Logo

آزمایش آنتی بادی سلول‌های پاریتال

اسامی مترادف: Gastric Parietal Cell Antibody ، Anti-parietal Cell Antibody ، Anti GPA ، AGPA ، APCA نام رسمی: آنتی بادی سلول‌های پاریتال (سلول‌های دیواری یا جداری) معده (IgG)

چرا آزمایش انجام می شود؟

برای کمک به تشخیص کم‌خونی پرنشیوز (شایع‌ترین علت کمبود ویتامین B12) از این آزمایش استفاده می‌شود.

چه زمانی باید آزمایش انجام شود؟

به عنوان بخشی از یک بررسی، هنگامی که دچار کم‌خونی و یا نوروپاتی هستید که ممکن است به دلیل کمبود ویتامین B12 باشد. همچنین هنگامی که اندازه گلبول‌های قرمز خون بسیار بزرگ‌تر از حد طبیعی هستند (ماکروسیتیک)، از این آزمایش بهره‌برده می‌شود.

نمونه مورد نیاز ؟

نمونه خونی که از ورید بازو گرفته می‌شود.

آیا برای انجام این تست به آمادگی خاصی نیاز است؟

خیر

شرح آزمایش

آنتی‌بادی‌های سلول جداری، آنتی‌بادی‌های خودایمنی هستند و در واقع پروتئین‌های تولید شده توسط سیستم ایمنی می‌باشند که به اشتباه نوعی سلول خاص را که دیواره معده را می‌پوشاند، مورد هدف قرار می‌دهند. این آزمایش وجود این آنتی‌بادی‌ها را در خون تشخیص می‌دهد تا به تشخیص کم‌خونی پرنشیوز کمک کند.

کم‌خونی پرنشیوز نوعی بیماری خود ایمنی است که می‌تواند زمانی رخ دهد که سیستم ایمنی بدن بافت‌های خود را هدف قرار داده و آنتی‌بادی‌هایی را علیه سلول‌های جداری و یا فاکتور داخلی معده تولید کند.

سلول‌های جداری سلول‌های خاصی در معده هستند که برای کمک به هضم غذا، اسید تولید می‌کنند. عمل دیگر این سلول‌ها تولید فاکتور داخلی (فاکتور اینترینزیک) است.

حضور فاکتور داخلی برای جذب ویتامین B12 از غذا مورد نیاز است. در طول هضم، اسیدهای معده تولید شده توسط سلول‌های جداری، ویتامین B12 را از غذا آزاد می‌کنند. ویتامین آزاد شده به فاکتور داخلی متصل می‌شود و یک مجموعه (کمپلکس) را تشکیل می‌دهد. تشکیل این مجموعه باعث می‌شود ویتامین B12 در روده کوچک جذب شود. ویتامین B12 علاوه بر نقش‌های عملکردی در مغز و سیستم عصبی، در تولید گلبول های قرمز نیز اهمیت دارد.

وقتی سیستم ایمنی بدن به اشتباه بافت‌های خودی را هدف قرار می‌دهد و آنتی‌بادی‌هایی را علیه سلول‌های جداری و یا فاکتور داخلی تولید می‌کند، می‌تواند باعث التهاب شود و به تدریج به سلول‌های جداری آسیب برساند. به این حالت، گاستریت آتروفیک خود ایمنی گفته می‌شود که می‌تواند تولید یا عملکرد فاکتور داخلی را مختل کند.

بدون فاکتور داخلی کافی، ویتامین B12 تا حد زیادی جذب نمی‌شود و در نتیجه کمبود ویتامین B12 حاصل می‌شود. کمبود ویتامین B12 می‌تواند منجر به کم‌خونی مگالوبلاستیک شود که با تولید سلول‌های قرمز خونی کم‌تر اما از نظر اندازه بزرگ‌تر (ماکروسیت ها)، مشخص می‌گردد.

کمبود ویتامین B12 همچنین می‌تواند منجر به علائم و نشانه‌های مربوط به بیماری عصب (نوروپاتی) مانند بی‌حسی و سوزن سوزن شدن شود که از ابتدا در دست و پا شروع می‌شود، و سپس سایر علائم نظیر ضعف عضلانی، رفلکس‌های آهسته، از دست دادن تعادل و راه رفتن ناپایدار بروز می‌کنند.

اختلالات دیگری نیز می‌توانند باعث کمبود ویتامین B12 و بروز کم خونی مگالوبلاستیک شوند. وقتی این اختلال به دلیل کمبود فاکتور داخلی باشد، کم‌خونی پرنشیوز نامیده می‌شود.

علاوه بر کم‌خونی ممکن است کاهش تعداد نوتروفیل‌ها و پلاکت‌ها (نوتروپنی، ترومبوسیتوپنی) نیز رخ دهد.

آزمایشات مربوط به آنتی‌بادی‌های سلول جداری و یا فاکتور داخلی ممکن است همراه با چندین آزمایش دیگر مانند شمارش کامل خون (CBC) و اسمیر خون، برای کمک به تشخیص کم‌خونی پرنشیوز انجام شود.

سوالات متداول

برای کمک به تعیین علت کمبود ویتامین B12 و همچنین کمک به تأیید تشخیص کم‌خونی پرنشیوز، ممکن است از آزمایش آنتی‌بادی سلول جداری همراه با آزمایش آنتی‌بادی فاکتور داخلی استفاده شود. این آزمایش معمولا بعنوان یک تست پیگیری بعد از سایر تست‌های آزمایشگاهی مانند آزمایش ویتامین B12، آزمایش متیل مالونیک اسید یا شمارش کامل خون (CBC) همراه با بررسی لام خون محیطی، مشخص می‌کند که فرد مورد نظر کمبود ویتامین B12 همراه با کم‌خونی مگالوبلاستیک و یا نوروپاتی دارد.

