آزمایش پنل کلیه

• برای بررسی عملکرد کلیه.
• کمک به تشخیص اختلالات مربوط به کلیه.
• غربالگری افرادی که ممکن است در معرض خطر ابتلا به بیماری کلیوی قرار داشته باشند.
• پایش و نظارت بر فردی که در وی بیماری کلیوی تشخیص داده شده است.

• زمانی که کسی دارای عوامل خطر برای اختلال عملکرد کلیه مانند: فشار خون بالا (هیپرتانسیون)، دیابت، بیماری‌های قلبی عروقی، چاقی، افزایش کلسترول یا سابقه خانوادگی بیماری کلیه است، ممکن است پزشک پنل کلیوی را درخواست کند.
• هنگامی که کسی علائم و نشانه‌های بیماری کلیوی را دارد، پزشک می‌تواند یک پنل کلیوی را درخواست دهد، اگرچه در اوایل بیماری، کلیه اغلب علائم قابل توجهی ایجاد نمی‌کند و ممکن است در ابتدا از طریق آزمایش روتین خون یا ادرار آشکار شود.

برخی از علائم و نشانه‌ها شامل موارد زیر است:

•  تورم یا پف کردگی، به خصوص در اطراف چشم و یا صورت، مچ، معده، ران یا مچ پا
•  ادرار کف آلود، خونی یا قهوه ای 
• کاهش میزان ادرار 
• مشکلات ادراری، مانند احساس سوزش یا ترشح غیرطبیعی در هنگام ادرار کردن، یا تغییر در دفعات ادرار به ویژه در شب
• کمردرد در زیر دنده‌ها، در نزدیکی محل قرارگیری کلیه‌ها
• وقتی کسی تحت درمان برای بیماری کلیوی است برای مقاصد نظارتی، ممکن است در فواصل معین نیز یک پانل کلیه درخواست داده شود.

نتایج آزمایش پانل کلیه تشخیصی نیستند بلکه نشان می‌دهند که ممکن است در کلیه‌ها مشکلی وجود داشته باشد و برای تشخیص و تعیین علت، آزمایش‌های بیش‌تری مورد نیاز است. نتایج پانل معمولاً با هم در نظر گرفته می‌شوند و به صورت جداگانه مورد بررسی و تفسیر قرار نمی‌گیرند. نتیجه آزمایش انفرادی ممکن است به دلایلی غیر از بیماری کلیوی غیرطبیعی باشد، اما در نظر گرفتن نتایج همراه با خطرات و یا علائم و نشانه‌ها، ممکن است نشانه‌ای از وجود بیماری کلیه باشد.

الکترولیت و شکاف آنیون،

سدیم،

کلراید،

پتاسیم،

بی‌کربنات،

فسفر،

کلسیم،

آلبومین،

نسبت اوره / BUN و BUN / کراتین،

کراتینین،

گلوکز، 

 eGFR

نتایج پنل کلیه توسط  پزشک در چارچوب آزمایشات دیگری که انجام گرفته است و همچنین سایر فاکتورها مانند سابقه پزشکی ِ بیمار تفسیر می‌شوند. یک نتیجه واحد که کمی زیاد یا کم باشد ممکن است دارای اهمیت پزشکی باشد یا خیر. دلایل مختلفی وجود دارد که ممکن است نتیجه آزمایش در روزهای مختلف متفاوت باشد و یا به هر حال از یک محدوده مرجع تعیین شده خارج شده باشد:

•  تنوع بیولوژیکی (نتایج متفاوت در یک شخص در زمان‌های مختلف): اگر یک پزشک در مواقع مختلفی یک تست را روی شما انجام دهد، احتمال این که یک نتیجه خارج از محدوده مرجع باشد وجود دارد حتی اگر از سلامتی خوبی برخوردار باشید. به دلایل بیولوژیکی، مقادیر آزمایشات شما ممکن است روز به روز متفاوت باشد. 
• تنوع فردی (تفاوت در نتایج بین افراد مختلف): دامنه‌های مرجع معمولاً با جمع‌آوری نتایج از یک جمعیت بزرگ و تعیین داده‌ها از میانگین نتایج مورد انتظار (mean) و اختلافات مورد انتظار از آن میانگین (انحراف معیار) تعیین می‌شود.

افرادي وجود دارند که سالم هستند اما نتايج آزمايشات آن‌ها كه برای خودشان طبيعي است، هميشه در محدوده مورد انتظار کل جمعيت قرار نمي‌گيرند. بنابراین نتیجه آزمایشی که خارج از محدوده مرجع تعیین شده توسط آزمایشگاه، قرار گیرد ممکن است مسئله‌ی قابل توجهی نباشد. 

