برای تشخیص عفونت با بوردتلا پرتوسیس که موجب پرتوسیس یا سیاه سرفه می‌شود.
خیر.
پرتوسیس که معمولاً سیاه سرفه نامیده می‌شود، عفونت تنفسی است که توسط باکتری بوردتلا پرتوسیس ایجاد می‌شود. این باکتری‌ها بسیار مسری هستند و از طریق سرفه و عطسه و تماس نزدیک از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شوند. آزمایش سیاه سرفه برای تشخیص عفونت با بوردتلا پرتوسیس انجام می‌شود.
دوره کمون یعنی زمان بین عفونت با باکتری و بروز علائم و نشانه‌ها از چند روز تا سه هفته متفاوت است.
بوردتلا پرتوسیس معمولاً باعث عفونت طولانی مدت و سه مرحله‌ای می‌شود:
مرحله نقاهت و بهبودی: در مرحله سوم، دفعات و شدت سرفه شروع به كاهش می‌كند و طی دو تا سه هفته بعد كاهش می‌یابند.
سیاه سرفه گاهی ممکن است منجر به عوارضی شود که نیاز به بستری شدن در بیمارستان خصوصاً برای نوزادان داشته باشد و ممکن است شامل آپنه (۶۱٪) یا ذات الریه (۲۳٪) یا بندرت تشنج (۱٪)، بیماری یا آسیب مغزی (آنسفالوپاتی) (حدود ۰/۳٪) ) یا مرگ (۱٪) باشد.
سیاه سرفه قبلاً در ایالات متحده بسیار شایع بود و در جریان طغیان‌های بیماری که هر چند سال یکبار اتفاق می‌افتاد حدود ۲۰۰۰۰۰ نفر به آن مبتلا می‌‍شدند. از زمان معرفی واکسن سیاه سرفه و واکسیناسیون گسترده نوزادان، این تعداد به شدت کاهش یافته است.
برای دستیابی به جزئیات بیشتر در مورد واکسن سیاه سرفه، به سایت مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) مراجعه کنید: Summary of Vaccine Recommendations
نکته مهم اینکه عفونت قبلی با عامل بیماری یا انجام واکسیناسیون کامل برای سیاه سرفه از ابتلای مجدد شما به بیماری جلوگیری نمی‌کند زیرا آنها مصونیت مادام العمر یا محافظت در برابر عفونت مجدد را ایجاد نمی‌کنند. افراد کاملاً واکسینه شده که به بوردتلا پرتوسیس مبتلا شده‌اند، ممکن است دچار عفونت با شدت کمتری، با سرفه مداوم، اما بدون سرفه‌های حمله‌ای کلاسیک شوند.
شیوع دوره‌ای سیاه سرفه در نوزادان واکسینه نشده، نوجوانان و بزرگسالان هنوز در ایالات متحده رخ می‌دهد.
طبق گزارش‌های مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) هر ساله ۱۰ تا ۴۰ هزار مورد سرفه سیاه گزارش می‌شود. در آخرین طغیان گزارش شده بیش از ۴۸۰۰۰ مورد سیاه سرفه در سال ۲۰۲۱ گزارش شده است و موارد زیادی هست که احتمالا گزارش نشده است.
آزمایشات تشخیصی برای سیاه سرفه
از آنجا که علائم اولیه سیاه سرفه به ویژه در مرحله نزله‌ای، اغلب از علائم سرماخوردگی یا سایر بیماری‌های تنفسی مانند برونشیت، آنفلوانزا (فلو) یا در کودکان، ویروس سنسیشیال تنفسی (RSV)، قابل تشخیص نیست. آزمایش برای کمک به شناسایی عفونت لازم است.
چند روش آزمایشی برای تشخیص سیاه سرفه وجود دارد و نوع آزمایش درخواستی پزشک معالج شما تا حد زیادی به مدت زمان بروز علائم بستگی دارد.
