Logo

آزمایش هپاتیت C

اسامی مترادف: آنتی بادی هپاتیت سی ، بار ویروسی هپاتیت سی ، Hepatitis C Antibody ، Anti-HCV ، HCV-PCR ، HCV-RNA ، Hepatitis C Viral Load نام رسمی: غربالگری هپاتیت ویروسی سی، ژنوتیپ ویروس هپاتیت سی، Viral Hepatitis C Antibody Screen, Viral Hepatitis C RNA by PCR , Hepatitis C Virus Genotype

چرا آزمایش انجام می شود؟

برای غربالگری و تشخیص عفونت ویروس هپاتیت C یا HCV و همچنین برای راهنمایی و نظارت بر درمان برای این عفونت، از این آزمایش استفاده می‌شود.

چه زمانی باید آزمایش انجام شود؟

برای غربالگری: بهتر است حداقل یکبار در سن ۱۸ سالگی یا بالاتر این آزمایش انجام شود. هنگامی که باردار هستید (در هر بارداری) و زمانی که فاکتورهای خطر برای عفونت با HCV را صرف نظر از سن دارید.

برای تشخیص: هنگامی که ممکن است در معرض ویروس هپاتیت C قرار گرفته باشید، مانند استفاده از داروی تزریقی و یا در صورتی‌که علائم و نشانه‌های مرتبط با بیماری کبد را داشته باشید.

برای نظارت: قبل، حین و بعد از درمان هپاتیت C

نمونه مورد نیاز ؟

نمونه خونی که از ورید بازویی گرفته می‌شود.

آیا برای انجام این تست به آمادگی خاصی نیاز است؟

خیر.

شرح آزمایش

هپاتیت C یا HCV ویروسی است که باعث عفونت کبد می‌شود و با التهاب و آسیب کبدی مشخص می‌شود. آزمایش‌های هپاتیت C گروهی از آزمایش‌ها است که برای تشخیص عفونت هپاتیت C و هدایت و نظارت بر درمان این عفونت انجام می‌شوند. آزمایش‌های هپاتیت C شامل موارد زیر است:

  • آزمایش آنتی بادی HCV - آنتی بادی‌هایی را در خون شناسایی می‌کند که در پاسخ به عفونت HCV تولید می‌شوند.
  • تست HCV RNA، RNA - ویروس هپاتیت C را در خون شناسایی و اندازه‌گیری می‌کند.
  • آزمایش ژنوتیپ HCV - زیرگونه‌ی خاص ویروس را تعیین می‌کند. این اطلاعات درهدایت درمان مفید است.

 

هپاتیت C یکی از پنج ویروسی است که تاکنون به‌عنوان عوامل هپاتیت شناخته شده‌اند. 4 ویروس دسگر عبارتند از  A ، B ، D و E. HCV از طریق آلودگی خون، در وهله‌ی اول از طریق اشتراک سوزن و سرنگ آلوده در هنگام استفاده از داروی تزریقی وریدی در بدن پخش می‌شود. HCV با به اشتراک گذاشتن وسایل شخصی آلوده به خون (به عنوان مثال تیغ، مسواک)، از طریق رابطه جنسی با فرد آلوده، وارد شدن نوک سوزن به بدن کارکنان مراقبت‌های بهداشتی، خال کوبی غیرقانونی و همچنین از طریق مادر به کودک در دوران بارداری و زایمان، نیز منتقل می‌شود. قبل از اینکه آزمایش‌های HCV در دهه ۱۹۹۰ در دسترس باشد، HCV اغلب از طریق انتقال خون منتقل می‌شد. در حال حاضر هیچ واکسنی برای جلوگیری از هپاتیت C وجود ندارد.

 

  • هپاتیت C حاد - برای برخی از افراد، عفونت با HCV یک بیماری کوتاه مدت است که معمولاً همراه با علائم کم، خفیف یا بدون علائم است و ویروس بدون درمان خاص، از بدن پاک می‌شود. گاهی اوقات (حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد از مواقع)، این مرحله حاد عفونت می‌تواند علائم شدیدتری به‌ویژه زردی و خستگی ایجاد کند.

 

  • هپاتیت C مزمن - بیش از نیمی از افراد آلوده به هپاتیت C مزمن مبتلا می‌شوند که بدون درمان می‌تواند منجر به مشکلات جدی و طولانی مدت در سلامتی مانند سیروز و سرطان کبد شود و ممکن است کشنده باشد. هپاتیت مزمن با گذشت زمان به آرامی پیشرفت می‌کند، بنابراین افراد آلوده ممکن است از ابتلا به این بیماری آگاهی نداشته باشند تا زمانی که باعث آسیب کبد شود و بر عملکرد کبد تأثیر بگذارد.

