جهت تعیین غلظت تئوفیلین یا کافئین در خون برای رسیدن به دوز مناسب و حفظ سطح درمانی آن‌ها؛ همچنین برای تعیین مسمومیت احتمالی، از این آزمایش استفاده می‌شود.
در شروع درمان دارویی و در فواصل منظم برای کنترل غلظت دارو؛ همچنین هنگامی که وجود آن در بدن مشخص شد، برای تشخیص غلظت کم یا زیاد (بالقوه سمی) آن از این آزمایش استفاده می‌شود.
نمونه خون وریدی یا در نوزادان از طریق پاشنه پا، نمونه‌ی خون قبل از مصرف دوز بعدی دارو، یعنی هنگامی که انتظار می‌رود غلظت دارو در پایین‌ترین سطح خونی باشد جمع‌آوری می‌گردد.
خیر
تئوفیلین و کافئین داروهایی هستند که تنفس را تسهیل و تحریک می‌کنند (از گروه داروئی متیل گزانتین‌ها، داروهای گشاد کننده‌ی برونش هستند). این آزمایشات میزان تئوفیلین یا کافئین را در خون اندازه‌گیری می‌کنند تا به ایجاد دوز مناسب، حفظ سطح درمانی و ارزیابی غلظت سمی کمک کنند.
تئوفیلین یکی از چندین دارویی است که ممکن است توسط کودکان و بزرگسالان مبتلا به آسم و بزرگسالانی که به بیماری انسداد ریوی مزمن (COPD) مبتلا هستند، استفاده شود. این ماده یک گشاد کننده برونش است و عملکرد آن برای شل کردن عضلات در ریه‌ها است. تئوفیلین در یک پنجره درمانی باریک عمل می‌کند که در آن غلظت بسیار کم، بی‌اثر است و مقادیر زیادی از آن می‌تواند باعث مسمومیت شود. فرمولاسیون‌های کوتاه اثر و طولانی اثر آن برای درمان آسم در دسترس هستند.
سمیت حاد تئوفیلین با ضربان قلب سریع و حالت تهوع ظاهر می‌شود. سمیت مزمن تئوفیلین با افزایش خطر تشنج و ریتم‌های غیر طبیعی در قلب (دیس ریتمی‌های قلبی) همراه است. مسمومیت حاد و مزمن می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد.
کافئین غالباً برای بزرگسالان به عنوان تسکین دهنده درد (ضد درد)، داروهای میگرن و برای هوشیاری و یا بیداری استفاده می‌شود. این دارو همچنین داروی ترجیحی برای درمان آپنه در نوزادان نارس است که دچار توقف در تنفس شده‌اند. آپنه میزان اکسیژن موجود در بدن را به خطر می‌اندازد. این یک بیماری شایع و جدی در نوزادان نارس است که باید سریعا تحت درمان و نظارت دقیق قرار گیرد. در حالی که هر دو دارو می‌توانند رخدادهای آپنه را کاهش دهند، کافئین عوارض جانبی کمتری نسبت به تئوفیلین دارد و بنابراین خطر سمیت کمتری دارد و در دوزهای بسیار بالا علائمی شبیه به علائم سمیت تئوفیلین مشاهده می‌شود.
ایجاد و حفظ دوزهای درمانی می‌تواند یک چالش باشد و ممکن است نیاز به کنترل سطح تئوفیلین و کافئین باشد زیرا دامنه غلظت‌هایی که داروها موثر هستند اما سمی نیستند، بسیار کم است و در بعضی موارد دوز داده شده همیشه با غلظت‌های آن در خون، ارتباط ندارد.
سرعت فرآوری داروها توسط بدن (متابولیزه شدن) در افراد مختلف متفاوت است. متابولیسم در افراد بسیار جوان و افراد سالخورده کاهش یافته و در افراد سیگاری افزایش می‌یابد. سطح دارو ممکن است تحت تأثیر شرایط زمینه‌ای مانند ذات الریه، بیماری کبد، کم کاری تیروئید و عفونت یا بیماری حاد باشد. بسیاری از داروها با متابولیسم تئوفیلین و کافئین وارد واکنش می‌شوند و تداخل می‌کنند و ممکن است میزان متابولیسم آن را کم یا زیاد کنند.