آزمایش آنتی‌بادی سلول جداری یک آزمایش روتین نیست زیرا به اندازه آزمایش آنتی‌بادی فاکتور داخلی اختصاصی نمی‌باشد. این آزمایش ممکن است در مواردی درخواست شود که فرد علائم و نشانه‌هایی را نشان دهد که مربوط به کمبود ویتامین B12 باشد و کم‌خونی پرنشیوز مطرح و مورد شک قرار گیرد.

علائم و نشانه‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

  • وجود گلبول‌های قرمز بزرگ‌تر از سلول‌های (قرمز) طبیعی؛ این‌ها اغلب قبل از ظهور سایر علائم و نشانه‌ها، در خون بروز می‌کنند. معمولا همراه با آزمایش CBC در طی آزمایش معمول برای چکاپ کشف می‌شوند.
  • چهره رنگ پریده
  • ضعف، خستگی
  • بی‌حسی و سوزن سوزن شدن در پا و یا دست‌ها که ممکن است به دلیل نوروپاتی باشد.

این یافته‌ها معمولا انگیزه‌ای برای انجام آزمایش ویتامین B12 و فولات می‌شوند و ممکن است انجام آزمایش متیل مالونیک اسید (شاخص اولیه کمبود ویتامین B12) و آزمایش هموسیستئین نیز ضرورت یابند.

هنگامی که فرد دارای سطح پایین ویتامین B12 و افزایش در سطح اسید متیل مالونیک و هموسیستئین باشد، ممکن است یک آزمایش آنتی‌بادی فاکتور داخلی و آزمایش آنتی‌بادی سلول جداری درخواست شود.

نتایج این آزمایش اغلب با نتایج سایر تست‌های آزمایشگاهی در نظر گرفته می‌شود تا به تشخیص کمک کند. کاهش سطح ویتامین B12 و یا افزایش سطح اسید متیل مالونیک و هموسیستئین و همچنین نتیجه آزمایش مثبت برای آنتی‌بادی‌های فاکتور داخلی و یا آنتی‌بادی‌های سلول جداری به این معنی است که احتمالا فرد مورد آزمایش مبتلا به کم‌خونی پرنشیوز است.

نتیجه منفی آزمایش لزوما به این معنی نیست که فرد دچار کم‌خونی پرنشیوز نیست. حداقل ۱۰ درصد از مبتلایان، آنتی‌بادی سلول جداری ندارند.

آنتی‌بادی‌های سلول جداری به اندازه آنتی‌بادی‌های فاکتور داخلی اختصاصی نیستند. حدود ۹۰ درصد از کسانی که کم‌خونی پرنشیوز دارند، آنتی‌بادی‌های سلول جداری دارند اما ممکن است در موارد زیر نیز یافت شوند:

  •  تا ۵۰ درصد از افراد مبتلا به گاستریت (التهاب پوشش معده)
  • تا ۳۰ درصد از افراد مبتلا به التهاب غده تیروئید (تیروئیدیت)
  • انواع دیگری از  بیماری‌ها و اختلالات خود ایمنی
  • درصد کمی از جمعیت عمومی

آزمایش آنتی‌بادی سلول جداری برای تشخیص یا نظارت بر این شرایط استفاده نمی‌شود. 

کم‌خونی مرتبط با ویتامین B12 ممکن است چندین سال طول بکشد زیرا یک فرد عادی به طور معمول میزان زیادی از B12 را ذخیره می‌کند. علائم فقط وقتی خود را نشان می‌دهند که این ذخایر تخلیه شوند. شواهد اخیر نشان می‌دهد که افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ ممکن است خطر ایجاد آنتی‌بادی‌های سلول جداری در آن‌ها افزایش داشته باشد.

خیر، آن‌ها توسط سیستم ایمنی بدن تولید می‌شوند و به اقدامات پیشگیرانه یا تغییر سبک زندگی پاسخ نمی‌دهند. با این حال کمبود ویتامین B12 معمولاً با موفقیت قابل درمان و کنترل است.

تزریق دوره‌ای B12 می‌تواند انجام شود. اگر قادر به جذب مقداری B12 هستید، دوزهای بالای مکمل خوراکی ممکن است کمک کننده باشد. برای گزینه‌های درمانی خاص و مناسب باید با پزشک خود مشورت کنید.

خیر. این آزمایش به عنوان یک آزمایش غربالگری عمومی در نظر گرفته نشده است. این تست فقط در مواردی انجام می‌شود که بخواهیم علت کمبود ویتامین B12 را در فردی، تعیین کنیم.

این حالت بستگی به آزمایشگاهِ محل انجام دهنده‌ی تست دارد. این آزمایش به تجهیزات ویژه‌ای نیاز دارد و توسط هر آزمایشگاهی ارائه نمی‌شود. در بعضی از موارد، نمونه خون شما باید به یک آزمایشگاه مرجع ارسال شود و ممکن است چند روز طول بکشد تا نتایج آماده شود.

© 2020 پل ایده آل پارس. تمام حقوق نزد شرکت پل ایده‌ال پارس محفوظ است.

WWW.MEDPIP.COM