Logo

آزمایش اجسام کتونی خون

اسامی مترادف: کتون‌های سرم ، کتون‌های پلاسما ، بتا هیدروکسی بوتیرات ، اجسام کتونی ، اسید بتا هیدروکسی بوتیریک ، استواستات ، اسید استو استیک ، استون

چرا آزمایش انجام می شود؟

  • برای تعیین میزان اجسام کتونی در خون (استو استات، بتا-هیدروکسی بوتیرات و استون)  
  • برای کمک به تشخیص مشکلات تهدید‌کننده زندگی مانند کتواسیدوز دیابتی یا کتواسیدوز الکلی 

چه زمانی باید آزمایش انجام شود؟

هنگامی که علائمی وجود دارد که حالت کتواسیدوز را مطرح می‌کند، مانند افزایش ادرار، تشنگی بیش از حد، کمبود آب بدن (دهیدراسیون)، تنفس سریع و تنگی نفس

نمونه مورد نیاز ؟

 نمونه خونی که از ورید بازویی یا از نوک انگشت گرفته می‌شود. 

آیا برای انجام این تست به آمادگی خاصی نیاز است؟

خیر.

شرح آزمایش

کتون‌ها یا اجسام کتونی محصولات جانبی متابولیسم چربی هستند. این آزمایش میزان کتون‌های موجود در خون را اندازه‌گیری می‌کند. کتون‌ها هنگامی تولید می‌شوند که گلوکز به عنوان منبع انرژی در دسترس سلول‌های بدن نباشد و یا به دلیل عدم وجود انسولین و یا انسولین ناکافی بدن نتواند از گلوکز به عنوان منبع سوخت استفاده کند که در عوض از چربی به عنوان سوخت استفاده می‌شود. هنگامی که چربی متابولیزه می‌شود، محصولات جانبی موسوم به اجسام کتون در خون جمع می‌شوند و باعث حالت کتوز می‌شود که سپس پیشرفت کرده به کتواسیدوز (نوعی اسیدوز متابولیک) تبدیل می‌شود.

این وضعیت اغلب با دیابت نوع ۱ کنترل نشده مشاهده می‌شود و می‌تواند یک اورژانس پزشکی باشد. کتواسیدوز دیابتی با افزایش ناگهانی و شدید گلوکز خون (افزایش حاد قند خون)، کمبود شدید انسولین و بر هم خوردن تعادل اسید و باز بدن همراه است. کتون‌ها و گلوکز اضافی توسط کلیه‌ها در ادرار وارد می‌شود تا بدن آن‌ها را دفع کند. این امر باعث افزایش دفع ادرار، تشنگی، کمبود آب بدن و از بین رفتن الکترولیت‌ها می‌شود. علائم ممکن است شامل تنفس سریع، تنگی نفس، تنفس با بوی کتون، حالت تهوع، استفراغ، خستگی، گیجی و در نهایت کما باشد. 

کتوز و کتواسیدوز نیز ممکن است در ارتباط با گرسنگی طولانی مدت، اعتیاد به الکل و رژیم‌های غذایی پرچرب و کربوهیدرات کم (رژیم‌های کتو) دیده شود.

ممکن است در برخی از کودکان مبتلا به صرع که تشنج مکرر دارند و به داروهای موجود یا سایر روش‌های درمانی پاسخ نمی‌دهند، به طور عمدی و برای اهداف خاصی ایجاد شود.

 سه نوع اجسام کتونی وجود دارد :

 استواستات، بتا-هیدروکسی بوتیرات و استون.

  • هنگامی که چربی متابولیزه می‌شود ابتدا استو استات به دست می‌آید.
  • بتا هیدروکسی‌‌بوتیرات از استواستات ایجاد می‌شود. بتاهیدروکسی بوتیرات از اجسام کتونی غالب موجود در کتواسیدوز شدید دیابتی است.
  • استون یک محصول جانبی استواستات است که به طور خود به خود ایجاد می‌شود. 

آزمایش‌های مختلفی برای اندازه‌گیری اجسام کتونی وجود دارد که در آن‌ها یک یا چند جسم کتونی اندازه‌گیری می‌شوند و نتایج آن‌ها را نمی‌توان به جای یکدیگر به کار برد.

آزمایش خون اطلاعاتی از وضعیت تجمع کتون در زمان جمع‌آوری نمونه می‌دهد.

آزمایش کتون ادرار منعکس‌کننده کتون‌های خون در ساعاتی پیش‌تر است و مربوط به همان لحظه‌ی نمونه برداری نیست. آزمایش ادراراز نظر کتون بسیار بیش‌تر از آزمایش کتون خون انجام می‌شود. ممکن است به تنهایی، همراه با آزمایش گلوکز ادرار یا به عنوان بخشی از آزمایش کامل ادرار انجام شود. 

در آزمایش‌هایی که بر روی نمونه‌ی ادرار انجام می‌گیرد، استو استات یا استواستات و استون اندازه‌گیری می‌شوند اما بتا هیدروکسی بوتیرات را معمولاً تشخیص نمی‌دهند.

کتون خون ممکن است در آزمایشگاه یا به کمک مانیتوردستی اندازه‌گیری شود. در آزمایشگاه از سرم (قسمت مایع خون) استفاده شده و به طور معمول استواستات اندازه گیری می‌شود. بتاهیدروکسی بوتیرات را می‌توان به عنوان آزمایش خون جداگانه انجام داد.