 

مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) تخمین می‌زند که تقریباً ۴۴۷۰۰ مورد هپاتیت C حاد در ایالات متحده در سال ۲۰۱۷ وجود داشته است و ۲/۴ میلیون نفر در ایالات متحده با هپاتیت مزمن C زندگی می‌کنند. بسیاری از این افراد از آلوده شدن خود خبر ندارند و تنها راه، انجام آزمایش هپاتیت C است. در صورت تشخیص هپاتیت C، پزشک ممکن است یک درمان ضد ویروسی را برای بهبود عفونت شما توصیه کند یا شما را به یک پزشک متخصص در حیطه درمان بیماری‌های کبد یا بیماری‌های عفونی معرفی کند. آزمایش HCV RNA ممکن است قبل از شروع درمان تکرار شود تا مشخص شود ویروس هنوز وجود دارد و عفونت شما همچنان ادامه دارد و همچنین یک پایه برای مقایسه در حین درمان را فراهم می کند.

چندین درمان ضد ویروسی برای درمان هپاتیت C وجود دارد. در حالی که برخی از آن‌ها نوع خاصی از ژنوتیپ‌ها را درمان می کنند، برخی از آن‌ها نیز همه ژنوتیپ‌ها را درمان می‌کنند. درمان معمولاً شامل مصرف دارو از راه دهان (خوراکی) برای حدود ۸ تا ۱۲ هفته است، اگرچه در بعضی موارد طولانی‌تر است. این داروها می‌توانند بیش از ۹۰٪ افراد مبتلا به هپاتیت C مزمن را با عوارض جانبی نسبتاً کمی درمان کنند. اگر ۱۲ هفته پس از اتمام درمان، هیچ HCV قابل تشخیصی در خون نداشته باشد، عفونت شما درمان شده تلقی می‌گردد.

سوالات متداول

آزمایش‌های مختلف هپاتیت C کاربردهای مختلفی دارند:

  • از آزمایش آنتی بادی HCV برای بررسی سابقه‌ی مربوط به مواجهه‌ی قبلی با ویروس و نیز عفونت جدید استفاده می‌شود. این آزمایش وجود آنتی بادی‌ها علیه ویروس در خون را که توسط سیستم ایمنی بدن در پاسخ به عفونت تولید می‌شود، تشخیص می‌دهد. این آزمایش نمی‌تواند تشخیص دهد که شما عفونت HCV فعال دارید یا عفونت قبلی وجود داشته است. برخی شواهد نشان می‌دهد که اگر آزمایش شما " مثبت ضعیف " باشد، ممکن است یک مثبت کاذب باشد. CDC توصیه می‌کند که همه آزمایش‌های آنتی بادی مثبت توسط آزمایش  HCV RNA پیگیری شود (به قسمت زیرین مراجعه کنید) تا مشخص شود که آیا عفونت فعال دارید یا خیر.

آزمایش آنتی بادی HCV ممکن است به عنوان بخشی از پنل هپاتیت ویروسی حاد انجام شود تا مشخص شود کدام یک از شایع‌ترین ویروس‌های هپاتیت، علائم بیماری شما را ایجاد کرده است.

 

  • آزمایش کمی HCV RNA، (بار ویروسی HCV) میزان RNA ویروسی را در خون شما شناسایی و اندازه‌گیری می‌کند. این آزمایش ممکن است در موارد زیر مورد استفاده قرار گیرد:

۱. برای پیگیری آزمایش آنتی بادی HCV مثبت برای تأیید وجود ویروس و تشخیص عفونت فعال

۲. به‌عنوان یک آزمایش اولیه برای تشخیص زودرس عفونت HCV حاد، یا به عنوان پیگیری آزمایش آنتی بادی منفی در صورتی‌که شک قوی به مواجهه‌ی اخیر وجود داشته باشد، این بدان علت است که ممکن است آنتی بادی‌های HCV تا دو ماه پس از مواجهه ایجاد نشوند.

۳. برای کمک به تعیین پاسخ شما به درمان با مقایسه میزان ویروس از قبل، حین و بعد از درمان

 

  • HCV RNA، آزمایش کیفی که برای تشخیص بین عفونت فعلی یا گذشته استفاده می‌شود. در صورت مشاهده RNA ویروسی HCV به عنوان "مثبت" یا "شناسایی شده" گزارش می‌شود. در غیر این صورت، گزارش "منفی" یا "شناسایی نشده" خواهد بود. این تست غالبا استفاده نمی‌شود.

