آزمایش تومورمارکر CA19-9

 راهنمای سریع تست

آنتی‌ژن سرطانی9-19 (CA 19-9) پروتئینی است که در خون یافت می‌شود.هنگامی که CA 19-9 در سطوح بالا یافت می‌شود، ممکن است نشانگر وجود انواع خاصی از سرطان‌ها یا شرایط غیر سرطانی باشد.

آزمایش CA 19-9 در کنار انواع دیگر آزمایش‌ها، مانند تصویربرداری، برای کمک به تشخیص بیماری، پایش بر پاسخ بیمار به درمان و کمک به تشخیص بازگشت بیماری پس از درمان استفاده می‌شود.

هدف از این آزمایش چیست؟

هدف از آزمایش CA 19-9 اندازه گیری مقدار CA 19-9 در خون است. CA 19-9 نوعی تومور مارکر است. تومور مارکرها موادی هستند که در بافت، خون یا سایر مایعات بدن یافت می‌شوند و ممکن است نشانه سرطان یا شرایط غیرسرطانی خاصی باشند. آزمایش ممکن است به دلایل مختلفی انجام شود، از جمله:

• تشخیص سرطان و سایر شرایط پزشکی: CA 19-9 می‌تواند در نتیجه سرطان پانکراس و سایر سرطان‌های دستگاه گوارش افزایش یابد. همچنین می‌تواند در شرایط غیر سرطانی مانند زخم کبد افزایش یابد. از آنجا که ممکن است تحت تأثیر شرایط متعدد قرار گیرد، این آزمایش به عنوان تنها اقدام برای تشخیص استفاده نمی‌شود. درعوض، اندازه‌گیری‌های CA 19-9 معمولاً با نتایج آزمایش‌های دیگر، مانند تصویربرداری و بیوپسی، برای تشخیص سرطان یا سایر بیماری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
• بررسی و ارزیابی درمان سرطان: برای افرادی که قبلاً مبتلا به سرطان تشخیص داده شده‌اند، کنترل دوره‌ای CA 19-9 می‌تواند به پزشکان در بررسی نحوه پاسخ سرطان به درمان کمک کند. به عنوان مثال، در بیماران مبتلا به سرطان پانکراس، از طریق آزمایش سطح CA 19-9 پس از تشخیص بدست می‌آید. این نتیجه به عنوان یک اندازه گیری پایه در نظر گرفته می شود و می تواند با سطوح بعدی که در طول درمان یا بعد از درمان گرفته می شود مقایسه شود.
• تخمین پیش آگهی سرطان: سطح افزایش CA 19-9، هم در تشخیص اولیه و هم پس از درمان، یکی از عوامل متعددی است که ممکن است به پزشکان در تخمین پیش آگهی بیمار کمک کند. پیش آگهی پیامد احتمالی یک بیماری است و همچنین می تواند تحت تأثیر مواردی مانند مرحله یا وسعت بیماری، شرایطی دیگری که در بیمار وجود دارد و سلامت کلی بیمار باشد.
• نظارت و پایش بر عود سرطان: پزشکان ممکن است از آزمایش CA 19-9 برای بررسی بیماران مبتلا به سرطان لوزالمعده که تحت درمان جراحی قرار گرفته‌اند تا شواهدی مبنی بر عود را بررسی کنند، استفاده کنند. منظور از عود، بازگشت بیماری پس از مدتی است که قابل تشخیص نبوده است.

آزمایش CA 19-9 برای استفاده به عنوان روشی برای غربالگری سرطان توصیه نمی‌شود. غربالگری به جستجوی شواهدی از یک بیماری در زمانی که هیچ علامتی وجود ندارد اشاره دارد.

تفسیر نتایج آزمایش

سطوح CA 19-9 بر حسب واحد در میلی‌متر (U/mL) اندازه‌ گیری می‌شود. گزارش آزمایش همچنین ممکن است شامل تفسیری از اندازه گیری مانند طبیعی یا غیر طبیعی بودن آن باشد.

