توجه: آزمایش برای جستجوی اتوآنتی بادی علیه سلول‌های جزیره‌ای در افراد غیردیابتی توصیه نمی‌شود مگر این که فرد به عنوان داوطلب در یک مطالعه تحقیقاتی شرکت کند که نیاز به آزمایش اتوآنتی بادی علیه سلول‌های جزیره‌ای دارد.
هر زمان که به دیابت مبتلا هستید و پزشک نمی‌تواند به وضوح تشخیص دهد که شما به دیابت نوع ۱ یا نوع ۲ مبتلا هستید، در این صورت ممکن است آزمایشات اتوآنتی بادی علیه سلول‌های جزیره‌ای را درخواست کند.
نمونه خونی که از ورید بازویی گرفته می‌شود.
خیر.
اتوآنتی‌بادی علیه سلول‌های جزیره‌ای پروتئین‌های تولید شده توسط سیستم ایمنی بدن هستند که نشان داده شده است با دیابت نوع ۱ در ارتباط می‌باشند. آزمایش می‌تواند وجود یک یا چند مورد از این اتوآنتیبادیها را در خون تشخیص دهد.
دیابت نوع ۱ بیماری است که با فقدان انسولین همراه است که ناشی از فرایندهای خود ایمنی است که در آن تخریب سلول‌های بتای تولید کننده انسولین در لوزالمعده انجام می‌گیرد. اتوآنتی‌بادی برعلیه سلول‌های جزیره‌ای می‌توانند قبل از تشخیص دیابت نوع ۱ وجود داشته باشند، معمولاً در زمان تشخیص نیز وجود دارند و بعد از ۵ تا ۱۰ سال پس از تشخیص دیابت نوع ۱، فراوانی آن‌ها کاهش می‌یابد.
اتوآنتی بادی علیه سلول‌های جزیره‌ای نشانگرها یا مارکرهای پاسخ خودایمنی (خود واکنش‌پذیر) به جزایر هستند. دیابت نوع ۲ در درجه اول از مقاومت بدن در برابر اثرات انسولین (مقاومت به انسولین) همراه با کاهش تولید انسولین ناشی می‌شود و شامل فرآیندهای خود ایمنی نیست.
دیابت نوع ۱ قبلاً به عنوان دیابت خردسالان یا وابسته به انسولین شناخته می‌شد اما به هر حال به عنوان کمبود مطلق انسولین شناخته شده‌است. هنگامی که دیابت خودایمنی نوع ۱ وجود دارد، در حدود ٪۹۵ از کسانی که در زمان تشخیص اولیه مبتلا هستند، یک یا چند اتوآنتی بادی علیه سلول‌های جزیره‌ای وجود دارد. در دیابت نوع ۲، آنتی‌بادی‌ها به طور معمول وجود ندارند.
پنج مورد از رایج‌ترین آزمایش‌های مربوط به اتوآنتی‌بادی مرتبط به دیابت عبارتند از:
برای اطلاعات بیشتر در باره این موارد، به قسمت سوالات متداوال"نتیجه آزمایش به چه معناست؟" مراجعه کنید.
حدود ۱۰٪ از کل موارد دیابت نوع ۱ (خود ایمنی) است و اکثر این موارد در افراد زیر ۲۰ سال تشخیص داده می شود. با این حال، دیابت نوع ۱ می تواند در افراد در هر سنی ایجاد شود. علائم دیابت، مانند ادرار مکرر، تشنگی، کاهش وزن و بهبودی ضعیف زخم، زمانی بروز می کند که حدود ٪۹۰-۸۰ سلول‌های بتا فرد از بین رفته و دیگر قادر به تولید انسولین نیستند. بدن روزانه به انسولین نیاز دارد تا گلوکز بتواند وارد سلول‌ها شود و برای تولید انرژی مورد استفاده قرار گیرد. بدون انسولین کافی، سلول‌ها دچار قحطی می‌شوند و قند خون بالا (هیپرگلیسمی) ایجاد می‌شود. هایپرگلیسمی حاد می‌تواند باعث بروز بحران‌های پزشکی دیابتی (کتواسیدوز دیابتی یا حالت هایپرااسمولار هیپرگلیسمی یا ترکیبی از دو حالت فوق) شود. هیپرگلیسمی مزمن می‌تواند به رگ‌های خونی بزرگ و کوچک، اعصاب و اندام‌هایی مانند کلیه آسیب برساند.
