Logo

آزمایش نوراپی نفرین، کاتکول آمین ها

اسامی مترادف: دوپامین ، اپی نفرین ، نوراپی نفرین ، کاتکول آمین‌های آزاد ، Dopamine ، Epinephrine ، Norepinephrine ، Free Catecholamines ، plasma and urine Fractionated ، Catecholamines نام رسمی: کاتکول آمین‌های پلاسما و ادرار،Catecholamines Plasma and Urine

چرا آزمایش انجام می شود؟

 برای کمک به تأیید یا رد یکی از تومورهای نادر غدد فوق کلیوی به نام فئوکروموسیتوما یا توموری نادر در خارج غدد فوق کلیوی به نام پاراگانگلیوما. 

این تومورها کاتکول آمینه‌ای  زیادی تولید می‌کنند که شکسته شده و به متانفرین تبدیل می‌شوند.

چه زمانی باید آزمایش انجام شود؟

بعد از انجام آزمایشات متانفرین پلاسما و یا متانفرین ادرار و یا هنگام انجام این آزمایشات

هنگامی که پزشک به اطلاعات بیشتری در مورد احتمال وجود تومور تولید کننده کاتکول آمین‌ها نیاز دارد

نمونه مورد نیاز ؟

یک نمونه ادرار ۲۴ ساعته گاهی اوقات یک نمونه خون  وریدی.

آیا برای انجام این تست به آمادگی خاصی نیاز است؟

 این آزمایشات تحت تأثیر برخی داروها، غذاها و استرس‌ است. هر دارویی را که مصرف می‌کنید به پزشک خود اطلاع دهید و هرگونه دستورالعمل آماده سازی را که قبل از جمع آوری نمونه به شما داده می‌شود رعایت کنید.

ممکن است برای جمع‌آوری نمونه خون در حالت نشسته باشید، اما توصیه می‌شود در حالت درازکش قرار گیرید.

شرح آزمایش

کاتکول آمین‌‌ها گروهی از مواد مشابه هستند که در واکنش به استرس‌های جسمی یا عاطفی در خون آزاد می‌شوند. کاتکول آمین‌های اولیه عبارتند از دوپامین، اپی نفرین (آدرنالین) و نوراپی نفرین.

آزمایش کاتکول آمین میزان این هورمون‌ها را در ادرار و یا خون اندازه گیری می‌کند. آزمایش ادرار بیشتر از آزمایش خون درخواست می‌شود.

استرس ناشی از خون‌گیری می‌تواند سطح کاتکول آمین را در خون افزایش دهد، بنابراین نتایج آزمایشات خون به اندازه نتایج آزمایش ادرار قابل اعتماد نیست.

 کاتکول آمین‌ها در مدولای فوق کلیوی ( قسمت داخلی غده)  تولید شده و در خون آزاد می‌شوند. غدد فوق کلیوی اندام‌های کوچک و مثلثی شکلی هستند که در قسمت فوقانی هر کدام از کلیه‌ها قرار دارند. کاتکول آمین‌ها همچنین توسط سلول‌های سیستم عصبی سمپاتیک تولید می‌شوند. آن‌ها در پاسخ به استرس جسمی و عاطفی در خون آزاد می‌شوند.

همچنین به انتقال تکانه‌های عصبی در مغز کمک می کنند، باعث افزایش رهاسازی گلوکز و  اسید چرب برای انرژی، گشاد شدن برونشیول‌ها و گشاد شدن مردمک چشم می‌شوند.

 نوراپی نفرین همچنین رگ‌های خونی را منقبض می‌کند و باعث افزایش فشار خون می‌شود و اپی نفرین ضربان قلب و متابولیسم را افزایش می‌دهد. کاتکول آمین‌ها پس از انجام اعمال خود، به ترکیبات غیر فعال متابولیزه می‌شوند. دوپامین به اسید هومووانیلیک (HVA) تبدیل می‌شود، نوراپی نفرین به نورمتانفرین و اسید وانیل ماندلیک (VMA) تجزیه می‌شود و اپی نفرین به متانفرین و VMA تبدیل می‌شود. هورمون‌ها و متابولیت‌های آن‌ها  از طریق ادرار از بدن دفع می‌شوند.

