برای کنترل سطح خونی یکی از آنتی بیوتیک‌های آمینوگلیکوزیدی مانند جنتامایسین، توبرامایسین یا آمیکاسین و به منظور اطمینان از دوز مناسب و جلوگیری از عوارض جانبیِ سمی
در فواصل منظم در طول درمان با آنتی بیوتیک‌های آمینوگلیکوزیدی
نمونه خونی که از ورید بازویی گرفته می‌شود.
آمادگی خاصی برای انجام آزمایش نیاز نیست، اما زمان نمونه گیری خون مهم است.
آمینوگلیکوزیدها گروهی از آنتی بیوتیک‌ها هستند که برای درمان عفونت‌های باکتریایی شدید استفاده می‌شوند. سطح آمینوگلیكوزید درخواست شده در خون اندازه گیری می‌شود تا در صورت لزوم دوزها تنظیم شود و ضمن جلوگیری از عوارض جانبی سمی، از درمان موثر اطمینان حاصل شود. (برای کسب اطلاعات بیشتر در این باره، به تست پایش بر داروهای درمانی مراجعه کنید.)
جنتامایسین، توبرامایسین و آمیكاسین رایج‌ترین آمینوگلیكوزیدهایی هستند كه تجویز می‌شوند و از آن‌ها برای درمان عفونت های ناشی از انواع خاصی از باكتری‌های گرم منفی و همچنین تعدادی از باكتری‌های گرم مثبت استفاده می‌شود. (برای اطلاعات بیشتر در این باره، به تست "رنگ آمیزی گرم" یا Gram stain مراجعه کنید).
پایش برغلظت آمینوگلیکوزیدها مهم است زیرا اثربخشی آن‌ها به وجود دارو در سطح کافی در خون بستگی دارد. آمینوگلیکوزیدها دارای عوارض جانبی سمی هستند، از جمله آسیب به شنوایی یا تعادل (سمیت برای گوش) و آسیب حاد کلیه (سمیت کلیوی).
اگرچه آسیب کلیه ناشی از آمینوگلیکوزیدها معمولاً برگشت پذیر است، اما کاهش شنوایی یا تعادل غالباً دائمی است. این عوارض جانبی می‌تواند در هر زمان رخ دهد، اما با افزایش سطح خونی و هنگامی که داروها برای مدت زمان طولانی مصرف می‌شوند، خطر بیشتر است. خطر عوارض جانبی با برخی از آمینوگلیکوزیدهای جدید کمتر است.
آمینوگلیكوزیدها به خوبی توسط دستگاه گوارش جذب نمی‌شوند، بنابراین به طور معمول به‌صورت داخل وریدی (IV) یا با تزریق در عضله تجویز می‌شوند (از نظر عضلانی،IM).
آمینوگلیکوزیدها را می‌توان تجویز کرد:
مقدار آمینوگلیكوزید داده شده به ازای هر دوز به عوامل مختلفی از جمله عملكرد کلیه، سایر داروهایی كه ممكن است مصرف كنید، سن و وزن شما بستگی دارد.
هنگامی که یک دوز آمینوگلیکوزید داده می‌شود، سطح آن به‌طور معمول در خون بالا می‌رود تا به غلظت حداکثر برسد و سپس با گذشت زمان به یک غلظت پایین‌ترمی‌رسد. بعضی اوقات این داروها به‌صورت دوزهای منقسم تجویز می‌شوند که در آن دوز بعدی با پیش بینی سطح سقوط تنظیم می‌شود. هدف این است که مقدار کافی دارو برای حفظ سطح درمانی که باعث از بین رفتن باکتری‌های عامل عفونت می‌شود، تامین شود. دوز دارو و فاصله گذاری دوز طوری تنظیم می‌شود تا به بدن زمان کافی داده شود تا بیشتر داروی باقیمانده از دوز قبلی را قبل از مصرف دوز بعدی، پاک کند. این مسئله خطر ابتلا به عوارض را به حداقل می‌رساند و اطمینان حاصل می‌کند که همیشه سطح کافی دارو در خون حفظ می‌شود.