آزمایش تئوفیلین و کافئین برای کنترل میزان داروها در خون برای ایجاد دوزهای مناسب، حفظ سطح درمانی و ارزیابی سمیت استفاده می‌شود.
تئوفیلین معمولا در سطح حداقلی تجویز می‌شود ( قبل از دوز بعدی که انتظار می‌رود غلظت در پایین‌ترین سطح باشد). اگر پزشک مشکوک باشد که شخصی ممکن است دچار مسمومیت با تئوفیلین شده باشد، ممکن است این آزمایشات نیز انجام شود. در صورت داشتن سطوح تئوفیلین بالا، ممکن است طی یک دوره زمانی یک سری از نمونه‌های خون جمع‌آوری و آزمایش شود تا به غلظت‌های درمانی مورد نظر رسیده شود.
از سطح کافئین خون به طور معمول برای نظارت بر درمان همانند آزمایش‌های تئوفیلین استفاده‌نمی شود. معمولا نوزادانی که کافئین دریافت می‌کنند از نظر بالینی از نظر آپنه و علائم مسمومیت تحت کنترل قرار می‌گیرند و اثرات فیزیولوژیکی دارو از نزدیک مشاهده می‌شود. اکثر کسانی که تحت درمان قرار می‌گیرند بدون نیاز به کنترل سطح کافئین خون به دوزهای استاندارد دارو پاسخ می‌دهند. این آزمایش در درجه اول در صورتی انجام می‌شود که نوزادی مطابق انتظار، به درمان پاسخ نداده یا کودک نشانه‌هایی از مسمومیت را نشان دهد. از آنجا که دوزهای روزانه و نیمه عمر طولانی در نوزاد نارس به طور کلی منجر به سطح داروی پایدار می‌شود، نمونه جمع‌آوری شده معمولا یک سطح تصادفی است، نه یک سطح پایه.
هنگام شروع درمان تئوفیلین، آزمایش تئوفیلین ممکن است چندین بار برای تنظیم دوز در صورت لزوم، تا رسیدن به سطوح درمانی، درخواست شود. این آزمایش ممکن است زمانی درخواست شود که علائمی وجود داشته باشد که پزشک این علائم را ناشی از سمیت تئوفیلین می‌داند و یا در زمانی که بیمار مطابق انتظار به درمان پاسخ نمی‌دهد.
هنگامی که یک تغییر قابل ملاحظه در وضعیت سلامتی را تجربه می‌کنید و یا وقتی دارویی را که متابولیسم تئوفیلین را تحت تأثیر قرار می‌دهد، شروع می‌کنید و یا مصرف آن را متوقف می‌کنید، ممکن است پزشک آزمایش را درخواست کند.
علائم مرتبط با مسمومیت حاد تئوفیلین ممکن است شامل موارد زیر باشد:
هر زمان که نوزاد نارس مطابق انتظار به درمان پاسخ نمی‌دهد و یا هر زمانی که نوزاد علائمی را نشان می‌دهد که پزشک معالج آن را به افزایش سطح کافئین مربوط می‌داند، ممکن است آزمایش کافئین انجام شود. علائم و نشانه‌های مرتبط با میزان بالای کافئین در یک نوزاد ممکن است شامل موارد زیر باشد:
غلظت درمانی برای تئوفیلین، هنگامی که به عنوان ماده گشاد کننده برونش برای درمان آسم استفاده می‌شود، به طور کلی ۵ تا ۱۵ میکروگرم در میلی لیتر (۲۸-۸۳ میکرومول در لیتر) برای بزرگسالان، و ۵ تا ۱۰ میکروگرم در میلی‌لیتر (۲۸-۵۵ میکرومول در لیتر) برای بچه‌ها و نوزادان در نظر گرفته می‌شود. سطح بیش از ۲۰ میکروگرم در میلی لیتر (۱۱۱ میکرومول در لیتر) سمی در نظر گرفته می‌شود. برخی از افراد ممکن است عوارض جانبی قابل توجهی را در غلظت‌های کمتر از ۲۰ میکروگرم در میلی‌لیتر (۱۱۱ میکرومول در لیتر) تجربه کنند. هنگامی که از تئوفیلین برای درمان آپنه در نوزادان نارس استفاده می‌شود، دامنه درمانی ۶-۱۱ میکروگرم در میلی‌لیتر (۳۳-۶۱ میکرومول در لیتر) است.
