آزمایش تعیین حساسیت آنتی بیوتیکی

آزمایش حساسیت برای تعیین اینکه کدام یک از مواد ضد میکروبی از رشد باکتری‌ها یا قارچ‌های ایجاد کننده عفونت خاصی جلوگیری می‌کنند، استفاده می‌شود. نتایج حاصل از این آزمایش به یک پزشک کمک می‌کند تا موثرترین داروها را در درمان عفونت تعیین کنند.

برخی از انواع عفونت‌ها ممکن است نیاز به آزمایش داشته باشند زیرا باکتری‌ها یا قارچ‌های جدا شده از یک عفونت، حساسیت غیرقابل پیش بینی به داروهایی دارند که معمولاً برای درمان آن‌ها استفاده می‌شود. برخی از این نمونه‌ها شامل استافیلوکوک ("استاف") و سودوموناس آئروژینوزا هستند.

بعضی اوقات ممکن است بیش از یک نوع پاتوژن از یک محل آلوده، مانند عفونت زخم جدا شود. برای تعیین اینکه کدام آنتی بیوتیک یا ترکیبات آنتی بیوتیکی در درمان انواع مختلف باکتری‌های عامل عفونت موثرتر باشد، می‌توان از تست حساسیت استفاده کرد.

آزمایش حساسیت معمولاً همزمان با کشت از محل آلوده مانند زخم، ادرار یا کشت خون درخواست می‌شود. با این حال، آزمایش فقط زمانی انجام می‌شود که کشت برای یک یا چند عامل بیماری‌زا مثبت باشد. این آزمایش همچنین ممکن است هنگامی انجام شود که عفونت به درمان پاسخ ندهد تا معلوم شود که آیا پاتوژن مقاومت پیدا کرده است یا خیر و تعیین کند که کدام داروی ضد میکروبی در درمان عفونت موثرتر است.

نتایج آزمایش معمولاً به صورت زیر گزارش می‌شود:

• حساس - به احتمال زیاد، اما تضمین شده نیست که رشد میکروب بیماری‌زا را مهار کند. ممکن است یک انتخاب مناسب برای درمان باشد.

• متوسط یا نیمه حساس ​​- ممکن است در دوز بالاتر یا دوز مکرر موثر باشد، یا فقط در مکان‌های خاص بدن موثر باشد که آنتی بیوتیک نفوذ می‌کند تا غلظت کافی را فراهم کند.

• مقاوم - در جلوگیری از رشد ارگانیسم در یک تست آزمایشگاهی موثر نیست. ممکن است انتخاب مناسبی برای درمان نباشد.

این دسته بندی‌ها بر اساس حداقل غلظت بازدارندگی (MIC) بنا شده‌اند. این کمترین غلظت آنتی بیوتیک است که در جلوگیری از رشد باکتری‌ها موثر است. اگرچه نتایج ممکن است به صورت MIC بیان شود، در واحدهایی مانند میکروگرم در میلی لیتر، آزمایشگاه اغلب تفسیر نتایج را در گزارش گنجانده است (به عنوان مثال حساس، متوسط ​​یا مقاوم).

اگر بیش از یک پاتوژن در یک کشت شناسایی شده باشد، آزمایشگاه نتایج مربوط به هر یک را ارائه می‌دهد.

پزشک داروی مناسبی را از بین آن‌هایی  که در گزارش به‌عنوان "حساس"  قرار گرفته‌اند انتخاب می‌کند. اگر گزینه‌های "حساس" وجود نداشته باشد، یا بیمار به داروهایی در گروه حساس حساسیت داشته باشد، در این صورت پزشک می‌تواند گزینه‌ای را انتخاب کند که به عنوان " نیمه حساس" طبقه بندی شود. این ممکن است به دوز بالاتری و یا به درمان طولانی تری نیاز داشته باشد و همچنین خطر بیشتری برای عوارض جانبی وجود داشته باشد.

یک پاتوژن ممکن است نسبت به تمام داروهایی که معمولاً برای درمان آن نوع عفونت استفاده می‌شود، "مقاوم" باشد. در این صورت، پزشک ممکن است ترکیبی از آنتی بیوتیک‌ها را تجویز کند که با هم کار می‌کنند تا باکتری‌ها را مهار کنند در حالی که هیچ یک به تنهایی موثر نخواهد بود. این روش‌های درمانی دارویی ممکن است گران‌تر باشند و ممکن است مجبور شوند از راه وریدی، گاهی برای مدت زمان طولانی انجام شوند. درمان برخی از عفونت‌های ناشی از باکتری‌های مقاوم بسیار دشوار است.

قبل از شروع هرگونه درمان با داروی ضد میکروبی باید نمونه‌ای برای آزمایش کشت و حساسیت جمع آوری شود، مگر اینکه از این آزمایش برای پایش بر اثربخشی درمان استفاده شود.

کشت‌های باکتریایی معمولاً برای رشد پاتوژن و به‌دست آوردن یک کشت خالص برای انجام آزمایشات بیشتر، به ۴۸- ۲۴ ساعت زمان نیاز دارند. کشت قارچ و میکروب سل ممکن است بسیار بیشتر طول بکشد و۶ تا  ۸ هفته زمان لازم است زیرا این میکروب‌ها رشد بسیار آهسته‌ای دارند. آزمایش تعیین حساسیت سنتی  نیاز به ۲۴-۱۸ ساعت انکوباسیون دارند. سنجش‌های سریع‌تری در دسترس هستند که ممکن است در کمتر از ۲۴ ساعت نتیجه بدهند. آزمایش‌های مولکولی برای تشخیص ژن‌های مقاومت از یک روز تا چند روز متفاوت است.