برای تجویز دوز منقسم، پایش بر دارو به‌طور معمول شامل ارزیابی حداکثر غلظت بلافاصله پس از دوز داده شده (به نام سطح اوج) و حداقل غلظت دقیقاً قبل از دوز بعدی (به نام سطح حداقل ) است. بسته به غلظت اندازه گیری شده، دوز بعدی دارو ممکن است به سمت بالا یا پایین تنظیم شود. به‌عنوان مثال، در صورت ابتلا به بیماری کلیوی، ممکن است نتوانید دارو را به طورموثر از سیستم خود پاک کنید، در نتیجه غلظت خونی دارو افزایش می‌یابد، بنابراین دوز دارو ممکن است کمتر تنظیم شود و یا دارو کمتری مصرف شود. از طرف دیگر، اگر مقدار خیلی کمتری دارو تجویز شود به‌طوریکه سطح کافی در خون پدید نیاید، درمان موثر بعید خواهد بود.
برای دوزهای با بازه زمانی طولانی، آزمایش ممکن است به همان اندازه مربوط به دوزهای منقسم انجام شود، با استفاده از یک نمونه پیک و نمونه‌ای که ۱۲-۶ ساعت بعد گرفته شده است، یا آزمایش می‌تواند بر روی یک نمونه انجام شود که ۱۶-۱۴ساعت پس از اولین دوز آنتی بیوتیک گرفته شده است.
آمینوگلیکوزیدها گاهی به تنهایی درخواست می‌شوند اما اغلب همراه با سایر آنتی بیوتیک‌ها ترکیب می‌شوند. پایش بر سطح خونی آنتی بیوتیک به ویژه در حضور سایر داروها بسیار مهم است، زیرا آن‌ها می‌توانند توانایی بدن را در پردازش (متابولیسم) و پاکسازی دارو تحت تأثیر قرار دهند.
این آزمایش برای کنترل سطح آنتی بیوتیک آمینوگلیکوزید درخواست شده در خون استفاده می‌شود. آزمایش برای اطمینان از اینكه سطح دارو در خون برای درمان عفونت كافی است اما به حدی بالا نیست كه خطر عوارض جانبی را افزایش دهد، استفاده می‌شود.
در بعضی موارد، فقط هر ۴۸-۲۴ساعت یکبار دوز دارو تجویز می‌شود (که به آن دوز با فاصله زمانی طولانی یا پالس می‌گویند). آزمایش سطح دارو برای اطمینان از دوز مناسب و کافی بر روی نمونه‌ی خون ۱۴-۶ ساعت پس از مصرف دوز دارو انجام می‌شود.
سطح خونی داروها توسط داروسازان بالینی و پزشکان برای محاسبه میزان پاک سازی دارو از خون در بدن شما استفاده می‌شود. سپس از این نتایج برای تعیین مقدار مناسب دارو و زمان مناسب بین دوز استفاده می‌شود تا اطمینان حاصل شود که غلظت خونی برای درمان عفونت کافی است اما آنقدر زیاد نیست که خطر عوارض جانبی سمی را افزایش دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد نحوه استفاده از آزمایش، به پایش بر داروهای درمانی مراجعه کنید.
سطح خونی جنتامایسین، توبرامایسین یا آمیکاسین ممکن است تحت شرایط مختلف پایش شود. به عنوان مثال، سن، عملکرد کلیه، سلامت کلی و وجود شرایط زمینه‌ای یا علائم سمیت ممکن است در تصمیم گیری برای انجام آزمایش مورد بررسی قرار گیرد. طول درمان و نوع پروتکل مورد استفاده برای تعیین دوز نیز می‌تواند از فاکتورهای مرتبط باشند.
هنگامی که بیش از ۳ روز دارو دریافت می‌کنید، ممکن است پایش بر آمینوگلیکوزیدها توصیه شود.
پایش بیشتر آمینوگلیکوزید ممکن است برای افرادی که اختلال عملکرد کلیه دارند (نارسایی کلیه) و افرادی که خطر افزایش یافته‌ای برای عوارض جانبی سمی دارند، مانند کسانی که داروهای دیگری را مصرف می‌کنند که بر شنوایی و کلیه‌ها اثر می‌گذارد (اتوتوکسیک یا نفروتوکسیک) انجام گیرد.
