Logo

آزمایش شمارش تعداد گلبول‌ های سفید

اسامی مترادف: شمارش WBC ، شمارش تعداد لکوسیت‌ها ، شمارش گلبول‌های سفید

چرا آزمایش انجام می شود؟

برای غربالگری یا تشخیص انواع بیماری‌ها که می‌توانند بر تعداد گلبول‌های سفید خون (WBC) تاثیر بگذارند، مانند عفونت، التهاب یا بیماری‌های خونی یا سیستم ایمنی.

برای پایش در درمان یک اختلال یا نظارت روی درمانی که بر تعداد گلبول‌های سفید اثر می‌گذارد.

چه زمانی باید آزمایش انجام شود؟

  • به عنوان بخشی از آزمایش شمارش کامل خون (CBC) که یکی از آزمایشات اصلی در برنامه چکاپ سلامتی است.
  • هنگامی که علائم و نشانه‌هایی دارید که ممکن است مربوط به یک بیماری بوده و بر تعداد گلبول‌های سفید موثر باشد.
  • هنگامی که به یک بیماری مبتلا هستید یا تحت درمانی هستید که روی لکوسیت‌ها تأثیر می‌گذارد.

نمونه مورد نیاز ؟

نمونه خون که از ورید یا انگشت (کودکان و بزرگسالان) یا پاشنه پا (نوزادان) گرفته می‌شود.

آیا برای انجام این تست به آمادگی خاصی نیاز است؟

خیر.

شرح آزمایش

گلبول‌های سفید خون که لکوسیت نیز نامیده می‌شوند، سلول‌هایی هستند که در خون، سیستم لنفاوی و بافت‌ها وجود دارند و بخش مهمی از سیستم دفاعی بدن را تشکیل می‌دهند. آن‌ها به محافظت در برابر عفونت کمک می‌کنند و همچنین در التهاب و واکنش‌های آلرژیک نقش دارند. آزمایش شمارش گلبول‌های سفید تعداد کلی انواع گلبول‌های سفید در یک نمونه خون را نشان می‌دهد. شمارش لکوسیت‌ها جزئی از آزمایش شمارش کامل خون (CBC)  است، که اغلب در ارزیابی کلی سلامت شما استفاده می‌شود. 

خون از سه نوع سلول اصلی معلق در مایعی به نام پلاسما تشکیل شده است. علاوه بر لکوسیت‌ها، سلول‌های قرمز خون و پلاکت‌ها نیز وجود دارند. همه این سلول‌ها در مغز استخوان ساخته می‌شوند و سپس وارد جریان  خون می‌شوند. 

پنج نوع گلبول سفید وجود دارد و هر کدام عملکرد متفاوتی دارند: 