هنگامی که با استفاده از یک مانیتوردستی نمونه‌ی خون کامل از نوک انگشت برای آزمایش کتون‌ها به کار برده می‌شود مانیتور بتا هیدروکسی بوتیرات را اندازه‌گیری می‌کند. این آزمایش ممکن است در کنار تخت بیمار در بیمارستان یا در بخش اورژانس، در مطب پزشک یا در خانه انجام شود.

سوالات متداول

از کتون‌های خون در درجه اول برای غربالگری، تشخیص و پایش بر یک بیماری جدی و گاهی تهدید‌کننده زندگی به نام کتواسیدوز دیابتی در افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ و گاهی نوع ۲ استفاده می‌شود.

در صورت ابتلا به دیابت و افزایش قابل ملاحظه‌ی قند خون، کتواسیدوز دیابتی می‌تواند رخ دهد. همچنین در صورت وجود یک بیماری و یا بارداری، عفونت شدید یا انواع بیماری‌های دیگر ممکن است این حالت رخ دهد. در افراد غیردیابتی در صورت داشتن علائم و نشانه‌های کتواسیدوز دیابتی، به عنوان مثال به دلیل نوشیدن بیش از حد الکل، کتون‌های خون گاهی اوقات همراه با آزمایشات دیگر مانند گازهای خون، گلوکز و الکترولیت‌ها برای تشخیص کتواسیدوز اندازه‌گیری می‌شود.

در صورت ابتلا به دیابت و داشتن علائم مرتبط با کتواسیدوز دیابتی، آزمایش کتون خون ممکن است تجویز شود و همچنین در صورت احتمال وقوع کتواسیدوز دیابتی، مانند وجود یک بیماری یا حالت بارداری، ممکن است انجام شود. با در دسترس بودن پایش خانگی، می‌توان آزمایش کتون‌های خون را بنا به توصیه‌ی پزشک به فراوانی تکرار کرد.

 برخی از علائم و نشانه‌های کتواسیدوز عبارتند از: 

  • نیاز به دفع ادرار بیش‌تر 
  •  تشنگی بیش از حد
  • کمبود آب بدن (دهیدراسیون)
  •  خشکی پوست، دست و پای سرد 
  • تنفس سریع، تنگی نفس
  •  ضربان قلب سریع
  • نفس با بوی کتون
  • تهوع، استفراغ، تعریق
  • خستگی
  •  گیجی 
  • گاهی اوقات کما

در افرادی که دیابت ندارند، کتون خون معمولاً هنگامی درخواست می‌شود که کسی علائم مرتبط با کتوز یا کتواسیدوز را داشته باشد، مانند کسانی که دارای کتواسیدوز الکلی یا گرسنگی طولانی مدت هستند.

این دو با هم مرتبط هستند اما یک چیز نیستند. اگرچه افزایش کتون‌ها با غلظت گلوکز بالا در ارتباط است، اما در بسیاری از شرایط یا بیماری‌های دیگر با سطح متوسط ​​گلوکز می‌تواند رخ ​​دهد.

در بسیاری از موارد، پاسخ مثبت است، آزمایش ادرار خیلی بیش‌تر از آزمایش خون انجام می‌شود. با این حال، از آن‌جا که بتا هیدروکسی بوتیرات که از اجسام کتونی اصلی در کتواسیدوز دیابتی است در آزمایش ادرار قابل تشخیص نیست، ممکن است پزشک ترجیح دهد آزمایش خون را انجام دهید.

بله، اگرچه به اندازه دیابت نوع ۱ شایع نیست. این حالت ممکن است در دیابت نوع ۲ اتفاق بیفتد، به خصوص هنگامی‌که به یک عفونت یا بیماری شدید مبتلا هستید. کتوز و کتواسیدوز نیز ممکن است در افرادی که دیابت ندارند مانند افرادی که از گرسنگی طولانی مدت، الکلیسم و ​​رژیم‌های غذایی پرچرب و کم کربوهیدرات (رژیم‌های کتونی) رنج می‌برند، دیده شود. این حالت را ممکن است در برخی از کودکان مبتلا به صرع که تشنج مکرر دارند و به داروهای موجود یا سایر درمان‌ها پاسخ نمی‌دهند، با هدف خاصی ایجاد نمایند.

اگر سطح کتون خون افزایش یابد، درجاتی از کتوز یا کتواسیدوز دارید. اگر سطح آن کم یا نرمال باشد، کتون اضافی تولید نشده است یا ممکن است اجسام کتونی بالا رفته باشد اما با استفاده از روش آزمایش نشان داده نشده است.

شما ممکن است درجاتی از کتوز را با علائم کمی داشته باشید، اما تجمع کتون‌ها علائم را تحریک می‌کند، بنابراین با افزایش غلظت آن‌ها، علائم ظاهر می‌شوند.

مطالعات اخیر نشان داده است که کتون‌های سرم و آزمایش بتا هیدروکسی بوتیرات در تشخیص کتواسیدوز دیابتی موثر هستند. برخی از پزشکان بتا هیدروکسی بوتیرات را ترجیح می‌دهند. در کتواسیدوز دیابتی حاد، نسبت اجسام کتونی (بتاهیدروکسی بوتیرات نسبت به استواستات) از حالت طبیعی (۱:۱) افزایش پیدا کرده  به ۱:۱۰ می‌رسد. در پاسخ به انسولین درمانی، سطح بتاهیدروکسی بوتیرات معمولاً مدت‌ها قبل از سطح استواستات کاهش می‌یابد. با این حال، آزمایش اندازه‌گیری بتاهیدروکسی بوتیرات در همه آزمایشگاه‌ها موجود نیست.

© 2020 پل ایده آل پارس. تمام حقوق نزد شرکت پل ایده‌ال پارس محفوظ است.

WWW.MEDPIP.COM