آزمایش خون مخفی در مدفوع

هدف و کاربرد اصلی آزمایش‌های خون مخفی در مدفوع (هر کدام از روش‌های FIT و FOBT) غربالگری پولیپ روده بزرگ یا تشخیص زودرس سرطان روده بزرگ در افراد با میزان خطر متوسط ​​است. وجود خون در مدفوع ممکن است تنها نشانه‌ی زودرس سرطان روده بزرگ باشد. در صورت تشخیص زود هنگام، درمان می‌تواند بلافاصله شروع شود و شانس معالجه را بهبود بخشد. افرادی که در معرض خطر متوسط برای این سرطان قرار می‌گیرند شامل افرادی هستند که سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ ندارند و یا  بیماری‌های ژنتیکی خاصی ندارند.

با توجه به نظر گروه ویژه خدمات پیشگیرانه ی ایالات متحده، روش FIT به gFOBT ترجیح داده می‌شود زیرا در تشخیص سرطان بهتر عمل می‌کند و قبل از آزمایش به محدودیت‌های رژیم غذایی احتیاج ندارد.

برای افرادی که بیشتر در معرض خطر برای سرطان روده بزرگ هستند، معمولاً کولونوسکوپی برای غربالگری توصیه می‌شود زیرا دقیق‌ترین و کامل‌ترین روش غربالگری موجود است. برای جزئیات بیشتر به مقاله سرطان روده بزرگ یا مقالات غربالگری سلامت برای بالغین و بزرگسالان ۵۰ سال به بالا مراجعه کنید.

استفاده‌ی دوم از آزمایش خون مخفی برای کمک به تعیین علت کم خونی با علت نامشخص است. یعنی اینکه کم خونی که در یک فرد بوجود آمده آیا به دلیل از دست دادن خون از طریق دستگاه گوارش است یا علت دیگری ممکن است داشته باشد، بعنوان مثال ممکن است یک زخم خونریزی دهنده در مجاری گوارشی وجود داشته باشد که موجب از دست رفتن خون بصورت مزمن شده باشد. اگر کسی علائم و نشانه های کم خونی مانند خستگی، کم بودن سطح هموگلوبین و هماتوکریت و یا مدفوع تیره غیرمعمول را داشته باشد، در آن‌صورت پزشک ممکن است آزمایش جستجوی خون مخفی در مدفوع را درخواست کند. همانطور که در بالا ذکر شد، آزمایش خون مخفی می‌تواند خون را از هر قسمت از دستگاه گوارش تشخیص دهد، در حالی که تست شیمیائی خون مخفی (FIT) در موارد خونریزی از قسمت تحتانی دستگاه گوارش قابل اطمینان‌تر است.

انجمن سرطان آمریكا (ACS)، و گروه ویژه خدمات پیشگیرانه‌ی ایالات متحده و کارگروه خدمات پیشگیری آمریكا (USPSTF) هنگامی كه آزمایش خون مخفی (FIT یا FOBT) را به عنوان روش غربالگری برای سرطان روده بزرگ انتخاب می‌كنید، آزمایش سالانه را توصیه می‌كنند. ACS توصیه می‌کند افراد با خطر متوسط، ​​غربالگری را از ۴۵ سالگی آغاز کنند. MSTF و USPSTF توصیه می‌کنند که غربالگری سرطان روده بزرگ از ۵۰ سالگی آغاز شود.

زمانی که کسی دچار کم خونی بدون علت است و ممکن است به علت خونریزی در دستگاه گوارش ایجاد شود، ممکن است پزشک آزمایش FOBT را درخواست کند.

آزمایش منفی خون مخفی مدفوع، به معنی عدم وجود خون در مدفوع در زمان آزمایش است.

برای FIT، یک نتیجه مثبت نشان دهنده خونریزی غیرطبیعی در قسمت تحتانی دستگاه گوارش است. این خونریزی می‌تواند ناشی از سرطان روده بزرگ باشد، و یا علت‌های دیگری مانند زخم، پولیپ یا بواسیر داشته باشد.

برای FOBT مبتنی بر گایاک، یک نتیجه آزمایش مثبت نشان می‌دهد که ممکن است خونریزی غیرطبیعی در جایی از دستگاه گوارش رخ دهد. این از دست دادن خون می‌تواند به دلیل سرطان روده بزرگ یا تومورهای سرطانی باشد. همچنین می‌تواند به دلیل پولیپ‌های خوش خیم، زخم، دیورتیکولوز، بیماری التهابی روده، بواسیر یا خون بلعیده شده در اثر خونریزی لثه یا خون ریزی از بینی باشد.

به هر حال نتیجه مثبتی که از هر کدام از روش‌ها بدست آمده باشد نیاز به پیگیری دارد. این پیگیری معمولاً شامل تصویربرداری مستقیم از روده بزرگ و راست روده است. معمولا کولونوسکوپی  توصیه می‌شود زیرا امکان بررسی روده بزرگ و برداشتن پولیپ‌های پیش سرطانی و یا نواحی سرطانی را که پیدا می‌شود، فراهم می‌کند.

خونریزی، به ویژه از پولیپ و تومور، متناوب است، بنابراین خون در همه نمونه‌های مدفوع به طور یکنواخت توزیع نمی‌شود. گرفتن چندین نمونه در روزهای مختلف احتمال تشخیص خونریزی متناوب را افزایش می‌دهد. این به ویژه در مورد FOBT صدق می‌کند. FIT حساس‌تر است، بنابراین با این روش، یک نمونه معمولاً قابل قبول تلقی می‌شود.