  • سه نوع از گلبول‌های سفید به دلیل وجود گرانول‌هایی که در سیتوپلاسم آن‌ها وجود دارد، "گرانولوسیت" نامیده می‌شوند. این گرانول‌ها حاوی مواد شیمیایی مختلفی هستند که هنگام واکنش‌های دفاعی و ایمنی این مواد شیمیابی را به همراه سایر مواد به عنوان بخشی از پاسخ ایمنی ترشح  می‌کنند. گرانولوسیت‌ها شامل: 
  • نوتروفیل‌ها (neu) به طور معمول بیش‌ترین تعداد لکوسیت‌های گردش خون را تشکیل می‌دهند. آن‌ها به ناحیه‌ای از بافت آسیب دیده یا عفونی شده منتقل می‌شوند، و باکتری‌ها یا بعضی اوقات قارچ‌ها را به داخل خود فروبرده و از بین می‌برند. 
  • ائوزینوفیل‌ها (eos) به عفونت‌های ناشی از انگل‌ها پاسخ می‌دهند، در واکنش‌های آلرژیک (حساسیت بیش از حد) نقش دارند و میزان پاسخ‌های ایمنی و التهابی را کنترل می‌کنند.
  •  بازوفیل‌ها (baso) معمولاً کم‌ترین تعداد لکوسیت‌های در گردش خون را تشکیل می‌دهند و تصور می‌شود در واکنش‌های آلرژیک نقش دارند.
  • لنفوسیت‌ها (لنف‌ها) هم در خون و هم در سیستم لنفاوی وجود دارند. آنها به سه نوع تقسیم می‌شوند: 
  • لنفوسیت‌های B (سلول‌های B) آنتی بادی‌هایی را به عنوان بخشی از پاسخ‌های دفاعی طبیعی بدن (ایمنی) تولید می‌کنند.
  •  لنفوسیت‌های T (سلول‌های T) مواد و عناصر بیگانه را تشخیص می‌دهند و آن‌ها را برای حذف پردازش می‌کنند.
  • سلول‌های کشنده طبیعی (سلول‌های NK) به طور مستقیم به سلول‌های غیرطبیعی مانند سلول‌های سرطانی یا آلوده به ویروس حمله کرده و آن‌ها را از بین ببرید. 
  • مونوسیت‌ها (mono)، مشابه نوتروفیل‌ها، به ناحیه‌ای از عفونت منتقل می‌شوند و باکتری‌ها را در بر می‌گیرند و از بین می‌برند. آن‌ها بیش‌تر با عفونت‌های مزمن و نه حاد مرتبط هستند.

وقتی عفونت یا فرآیند التهابی در جایی از بدن وجود داشته باشد، مغز استخوان گلبول‌های سفید بیش‌تری تولید می‌کند و آن‌ها را در خون آزاد می‌کند و طی یک فرآیند پیچیده، لکوسیت‌ها به محل عفونت یا التهاب منتقل‌ می‌شوند. طی روند بهبودی، تولید لکوسیت‌ها توسط مغز استخوان کاهش می‌یابد و تعداد آن‌ها مجددا به سطح طبیعی کاهش می‌یابد. 

علاوه‌بر عفونت و التهاب، شرایطی وجود دارد که می‌تواند بر تولید گلبول‌های سفید توسط مغز استخوان یا زنده ماندن آن‌ها در خون تأثیر بگذارد، مانند سرطان یا اختلال ایمنی، که منجر به افزایش یا کاهش تعداد WBC این سلول‌ها می‌شود. شمارش لکوسیت‌ها، همراه با شمارش سایر اجزاء در آزمایش CBC، به پزشک در مورد مشکلات احتمالی هشدار می‌دهد. نتایج اغلب همراه با آزمایشات دیگری، مانند شمارش افتراقی گلبول‌های سفید و بررسی اسمیر خون، تفسیر می‌شوند. 

یک شمارش افتراقی  اطلاعاتی در مورد این که کدام نوع  از لکوسیت‌ها کم یا زیاد شده‌اند ارائه می‌دهد و اسمیر خون وجود لکوسیت‌های غیر طبیعی و یا نابالغ را نشان دهد.

اگر در نتایج به دست آمده مشکلی مشاهده شود، می‌توان آزمایشات متنوع دیگری برای کمک به تعیین علت انجام داد. پزشک معمولاً علائم و نشانه‌های فرد، سابقه پزشکی و نتایج معاینه بدنی فرد را برای تصمیم گیری در مورد درخواست آزمایش‌های دیگر در نظر می‌گیرد. به عنوان مثال، در صورت لزوم، بیوپسی مغز استخوان برای ارزیابی وضعیت سلولی مغز استخوان انجام می‌شود.

سوالات متداول

شمارش گلبول‌های سفید خون (WBC) به عنوان بخشی از آزمایش شمارش کامل خون (CBC)  برای موارد زیر استفاده می‌شود: 

  • غربالگری طیف وسیعی از شرایط و بیماری‌ها
  • کمک به تشخیص عفونت یا فرآیند التهابی یا سایر بیماری‌هایی که بر تعداد لکوسیت‌ها تأثیر می‌گذارد، مانند آلرژی‌ها، سرطان خون یا اختلالات ایمنی. 
  • نظارت بر پیشرفت شرایطی مانند موارد ذکر شده.
  • برای ارزیابی پاسخ بدن به درمان‌های مختلف و یا برای نظارت بر عملکرد مغز استخوان. برخی از درمان‌ها، مانند پرتودرمانی و شیمی درمانی، سلول‌های سفید را تحت تأثیر قرار داده و با استفاده از شمارش لکوسیت‌ها پایش می‌شوند.