به طور کلی، این مسائل در شرایطی است که مقدار آزمایش فقط کمی بیش‌تر یا کم‌تر از محدوده مرجع است و به همین دلیل پزشک ممکن است آزمایش ِمورد نظر را برای شما تکرار کند و ممکن است نتایج مربوط به آزمایشات قبلی را که شما انجام داده‌اید، بررسی کند. با این حال، نتیجه‌ای در خارج از محدوده ممکن است مشکلی را نشان دهد و تحقیقات بیش‌تری را الزام کند. پزشک معالج نتایج آزمایشات شما را در زمینه سابقه پزشکی، معاینه بالینی و سایر عوامل مرتبط بررسی می‌کند تا مشخص کند آیا نتیجه‌ای که خارج از محدوده مرجع به دست آمده است اهمیت قابل توجهی برای شما دارد یا خیر.

خیر، آزمایشاتی که معمولاً در یک پنل کلیه قرار دارند بسته به هدف آزمایش ممکن است به طور مستقل یا همراه با آزمایش‌های مختلفِ دیگر انجام شوند. به عنوان مثال، الکترولیت‌ها (سدیم، پتاسیم، کلرید و بی‌کربنات) ممکن است به عنوان یک پنل الکترولیت به عنوان بخشی از یک غربالگری سلامت روتین یا برای تشخیص یک مشکل بالقوه در تعادل مایعات یا اسید و باز در فردی که ممکن است بیماری قلبی داشته باشد درخواست شوند.

آزمایش گلوکز معمولاً برای غربالگری، تشخیص و پایش بر دیابت انجام می‌شود.

سایر تست‌های آزمایشگاهی که می‌توانند برای بررسی عملکرد کلیه استفاده شوند عبارتند از: 

• آزمایش کامل ادرار 
• پروتئین ادرار
•  کلیرانس (پاکسازی) کراتینین

برای افراد مبتلا به دیابت یا فشار خون بالا (پرفشاری خون)، آزمایش آلبومین ادرار  (میکروآلبومین)، که مقدار کمیِ نشت آلبومین از خون به داخل ادرار را اندازه‌گیری می‌کند، ممکن است برای تشخیص آسیب زودرس کلیه نیز استفاده شود.

 وقتی آلبومین و کراتینین در یک نمونه رندوم ادرار اندازه‌گیری می‌شوند، می‌توان نسبت آلبومین به کراتینین (ACR) را محاسبه کرد.

این کار ممکن است برای تعیین دقیق‌تر میزان آلبومینی که از کلیه‌ها دفع می‌شود، انجام گیرد. دو آزمایش زیر علاوه بر اندازه‌گیری فشار خون برای غربالگری بیماری کلیوی در افراد با افزایش خطر توصیه می‌شود:

 پروتئین ادرار (آلبومین ادرار، یا آزمایش کامل ادرار، و یا پروتئین کل ادرار) و میزان فیلتراسیون گلومرولی تخمینی (eGFR). 

در صورت مشکوک بودن به یک مشکل ساختاری، می‌توان از آزمایش‌های مختلف تصویربرداری برای بررسی سلامت و عملکرد کلیه‌ها استفاده کرد. گاهی اوقات نمونه‌ای از بافت کلیه (یک نمونه بیوپسی)، در تشخیص علت خاص این مشکل مفید است.

بله. بیماری کلیه اغلب تا اواخر مراحل بیماری علائم قابل توجهی ایجاد نمی‌کند. به همین دلیل مهم است، به خصوص برای افرادی که دارای عوامل خطر بیماری کلیوی هستند، معاینات منظم بهداشتی را انجام دهند تا هرگونه اختلال یا بیماری که ممکن است روی کلیه‌ها اثر بگذارد، به موقع تشخیص داده شده و به سرعت برطرف شود.

بله. از آنجا که آزمایشات موجود در پنل کلیه می‌تواند کاربردهای گسترده‌ای داشته باشد، نتایج غیرنرمال در یک یا چند آزمایش می‌تواند مشکلی غیر از بیماری کلیه را نشان دهد.

 پزشک با بررسی نتایج آزمایش، همراه با نتایج هر آزمایش دیگری که انجام داده‌اید و همچنین علائم، یافته‌های معاینه، و سابقه پزشکی و خانوادگی، نتایج آزمایش پنل کلیه را تفسیر می‌کند.

تصویر بالا نشان می‌دهد که خونی که حاوی مواد زائد است از کجا وارد کلیه می‌شود، و خون پاک شده از کجا از کلیه خارج می‌شود، و مواد زائد (ادرار) به سمت مثانه فرستاده می‌شود.

تصویر مونتاژ شده در سمت چپ منظره‌ی میکروسکوپیک از یک نفرون را نشان می‌دهد، گلومرول و لوله‌های کلیوی (توبول) نشان داده شده‌اند.