Logo

چرا آزمایش انجام می شود؟

  • برای کمک به ارزیابی عملکرد غدد فوق کلیه؛
  • برای تشخیص تومورهای غدد فوق کلیوی یا سرطان‌ها؛
  • برای کمک به تعیین علت بروز صفات مردانه (مردانه شدن) در زنان یا بلوغ زودرس در پسران؛
  • برای ارزیابی تولید آندروژن و عملکرد تخمدان در زنان یا عملکرد بیضه در مردان؛
  • همچنین زمانی که پزشک به هیپرپلازی مادرزادی آدرنال (CAH) مشکوک باشد، برای نظارت بر درمان CAH از این آزمایش استفاده می‌شود.

چه زمانی باید آزمایش انجام شود؟

هنگامی که خانمی دارای موهای زائد در ناحیه صورت و بدن (هیرسوتیسم) شده باشد، و یا دچار آکنه شود و سیکل قاعدگی ماهانه (آمنوره) در وی مختل و یا انجام نشود، (باید توجه داشت که کمتر از 6-8 دوره قاعدگی در سال، اولیگومنوره نام دارد و با ناباروری مرتبط است)؛ همچنین وقتی پسری دچار بلوغ زودرس می‌شود و یا در دخترانی که علائم و صفات جنس مذکر را نشان می‌دهند؛ و یا هنگامی که بلوغ به تأخیر می‌افتد؛ در مواردیکه هیپرپلازی مادرزادی آدرنال مطرح باشد برای تشخیص آن؛ و بالاخره در زمان درمان هیپرپلازی مادرزادی آدرنال از این آزمایش بصورت دوره‌ای استفاده می‌شود.

نمونه مورد نیاز ؟

یک نمونه خون که از ورید بازوئی گرفته می‌شود.

آیا برای انجام این تست به آمادگی خاصی نیاز است؟

در زنان در دوره قاعدگی، ممکن است دستورالعمل‌های خاصی در مورد زمان جمع‌آوری نمونه وجود داشته باشد.

شرح آزمایش

آندروستندیون یک آندروژن است (یکی از چند هورمون جنسی "مردانه" که مسئول تمایز صفات و علائم جنسی در مردان مانند صدای خشن و رویش موی صورت است). اگرچه این هورمون جنسی "مردانه" تلقی می شود، اما در خون مردان و زنان وجود دارد و ماده‌ی  پیش سازی است که می‌تواند توسط بدن به آندروژن‌های قوی‌تری مانند تستوسترون (هورمون مردانه) یا به هورمون زنانه استروژن تبدیل شود. این آزمایش میزان آندروستندیون را در خون اندازه گیری می‌کند.

آندروستندیون توسط تخمدان در زنان، بیضه در مردان و غدد فوق کلیوی در هر دو جنس تولید می‌شود.

  • هورمون هیپوفیزی به نام هورمون لایدیگ یا LH باعث تحریک ترشح آندروستندیون توسط تخمدان ها و بیضه ها می‌شود.
  • هورمون هیپوفیزی دیگری به نام هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک (ACTH) موجب ترشح آندروستندیون توسط غدد فوق کلیوی می‌شود.

سطح آندروستندیون در خون در طول شبانه روز به صورت "الگوی روزانه" متغیر است و همچنین در روزهای مختلف از سیکل ماهانه زنان متفاوت می‌باشد. آندروستندیون به دلیل منشأ آن می‌تواند به عنوان نشانگر عملکرد غده فوق کلیه در تولید آندروژن و عملکرد تخمدان ها یا بیضه ها مفید باشد. آزمایش آندروستندیون اغلب پس از اینکه نتایج سایر آزمایشات مانند تستوسترون یا 17-هیدروکسی پروژسترون غیرطبیعی تشخیص داده شدند انجام می‌شود.

سطح بیش از حد آندروستندیون و سایر آندروژن‌ها می‌تواند باعث شود اندامهای جنسی در بچه‌ها مبهم و نامشخص باشند. بعلاوه موجب رویش موهای زائد بدن (هیرسوتیسم) و همچنین موجب بوجود آمدن دوره‌های قاعدگی غیرطبیعی در دختران و بلوغ زودرس در دختران و پسران می‌شود.