از شمارش لکوسیت‌ها می‌توان برای تشخیص بیماری یا شرایطی که بر گلبول‌های سفید تأثیر می‌گذارد استفاده کرد، اما این آزمایش نمی‌تواند علت زمینه‌ای را تعیین کند. چندین آزمایش دیگر ممکن است برای تشخیص علت بیماری در نظر گرفته شود، مانند شمارش افتراقی گلبول‌های سفید، بررسی اسمیر خون یا در شرایط شدید، بررسی وضعیت سلولی مغز استخوان کمک کننده می‌باشد. یک شمارش افتراقی گلبول‌های سفید ممکن است نشان دهد که کدام نوع از لکوسیت‌ها کم یا زیاد شده‌اند در حالی که آزمایش اسمیر خون محیطی و یا بیوپسی مغز استخوان می‌تواند وجود گلبول‌های سفید غیر طبیعی و یا نابالغ را نشان دهد.

  • شمارش لکوسیت معمولاً به عنوان بخشی از آزمایش شمارش کامل خون (CBC)  انجام می‌شود که ممکن است برای چکاپ سلامت انجام شود. این آزمایش ممکن است در صورت بروز علائم و نشانه‌های عمومی عفونت و یا التهاب مانند موارد زیر انجام شود: 
  • تب ، لرز
  • درد،  بدن درد
  •  سردرد 
  • انواع مختلفی از علائم و نشانه‌ها، با توجه به محل عفونت یا التهاب می‌تواند وجود داشته باشند.
  • هنگامی که علائم و نشانه‌هایی وجود دارد که پزشک فکر می‌کند ممکن است مربوط به بی‌نظمی و بیماری خونی، اختلال خودایمنی یا نقص ایمنی باشد.
  • وقتی که در بدن شما عفونتی وجود دارد و یا بیماری خونی یا اختلال ایمنی یا بیماری دیگری که تعداد و انواع لکوسیت‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد، تشخیص داده شده باشد، آزمایش شمارش تعداد گلبول‌های سفید ممکن است به طور منظم درخواست شود. همچنین ممکن است هنگامی که به علت  یکی از موارد فوق تحت درمان قرار می‌گیرید یا تحت پرتودرمانی یا شیمی درمانی هستید، این آزمایش به صورت دوره‌ای درخواست داده شود.

آزمایش شمارش لکوسیت‌ها بیانگر افزایش یا كاهش تعداد گلبول‌های سفید خون است. پزشک نتایج شمارش لکوسیت‌ها را همراه با نتایج سایر اجزای آزمایش شمارش کامل خون (CBC)  و همچنین تعدادی از عوامل دیگر مانند معاینه بدنی، سابقه پزشکی و علائم و نشانه‌ها در نظر می‌گیرد. 

شمارش بالای گلبول‌های سفید (لکوسیتوز) ممکن است در اثر شرایط و بیماری‌ها ایجاد شود. برخی از نمونه‌ها عبارتند از:

  • عفونت‌ها، معمولاً ناشی از باکتری‌ها و برخی ویروس‌ها و کم‌تر توسط قارچ‌ها یا انگل‌ها ایجاد می‌شود.
  • التهاب یا شرایط التهابی مانند آرتریت روماتوئید، واسکولیت یا بیماری التهابی روده. 
  • لوسمی، نئوپلاسم‌های میلوپرولیفراتیو.
  • شرایطی که منجر به مرگ بافت (نکروز) مانند ضربه، سوختگی، جراحی یا حمله قلبی می‌شود.
  • پاسخ‌های آلرژی (به عنوان مثال آلرژی، آسم) 