آزمایش اتوآنتی‌بادی علیه سلول‌های جزیره‌ای در درجه اول برای کمک به تشخیص دیابت نوع ۱ از انواع دیابت دیگر استفاده می‌شود. اتوآنتی‌بادی علیه سلول‌های جزیره‌ای در دیابت نوع ۱ مثبت هستند و در دیابت ناشی از مشکلات غیر خود ایمنی منفی هستند. دیابت نوع ۱ بیماری است که با کمبود انسولین ناشی از فرایندهای خود ایمنی باعث تخریب سلول‌های بتا تولید‌کننده انسولین در لوزالمعده می‌شود. دیابت نوع ۲ در درجه اول با مقاومت به انسولین و کاهش نسبی در تولید انسولین توسط پانکراس مرتبط است.
تعیین این که کدام نوع دیابت وجود دارد، امکان درمان زودرس با مناسب‌ترین روش درمانی برای جلوگیری از عوارض بیماری را فراهم می‌کند. افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ باید مرتباً سطح گلوکز خود را بررسی کرده و چندین بار در روز انسولین به خود تزریق کنند تا سطح گلوکز در خون آن‌ها کنترل شود. افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ ممکن است یک یا چند بار در روز گلوکز خود را بررسی کنند. با این حال، دیابتی‌های نوع ۲ به روش های مختلفی گلوکز خون خود را کنترل می‌کنند. برخی می‌توانند سطح گلوکز خود را با رژیم غذایی و ورزش کنترل‌کنند، برخی دیگر از داروهای خوراکی استفاده می‌کنند و برخی دیگر به تزریق روزانه انسولین نیاز دارند.
ترکیبی از این اتوآنتیبادیها ممکن است هنگامی درخواست شود که فرد مبتلا به دیابت به تازگی تشخیص داده شده و پزشک می‌خواهد دیابت نوع ۱ و سایر اشکال دیابت مانند دیابت نوع ۲ را از یکدیگر تشخیص دهد. علاوه بر این، این آزمایشات ممکن است هنگامی که فرد مبتلا به دیابت نوع ۲ در کنترل سطح گلوکز خود با درمان‌های استاندارد با دشواری روبرو است، مورد استفاده قرار گیرد. در چنین حالتی، یک آزمایش مثبت برای اتوآنتی‌بادی علیه سلول‌های جزیره‌ای می‌تواند دیابت نوع ۱ را از دیابت نوع ۲ تشخیص دهد.
اگر ICA ، GADA ، IA-2A و یا ZnT8A در فردی با علائم دیابت وجود داشته باشد، تشخیص دیابت نوع ۱ تأیید می‌شود. به همین ترتیب، اگر IAA در کودکی مبتلا به دیابت که تحت درمان با انسولین نیست، وجود داشته باشد، دیابت نوع ۱ علت احتمالی دیابت است.
اگر هیچ اتوآنتی‌بادی علیه سلول‌های جزیره‌ای در شروع یا طی چند سال از زمان تشخیص وجود نداشته باشد، بعید است که این دیابت از نوع ۱ باشد. برخی از افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ هرگز به میزان قابل تشخیص از این نوع اتوآنتی‌بادی تولید نمی‌کنند، اما این نادر است. اکثر افراد، ٪۹۵ یا بیشتر، با شروع جدید دیابت نوع ۱ حداقل یک اتوآنتی‌بادی جزیره دارند.