غلظت درمانی برای کافئین برای درمان آپنه نوزاد نارس بسیار گسترده‌تر است و برابر با ۵ تا ۲۰ میکروگرم در میلی‌لیتر (۲۵-۱۰۳ میکرومول در لیتر) می‌باشد، در حالی که غلظت‌های بیشتر از ۲۰ میکروگرم در میلی لیتر (۱۰۳ میکرومول در لیتر) سمی محسوب می‌شوند و بیشتر از ۵۰ میکروگرم در میلی‌لیتر (۲۵۷ میکرومول در لیتر) مقادیر بحرانی در نظر گرفته می‌شود.
مقادیر کم تئوفیلین و کافئین ممکن است نشان‌دهنده این موضوع باشد که دارو برای فرد آزمایش شده به سطح درمانی نرسیده است و داروی کافی برای تاثیر در بدن وجود ندارد.
سطح خونی در محدوده درمانی به این معنی است که بیمار از علائم بیماری رهائی می‌یابد و در اکثر افراد عوارض جانبی قابل توجه دیده نمی‌شود. عوارض جانبی و خطر تشنج با غلظت بیشتر این داروها، افزایش می‌یابد.
با در دسترس بودن سایر درمان‌های موثرتر و با سمیت کمتر برای بیماری آسم، استفاده از تئوفیلین به عنوان یک گشاد کننده برونش کاهش یافته است. تئوفیلین هنوز در سرتاسر ایالات متحده استفاده می‌شود اما به طور کلی اولین انتخاب درمانی نیست.
در نوزادان مقدار قابل توجهی از دوز تئوفیلین (۸.۵ درصد) به کافئین متابولیزه می‌شود. این حالت در کودکان و بزرگسالان به مراتب کمتر اتفاق می‌افتد. در مواردی که غلظت تئوفیلین در محدوده درمانی باشد اما نوزاد علائم سمیت را نشان می‌دهد، باید سطح کافئین تعیین شود. به همین ترتیب تئوفیلین یکی از متابولیت‌های کافئین است.
تئوفیلین می‌تواند طیف گسترده‌ای از داروها و ترکیبات را تحت تأثیر قرار داده و یا برعکس تحت تأثیر آن‌ها قرار گیرد. وقتی پزشک تئوفیلین را تجویز می‌کند، برای شما مهم است که تمام داروهای تجویز شده و نیز داروهای بدون نسخه را که مصرف می‌کنید، از جمله داروهای ضد بارداری خوراکی و سایر مکمل‌های گیاهی مانند اکیناسه، بابونه و ژنکو (درخت کهن دار، گیاه بومی و داروئی خاور دور)، با پزشک مطرح کرده و مشورت کنید. پزشک همچنین می‌خواهد از مقدار کافئین و الکلی که مصرف می‌کنید و همچنین از سیگار کشیدن یا عدم آن مطلع شود.
بله؛ این بخش مهمی از سابقه پزشکی شما است و در سایر برنامه‌های درمانی تأثیر خواهد داشت.
در بیشتر موارد کافئین یک درمان کوتاه مدت است که برای چند هفته انجام می‌شود تا زمانی که کودک بالغ شود و از وقفه های آپنه جلوگیری کند.
آدرس: تهران، خیابان استاد مطهری، بعد از خیابان مفتح، خیابان جهانتاب، خیابان نقدی، پلاك ۱۲، طبقه اول
کد پستی: ۱۵۷۶۶۳۵۷۱۴
صندوق پستی: ۱۵۸۷۵۹۴۸۳
تلفن: ۰۲۱۸۸۵۴۵۹۲۲
فکس: ۸۸۷۶۷۱۵۹ - ۸۸۷۶۵۵۶۱