برای بررسی وجود عفونت انگلی در دستگاه گوارش انجام میگیرد.
زمانی که فردی مبتلا به اسهال شده و این حالت چندین روز طول بکشد و یا مدفوع شل همراه با خون یا مواد بلغمی (مخاط) دفع کند، به خصوص اگر به هر دلیلی سابقهی مصرف آب تصفیه نشده یا مسافرت وجود داشته باشد.
یک نمونه مدفوع تازه که در عرض ۲ ساعت به آزمایشگاه تحویل داده شود یا نمونه مدفوعی که در مجاورت مادهی محافظ نگهداری شده باشد.
معمولاً چندین نمونه در روزهای مختلف جمعآوری میشود.
خیر
آزمایش مدفوع از نظر تخم انگل و پارازیت (O&P) آزمایشی است که در آن متخصص آزمایشگاه با استفاده از میکروسکوپ نمونه مدفوع را از نظر وجود تخم و کیست انگلها بررسی میکند. انگلهای مختلفی میتوانند باعث ایجاد عفونت در سیستم گوارش شوند. وقتی مبتلا به عفونت انگلی قسمتهای تحتانی دستگاه گوارش هستید علائمی مانند اسهال ایجاد میشود، در این حالت فرمهای مختلف انگلها و تخمهای آنها از بخشهای تحتانی دستگاه گوارش از طریق مدفوع دفع میشوند.
برای آزمایش، گسترش نازکی از مدفوع تازه (یا از نمونهی تهیه شده روی مادهی نگهدارنده) را روی اسلایدهای شیشهای قرار داده و رنگآمیزی میکنند. انگلها و یا تخمها یا کیستهای آنها (شکل مقاوم برخی انگلها) در صورت وجود با استفاده از میکروسکوپ دیده و شناسایی میشوند. تخمها و پارازیتهای مختلف دارای شکلها، اندازهها و ساختارهای داخلی متمایزی هستند که با توجه به این مشخصات میتوان آنها را در سطح گونه شناسائی نمود.
طیف گستردهای از انگلها میتوانند انسان را آلوده کنند. هر نوع انگل دارای چرخه زندگی و روند بلوغ خاصی است و ممکن است در بدن یک یا چند میزبان زندگی کند. برخی از انگلیها قبل از آلوده شدن انسان، بخشی از زندگی خود را در یک میزبان واسط مانند گوسفند میگذرانند. برخی "به طور تصادفی" انسان را آلوده میکنند. انگلهایی وجود دارند که تک سلولی هستند در حالیکه بقیه کرم هستند. اکثر انگلها بیش از یک فرم دارند. بسیاری از آنها دارای فرم بالغ و کیست و یا تخم هستند. بعضی از آنها دارای مرحلهی لاروی نیز میباشند که مرحلهی بین تخم و فرم بالغ است. تخمها مقاوم هستند و میتوانند برای مدتی خارج از بدن میزبان و در محیط زندگی کنند و همچنان خاصیت عفونی خودشان را حفظ کنند.
بیشتر افرادی که به انگلهای دستگاه گوارش آلوده شدهاند، با نوشیدن آب یا خوردن غذایی که به تخم انگل آلوده شده است، عفونی میشوند. انگلها و تخمهای آنها از طریق مدفوع افراد یا حیوانات آلوده، میتوانند آب، غذا یا سطوحی را که در تماس با آنها است آلوده کنند. این آلودگی بصورت ظاهری دیده نمیشود و منظره ظاهری، بوی و طعم غذا و آب کاملاً طبیعی خواهد بود. بنابراین با مصرف غذا یا آب آلوده امکان عفونی شدن وجود دارد. بدون رعایت دقیق نکات بهداشتی (شستن دست و مراقبت از تهیه غذا)، میتوانید عفونت را به دیگران منتقل کنید.
رایجترین علائم عفونت به انگل، اسهال طولانی مدت، اسهال خونی، وجود مواد مخاطی در مدفوع، درد شکم و حالت تهوع است. این علائم به طور معمول روزها تا هفتهها پس از آلودگی بروز میکنند و میتوانند برای مدتی ادامه یابند. همچنین ممکن است سردرد و تب وجود داشته باشد یا علائم قابل توجهی مشاهده نشود.
اگر اسهال بیش از چند روز طول بکشد، ممکن است منجر به کاهش وزن، کم آبی و عدم تعادل الکترولیت شود. این عوارض به ویژه در کودکان، افراد مسن و کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند (به عنوان مثال مبتلایان به HIV / AIDS، سرطان و گیرندگان پیوند) خطرناک هستند.
طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی، بیماریهای اسهالی منتقله از راه غذا و آب، از جمله بیماریهای ناشی از انگلها، بیش از ۷۰۰۰۰۰ نفر در سال را به کام مرگ میکشانند.
سه انگل شایع در ایالات متحده، انگلهای تک سلولی شامل گونههای ژیاردیا، انتامبا هیستولیتیکا، و گونههای کریپتوسپوریدیوم هستند. این پارازیتها ممکن است استخرهای شنا، وانهای آبگرم و گاهی اوقات منابع آب شهری را آلوده کنند و در سراسر جهان یافت میشوند و حتی در جریانهای آب تازه در مناطق دور کوهستانی و دریاچهها نیز دیده میشوند.
در بسیاری از موارد، کیستهای ژیاردیا و کریپتوسپوریدیوم میتوانند هفتهها یا ماهها در آب زنده بمانند و در برابر مقادیر پایین کلر مقاوم هستند. در ماههای تابستان که افراد بیشتری به دنبال فعالیت در فضای باز مانند کوهنوردی، پیادهروی و شنا هستند و آب تصفیه نشده یا غذای آلوده مصرف میکنند، تعداد مبتلایان به این انگلها افزایش مییابد.
اگر به خارج از ایالات متحده سفر کنید، به ویژه به کشورهای فقیر که از نظر منابع محدود هستند، ممکن است در معرض طیف گستردهتری از انگلها قرار بگیرید.
در آب و هوای گرم و مکانهایی که تصفیه آب و فاضلاب کم اثرتر است، انگلها شیوع بیشتری دارند. علاوه بر ژیاردیا، کریپتوسپوریدیوم، و انتامبا هیستولیتیکا، طیف گستردهای از کرمهای پهن، کرمهای گرد، کرمهای قلابدار، و فلوکها نیز وجود دارند که میتوانند دستگاه گوارش و سایر قسمتهای بدن را تحت تأثیر قرار دهند.
به عنوان یک مسافر یا توریست، معمولاً با خوردن یا نوشیدن چیزی که به تخم انگل آلوده شده است، حتی چیزی مانند تکههای یخ در یک نوشیدنی یا سالاد تازه آلوده میتوانید آلوده شوید، برخی از انگلهای کوچک کرمی شکل نیز میتوانند هنگام راه رفتن با پاهای برهنه از طریق پوست نفوذ کنند.
اگر بیماری شما بدون عارضه باشد و ظرف چند روز برطرف شود، ممکن است پزشک برای شما آزمایش درخواست نکند. با این وجود، اگر علائم شما شدید است، یا اگر اسهال خونی وجود دارد و یا مواد مخاطی در مدفوع مشاهده میشود، و یا در صورت ادامه داشتن این حالات، ممکن است کشت مدفوع درخواست شود.
این امر به ویژه اگر در خارج از ایالات متحده بوده باشید و یا چیزی خورده یا نوشیده شده باشید که فرد دیگری از نزدیکان شما را نیز بیمار کند، اهمیت دارد.
برای کمک به تشخیص، ممکن است همزمان با و یا بعد از انجام "پنل پاتوژنهای رودهای" که بصورت همزمان باکتریها، ویروسها و انگلهای مسبب بیماری را مورد بررسی قرار میدهند آزمایش تخم و انگل نیز انجام گیرد.
آزمایشات دیگری که ممکن است انجام شود شامل کشت مدفوع و آزمایش آنتی ژن برای شناسایی میکروبهای خاص است.
چگونه نمونه برای آزمایش جمعآوری میشود؟
یک نمونه مدفوع تازه را در یک ظرف تمیز که از آزمایشگاه گرفتهاید جمعآوری کنید. نمونه مدفوع نباید با ادرار یا آب آلوده شود. پس از جمعآوری، باید ظرف دو ساعت پس از جمعآوری، نمونه را به آزمایشگاه تحویل نمائید یا به ویالهای مخصوص حمل و نقل حاوی محلولهای نگهدارنده منتقل کنید. اغلب، چندین نمونه جمعآوری و آزمایش میشود. این نمونهها باید در زمانهای مختلف و در روزهای مختلف جمعآوری شوند زیرا انگلها به طور دورهای تخمریزی میکنند و ممکن است همیشه در نمونهی مدفوع وجود نداشته باشند. آزمایش روی نمونههای متعدد احتمال شناسایی انگلها را افزایش میدهد.