سطوح نرمال معمولاً بین 37-0 U/mL متغیر است. سطوح CA 19-9 را می توان در افراد سالم بدون هیچ گونه بیماری زمینه‌ای افزایش داد. سطوح بالای CA 19-9 نیز می‌تواند به شرایط مختلفی مرتبط باشد از جمله:

• سرطان‌های پانکراس، روده بزرگ و راست روده، کبد، کیسه صفرا، مجرای صفراوی، معده، آمپول واتر، تخمدان و مثانه
• کولانژیت که عفونت مجاری صفراوی است.
• پانکراتیت که التهاب پانکراس است.
• سیروز کبدی
• انسداد مجرای صفراوی، مانند سنگ کیسه صفرا

از آنجایی که سطوح بالا همیشه نشانه‌ای از یک مشکل سلامتی نیست، تحقیقات هنوز در حال تعیین چگونگی تفسیر تست CA 19-9 برای تشخیص، پیش آگهی و درمان شرایط مختلف است. به این ترتیب، آزمایش CA 19-9 اغلب در کنار انواع دیگر آزمایش استفاده می‌شود.

برای بیماران مهم است که معنای آزمایش CA 19-9 خود را با پزشک خود در میان بگذارند.

روشی که تست CA 19-9 تفسیر می‌شود می‌تواند به هدفی که از انجام تست در نظر بوده است بستگی داشته باشد: تشخیص، پایش و مراقبت، پیش بینی پیش آگهی بیماری، و تشخیص عود بیماری.

تشخیص: به عنوان یک آزمایش تشخیصی، افزایش سطح CA 19-9 ممکن است وجود سرطان یا سایر شرایط را نشان دهد. با این وجود، نباید از آن به عنوان تنها آزمایش برای تشخیص استفاده شود. اندازه‌گیری‌ها معمولاً با نتایج سایر آزمایش‌ها مانند تصویربرداری و بیوپسی تفسیر می‌شوند.

پایش: سطوح CA 19-9 ممکن است به‌طور دوره‌ای در طول درمان یا بعد از درمان سرطان کنترل شود. این می‌تواند به پزشکان کمک کند تا چگونگی پاسخ سرطان بیمار به درمان را بررسی کنند. کاهش سطح CA 19-9 می‌تواند به تایید اثربخشی یک درمان خاص کمک کند. برعکس، افزایش سطح CA 19-9 می تواند نشان دهنده نیاز به تغییر رژیم درمانی باشد.

پیش‌بینی پیش‌آگهی: نتایج آزمایش CA 19-9 ممکن است برای کمک به تخمین پیش‌آگهی سرطان استفاده شود، اما به تنهایی برای این منظور استفاده نمی‌شود. برای برخی از انواع سرطان، بیماران با سطوح بالای CA 19-9 در هنگام تشخیص یا مدت کوتاهی پس از درمان ممکن است پیش آگهی بدتری نسبت به بیماران با سطوح CA 19-9 پایین‌تر داشته باشند.

تشخیص عود: سطوح CA 19-9 که با مقادیر کم شروع می‌شود و بعداً افزایش می‌یابد، می‌تواند نشان‌دهنده سرطانی باشد که پس از تکمیل درمان بیمارعود کرده است. افزایش سطح CA 19-9 معمولاً مقدم بر سایر شواهد بیماری است که در آزمایشات تصویربرداری مانند اسکن CAT یا MRI مشاهده می‌شود. با این وجود، افزایش CA 19-9 همیشه نشان دهنده عود نیست، بنابراین تأیید پیشرفت بیماری باید با مطالعات تصویربرداری یا بیوپسی دنبال شود.

از آنجایی که سطوح CA 19-9 بر اساس موقعیت خاص تفسیر می‌شوند، پزشک به بهترین وجه می‌تواند اهمیت نتیجه آزمایش CA 19-9 را توضیح دهد.

سوالاتی از پزشک در مورد نتایج آزمایش

هنگامی که آزمایش CA 19-9 خود را با پزشک خود مرور می‌کنید، برخی از سؤالات زیر ممکن است به شما در درک بهتر اهمیت این آزمایش در مورد خود کمک کند:

نتایج آزمایش CA 19-9 من چگونه با تشخیص و مراقبت من مرتبط است؟

آیا باید علاوه بر آزمون CA 19-9 آزمایش دیگری انجام دهم؟

چند بار پس از تکمیل درمان، آزمایش CA 19-9 انجام خواهم داد؟

اگر سطح CA 19-9 من بعد از درمان افزایش یابد چه اتفاقی می افتد؟

آیا همه آزمایش‌های CA 19-9 من از یک روش آزمایشگاهی استفاده می‌کنند؟