 اگر سرطان یا پولیپ‌ها در طول زمانِ نمونه‌گیری خونریزی نکنند، یک آزمایش خون مخفی (FIT یا FOBT) می‌تواند نتیجه منفی کاذب بدهد.

 در صورت عدم وجود پولیپ یا سرطان روده بزرگ، در صورت خونریزی از منابع دیگر مانند بواسیر، زخم و بیماری التهابی روده، ممکن است نتیجه مثبت کاذب بدست آید. FIT و FOBT را می‌توان در افراد مبتلا به اختلالات شایع هموگلوبین (هموگلوبینوپاتی‌ها) مانند بیماری سلول داسی شکل انجام داد.

یک آزمایش ترکیبی DNA-FIT برای مدفوع وجود دارد. این آزمایش خون مخفی و برخی تغییرات ژنتیکی را در سلول‌های سرطانی که در مدفوع ریخته می‌شوند، تشخیص می‌دهد. دستورالعمل‌های کارگروه چند جامعه‌ای آمریکا در مورد سرطان روده بزرگ، DNA-FIT مدفوع را به عنوان آزمایش ردیف ۲ توصیه می‌کنند. این یک تست ردیف ۲ است زیرا در مقایسه با تست‌های ردیف ۱، یعنی کولونوسکوپی و تست شیمیائی خون مخفیِ سالانه دارای معایبی است. (برای جزئیات بیشتر در مورد گزینه‌های غربالگری به مقاله سرطان روده بزرگ مراجعه کنید.) اگر روش غربالگری DNA-FIT را انتخاب کردید، توصیه می‌شود که در صورت دریافت نتایج منفی، هر ۳ سال یک بار آن را تکرار کنید.

 بله. آزمایش های تصویربرداری وجود دارد که ممکن است برای تشخیص پولیپ های پیش سرطانی و سرطان روده بزرگ استفاده شود. یکی از این روش ها ممکن است به جای غربالگری سالانه با آزمایش خون مخفی مدفوع انتخاب شود:

• کولونوسکوپی توسط اکثر سازمان‌های بهداشتی به عنوان روش ترجیحی غربالگری سرطان روده بزرگ توصیه می‌شود. این روش شامل بررسی دقیق رکتوم و کل روده بزرگ با استفاده از یک لوله انعطاف پذیر است. اگر پولیپ یا نواحی بالقوه سرطانی پیدا شود، ممکن است در طی انجام عمل کولونوسکوپی برداشته شود و توسط آسیب شناس از نظر سرطان بررسی گردد. کولونوسکوپی برای افراد با خطر متوسط هر ۱۰ سال یکبار توصیه می‌شود. با این حال کولونوسکوپی به آمادگی قابل توجهی نیاز دارد، روشی تهاجمی است و بسیار گران‌تر از آزمایش خون مخفی در مدفوع است. در افرادی که نتایج غیر طبیعی در آزمایش‌های غربالگری مانند FOBT بدست می‌آید، در مرحله ی بعد از کولونوسکوپی به عنوان آزمایش تشخیصی سرطان روده بزرگ استفاده می‌شود.
• سیگموئیدوسکوپی معاینه رکتوم و قسمت تحتانی روده با وسیله‌ای مجهز به نور است. همچنین امکان برداشتن هرگونه پولیپ را فراهم می‌کند. اگر این روش غربالگری انتخاب شده باشد، هر ۵ تا ۱۰ سال یک بار توصیه می‌شود.
• CT کولونوسکوپی (کولونوسکوپی مجازی) یک روش کم تهاجم است که از توموگرافی کامپیوتری (سی تی اسکن) برای تجسم کل روده بزرگ استفاده می‌کند. فاصله غربالگری توصیه شده ۵ سال است.
• کولونوسکوپی کپسولی روشی است که از کپسولی به اندازه یک کپسول ویتامین (که اندکی بزرگ‌تر از کپسول‌های داروئی معمولی است) استفاده می‌شود که بلعیده می‌شود و حاوی یک دوربین بی‌سیم است که هنگام عبور از دستگاه گوارش، تصاویر را منتقل می‌کند. هنوز شواهد کافی در مورد کیفیت این روش وجود ندارد و به طور گسترده در دسترس نیست. اگر برای غربالگری انتخاب شود، باید هر ۵ سال یک بار انجام شود.

 چندین آزمایش FOBT خانگی در دسترس است و اگرچه نسبتاً حساس هستند، ممکن است پزشکِ معالجِ شما آزمایش انجام شده توسط آزمایشگاه‌ها را ترجیح دهد. متخصصان آزمایشگاه در تفسیر نتایج تجربه‌ی بیشتری دارند و با منابع و علل نتایج منفی کاذب و مثبت کاذب آشنایی بیشتری دارند.

FOBT یا FIT ممکن است قبل و یا بعد از معاینه‌ی انگشتی مقعد برای نشان دادن هر گونه رشد بافتی که ممکن است در رکتوم وجود داشته باشد انجام شوند. معاینه انگشتی مقعد در درجه اول برای بررسی غده پروستات در مردان انجام می‌شود اما امکان معاینه بخش تحتانی راست روده، لگن و شکم را نیز فراهم می‌کند. با این حال، بیشتر سرطان‌های روده بزرگ فراتر از محدوده تشخیصِ معاینه‌ی انگشتی مقعد هستند.

توصیه می‌شود که نتیجه‌ی FOBT یا FIT مثبت توسط کولونوسکوپی دنبال شود، که پزشک را قادر می‌سازد کل روده بزرگ را معاینه کرده و پولیپ‌های پیش سرطانی یا مناطق سرطانی را شناسایی و حذف کند.