 تومورهای فوق کلیه، تومورهای تولید کننده ACTH و هایپرپلازی آدرنال می‌توانند منجر به تولید بیش از حد آندروستندیون شوند. زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) نیز ممکن است سطح بالاتری از آندروستندیون داشته باشند. اگرچه ممکن است در مردان بزرگسال سطح بالای آن مورد توجه قرار نگیرد، اما این امر می‌تواند به ویژگی‌های جسمی قابل توجه مردانگی (بروز صفات مردانگی در زنان) و فقدان دوره‌های قاعدگی ماهیانه (آمنوره) در زنان منجر شود.

سوالات متداول

آزمایش آندروستندیون برای ارزیابی عملکرد غدد فوق کلیه و تخمدان‌ها یا بیضه‌ها و همچنین در تولید هورمون‌های مربوط به رشد اندام‌های جنسی مردانه و خصوصیات جسمی (آندروژن‌ها)، استفاده می‌شود. این آزمایش معمولا برای تعیین علت علائم آندروژن اضافی در خانمی که سطح تستوسترون خون وی بالا است، همراه با چند آزمایش تکمیلی دیگر برای این منظور، استفاده می‌شود.

تعیین سطح آندروستندیون ممکن است برای موارد زیر مورد استفاده قرار گیرد:

  • در صورت غیرطبیعی بودن نتایج DHEAS و آزمایش تستوسترون، عملکرد غدد فوق کلیوی را مورد ارزیابی قرار میدهیم تا منشاء ترشح آندروژن را پیدا کنیم که آیا مربوط به غدد فوق کلیه است یا مربوط به تخمدان یا بیضه‌ها می‌باشد.
  • برای تشخیص تومورهای لایه خارجی (قشر) غدد فوق کلیه یا تومورهای خارج غدد فوق کلیه که ACTH ترشح می‌کنند (اکتوپیک) و تمایز دادن این شرایط از تومورهای تخمدان یا بیضه و یا سرطان‌ها
  • بعنوان مثال، علاوه بر آزمایش تستوسترون و 17-هیدروکسی پروژسترون، به کمک این آزمایش هایپرپلازی مادرزادی آدرنال (CAH) را تشخیص داده و درمان CAH را نظارت می‌کند.
  • به تشخیص سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) کمک کرده و سایر دلایل ناباروری را رد می‌کند، در زنانی که قاعدگی ماهانه (آمنوره) ندارند و موهای زائد در بدن و صورت آنها رشد کرده (هیرسوتیسم) و نتایج غیرنرمال در آزمایش‌های DHEAS، تستوسترون و سایر هورمون‌ها مانند FSH، LH، پرولاکتین و استروژن دارند.
  • جهت بررسی و تشخیص علت خصوصیات جسمی مردانه در دختران جوان و همچنین بلوغ زودرس در پسران جوان
  • به تعیین علت تأخیر بلوغ و بررسی حالتهای مشکوک به نارسایی تخمدان یا بیضه کمک می‌کند.

هر زمان که فرد مشکوک به تولید آندروژن زیاد (یا به ندرت کمبود آندروژن) باشد و یا اگر پزشک بخواهد عملکرد غدد فوق کلیه، تخمدان یا بیضه فرد را ارزیابی کند، ممکن است همراه با آزمایش هورمون‌های دیگر، آندروستندیون درخواست شود.

این آزمایش ممکن است زمانی درخواست شود که یک نوزاد مونث دارای اندام‌های جنسی خارجی باشد که به وضوح مذکر یا مونث (دستگاه تناسلی خارجی مبهم) یا هنگامی که یک دختر جوان دارای ویژگی‌های جسمی مردانه باشد که ممکن است به دلیل CAH یا بیماری دیگری باشد که با آندروژن های اضافی مرتبط است.

آندروستندیون ممکن است زمانی اندازه‌گیری شود که پسران جوان علائم بلوغ زودرس (ایجاد آلت تناسلی بزرگ شده، بدن عضلانی، رشد موهای ناحیه تناسلی و یا صدای خشن تر) را قبل از سن بلوغ طبیعی نشان دهند. همچنین ممکن است در زمان تاخیر بلوغ اندازه‌گیری شود.

این هورمون ممکن است هنگامی اندازه‌گیری شود که زنی دچار ناباروری شده است و یا علائم زیر را با شدت و ضعف متفاوت نشان دهد:

صدای خشن

آکنه

موهای زائد صورت و یا بدن

عدم قاعدگی یا نامنظم بودن آن

طاسی الگوی مردانه

بدن عضلانی

آندروستندیون به صورت دوره‌ای برای کمک به نظارت بر درمان جایگزینی گلوکوکورتیکوئید برای CAH درخواست می‌شود.