جدول زیر اطلاعات پنج آزمایش رایج اتوآنتی‌بادی‌های دیابت را به صورت خلاصه نشان می‌دهد:
|
تفسیر نتایج آزمایش |
شرح آزمایش |
نام مخفف آزمایش |
نام آزمایش |
| حضور این آنتی بادیها در بیماران مبتلا به دیابت نشان دهنده ی وجود دیابت خودایمنی نوع ۱ است. این آنتی بادی در تقریبا ۷۰ الی ۸۰ درصد افراد با شروع تازه ی دیابت نوع یک دیده می شود. حضور این آنتی بادی در افراد بدون علامت نشان می دهد که آن‌ها در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع ۱ می‌باشند. |
یک گروه از اتوآنتی بادیهای سلول جزیره‌ای را اندازه‌گیری می‌کند که علیه تعدادی از پروتئین‌های سلول جزیره‌ای نشانه رفته‌اند (توجه: سلول‌های بتا یک نوع از سلول‌های جزیره‌ای هستند) |
ICA | اتوآنتی‌بادی‌های سیتوپلاسمی سلول جزیره‌ای |
| حضور این آنتی‌بادی در بیماران دیابتی نشان‌دهنده‌ی وجود دیابت خودایمنی نوع ۱ است. این آنتی بادی در تقریبا ۷۰ الی ۸۰ درصد افراد با شروع تازه دیابت نوع ۱ دیده می‌شود. این آنتی‌بادی در افراد بدون علامت نشان می‌دهد که آن‌ها در معرض خطر برای ابتلا به دیابت نوع ۱ می‌باشند. |
آزمایش هایی برای اتوآنتی بادیهایی که علیه پروتئین سلول بتا (آنتی‌ژن) است اما اختصاص به سلول بتا ندارد. همچنین تحت عنوان شناخته اتوآنتی‌بادی‌های GAD65 می شود. |
GADA |
اتوآنتی بادیهای گلوتامیک اسید دکربوکسیلاز |
|
وجود این آنتی‌بادی‌ها در بیماران دیابتی نشان‌دهنده‌ی حضور دیابت نوع ۱ است. این آنتی‌بادی‌ها در تقریبا ۶۰ درصد بیماران با شروع تازه‌ی دیابت نوع ۱ دیده می‌شوند. حضور آن در افراد بدون علامت بدین معنی است که آن‌ها در معرض خطر برای ابتلاء به دیابت نوع ۱ هستند. |
آزمایش‌هایی برای اتوآنتی‌بادی‌های علیه آنتی‌ژن‌های سلول بتا |
IA-2A |
اتوآنتی‌بادی‌های مرتبط با انسولینوما ۲ |
|
وجود این آنتی‌بادی در بیماران دیابتی که تحت درمان با انسولین نیستند نشان‌دهنده‌ی حضور دیابت خودایمنی نوع ۱ می باشد. عاقلانه است که برای آزمایش این آنتی‌بادی قبل از آن‌که درمان با انسولین شروع شود نمونه‌ی خون مورد آزمایش قرار گیرد. برای این که نتایج آزمایش معتبر باشد بیمار بیش از ۱۴ روز نباید تحت درمان با انسولین بوده باشد. این آنتی‌بادی در تقریبا ۵۰ درصد بچه‌ها با شروع تازه ی دیابت نوع ۱ دیده می‌شود. وجود این آنتی‌بادی در بالغین مبتلا به نوع ۱ دیابت غیر‌شایع است. بنابراین آزمایش برای این آنتی‌بادی در بزرگسالان توصیه نمی‌شود. حضور این آنتی‌بادی در افراد بدون علامت نشان می‌دهد که آن‌ها در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع ۱ هستند. این آزمایش تفاوت بین اتوآنتیبادیها علیه انسولین اندوژن را از آنتی‌بادی‌های علیه انسولین خارجی تشخیص نمی‌دهد. |
اتوآنتی‌بادی‌هایی برعلیه انسولین هستند. انسولین تنها آنتی ژن بسیار اختصاصی برای سلول‌های بتا است. |
IAA |
اتوآنتی‌بادی‌های انسولین |
|
وجود این اتوآنتی‌بادی در افراد مبتلا به دیابت ملیتوس نشان می‌دهد که آن‌ها دیابت خودایمنی دارند (دیابت نوع ۱). این آنتی‌بادی در تقریبا ۶۰ درصد افراد با شروع تازه دیابت نوع ۱ وجود دارد. این آنتی‌بادی در تشخیص دیابت خودایمنی نهفته در بزرگسالان ارزشمند است. حضور آن در افراد بدون علامت نشان می‌دهد که آن‌ها در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع ۱ هستند. وجود این آنتی‌بادی در خون بیمارانی که تحت پیوند پانکراس هستند نارسیی سلول بتا را پیش‌بینی می‌کند. |
اتوآنتی‌بادی علیه یک پروتئین که عنصر روی را داخل گرانول‌های حاوی انسولین در سلول‌های بتا پمپ می‌کند. |
ZnT8A |
اتوآنتی‌بادی‌های انتقال دهنده‌ی روی ۸ |
اتوآنتی‌بادی علیه سلول‌های جزیره‌ای ممکن است در افراد مبتلا به سایر اختلالات غدد درون ریز خود ایمنی مانند تیروئیدیت هاشیموتو یا بیماری خودایمنی آدیسون نیز دیده شود. این افراد پس از آن در معرض خطر بیش‌تری برای ابتلا به دیابت نوع ۱ قرار دارند.