برای تجویز فاصله دار (دوز منقسم):
برای یک رژیم با دوزهای طولانی، نتایج می‌توانند به پزشک شما کمک کنند تا در مورد زمان مصرف دوز بعدی تصمیم بگیرند. به طور کلی، اگر سطح خون در حد تحتانی (طیف) باشد، پزشک ممکن است تصمیم بگیرد که دارو را برای هر ۲۴ ساعت تجویز کند. اگر سطح در انتهای (بالاتر) از دامنه‌ی تست باشد (نشان می‌دهد که دارو با کندی ترشح می‌شود)، پزشک ممکن است ۴۸ ساعت قبل از دادن دوز بعدی صبر کند.
اگر عفونت به درمان پاسخ نمی‌دهد، پزشک شما ممکن است دارو را برای مدت زمان طولانی‌تری ادامه دهد یا سایر گزینه‌های درمانی را در نظر بگیرد.
دوزهای داخل وریدی آمینوگلیکوزیدها به آرامی و طی حدود ۳۰ دقیقه تجویز می‌شوند.
انواع دیگر آمینوگلیكوزیدها مانند قطره‌های چشمی، قطره گوش و داروهای استنشاقی ممكن است برای درمان انواع خاصی از عفونت‌ها استفاده شود. پایش در این موارد استفاده نمی‌شود.
اولین آمینوگلیکوزید، استرپتومایسین، در دهه ۱۹۴۰ تولید شد و با موفقیت برای درمان سل استفاده شد. با استفاده از آمینوگلیكوزیدهای دیگر استفاده از آن كاهش یافت.
آمینوگلیکوزیدها توسط کلیه‌ها از بدن پاک می شوند، بنابراین دوزها بر اساس عملکرد کلیه‌ها اصلاح می‌شوند. آزمایشاتی که سلامت کلیه‌ها را منعکس می‌کنند، مانند کراتینین و میزان فیلتراسیون گلومرولی تخمین زده شده (EGFR)، اغلب قبل از شروع درمان با آمینوگلیکوزید و سپس در فواصل زمانی برای پایش بر عملکرد کلیه‌ها انجام می‌شوند.
خطر سمیت در افرادی که سایر داروهای موثر بر شنوایی و کلیه‌ها را استفاده می‌کنند مانند داروهای ادرار آور خاص، به ویژه فورسمید یا داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDS) مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن، یا آنتی بیوتیک‌های دیگر مانند وانکومایسین افزایش می‌یابد.
به‌دلیل پتانسیل برای بروز عوارض جانبی، تجویز دارو در دوزهای طولانی در افراد زیر توصیه نمی‌شود:
اگرچه ممکن است تزریق داخل وریدی آمینو گلیکوزید در خانه داشته باشید، (با تجویز پزشک)، سطح خونی دارو در خانه قابل پایش نیست. این تست به تجهیزات ویژه‌ای نیاز دارد و باید در آزمایشگاه انجام شود. پزشک در خانه ممکن است قبل از مصرف دوز بعدی دارو، یک نمونه خون بگیرد. این نمونه برای آنالیز به آزمایشگاه ارسال می‌شود.
خطرات و مزایایی در ارتباط با همه روش‌های درمانی دارویی وجود دارد. آمینوگلیکوزیدها در از بین بردن باکتری‌های گرم منفی بسیار موثر هستند و گاهی اوقات این داروها بهترین گزینه برای موفقیت در درمان عفونت‌های جدی هستند.
خیر، همه آنتی بیوتیک‌ها نیاز به نظارت ندارند. برخلاف آمینوگلیکوزیدها، اکثر آنتی بیوتیک‌ها با عوارض جانبی قابل توجهی (که با سطح دارو قابل پیش بینی هستند) همراه نیستند. آن‌ها دامنه درمانی بیشتری دارند که در آن موثر هستند. به همین دلیل، می‌توان آن‌ها را بر اساس برنامه دوزهای از پیش تعیین شده تجویز کرد.