex، Tamofen  از انواع داروهای ضد استروژن هستند.

مهارکننده‌های آروماتاز در درمان سرطان سینه و سرطان تخمدان در زنانی که یائسه شده‌اند استفاده می‌شود. آناستروزول Arimidex، اگزمستانAromasin  و لتروزولFemara  انواع داروهای مهارکننده آروماتاز هستند.

دریافت هورمون درمانی

تیم پزشکی اطلاعات دقیقی در مورد تجویز هورمون درمانی ارائه خواهد کرد. آزمایش‌های گیرنده هورمونی ممکن است برای ارزیابی اثربخشی هورمون درمانی برای سرطان شما و مزایای بالقوه آن به عنوان بخشی از درمان شما انجام شود.

آمادگی برای هورمون درمانی بر اساس درمان انتخابی متفاوت است. ممکن است قبل از انجام عمل جراحی یا پرتودرمانی، آماده‌سازی خاصی لازم باشد. هیچ آمادگی خاصی برای درمان دارویی هورمونی لازم نیست.

اقدامات بعد از هورمون درمانی

بهبودی در طول و بعد از هورمون درمانی به موارد زیر بستگی دارد:

• نوع هورمون درمانی مورد استفاده
• سلامت کلی شما و اینکه چقدر درمان را تحمل کرده‌اید
• عوارض جانبی که ممکن است تجربه کرده باشید

در صورت وجود اقدامات احتیاطی خاصی که باید بعد از هورمون درمانی انجام دهید، تیم مراقبت‌های بهداشتی شما دستورالعمل هایی را در اختیار شما قرار می‌دهد.

سخن پایانی

در این مقاله درباره‌ی درمان سرطان با استفاده از هورمون درمانی صحبت شد. درمان هورمونی برای کنترل و تسریع بهبودی انواع سرطان‌ها موثر است. این روش از تغییرات در سطح هورمون‌ها برای جلوگیری از رشد سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. درمان هورمونی می‌تواند به صورت دارویی یا جراحی انجام شود. این درمان معمولا برای سرطان‌های خاص مانند سرطان پستان و پروستات توصیه می‌گردد.

امیدواریم این مطلب مورد توجه شما قرار گرفته باشد