آزمایش افراد غیردیابتی برای اتوآنتی‌بادی علیه سلول‌های جزیره‌ای فقط به عنوان بخشی از یک مطالعه تحقیقاتی توصیه می‌شود. در مراکز تحقیقاتی، ممکن است از این آزمایش‌های اتوآنتی‌بادی برعلیه سلول‌های جزیره‌ای برای کمک به پیش بینی پیشرفت دیابت نوع ۱ در اعضای خانواده فرد مبتلا استفاده شود. به طور کلی، هرچه اتوآنتی‌بادی برعلیه سلول‌های جزیره‌ای بیشتر در خون یک فرد غیردیابتی وجود داشته باشد، خطر ابتلا به دیابت نوع ۱ در آینده بیشتر است. اگر یک فرد غیر دیابتی با یک یا چند اتوآنتی‌بادی برعلیه سلول‌های جزیره‌ای نیز پاسخ انسولین کمی به تزریق داخل وریدی گلوکز داشته باشد، خطر ابتلا به دیابت نوع ۱ در وی می‌تواند زیاد باشد. به طور ویژه، در بستگان درجه یک افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ که دارای ICA و پاسخ انسولین کم به تزریق وریدی گلوکز هستند، خطر ابتلا به دیابت نوع ۱ در عرض ۵ سال بیش از ۵۰ درصد است. GADA قدرت پیش‌بینی مشابهی دارد. افرادی که دارای اتوآنتی‌بادی‌های متعدد هستند خطر ابتلا به دیابت نوع ۱ در ۱۰ سال به ٪۱۰۰ می‌رسد.
از آنجا که در حال حاضر هیچ روش درمانی موثری برای جلوگیری از دیابت نوع ۱ وجود ندارد، به طور کلی غربالگری عمومی برای اتوآنتی‌بادی برعلیه سلول‌های جزیره‌ای یا آزمایش بستگان درجه اول مبتلایان به دیابت نوع ۱ مگر برای اهداف تحقیقاتی توصیه نمی‌شود.
افرادی که تحت درمان با تزریق انسولین هستند ممکن است شروع به تولید آنتی‌بادی‌هایی کنند که علیه انسولین برون‌زا است. آزمایش IAA بین این نوع آنتی‌بادی‌ها و اتوآنتی‌بادی‌های هدایت شده علیه انسولین درون‌زا (اندوژنوس) تمایز قائل نمی‌شود. بنابراین، این آزمایش برای کسی که قبلاً با تزریق انسولین تحت درمان قرار گرفته است معتبر نیست. به عنوان مثال، کسی که تصور می‌شود دیابت نوع ۲ دارد و تحت درمان با تزریق انسولین قرار دارد، نمی‌تواند این آزمایش را انجام دهد تا مشخص شود که آیا او دیابت نوع ۱ دارد.
خیر، دیابت نوع ۱ و همچنین انواع دیگر دیابت با استفاده از آزمایش‌های گلوکز خون و یا A1c غربالگری، تشخیص و کنترل می‌شوند. از آزمایشات اتوآنتی‌بادی می‌توان پس از تشخیص دیابت برای کمک به افتراق دیابت نوع ۱ و ۲ استفاده کرد.
آن‌ها با تخریب سلول‌های بتا مرتبط هستند و منعکس‌کننده‌ی فرآیند خودایمنی می‌باشند، اما تصور نمی‌شود که موجب آسیب شوند.
در حال حاضر خیر. حضور اتوآنتی‌بادی برعلیه سلول‌های جزیره‌ای علت دیابت را نشان می‌دهد اما نشان‌دهنده‌ی این که کسی دیابت دارد یا خیر نیست. حتی اگر نتوانیم از دیابت نوع یک جلوگیری کنیم، برای انجام غربالگری اتوآنتی‌بادی برعلیه سلول‌های جزیره‌ای تردید وجود دارد. این بدان علت است که (حتی امروزه) تقریبا ۳۰ درصد بچه‌ها با شروع تازه دیابت نوع یک دارای کتواسیدوز دیابتی هستند که می‌تواند در تقریبا ۱ نفر از هر ۲۰۰ بچه مهلک باشد. اگر برای اتوآنتی‌بادی برعلیه سلول‌های جزیره‌ای تست غربالگری انجام می‌دهیم و بیماران و والدین آن‌ها را در حالت هشیاری برای ایجاد علائم دیابت قرار می‌دهیم به صورت نظری کتواسیدوز دیابتی قابل پیشگیری باید باشد.