آزمایش مدفوع از نظر تخم انگل و پارازیت (O&P) آزمایشی برای تشخیص وجود انگل در نمونه مدفوع و کمک به تشخیص عفونت مجاری معدی رودهای است. از آنجا که دلایل زیادی برای عفونتهای دستگاه گوارش وجود دارد، از این آزمایش میتوان همراه با آزمایشهای دیگر، مانند "پنل پاتوژنهای معدی رودهای" یا کشت مدفوع، برای کمک به تشخیص استفاده کرد.
بسیاری از عفونتهای دستگاه گوارش در ایالات متحده بدون هیچ درمان خاصی، فقط با مراقبتهای مخصوص برطرف میشوند و ممکن است نیازی به آزمایش نداشته باشند. اگر سالم هستید، اغلب این عفونتها بیماریهای شایع و غیر جدی هستند و گاهی اوقات به عنوان "مسمومیت غذایی" یا "آنفولانزای معده" تلقی میشوند.
با این حال، مواردی وجود دارد که علت عفونت دستگاه گوارش را بکمک آزمایشات مشخص میکنند تا در جهت راهنمایی درمان، از بین بردن منبع عفونت و محدود کردن شیوع آلودگی کمک گرفته شود.
آزمایش مدفوع از نظر تخم انگل و پارازیت (O&P) هنگامی درخواست میشود که شما به خوردن غذا یا آب آلوده مشکوک شدهاید و علائم و نشانههای عفونت دستگاه گوارش را دارید، مانند:
هرکس که این علائم را داشته باشد لزوماً مورد آزمایش قرار نمیگیرد یا درمان برای وی شروع نمیشود.
و یا در معرض کسی هستید که به یک عفونت انگلی مبتلا شده است (مانند یکی از اعضای خانواده)
نتایج معمولاً منفی یا مثبت گزارش میشوند.
نتیجه منفی به این معنی است که هیچ تخم انگل یا پارازیتی مشاهده نشده است و ممکن است اسهال شما به دلیل دیگری باشد. با این وجود، ممکن است تعداد انگلها نیز در نمونه آزمایش شده بسیار کم باشند. پزشک ممکن است آزمایشهای بیشتری را برای تأیید این نتیجه درخواست کند و یا ممکن است آزمایشهای دیگری را برای جستجوی علت علائم پایدار شما تجویز نماید.
نتیجه مثبت به این معنی است که شما انگلی دارید که دستگاه گوارش تان را آلوده کرده است. تخمها و انگلهای موجود در نمونههای مدفوع شناسایی و شمارش میشوند. نتیجه ممکن است از تعداد زیادی تا تعداد بسیار کمی یا نادر باشند. به طور معمول شما فقط یک نوع انگل خواهید داشت که علائم شما را ایجاد میکند، اما امکان آلوده شدن با چند انگل نیز وجود دارد.
شایعترین انگلهایی که در ایالات متحده شناسایی میشوند:
برخی از نمونههای انگلی دیگر روده که ممکن است با آزمایش O&P شناسایی شوند شامل موارد زیر است.
دی انتامبا فراجیلیس، بالانتیدیوم کولی، سیکلوسپورا کایتننسیس
سایر آزمایشات برای انگلها ممکن است همراه با O&P برای کمک به تشخیص مورد استفاده قرار گیرند.
اگرپزشک معالج شما به احتمال وجود یکی از این انگلها در بدن شما مشکوک باشد، ممکن است آزمایشهای آنتی ژنی ژیاردیا، کریپتوسپوریدیوم یا انتامبا هیستولیتیکا را درخواست کند.
این آزمایشات ساختار پروتئین انگلها را شناسایی میکند و حتی اگر هیچ انگلی یا تخم انگلی در مدفوع دیده نشود، به اینصورت عفونت را شناسائی میکنند.
از آنجا که آزمایشهای آنتی ژن فقط چند انگل خاص را تشخیص میدهد، جایگزین مناسبی برای آزمایش O&P نمیتوانند باشند که طیف گستردهتری از انگل ها را تشخیص میدهد.