در حالت طبیعی کاتکول آمین‌ها و متابولیت‌های آن‌ها در بدن در مقادیر کم و نوسانی وجود دارد که فقط در طی یک وضعیت استرس زا و بلافاصله بعد از آن در مقدار قابل توجه افزایش می‌یابد.

 با این حال، تومورهای نادری به نام فئوکروموسایتوما و پاراگانگلیوما می‌توانند مقادیر زیادی هورمون تولید کرده و در نتیجه غلظت خونی و ادراری آن‌ها افزایش یابد. این می‌تواند باعث افزایش مداوم یا ناگهانی فشار خون شود که منجر به سردردهای شدید می‌گردد.

علائم دیگر شامل تپش قلب، تعریق، حالت تهوع، اضطراب و احساس گزگز در دست‌ها و پاها است. تومورهای فئوکروموسایتوما و پاراگانگلیوما نادر هستند. در حالی که تعداد کمی از آن‌ها سرطانی هستند، بیشتر این تومورها خوش خیم بوده و از محل اصلی خود گسترش نمی‌یابند. اما اگر تحت درمان قرار نگیرند، ممکن است به رشد خود ادامه دهند و علائم بدتر شوند.

با گذشت زمان، فشار خون بالا ناشی از هورمون‌های اضافی ممکن است منجر به آسیب کلیه، بیماری قلبی  و افزایش خطر سکته یا حمله قلبی شود. تشخیص و درمان این تومورها مهم است زیرا باعث ایجاد فشار خون بالایی می‌شوند که قابل معالجه است. در بیشتر موارد، تومورها را می‌توان با جراحی برداشته و یا درمان کرد تا میزان کاتکول آمین‌ها به میزان قابل توجهی کاهش یابد و علائم و عوارض مربوط به آن‌ها کاهش یافته یا برطرف شود.

 

چگونه نمونه برای آزمایش جمع آوری می شود؟ 

برای آزمایش ادرار، جمع آوری ادرار ۲۴ ساعته  مورد نیاز است. تمام حجم ادرار به مدت ۲۴ساعت جمع‌آوری می‌شود. مهم است که نمونه در این مدت در جای خنک (یخچال) نگهداری شود. یک ماده نگهدارنده مورد نیاز است که معمولاً داخل  ظرف جمع آوری شده ریخته می‌شود. 

آزمایش خون وریدی برای اندازه گیری کاتکول آمین در حالت نشسته انجام می‌شود، اما توصیه می‌شود  در حالت درازکش قرار بگیرید. 

از طریق پزشک یا آزمایشگاه دستورالعمل‌های مربوطه را درخواست نمایید.

 

آیا برای اطمینان از کیفیت نمونه به آماده سازی خاصی نیاز است؟ 

سطح کاتکول آمین‌ها تحت تأثیر برخی داروها، غذاها و استرس‌ها است. رعایت دستورالعمل‌ها برای انجام  آزمایش جهت اطمینان از جمع آوری نمونه مناسب و تفسیر صحیح نتایج مهم است. 

دستورالعمل‌های پزشک  یا آزمایشگاه را رعایت کنید. 

  • شما باید در مورد داروهای تجویز شده و داروهای بدون نسخه و مکمل‌هایی که مصرف می‌کنید با پزشک خود صحبت کنید. ممکن است لازم باشد که مدتی قبل از آزمایش دارو را قطع کنید. 
  • با این حال، بدون مشورت با پزشک خود نباید هیچ دارویی را قطع کنید. پزشک اطلاعات مورد نیاز در مورد مواد بالقوه مداخله کننده را در اختیار شما می گذارد و تعیین می کند که کدام یک از داروها می‌توانند با اطمینان قطع شود و مصرف کدامیک برای حفظ سلامتی شما باید ادامه یابد. 
  • همچنین به شما آموزش داده می شود که از چه غذاهایی امتناع کنید. نیز ممکن است قبل از جمع آوری نمونه خون لازم به ناشتایی باشد.
  •  از استرس‌های عاطفی و جسمی و ورزش شدید قبل آزمایش خون و در طی زمان جمع آوری نمونه ادرار جلوگیری کنید زیرا می توانند ترشح کاتکولامین را افزایش دهند.

