برای شناسایی بازآرایی ژن ALK در بافت تومور و به‌منظور هدایت درمان سرطان ریه از نوع سلول غیر کوچک، از این آزمایش استفاده می‌شود.
زمانی که سرطان ریه از نوع سلول غیرکوچک تشخیص داده شده است و پزشک در حال بررسی یک برنامه مدیریت درمانی است که ممکن است شامل یک مهار کننده ALK کیناز مانند کریزوتینیب باشد، از این تست بهره برده می‌شود.
یک نمونه از بافت تومور که از طریق روش بیوپسی به دست می‌آید یا گاهی در حین جراحی جمع آوری می‌شود. بافت تومور معمولا قبل از آزمایش توسط پاتولوژیست بررسی می‌شود.
معمولا خیر.
ALK نام کوتاهی برای ژن گیرنده تیروزین کیناز لنفوم آناپلاستیک است. این آزمایش بازآرایی‌های خاصی را در ژن ALK در سلول‌های سرطانی و بافت تشخیص می‌دهد. وجود این تغییرات باعث می‌شود فرد مبتلا به سرطان ریه سلول غیر کوچک به یک داروی درمانی هدفمند پاسخ دهد.
ژن ALK پروتئینی به نام لنفوما کیناز آناپلاستیک را کد می‌کند. این پروتئین بخشی از یک خانواده پروتئینی به نام گیرنده تیروزین کیناز است که رشد سلول را تنظیم می‌کند.
حدود ۵٪-۴٪ از افراد مبتلا به سرطان ریه سلول غیرکوچک ( متداول‌ترین نوع سرطان ریه ) در کروموزوم ۲ تغییری ایجاد می‌کنند که منجر به همجوشی ژن ALK با ژن دیگری (شریک همجوشی) می‌شود. شایعترین شریک همجوشی ALK ژنی به نام EML4 است و منجر به تولید پروتئین همجوشی EML4-ALK می‌شود. این یک جهش نادر است که بیشتر در افرادی که هرگز سیگار نکشیده‌اند یا سیگاری‌های سبک هستند، به ویژه زنان از نژاد آسیایی دیده می‌شود.
چندین روش مختلف برای آزمایش جهش های ALK وجود دارد اما همه آن‌ها شامل ارزیابی مجدد بازآرایی ژن ALK یا پروتئین ALK تغییر یافته در بافت تومور است.
تجزیه و تحلیل جهش ALK در درجه اول برای تعیین اینکه آیا یک فرد مبتلا به آدنوکارسینومای سرطان ریه سلول غیرکوچک احتمالا به درمان دارویی مهارکننده ALK کیناز مانند کریزوتینیب پاسخ می‌دهد، استفاده می‌شود. این آزمایش وجود بازآرایی ژن ALK در بافت تومور را تشخیص می‌دهد.
این آزمایش معمولا همراه یا به‌عنوان یک تست پیگیری برای EGFR و ROS1 درخواست داده می‌شود. اگر یک سرطان ریه سلول غیر کوچک جهش EGFR داشته باشد، در این صورت فرد مبتلا احتمالا به داروی ضد EGFR (مهار کننده تیروزین کیناز)، پاسخ خواهد داد و آزمایش بیشتر معمولا لازم نیست. با این حال اگر تومور از نظر جهش EGFR منفی باشد، در این صورت فرد احتمالا به مهارکننده تیروزین کیناز ضد EGFR پاسخ نخواهد داد. سپس آزمایش جهش ALK برای تعیین اینکه آیا تومور فرد احتمالا به مهارکننده ALK کیناز پاسخ می‌دهد، استفاده می‌شود.