  • مقدار طبیعی آندروستندیون همراه با مقادیر طبیعی سایر آندروژن‌ها و طبیعی بودن سایر آزمایشات مربوط به غدد فوق کلیوی، عملکرد طبیعی غدد فوق کلیه را نشان می‌دهد. با این حال در صورت وجود تومور آدرنال یا سرطان، سطح آندروستندیون ممکن است بسته به هورمون‌هایی که ترشح می کند، طبیعی باشد یا افزایش داشته باشد.
  • همراه با سندرم تخمدان پلی کیستیک، ممکن است آندروستندیون افزایش یابد اما ممکن است طبیعی باشد زیرا این اختلال معمولاً مربوط به تولید آندروژن تخمدان (در درجه اول تستوسترون) است.
  • افزایش سطح آندروستندیون، افزایش تولید غدد فوق کلیه، تخمدان یا بیضه را نشان می دهد. نوسانات کوچک غلظت معمولا طبیعی است.
  • افزایش سطح ممکن است تومور غدد فوق کلیوی، سرطان غدد فوق کلیه، هیپرپلازی آدرنال یا هیپرپلازی مادرزادی آدرنال (CAH) را نشان دهد. افزایش سطح، برای یک بیماری خاص جنبه‌ی تشخیصی ندارد. معمولا به آزمایشات تکمیلی برای مشخص کردن علت نیاز است.
  • سطح پایین آندروستندیون ممکن است به دلیل اختلال در عملکرد غدد فوق کلیه، نارسایی آدرنال یا نارسایی تخمدان یا بیضه باشد.
  • در افراد مبتلا به CAH که تحت درمان با استروئیدهای گلوکوکورتیکوئید قرار دارند، سطح طبیعی آندروستندیون نشان می دهد که درمان در سرکوب تولید بیش از حد آندروژن موثر است، در حالی که سطح بالا نشان دهنده نیاز به تنظیم دارو و درمان است.

اگر از روش رادیوایمونواسی برای اندازه‌گیری آندروستندیون استفاده شده است، در این صورت یک اسکن رادیواکتیو که طی یک هفته قبل از آزمایش انجام شده باشد، ممکن است نتایج آزمایش را بی اعتبار کند.

غلظت آندروستندیون در پسرانی که در حال بالغ شدن هستند در حدود 2 سال قبل از افزایش چشمگیر تستوسترون، افزایش می‌یابد. با اینحال برای آگاهی از این روند معمولا از سطح آندروستندیون استفاده نمی‌شود.

آندروستندیون مترشحه از غدد آدرنال منبع اصلی آندروژن برای زنان یائسه است.

الزاما خیر. نوع و شدت علائم از فردی به فرد دیگر و همچنین در سنین مختلف متفاوت خواهد بود. مردان بزرگسال که دارای ویژگی‌های جنسی ثانویه مردانه هستند، با افزایش آندروستندین معمولا علائم دیگری نخواهند داشت.

این موضوع بستگی به آزمایشگاهی دارد که آزمایش را انجام می‌دهد. این یک آزمایش معمولی نیست و همه آزمایشگاه‌ها آن را انجام نمی‌دهند. ممکن است لازم باشد نمونه شما برای آزمایش به آزمایشگاه مرجع ارسال شود و در نتیجه چندین روز طول بکشد تا نتایج آماده شود.

 بله، سطح آندروستندیون (یا "آندرو") را می‌توان به عنوان بخشی از آزمایش دوپینگ ورزشی انجام داد. آندروستندیون بعضا به طور غیرقانونی توسط ورزشکاران بعنوان داروی تقویت کننده عملکرد، مصرف می‌شود. بدن آن را به یک استروئید آنابولیک (نسخه سنتتیک تستوسترون) تبدیل می‌کند. این عمل برای کمک به عضله سازی است، اما مانند سایر استروئیدهای آنابولیک می‌تواند در رشد استخوان تداخل ایجاد کند، قلب را تحت تأثیر قرار دهد و در برخی موارد باعث آسیب کبدی شود.

© 2020 پل ایده آل پارس. تمام حقوق نزد شرکت پل ایده‌ال پارس محفوظ است.

WWW.MEDPIP.COM