از آنجا که زمان انتظار برای نتایج، محدودیتی در تست حساسیت است، توسعه روش‌های جدید و سریع‌تر یک زمینه فعال تحقیق است. همانطور که FDA بیشتر این آزمایشات سریع را تأیید می‌کند، در آزمایشگاه‌های میکروب شناسی بالینی به فهرست آزمایشات اضافه می‌شوند.

بله. در شرایط خاص، یک پزشک ممکن است در حالی که یک کشت برای رشد انکوباسیون می‌شود، درمانی را انتخاب کند. در موارد دیگر، پزشک ممکن است بدون درخواست کشت، با استفاده از دانش و تجربه‌ی خود، درمان را شروع کند. در حالی که پیش بینی اینکه کدام میکروب باعث ایجاد عفونت شود غیرممکن است مگر اینکه کشت انجام شود، بعضی از ارگانیسم‌ها بیشتر از بقیه دیده می‌شوند. به عنوان مثال، بیشتر عفونت‌های دستگاه ادراری (UTIs) ناشی از باکتری اشریشیا کلی است. با دانستن این موضوع، یک پزشک ممکن است به الگوهای حساسیت فعلی برای E. coli ، برای انتخاب یک آنتی بیوتیک که احتمالاً در بیشتر موارد موثر است، اعتماد کند.

علاوه بر این، برخی از عفونت‌های تهدید کننده زندگی، مانند مننژیت، وجود دارد که باید سریعاً درمان شوند، بدون اینکه منتظر نتایج کشت باشید. در موارد دیگر، کشت انجام نمی‌شود زیرا ممکن است نمونه‌ای از آن به بدست آوردنی نباشد، مانند اوتیت مدیا (عفونت گوش داخلی). در این موارد، پزشک درمانی را انتخاب می‌کند که شایع‌ترین عوامل بیماری‌زا که باعث این عفونت‌ها می‌شوند را تحت پوشش قرار بدهد.

مقاومت ممکن است ذاتی (طبیعی) یا اکتسابی باشد. مقاومت طبیعی بخشی از خصوصیات طبیعی و ژنتیکی میکروب است. از آنجا که میکروب‌ها خیلی سریع تکثیر می‌شوند. آنها نسل‌های زیادی را در مدت زمان کوتاهی ایجاد می‌کنند. همیشه توانایی ایجاد مقاومت میکروبی در اثر تغییر ژنتیکی (جهش) وجود دارد. اگر این تغییر به میکروب یک مزیت زنده ماندن بدهد، ممکن است به نسل‌های بعدی منتقل شود.

یک مقاومت اکتسابی ممکن است از طریق فرایند انتخاب ایجاد شود. وقتی کسی با داروی ضد میکروبی تحت درمان قرار می‌گیرد، حساس‌ترین میکروب‌ها، میکروب‌هایی هستند که در ابتدا کشته می‌شوند. اگر درمان قبل از، از بین بردن تمام عوامل بیماری‌زا متوقف شود، بازماندگان ممکن است در برابر آن داروی ضد میکروبی خاص مقاومت نشان دهند. دفعه بعدی که در معرض همان دارو قرار بگیرند، ممکن است بی اثر باشد زیرا باکتری‌ها و فرزندان آن‌ها احتمالاً مقاومت در برابر آن داروی ضد میکروبی را حفظ می‌کنند.

مقاومت می‌تواند زمانی گسترش یابد که میکروب‌های مقاوم ماده ژنتیکی خود را با انواع ماده حساس به اشتراک بگذارند. این ممکن است بیشتر در یک بخش مراقبت‌های بهداشتی رخ دهد، جایی که بسیاری از بیماران با داروهای ضد میکروبی درمان می‌شوند. به عنوان مثال، سویه‌های مقاوم باکتری‌ها، مانند استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین (MRSA)، برای چندین دهه در بیمارستان‌ها یک مشکل بوده است و به طور فزاینده‌ای در جامعه رایج شده است.

یک میکروب مقاوم ممکن است به سایر افراد در سراسر جامعه سرایت کند. به محض اینکه سویه‌ای از باکتری‌ها به یک یا چند داروی ضد میکروبی مقاوم شد، تنها راه حل تلاش برای جلوگیری از گسترش آن و تلاش برای یافتن ماده دیگری است که باعث از بین رفتن آن شود. داروهای ضد میکروبی انتخاب دوم یا سوم اغلب گران ترند و با عوارض جانبی بیشتری همراه هستند. این یک چالش است که میکروب‌ها سریعتر از تولید داروهای ضد میکروبی جدید مقاومت می‌کنند، پیچیده می‌شود.

گاهی اوقات از روش‌های مولکولی برای جستجوی تغییراتی (جهش) در مواد ژنتیکی یک میکروب استفاده می‌شود که رشد آن را در حضور برخی داروهای ضد میکروبی امکان پذیر می‌کند. به عنوان مثال، استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین (MRSA) حاوی ژن mecA است که مقاومت را در برابر آنتی بیوتیک‌های متی سیلین، اگزاسیلین، نافسیلین و دیکلوکساسیلین ایجاد می‌کند. تشخیص ژن mecA  با استفاده از یک آزمایش مبتنی بر مولکول امکان تشخیص سریع MRSA قبل از کشت باکتری‌ها را فراهم می‌کند. کسی که این میکروب را در مجاری بینی خود حمل می‌کند می‌تواند از بیماران دیگر در بیمارستان جدا شود تا استافیلوکوک مقاوم به بدن به دیگران منتقل نشود.