 

  • ژنوتیپ ویروس هپاتیت C برای تعیین نوع یا ژنوتیپ HCV مورد استفاده قرار می‌گیرد که می‌تواند در درمان راهنمایی کننده باشد. ۶ نوع اصلی HCV وجود دارد و بیش از ۵۰ زیرگونه شناسایی شده است. رایج ترین ژنوتیپ از نوع ۱، حدود ۷۵٪ موارد را در ایالات متحده تشکیل می‌دهد. داروهایی که برای درمان شما انتخاب می‌شوند، تا حدی به ژنوتیپ HCV که باعث عفونت شما شده است، بستگی دارد.

 CDC، انجمن بیماری‌های عفونی آمریکا (IDSA)، انجمن آمریکایی مطالعه بیماری‌های کبدی (AASLD) و کارگروه خدمات پیشگیری آمریکا (USPSTF) غربالگری با آزمایش آنتی بادی HCV را حداقل یک بار در طول زندگی افراد از ۱۸ سالگی به بالا (تا ۷۹ سالگی، به توصیه USPSTF) تجویز می‌کنند. CDC همچنین غربالگری HCV را برای زنان در هر حاملگی یا هر کسی که آن را درخواست کند توصیه می‌کند.

انجام یک‌بارغربالگری بدون توجه به سن توصیه می‌شود اگر شما:

  • تاکنون داروهای غیرقانونی تزریق کرده‌اید.
  • قبل از ژوئیه ۱۹۹۲ خون یا عضو دریافت کرده‌اید.
  • افرادی که کنسانتره‌های فاکتورهای انعقادی تولید شده قبل از ۱۹۸۷ را دریافت کرده‌اند.
  • بیمار دیالیزی هستید.
  • فرزندانی که از زنان HCV مثبت به دنیا آمده‌اند.
  • افرادی که در معرض تماس با خون فردی مبتلا به هپاتیت C قرار گرفته‌اند.
  • افرادی که از کارکنان بخش مراقبت بهداشتی، اورژانس یا ایمنی عمومی هستند که در معرض آلودگی با سوزن، اجسام تیز یا مواجهه‌ی مخاطی با خون افراد HCV مثبت هستند.
  • شواهدی از بیماری مزمن کبد داشته باشید.
  • HIV داشته باشید - حدود ۲۱٪ از مبتلایان به HIV نیز به HCV (عفونت همزمان) مبتلا هستند.

 

 * از سال ۱۹۹۲ منابع تأمین خون در ایالات متحده پایش می‌شود و هر واحد خون که از نظر HCV مثبت باشد، برای استفاده در شخص دیگر استفاده نخواهد شد. خطر فعلی عفونت HCV از طریق انتقال خون حدود یک در دو میلیون مورد است.

غربالگری در فواصل منظم در صورت خطر عفونت HCV، مانند استفاده از داروی تزریقی و سوزن یا سرنگ مشترک، توصیه می‌شود. آزمایش آنتی بادی HCV ممکن است زمانی انجام شود که نتایج غیرطبیعی در غربالگری کبد یا علائم و نشانه‌های مرتبط با هپاتیت و یا آسیب کبدی داشته باشید. در این موارد ممکن است به‌عنوان بخشی از پنل هپاتیت حاد انجام شود. اکثر افرادی که به تازگی آلوده شده‌اند هیچ علائم و نشانه‌ای ندارند یا علائم آنقدر خفیف است که به‌ندرت به مراکز بهداشتی برای انجام آزمایش HCV مراجعه می‌کنند.

با این حال حدود ۲۰٪-۱۰٪ از افراد ممکن است علائم و نشانه‌هایی را نشان دهند مانند:

  • خستگی
  • تب
  • درد شکم
  • از دست دادن اشتها، حالت تهوع، استفراغ
  • ادرار تیره رنگ
  • مدفوع به رنگ روشن
  • زردی چشم و پوست (یرقان)

 

آزمایش HCV RNA (بار ویروسی) هنگامی درخواست داده می‌شود که:

  • شما یک نتیجه مثبت برای آزمایش HCV آنتی بادی دارید و لازم است که عفونت فعال تأیید شود. در صورت مثبت بودن آزمایش آنتی بادی HCV، برخی از آزمایشگاه‌ها به طور خودکار این آزمایش را انجام می‌دهند.
  • بدون توجه به نتایج آنتی بادی HCV، تردید قوی نسبت به ابتلا به عفونت HCV وجود دارد یا اینکه به تازگی در معرض ویروس قرار گرفته‌اید (مثلاً در دو ماه گذشته).
  • شما برای هپاتیت مزمن C تحت درمان هستید، در ابتدای درمان و به‌صورت دوره‌ای برای نظارت بر پاسخ به درمان، و حدود ۱۲هفته پس از اتمام درمان برای اطمینان از اینکه عفونت هپاتیت C معالجه شده است.