سوالات متداول

برای کمک به تأیید یا رد تومورهای نادر فئوکروموسیتوماها و پاراگانگلیوما، ممکن است آزمایش کاتکول آمین‌ها به‌دنبال آزمایش متانفرین‌های آزاد پلاسما و یا متانفرین ادرار مورد استفاده قرار گیرند. همچنین ممکن است برای کنترل عود این تومورها از این تست استفاده شود. تومورهای فئوکروموسایتوما و پاراگانگلیوما کاتکول آمین‌های بیش از حد تولید می‌کنند، بنابراین اندازه گیری مقدار آن در خون و یا ادرار به تشخیص تومور کمک می‌کند.

انجمن غدد درون ریز آزمایشات متانفرین‌های آزاد پلاسما و متانفرین ادرار را برای کمک به تشخیص فئوکروموسیتوما یا پاراگانگلیوما توصیه می‌کند. اگر نتایج این آزمایشات بی‌نتیجه باشد، ممکن است از آزمایش ادرار برای کاتکول آمین‌ها برای ارائه اطلاعات بیشتر کمک گرفته شود.

ممکن است گاهی اوقات از آزمایش کاتکول آمین خون استفاده شود، اما به اندازه آزمایش ادرار قابل اعتماد نیست زیرا استرس ناشی از خونگیری می‌تواند سطح  کاتکول آمین را افزایش دهد. با این حال، پزشک می‌تواند بسته به علائم و نشانه‌های شما، سابقه خانوادگی ویا مشخصات ژنتیکی، یک (یا بیش از یکی) از این آزمایشات را انتخاب کند.

  •  آزمایش کاتکول آمین‌های ادرار میزان کل کاتکول آمین‌های آزاد شده در ادرار را طی ۲۴ ساعت اندازه گیری می کند. از آنجا که ممکن است در این دوره سطح هورمون‌ها به طور قابل توجهی نوسان داشته باشد، آزمایش ادرار ممکن است تولید اپیزودیک اضافی را که با آزمایش خون قابل دریافت نیست تشخیص دهد.
  •  آزمایش کاتکول آمین خون ممکن است در مواردی که فشار خون مداوم دارید یا در حال حاضر دچار افزایش فشار خون ناگهانی (پاروکسیسم) هستید، مفید باشد. این به این دلیل است که هورمون ها مدت زیادی در خون باقی نمی‌مانند. آن‌ها در بدن مورد استفاده قرار گرفته و به سرعت تجزیه می‌شوند (متابولیزه می‌شوند) و سپس حذف می‌شوند.

آزمایش کاتکول آمین‌ها ممکن است زمانی درخواست شود که آزمایش‌های متانفرین‌های آزاد پلاسما و یا متانفرین‌های ادرار بی‌نتیجه باشد و پزشک به اطلاعات بیشتری در مورد تومور احتمالی تولید کننده کاتکول آمین‌ها نیاز داشته باشد. 

این آزمایش ممکن است هنگامی تجویز شود که دچار افزایش ناگهانی (پاروکسیسم) علائم و نشانه‌های خاصی بشوید (به خصوص اگر سن شما کمتر از ۴۰ سال باشد). علائم و نشانه‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد: 

  • فشار خون بالا، به ویژه هنگامی که  این فشار خون بالا به درمان پاسخ نمی‌دهد (افراد مبتلا به تومورهای ذکر شده در بالا اغلب به درمان‌های معمول مقاوم هستند)
  •  سردردهای شدید
  •  تعریق
  •  گرگرفتگی
  •  ضربان قلب سریع (تپش قلب)
  •  لرزش

این آزمایشات همچنین ممکن است هنگامی انجام شود که تومور آدرنال یا نورواندوکرین در طی اسکنی که برای هدف دیگر انجام گرفته تشخیص داده شده یا سابقه شخصی یا خانوادگی فئوکروموسیتوما در شما قوی باشد. همچنین  این آزمایش ممکن است در فواصل زمانی که قبلاً برای یکی از این تومورها تحت معالجه قرار گرفته‌اید، درخواست شود.

 سطح بالای کاتکول آمین در خون و یا ادرار در صورت بروز علائم و نشانه‌ها، وجود تومور تولید کننده کاتکول آمین‌ها را به شدت نشان می‌دهد.

این موضوع به این معنا است که بررسی های بیشتری لازم است. هنگامی که نتایج آزمایش شواهد واضحی از چنین توموری را نشان می‌دهد، توصیه می‌شود مطالعات تصویربرداری برای تعیین محل تومور انجام شود. آزمایش کاتکول آمین‌ها بسیار حساس است و احتمال بروز نتایج مثبت کاذب وجود دارد.