برای آزمایش همزمان ویروسها، باکتریها و انگلها که از علل شایع عفونتهای دستگاه گوارش هستند، ممکن است یک پنل پاتوژنهای مجاری معدی رودهای روی نمونه مدفوع شما انجام شود. این پنلها نسبتاً جدید هستند و آزمایشگاهها و پزشکان هنوز در حال یافتن نحوه استفاده از آنها برای دریافت نتایج مطلوب برای بیمار در عین مقرون به صرفه بودن هستند. در صورت عدم شناسایی میکروب توسط این پنلها یا وجود سوء ظن به انگل یا باکتری غیر از موارد موجود در آنها (پنل مذکور) آزمایش O&P و کشت مدفوع نیز ممکن است انجام شود.
درمان عفونتهای ژیاردیا، کریپتوسپوریدیوم یا انتامبا هیستولیتیکا استفاده از داروهای خاصی است. نوع و مدت زمان درمان شما به نوع انگل(انگلها) و وضعیت عمومی سلامتی شما بستگی خواهد داشت. تعداد انگلهای دیده شده ممکن است در مورد میزان و وسعت عفونت به پزشک اطلاعات کلی ارائه کند.
بهترین راه این است که از مصرف غذا و آبی که به طور بالقوه آلوده هستند خودداری کنید. این امر به ویژه در صورت سفر به کشورهای فقیر که حتی قطعات یخ مورد استفاده در یک نوشیدنی یا سالاد ممکن است آلوده باشد و شما را در معرض انگلها قرار دهد، صادق است. حتی آب جاری و پاکیزه کوهستانی نیز باید مشکوک تلقی شود چون میتواند به ژیاردیا آلوده شده باشد. بیشتر انگل ها را نمیتوان با چشم مشاهده کرد. قابل تشخیص از راه بویائی یا چشائی نیستند. اگر فردی در خانواده شما به عفونت انگلی مبتلا شده باشد، شستن دقیق دست پس از توالت یا بعد از دست زدن به پوشکهای آلوده میتواند از انتقال انگل به دیگران جلوگیری کند. فرد آلوده باید تا زمان از بین رفتن علائم آن از تهیه غذا برای دیگران خودداری کند.
خیر، فقط انگلهایی را که در دستگاه گوارش زندگی میکنند و تخمهای آنها از مدفوع عبور میکند، تشخیص میدهد. آزمایشات دیگری نیز برای تشخیص سایر انگلها وجود دارد، مانند کرمک (اکسیور) که با روش مخصوصی قابل تشخیص است، یا انگلهای خون که باعث مالاریا میشوند بکمک آزمایش خون تشخیص داده میشوند.
ساختار انگلها ممکن است در مدفوعی که مادهی محافظ ندارد دچار دگرگونی شوند، این امر باعث از بین رفتن خصوصیاتِ قابل شناسائی انگل شده و تشخیص عفونت را دشوار میکند.
اکثر انگلها خیلی کوچک هستند و با چشم دیده نمیشوند. آنچه احتمالاً متوجه شدهاید فیبرهای غذایی هضم نشده هستند. تنها راه اطمینان این است که یک متخصص آزمایشگاه نمونه را زیر میکروسکوپ بررسی کند. پارازیتها دارای ساختارهای خارجی و داخلی مشخصی هستند و الیاف فاقد این مشخصات هستند.
بله، آزمایشات آنتی بادی خون ممکن است برای تعیین اینکه آیا کسی در گذشته در معرض انگلی قرار گرفته است یا نه درخواست شود.
یک نتیجه مثبت ممکن است عفونت مزمن یا گذشته را نشان دهد اما برای تشخیص عفونت فعلی استفاده نمیشود. گاهی نمونه برداری (بیوپسی) از روده کوچک انجام میشود و مقدار کمی از بافت برای آلودگی انگلی بررسی میشود.
بله، اگر دوباره در معرض آلودگی قرار بگیرید میتوانید مجدداً آلوده شوید. این ممکن است در صورت خوردن یا نوشیدن مواد غذائی که آلوده است و یا داشتن عضوی از خانواده که دارای عفونت انگلی بدون علامت است، مانند ژیاردیاز، و همچنان به رها کردن ارگانیسمها و آلوده سازی مجدد دیگران منجر شود. این عفونت میتواند به دیگران منتقل شود تا زمانی که همه به طور موثر درمان شوند.
این کار را فقط باید به توصیه پزشک خود انجام دهید. اسهال یکی از روشهایی است که بدن شما برای خلاص شدن از عفونت استفاده میکند. اگر با مصرف داروهای ضد اسهال سرعت آن را کاهش داده یا از بروز آن جلوگیری کنید، می توانید مدت بیماری را طولانی کنید و ممکن است این حالت عفونت را بدتر کند.