آزمایش ژنوتیپ HCV زمانی انجام می‌شود که شما مبتلا به عفونت مزمن HCV شده باشید و درمان را آغاز می‌کنید.

غربالگری و تشخیص

آزمایش آنتی بادی HCV معمولاً "مثبت" یا "منفی" گزارش می‌شود.

نتایج آزمایش بار ویروسی HCV به‌عنوان تعداد نسخه ویروسی موجود گزارش می‌شود. اگر ویروسی وجود نداشته باشد یا مقدار ویروس برای تشخیص خیلی کم باشد، نتیجه اغلب "منفی" یا "شناسایی نشده" گزارش می‌شود.

تفسیر آزمایشات غربالگری HCV و تست‌های پیگیری در جدول زیر نشان داده شده است.

  • به‌طور کلی اگر آزمایش آنتی بادی HCV شما مثبت باشد، پس احتمالاً در زمانی به هپاتیت C آلوده شده‌اید.
  • اگر آزمایشگاه نتایج را به‌عنوان مثبت ضعیف گزارش کند، بیشتر این نتایج مثبت کاذب هستند و برخی از آزمایشگاه‌ها قبل از اینکه آن‌را مثبت اعلام کنند، نمونه شما را با آزمایش دیگری تکرار می‌کنند.
  • اگر آزمایش HCV RNA شما مثبت باشد، در این صورت در حال حاضر عفونت ویروسی دارید.
  • اگر RNA ویروسی HCV شناسایی نشود، در این صورت یا عفونت فعال ندارید یا ویروس به تعداد بسیار کمی وجود دارد.

 

 تفسیر

HCV RNA

HCV Antibody

عفونت وجود ندارد یا به‌فاصله نزدیکی بعد از مواجهه تست شده و آنتی بادی HCV هنوز ایجاد نشده است. اگر تردید قوی باشد، آزمایش RNA HCV انجام می‌شود.

 

منفی

عفونت اولیه و حاد HCV

مثبت

منفی

عفونت قبلی یا عدم عفونت (غربالگری مثبت کاذب، اکثر آن‌ها مثبت ضعیف هستند)

منفی

مثبت یا مثبت ضعیف

عفونت فعلی و فعال

مثبت

مثبت

 

راهنمایی و نظارت بر درمان

نتیجه آزمایش ژنوتیپ HCV شما مشخص می‌کند که به کدام سویه HCV مبتلا هستید و به شما در انتخاب و طول دوره درمان کمک می‌کند. درمان ممکن است بسته به عوامل مختلفی از جمله ژنوتیپ HCV و سلامت کبد شما متفاوت باشد.

یک بار ویروسی HCV (آزمایش کمی HCV RNA) می‌تواند موثر بودن یا نبودن درمان را نشان دهد.

  • بار ویروسی زیاد یا بالا رونده ممکن است به این معنی باشد که درمان موثر نیست.
  • یک بار ویروسی کم، کاهش یافته یا غیرقابل شناسایی احتمالاً به معنای موثر بودن درمان است.

 

درمان موفقیت آمیز معمولاً منجر به بار ویروسی غیرقابل شناسایی پس از پایان درمان می‌شود. طبق دستورالعمل‌های AASLD و IDSA، یک بار ویروسی غیر قابل تشخیص در خون شما ۱۲ هفته پس از پایان درمان به این معنی است که عفونت HCV شما به درمان پاسخ داده است.

هپاتیت C اغلب منجر به هپاتیت مزمن می‌شود که می‌تواند به سیروز و سرطان کبد (کارسینوم هپاتوسلولار) پیشرفت کند. تشخیص به‌موقع ویروس می‌تواند به پزشک شما هشدار دهد که عملکرد کبد خود را با دقت بیشتری از حد معمول دنبال کرده و در صورت وجود عفونت مزمن، برای شما معالجه را در دستور کار قرار دهد.