 این تست تحت تأثیر استرس، داروها، سیگار کشیدن و غذاهای مختلف مانند نوشیدنی‌های حاوی کافئین و الکل است. اگر نتیجه آزمایش سطح مختصر ​​بالایی را نشان دهد، در این صورت ممکن است پزشک، داروها، رژیم غذایی و سطح استرس شما را مورد ارزیابی قرار دهد تا مواد یا شرایط تداخل کننده را دریابد. پس از برطرف شدن این مشکلات، ممکن است مجدداً آزمایش درخواست شود تا مشخص شود که آیا سطح هورمون همچنان بالا است یا خیر تا اقدامات مناسب انجام گیرد. اگر بعد از درمان چنین توموری، سطح کاتکول آمین افزایش یابد، احتمالاً یا درمان کاملاً موثر نبوده و یا تومو عود کرده و پیگیری مناسب لازم است.

اگر سطح کاتکول آمین‌ها طبیعی باشد، بعید است توموری داشته باشید که کاتکول آمین تولید کند. با این حال، تومورهای فئوکروموسیتوما  لزوماً کاتکول آمین‌ها را با میزان یا نسبت ثابتی تولید نمی‌کنند. بنابراین، اگر اخیرا رویداد فشار خون بالا نداشته باشید، سطح کاتکول آمین‌های خون و ادرار حتی در صورت وجود فئوکروموسیتوما می‌تواند در حد طبیعی یا تقریباً در حد طبیعی باشد. اگر سوظن همچنان زیاد باشد، آزمایش ممکن است تکرار شود.

در حالی که آزمایش کاتکول آمین‌های پلاسما و ادرار می‌تواند به تشخیص تومورهایی که کاتکول آمین تولید می‌کنند، کمک نماید، اما این آزمایش‌ها نمی‌توانند محل تومور و اینکه آیا بیش از یک تومور وجود دارد یا تومور خوش خیم ( یا بدخیم) است را تشخیص دهند. (گرچه بیشتر آن‌ها خوش خیم هستند).

 با افزایش اندازه یا تعداد تومور، مقدار کلی کاتکول آمین‌های تولید شده افزایش می‌یابد. اگرچه تومورهای فئوکروموسایتوما و پاراگانگلیوماها نادر هستند، حدود ۲۵٪  آن‌ها در یک سندرم وراثتی همراه با تغییر در ژن‌های خاص اتفاق می‌افتد. بنابراین، این سندرم‌های ژنتیکی به عنوان حالت‌هایی که خطر افزایش یافته برای ایجاد تومور دارند شناخته شده‌اند. به عنوان مثال می‌توان به سندرم MEN-1 و MEN-2 (نئوپلازی غدد درون ریز چندگانه، نوع 1 و 2) اشاره کرد.

 (برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد ، به منابع ژنتیک مراجعه کنید: نئوپلازی غدد درون ریز چندگانه یاMultiple endocrine neoplasia)

خیر، می‌توان آن‌ها را شناسایی و خارج‌ کرد، اما نمی‌توان از تشکیل آن‌ها جلوگیری کرد. در بیشتر موارد، تومور خوش خیم است و پس از برداشتن عود نمی‌کند.

بله، برای نتایج دقیق آزمایش لازم است که همه‌ی ادرار جمع آوری شود. کاتکول آمین‌ها در مقادیر مختلف در زمان‌های مختلف ترشح می‌شوند، بنابراین نمونه‌ای که دور ریخته شود ممکن است نمونه‌ای باشد که بیشترین هورمون را در آن داشته باشد. 

برای جمع آوری  ادرار ۲۴ ساعته، دستور العمل‌های  آزمایشگاه را مطالعه کنید.

 بله، زیرا کاتکول آمین‌ها در پاسخ به استرس از غدد فوق کلیوی آزاد می‌شوند. اگر مضطرب هستید یا می‌ترسید، ممکن است سطح کاتکول آمین‌های شما افزایش یابد.

تصاویر

© 2020 پل ایده آل پارس. تمام حقوق نزد شرکت پل ایده‌ال پارس محفوظ است.

WWW.MEDPIP.COM