این آزمایشات آنتی بادی‌های تولید شده توسط سیستم ایمنی بدن در پاسخ به بوردتلا پرتوسیس را تشخیص می‌دهد. آزمایش آنتی بادی آزمایش ارجح نیست زیرا روشی غیر مستقیم برای شناسایی عفونت است. این نوع آزمایش در بیمارانی که بیش از ۳ الی ۴ هفته از دوره بیماری آنها گذشته است بیشترین کاربرد را دارد.
طبق اظهار نظر CDC، از ۲ تا ۸ هفته پس از شروع سرفه می‌توان از سرولوژی استفاده کرد و در برخی موارد تا ۱۲ هفته پس از شروع نیز می‌تواند مفید باشد.
چگونه نمونه برای آزمایش جمع آوری می‌شود؟
جمع‌آوری مناسب نمونه‌های مورد نظر برای دستیابی به نتایج دقیق اهمیت دارد. برای کشت باکتریایی یا آزمایش PCR، یک سواب نازوفارنکس یا آسپیره بینی جمع آوری می‌شود.
برای آزمایشات سرولوژی (جستجوی آنتی بادی ضد باکتری‌ها)، نمونه خون لازم است.
طرز تهیه نمونه با استفاده از سواب نازوفارنکس به این صورت است که سر بیمار را بطرف عقب گرفته و سواب را بداخل یکی از سوراخ‌های بینی فرو کرده و ادامه می‌دهیم تا بیمار مقاومت کند. سپس به‌مدت چند ثانیه اجازه می‌دهیم سواب در جای خود بماند و بعد چند بار آن را چرخانده تا تعدادی از سلول‌ها به آن بچسبند و سپس سواب را خارج می‌کنیم. این عمل دردناک نیست اما باعث تحریک انتهای بینی و اشکریزش و سرفه کردن می‌شود.
برای آسپیره از بینی، از یک سرنگ برای وارد کردن مقدار کمی سالین استریل به مجرای بینی استفاده می‌شود و سپس از مکش آرام استفاده می‌شود مایع حاصل را جمع‌آوری کنند. برای آزمایش آنتی بادی، از نمونه خون وریدی استفاده می‌شود.
آزمایش‌های سرفه سیاه برای تشخیص عفونت بوردتلا پرتوسیس استفاده می‌شود. نکته مهم این است که تشخیص و درمان به موقع از شدت علائم می‌کاهد و از گسترش بیماری جلوگیری می‌کند.
وقتی علائم و نشانه‌هایی وجود دارد که عفونت سیاه سرفه را مطرح می‌کنند، ممکن است آزمایش‌های مربوط به سیاه سرفه درخواست شود. در حالات زیر پزشک معالج شما ممکن است به عفونت سیاه سرفه مشکوک شوند:
سرفه‌ی دارای صدای دمی (ووپ) کلاسیک
وجود علائم سرماخوردگی در فردی که با بیمار مبتلا به سیاه سرفه در ارتباط نزدیک بوده باشد.
در حالتی که شیوع یا طغیان سیاه سرفه در جامعه شناخته شده است.
تست PCR:
کشت:
یک کشت مثبت برای سیاه سرفه ارزش تشخیصی دارد. مشابه PCR، یک کشت منفی سیاه سرفه را رد نمی‌کند. نتایج کشت به جمع‌آوری نمونه مناسب و حمل و نقل بستگی دارد، اینکه چه مدت قبل از جمع آوری نمونه علائم داشته‌اید و آیا قبل از جمع‌آوری نمونه درمان آنتی بیوتیکی قبلی وجود داشته است.
هر دو آزمایش کشت و PCR با پیشرفت بیماری کمتر مثبت می‌شوند. با آزمایش خون، آنتی بادی IgG سیاه سرفه در کسانی که واکسینه شده‌اند یا عفونت قبلی داشته‌اند وجود خواهد داشت. آنتی بادی IgM و IgA ممکن است واکسیناسیون یا عفونت اخیر را نشان دهد و فقط برای مدت کوتاهی (۲-۳ ماه) وجود دارد. آزمایش خون به طور معمول برای تشخیص سیاه سرفه توصیه نمی‌شود و بعد از حدود ۳-۴ هفته از بروز علائم بسیار مفید است.