اگر تومور یک فرد برای شایعترین بازآرایی ژن ALK منفی باشد، ممکن است برای کمک به پیش بینی پاسخ‌های درمانی، از آزمایش‌های جهش‌های کمتر شایع دیگری که توسط آزمایش فعلی تشخیص داده نشده است استفاده شود و یا آزمایش‌های انجام شده برای پروتئین ALK تغییر یافته، جهت کمک به پیش بینی پاسخ‌های درمانی، استفاده گردد. در بعضی از موارد ممکن است آزمایش برای پروتئین ALK تغییر یافته به آزمایش بازآرایی ژن ALK ارجح باشد.
روش‌های آزمایش عبارتند از:
آزمایش جهش ALK معمولا پس از تشخیص فردی با سرطان سلول غیرکوچک ریه، به‌ویژه آدنوکارسینوما انجام می‌شود.
اگر بافت سرطانی دارای جهش خاصی در بازآرایی ژن ALK یا تغییر پروتئین ALK باشد، فرد مبتلا احتمالا از داروی مهاركننده ALK كیناز مانند كریزوتینیب بهره‌مند می‌شود.
فردی که سرطان وی از نوع بازآرائی ژن ALK نباشد، احتمالا از درمان دارویی مهارکننده ALK کیناز بهره‌مند نخواهد شد.
اگر نمونه بافت تومور کافی نباشد و یا سرطان از نوع ناهمگن باشد، ممکن است یک فرد نتیجه آزمایش منفی داشته باشد (بعضی از سلول‌ها حاوی جهش هستند و برخی دیگر خیر). علاوه‌براین ممکن است جهش‌های نادر ALK وجود داشته باشد که با آزمایش معمول که فقط به دنبال شایعترین جهش‌ها است، تشخیص داده نشود.
بازآرایی ژن ALK اغلب در افراد سیگاری سبک یا غیر سیگاری مبتلا به آدنوکارسینومای سلول‌های غیر کوچک سرطانی ریه، به‌ویژه زنان از نژاد آسیایی دیده می‌شود. اگرچه این یک جهش نسبتا نادر است، اما تعداد کل افراد مبتلا به سرطان ریه در هر سال نشان دهنده این است که آزمایش و داروی درمانی بالقوه برای هزاران نفر قابل استفاده است.
آزمایش به‌طور کلی کاربرد ندارد و درخواست نمی‌شود مگر اینکه فردی مبتلا به سرطان ریه سلول غیرکوچک باشد.
تکرار معمولا ضروری نیست اما ممکن است در صورتی اتفاق بیفتد که پزشک بر این باور باشد که ممکن است اولین نمونه آزمایش شده کافی نباشد. در موارد نادری که بافت بیوپسی اصلی کافی نباشد، نمونه برداری جدیدی (بیوپسی جدیدی) انجام می‌شود.
بله. اکثر افرادی که سرطان ریه همراه با بازآرایی ژن ALK دارند، پاسخ خواهند داد؛ اما درصدی پاسخ نمی‌دهند. شرایط در هر فرد و در هر سرطان متفاوت است. همچنین ممکن است فرد در ابتدا پاسخ دهد و سپس در برابر درمان مقاوم شود.
در بیشتر موارد این حالت توصیه نمی‌شود. داروها با ویژگی‌های خاصی تولید شده‌اند و در صورت عدم رعایت معیارهای مشخص شده، سرطان ریه شما نسبت به درمان پاسخ نمی‌دهد.
ممکن است در بعضی از آزمایشگاه‌ها و بیمارستان‌های بزرگ‌تر که از طرف انستیتوی ملی سرطان به‌عنوان مراکز جامع سرطان تعیین شده‌اند، در دسترس باشد؛ اما اغلب نمونه‌ها به آزمایشگاه مرجع ارسال می‌شوند.
بله. بازآرایی های ALK در DNA سلول‌های توموری که در خون ریخته می‌شود قابل تشخیص است. با این حال به‌اندازه آزمایشی که بر روی بافت انجام می‌شود، قابل اعتماد نیست. وقتی هیچ بافتی برای آزمایش در دسترس نیست، آزمایش خون می‌تواند مفید باشد اما این روش هنوز در حال بررسی است.