تعداد کم گلبول‌های سفید خون (لکوپنی)، می‌تواند در نتیجه مواردی مانند:

  • آسیب مغز استخوان (به عنوان مثال در اثر سم، شیمی درمانی، پرتودرمانی،  و برخی از داروها)
  • اختلالات مغز استخوان - مغز استخوان گلبول‌های سفید کافی تولید نمی‌کند (به عنوان مثال، سندرم میلودیسپلاستیک، کمبود ویتامین B12 یا کمبود فولات) 
  • لنفوم یا سرطان دیگری که به مغز استخوان گسترش یافته است (متاستاز داده است) 
  • اختلالات خود ایمنی - بدن به گلبول‌های سفید خود حمله می‌کند و آن‌ها را از بین می‌برد (به عنوان مثال، لوپوس) 
  • کمبودهای رژیم غذایی (به عنوان مثال، کمبود ویتامین B12) 
  • عفونت‌های طاقت فرسا (به عنوان مثال، سپسیس)
  • بیماری‌های سیستم ایمنی بدن، مانند HIV، که لنفوسیت‌های T را از بین می‌برد.

هنگامی که از آزمایش شمارش گلبول‌های سفید برای نظارت بر وضعیت یک بیماری استفاده می‌شود، سری آزمایشاتی که همچنان افزایش یا کاهش غیرطبیعی دارند، نشان می‌دهد که وضعیت بیماری بدتر می‌شود. اما شمارش لکوسیتی که به حالت طبیعی برمی‌گردد، نشان دهنده روند بهبود و یا درمان موفقیت آمیز است.

بله. شمارش لکوسیت‌ها ممکن است روی انواع مختلف مایعات بدن انجام شود. یک دلیل معمولی برای انجام این کار، ارزیابی مستقیم یک منطقه از بدن است که ممکن است عفونی یا ملتهب باشد. به عنوان مثال، اگر به مننژیت مشکوک باشید، ممکن است شمارش لکوسیت‌ها  به علاوه شمارش افتراقی گلبول‌های سفید بر روی نمونه‌ای از مایع مغزی نخاعی (CSF) انجام شود.

سایر آزمایشات عمومی که پزشک می‌تواند برای بررسی سلامت شما استفاده کند، ممکن است شامل یک پنل متابولیک جامع (CMP) باشد. (پنل جامع متابولیک شامل حدود ۱۴ آزمایش است که اطلاعاتی در مورد سطح قند خون، تعادل الکترولیت‌ها، مایعات بدن و همچنین سلامت کلیه‌ها و کبد فراهم می‌کند).

بسته به علائم، سابقه پزشکی، معاینه فیزیکی و شرایط مشکوک، پزشک شما ممکن است انتخاب کند که چه آزمایشات دیگری را درخواست کند. چند مثال کلی عبارتند از: 

 

ورزش شدید یا استرس شدید عاطفی یا جسمی می‌تواند تعداد گلبول‌های سفید را افزایش دهد، اما از این آزمایش برای ارزیابی این شرایط استفاده نمی‌شود. افزایش تعداد لکوسیت‌ها در خانم‌ها در ماه آخر بارداری و نیز در حوالی زایمان نیز وجود دارد. 

معمولا تعداد گلبول‌های سفید به سن، جنس، قومیت و وضعیت سیگار کشیدن افراد مربوط می‌شود. افراد مسن در پاسخ به عفونت، ممکن است لکوسیتوز (تعداد لکوسیت افزایش یافته) نشان ندهند. انواع مختلفی از داروها (با نسخه و بدون نسخه) وجود دارد که برخی باعث افزایش و برخی موجب کاهش تعداد گلبول‌های سفید می‌شوند.

© 2020 پل ایده آل پارس. تمام حقوق نزد شرکت پل ایده‌ال پارس محفوظ است.

WWW.MEDPIP.COM