پزشکان ممکن است یک پنل کبدی نیز درخواست دهند که یک گروه از آزمایش‌ها است که به ارزیابی سلامت کبد شما کمک می‌کند. برای تشخیص آسیب کبد ممکن است از آزمایش‌های کبدی مانند ALT و AST استفاده شود. احتمالا برای شما بررسی می‌شود که آیا از هپاتیت A و هپاتیت B در امان هستید یا خیر و اگر ایمن نیستید  واکسیناسیون به شما پیشنهاد می‌شود، زیرا عفونت با این ویروس‌های دیگر می‌تواند به کبد شما آسیب برساند. از تست‌های دیگری مانند آلبومین، زمان پروترومبین و بیلی روبین نیز می‌توان استفاده کرد. آن‌ها معمولاً طبیعی هستند مگر اینکه به سیروز کبدی مبتلا شده باشید. گاهی اوقات ممکن است برای تعیین شدت آسیب کبدی، نمونه‌برداری از کبد انجام شود. اگر قرار است تحت معالجه قرار بگیرید، از نظر قرار گرفتن در معرض ویروس یا از نظر عفونت با ویروس هپاتیت B بررسی می‌شوید، زیرا درمان HCV می‌تواند باعث شدت گرفتن هپاتیت B شود.

خیر، در حال حاضر واکسنی در دسترس نیست. اگرچه تحقیقات برای تولید واکسن ادامه دارد اما بیشتر تلاش‌ها برای تولید واکسن تاکنون در محافظت از افراد، بی نتیجه بوده است.

بله. عفونت قبلی با HCV شما را در برابر عفونت دیگری محافظت نمی‌کند، همچنین شما را در برابر HCV مصون نمی‌کند. اکثر افراد پاسخ ایمنی موثری نسبت به ویروس ندارند. تغییراتی که ویروس هنگام تکثیر در زمان عفونت متحمل می‌شود، مبارزه با عفونت‌های اولیه یا بعدی را برای بدن دشوار می‌کند.

چندین دارو وجود دارد که می‌تواند برای درمان عفونت HCV استفاده شود. معمولاً ترکیبی از داروها استفاده می‌شود و داروهای جدید در دست تولید است. قبل از سال ۲۰۰۰، HCV مزمن فقط در ۱۰٪ موارد قابل درمان بود. اکنون درمان‌های HCV می‌تواند بیش از ۹۰٪ افراد مبتلا به هپاتیت C را قبل از بروز عوارض دیررس درمان کند، اما حتی کسانی که بیماری کبدی پیشرفته دارند اغلب به درمان پاسخ می‌دهند. این حالت فرصت را برای مداخله زودهنگام و جلوگیری از مرگ ناشی از HCV افزایش می‌دهد.

  • طبق اظهارات CDC، دستورالعمل‌های درمانی اخیر نظارت بر افراد مبتلا به HCV حاد را توصیه می‌کند اما فقط در صورتی که عفونت بیش از ۶ ماه ادامه داشته باشد، درمان باید در نظر گرفته شود.
  • HCV مزمن معمولاً با ترکیبی از داروها درمان می‌شود.

یک کیت آزمایش مورد تایید FDA برای جمع آوری نمونه‌ وجود دارد. اگر به این کیت دسترسی دارید می‌توانید از آن استفاده کرده و کیت را برای بررسی نتایج به آزمایشگاه ارسال کنید. در واقع نمی‌توانید خودتان آزمایش را در خانه انجام دهید.

محتمل است. آزمایش‌های سریع آنتی بادی HCV در دسترس است که می‌تواند در محل مراقبت (POC)، در محیط‌هایی مانند مطب پزشک، کلینیک‌های بهداشت و اتاق‌های اورژانس انجام شود. آنها در حدود ۲۰ دقیقه نتیجه را گزارش می‌دهند. با این حال یک نتیجه مثبت نیاز به تأیید بیماری فعال با آزمایش HCV RNA دارد که در آزمایشگاه انجام می‌شود.

اگر RNA قابل تشخیص HCV در خون داشته باشید، احتمال انتقال بیماری به افراد دیگر را دارید. هپاتیت C با قرار گرفتن در معرض خون آلوده منتشر می‌شود. رایج‌ترین مکانیسم، به اشتراک گذاشتن سوزن یا سایر کارهایی است که در مصرف مواد مخدر مانند کوکائین یا هروئین استفاده می‌شود. سایر راه‌های انتقال شامل استفاده از تجهیزات آلوده برای سوراخ کردن بدن و خال کوبی، در معرض بودن و ارتباط با سوزن‌های استفاده شده یا سایر اشیا تیز و غیره و همچنین از طریق فعالیت‌های جنسی که منجر به پارگی بافت می‌شود یا از مادر به کودک در هنگام زایمان، منتقل می‌شود.

تصاویر

© 2020 پل ایده آل پارس. تمام حقوق نزد شرکت پل ایده‌ال پارس محفوظ است.

WWW.MEDPIP.COM