سیاه سرفه با آنتی بیوتیک درمان می‌شود، که به رفع عفونت و جلوگیری از گسترش بیماری کمک می کند. درمان افرادی که تماس نزدیک با بیمار مبتلا به سیاه سرفه داشته‌اند نیز ممکن است برای جلوگیری از شیوع عفونت توصیه شود.
سه فرمولاسیون مختلف واکسن سیاه سرفه در دسترس است، به طور معمول در ترکیب با واکسن کزاز و دیفتری (DPT).
واکسیناسیون به صورت یک سری تزریق ها به نوزادان داده می‌شود. کودکانی که دوره واکسیناسیون را کامل نکرده‌اند بیشتر در معرض خطر ابتلا قرار دارند.
حتی برخی از افراد واکسینه شده ممکن است هنوز توسط بوردتلا پرتوسیس مبتلا شوند، اما بیماری با علایم و نشانه‌های خفیف تری در آنها بروز می کند.
به زنان باردار توصیه می‌شود برای جلوگیری از انتقال سیاه سرفه به نوزادان خود مجددا واکسینه شوند. به پدربزرگ و مادربزرگ و سایر افرادی که با نوزاد متولد شده در ارتباط هستند نیز توصیه می‌شود دوباره واکسینه شوند.
مسافران بین المللی باید توجه داشته باشند که بسیاری از کشورهای دارای منابع محدود برنامه‌های واکسیناسیون گسترده‌ای برای سیاه سرفه ندارند. نوزادانی که دوره واکسیناسیون خود را کامل نکرده‌اند و افرادی که اخیراً واکسن تقویت کننده تزریق نکرده‌اند ممکن است در معرض خطر ابتلا به سیاه سرفه قرار گیرند.
سواب حلق قابل قبول نیست. در طی عفونت سیاه سرفه، باکتری‌ها در پشت بینی یافت می‌شوند، نه در حلق یا قسمت جلوی بینی.
خیر. هیچ آزمایش تشخیصی ساده و سریعی، برای سیاه سرفه وجود ندارد. به تجهیزات ویژه ای نیاز دارد و معمولاً در آزمایشگاههای بالینی انجام می‌شود. همه آزمایشگاه‌ها این آزمایش را انجام نمی‌دهند و ممکن است لازم باشد نمونه‌ها به آزمایشگاه بهداشت عمومی ارسال شوند.
پزشکان موظف هستند که سیاه سرفه را به ادارات بهداشت محلی گزارش دهند، تا نقطه شیوع ردیابی شود و اقدامات لازم مانند واکسیناسیون و درمان مناسب آنتی بیوتیکی برای پیشگیری از شیوع و گسترش انجام شود.
بوردتلا پاراپرتوسیس باکتریهایی هستند که می‌توانند به همان حالت بوردتلا پرتوسیس انسان را آلوده کند، اما این عفونت معمولاً بیماری تنفسی خفیف تری ایجاد می‌کند. روش های کشت و آزمایش PCR می تواند بوردتلا پاراپرتوسیس را از بوردتلا پرتوسیس تشخیص داده و از هم جدا کند، و هر دو معمولاً مورد آزمایش قرار می‌گیرند زیرا علائم و نشانه‌ها ممکن است در افراد مبتلا به هر دو عفونت مشابه باشد. آزمایش خون ممکن است آنتی بادی‌های بوردتلا پاراپرتوسیس را تشخیص ندهد و هیچ واکسنی برای جلوگیری از عفونت بوردتلا پاراپرتوسیس وجود ندارد.
آنتی بادی فلورسنت مستقیم (DFA) روش آزمایشی است که برای تشخیص سیاه سرفه دیگر توصیه نمی‌شود یا به طور روتین در آزمایشگاههای بالینی در دسترس نیست. این روش نسبت به روش کشت یا PCR حساسیت و اختصاصیت کمتری دارد.